Επιχείρηση Vegeterian
Η επιχείρηση Vegetarian ήταν βρετανικό σχέδιο στρατιωτικής επιχείρησης βιοπολέμου, το οποίο δεν υλοποιήθηκε ποτέ. Αναπτύχθηκε από το 1942 έως το 1944, κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Το σχέδιο συνίστατο στη διάδοση "κέικ"[1] λιναρόσπορου που είχαν μολυνθεί με σπόρια του βακτηρίου του άνθρακα στην ύπαιθρο της Ναζιστικής Γερμανίας.[2] Αυτά τα "κέικ" θα καταναλώνονταν από βοοειδή, τα οποία θα κατανάλωνε ο ανθρώπινος πληθυσμός, οδηγώντας σε εκτεταμένους θανάτους και μεγάλη αναστάτωση.[3][4] Επιπλέον, θα είχε εξαφανίσει την πλειονότητα των γερμανικών βοοειδών, δημιουργώντας τεράστια έλλειψη τροφής για τον υπόλοιπο πληθυσμό που δεν είχε μολυνθεί. Οι προετοιμασίες δεν ολοκληρώθηκαν μέχρι τις αρχές του 1944, οπότε και το σχέδιο εγκαταλείφθηκε λόγω της Επιχείρησης Overlord. Τα "κέικ" λιναρόσπορου καταστράφηκαν με τη βοήθεια αποτεφρωτήρων το 1945.[5][6]
Ιστορία
ΕπεξεργασίαΠαραγωγή
ΕπεξεργασίαΟι προσπάθειες για την έρευνα της σκοπιμότητας της επιχείρησης Vegetarian ξεκίνησαν το 1942 με υπεύθυνο τον Διευθυντή του τμήματος Βιολογίας του πανεπιστημίου Πόρτον Ντάουν (Porton Down), Πωλ Φιλντς (Paul Fildes).[7] Του δόθηκε εντολή να βρει τους κατάλληλους προμηθευτές των χημικών ουσιών που απαιτούνταν για την παραγωγή τόσο του βακτηρίου του άνθρακα όσο και των "κέικ", καθώς και των ειδικών δοχείων για τη μεταφορά τους, ώστε να αποφευχθεί η μόλυνση κατά τη μεταφορά. Αυτό σήμαινε, επίσης, ότι ορισμένα αεροσκάφη της RAF έπρεπε να τροποποιηθούν προκειμένου να πέσουν τα μη εκρηκτικά ωφέλιμα φορτία χωρίς να καταστραφούν κατά τη διαδικασία. Την παραγωγή "κέικ" λιναρόσπορου ανέλαβε η "Olympia Oil and Cake Company" με έδρα το Μπλάκμπερν Μίντοους (Blackburn Meadows), προκειμένου να παραχθούν μεγάλες παρτίδες "κέικ". Η κοπή των κέικ σε κατάλληλα μεγέθη ανατέθηκε στην επιχείρηση κατασκευής σαπώνων J & E Atkinson. Οι εταιρείες είχαν συνάψει συμβόλαια, ώστε να κόβουν τα "κέικ" σε μεγέθη "2,5 εκατοστά σε διάμετρο και 10 γραμμάρια σε βάρος" με παραγωγή 180.000 έως 250.000 κομμάτια την εβδομάδα, με τελικό στόχο 5.273.400 "κέικ" μέχρι το τέλος του Απριλίου του 1943.[5]
Τα βακτήρια άνθρακα παράχθηκαν "εσωτερικά" από την κυβέρνηση σε εργαστήριο του Υπουργείου Γεωργίας, Αλιείας και Τροφίμων με ειδικά προσληφθέντα επιστήμονα να αναλαμβάνει την ευθύνη εξεύρεσης μεθόδου εισαγωγής του βακτηρίου άνθρακα στα "κέικ" λιναρόσπορου. Το πραγματικό έργο της εισαγωγής αυτής ανατέθηκε σε 13 γυναίκες που εργάζονταν προηγουμένως ως κατασκευάστριες σαπώνων. Τα δοχεία που αποφασίστηκε να τοποθετηθούν τα "κέικ", ώστε να επιτρέψουν τόσο την εύκολη τοποθέτηση όσο και πρόσβαση από τα ζώα ήταν τετράγωνα χαρτονένια κουτιά 18 εκατοστών, που θα μπορούσαν να χωρέσουν έως και 400 "κέικ" το καθένα, και έφεραν χαλύβδινη λαβή ώστε να μπορούν να μεταφερθούν με ελάχιστη επαφή. [5]
Τέλος, έπρεπε να επινοηθεί τρόπος μεταφοράς και ρίψης από τα αεροσκάφη της RAF. Τελικά, η RAF έφτιαξε ένα σύστημα ξύλινου δίσκου που μπορούσε να προσαρτηθεί στα αλεξίπτωτα φωτοβολίδων για τη ρίψη τους, Τα αεροσκάφη που τροποποιήθηκαν για την επιχείρηση ήταν τύπων Avro Lancaster, Handley Page Halifax και Short Stirling.[5]
Δοκιμές και ανάπτυξη
Επεξεργασία
