Ελληνοταμίαι
Στην Αρχαία Αθήνα οι Ελληνοταμίαι ήταν αιρετοί (εκλεγόμενοι) άρχοντες, πιθανώς δέκα, που εκλέγονταν από τους γνήσιους Αθηναίους πολίτες της τάξεως των Πεντακοσιομεδίμνων στην αρχή του κάθε έτους, όπως συμπέρανε από επιγραφές ο Γερμανός κλασικιστής Άουγκουστ Μπεκ. Το έργο τους ήταν η είσπραξη του συμμαχικού φόρου που όρισε για πρώτη φορά ο Αριστείδης[1] όταν ιδρύθηκε η Α΄ Αθηναϊκή Συμμαχία (477-476 π.Χ.). Στην αρχή οι σύμμαχοι κατέβαλλαν 460 τάλαντα, που στη συνέχεια αυξήθηκαν σε χίλια. Τα κατέθεταν στον ναό του Απόλλωνα στη Δήλο. Αργότερα, μετά από πρόταση των Σαμίων, τα χρήματα μεταφέρθηκαν στην Αθήνα, το 454 π.Χ.. Δεν πρέπει να υπάρχει αμφιβολία ότι οι Ελληνοταμίαι όχι μόνο εισέπρατταν, αλλά είχαν και την ευθύνη για τη φύλαξη αυτών των χρημάτων, τα οποία ο Ξενοφών αποκαλεί τα Ελληνοταμία.[2][3][4][5]
Οι Ελληνοταμίαι εισέπρατταν τις εισφορές κατά τη διάρκεια των Μεγάλων Διονυσίων και ανέγραφαν τα ποσά τους σε σανίδες. Το ένα εξηκοστό των χρημάτων το κατέθεταν στα ταμεία της θεάς Αθηνάς. Με την πάροδο των ετών, οι Αθηναίοι άρχισαν να χρησιμοποιούν για τις ανάγκες του αθηναϊκού κράτους τα χρήματα αυτά, που προορίζονταν για τους κοινούς συμμαχικούς σκοπούς, και αυτό δυσαρέστησε τους συμμάχους. Το αξίωμα (αρχή) των Ελληνοταμιών καταργήθηκε μετά τη διάλυση της Α΄ Αθηναϊκής Συμμαχίας στο τέλος του Πελοποννησιακού Πολέμου (404 π.Χ.). Δεν επαναθεσπίσθηκε μετά την αποκατάσταση της δημοκρατίας στην Αθήνα, και αυτός είναι ένας λόγος που δεν υπάρχουν πολλές πληροφορίες σχετικώς με τα καθήκοντα των Ελληνοταμιών. Κατά τον Μπεκ, δεν αναλάμβαναν τα καθήκοντά τους με την αρχή του έτους, αλλά μετά τα Παναθήναια και την πρώτη πρυτανεία. Τα χρήματα δίνονταν κυρίως σε Αθηναίους στρατηγούς που εξεστράτευαν σε κοινές αποστολές της Συμμαχίας, αλλά καθώς οι Αθηναίοι άρχισαν να θεωρούν τα χρήματα δικά τους, οι Ελληνοταμίαι υποχρεώθηκαν να τα δίνουν για θεωρικά, για έργα στην Ακρόπολη, για μη συμμαχικά στρατιωτικά έξοδα, και αλλού.[6][7]
Παραπομπές
Επεξεργασία- ↑ Θουκυδίδης, Ε΄ 18,5
- ↑ Ξενοφών, de Vectig., τόμ. 5
- ↑ Θουκυδ., i.95
- ↑ Πλουτάρχου Αριστείδης, 24-25
- ↑ Ανδοκίδου Περί της προς Λακεδαιμονίους ειρήνης, 38
- ↑ Boeckh, Philipp August: The Public Economy of Athens, 2η έκδ., σελ. 176
- ↑ Corp. Inscrip. No. 147
Πηγές
Επεξεργασία- Το αντίστοιχο λήμμα στη Νέα Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια «Χάρη Πάτση», τόμος 12 (1972), σελ. 200
- Smith, William (επιμ.): Dictionary of Greek and Roman Antiquities, εκδ. John Murray, Λονδίνο 1870