Η δοκιμή του βακτηρίου του άνθρακα ως μεθόδου εξάλειψης ζώων έγινε στο νησί Γκρουϊνάρντ, λίγο έξω από την ακτή της Σκωτίας.[8][2] Η τοποθεσία επιλέχθηκε λόγω του μικρού μεγέθους της, μόνο 520 άκρα έκτασης,[9] και της απουσίας κατοίκων, καθώς και της πολύ κοντά ευρισκόμενης στρατιωτικής βάσης στο Λοχ Γιου (Loch Ewe) που χρησίμευσε ως περιοχή στέγασης της επιχείρησης. Αρχικά, οι δοκιμές για την αποτελεσματικότητα του ανθρακα έγιναν στο νησί το 1940 και το 1941, με το βακτήριο να περιλαμβάνεται σε μια χημική βόμβα, η οποία έπεσε σε 60 πρόβατα (σύμφωνα με άλλες πηγές 80) που είχαν αποσταλεί στο νησί. Η "βόμβα" περιείχε παχιά ύλη από συμπυκνωμένα σπόρια άνθρακα και ρίφθηκε από βομβαρδιστικό Vickers Wellington. Η δοκιμή αυτή αποδείχθηκε πιο αποτελεσματική από την αναμενόμενη, με όλα τα πρόβατα να πεθαίνουν σε λίγες ημέρες. Όμως, μολύνθηκαν και ορισμένα ζώα σε φάρμα στην ηπειρωτική χώρα μήνες αργότερα. Αργότερα διαπιστώθηκε ότι ένα από τα θαμμένα πτώματα προβάτων είχε αποκαλυφθεί λόγω μιας μεγάλης καταιγίδας και είχε ξεβραστεί στην ακτή. Άλλες δοκιμές συνεχίστηκαν μέχρι το 1943, όταν ο κίνδυνος μόλυνσης πληθυσμών που βρίσκονταν κοντά έγινε πολύ μεγάλος και το νησί τέθηκε σε καραντίνα: Απαγορεύτηκε η πρόσβαση και η κυκλοφορία πλοίων και αεροσκαφών σε αυτό. [10] Λόγω της εκτεταμένης μόλυνσης από τα σπόρια του ανθρακα, το νησί παρέμεινε σε αποκλεισμό μέχρι το 1990.[11]
Η επιχείρηση Vegetarian ήταν πλήρως έτοιμη για ανάπτυξη την άνοιξη του 1944 και καταστρώθηκαν σχέδια για τη ριψη των "κέικς" το καλοκαίρι, όταν τα βοοειδή στη Γερμανία θα βοσκούσαν ελεύθερα στους αγρούς. Για να παραπλανηθούν τα βοοειδή ώστε να προτιμούν να τρέφονται με τα μολυσμένα "κέικ", αυτά θα έπρεπε να ριφθούν αφού θα είχε καταναλωθεί το ανοιξιάτικο χορτάρι και η ποσότητα τροφής που θα είχε απομείνει θα ήταν περιορισμένη. Η επιδρομή και οι αεροπορικές ρίψεις έπρεπε να γίνουν σε μια μόνον επιχείρηση και το συντομότερο δυνατόν, για να αποτραπεί η κατανόηση από τον γερμανικό Στρατό σχετικά με το τι ακριβώς ριπτόταν. Ο Φιλντς εκτιμούσε ότι η πτήση μέσω Ολντενμπουργκ και Αννοβέρου θα μπορούσε να διαρκέσει μόνον 18 λεπτά και να καλύψει 60 μίλια βοσκοτόπων. Αλλά μέχρι να έλθει το καλοκαίρι κατά το οποίο θα γινόταν η επιχείρηση, η εισβολή στη Νορμανδία είχε ήδη πραγματοποιηθεί και τα συμμαχικά στρατεύματα προχωρούσαν στη βόρεια Ευρώπη. Αυτό το γεγονός προκάλεσε την εγκατάλειψη της επιχείρησης Vegetarian.[5] Τα πέντε εκατομμύρια "κέικ" που είχαν καρτασκευαστεί για ρίψη στη Γερμανία καταστράφηκαν τελικά με αποτέφρωση λίγο μετά το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. [11]
Στο μυθιστόρημά του The Impossible Dead (2011), ο συγγραφέας Ίαν Ράνκιν (Ian Rankin) αναφέρει τα μυστικά γεγονότα που περιβάλλουν την απομάκρυνση μολυσμένων εδαφών από το νησί Gruinard από μια ομάδα διαμαρτυρίας, το Dark Harvest Commando, και τη διαγραφή του νησιού από τους χάρτες από την Βρετανική Κυβέρνηση. [12] Το νησί αποτελεί επίσης το κύριο σκηνικό για το μυθιστόρημα El año de Gracia του 1985, της Κριστίνα Φερνάντες Κούμπας, στο οποίο ο πρωταγωνιστής περνά ένα χειμώνα λόγω ναυαγίου στο νησί.
Αναφορές
Επεξεργασία- ↑ Με τον όρο "κέικ" οι Αγγλοσάξονες χαρακτηρίζουν το υπόλειμμα που απομένει μετά την αφαίρεση των υγρών συστατικών από φυσική πρώτη ύλη, όπως οι σπόροι λιναριού ή ο πυρήνας της ελιάς.
- ↑ 2,0 2,1 Burke, Myles (22 April 2024). «Britain's mysterious WW2 'island of death'». BBC Culture. https://www.bbc.com/culture/article/20240419-britains-mysterious-ww2-island-of-death?. Ανακτήθηκε στις 29 April 2024.
- ↑ Arthur, Charles (August 27, 1999). «Porton Down's secret human guinea pigs». The Independent. https://www.proquest.com/docview/312916546/2C748314E10E49B6PQ.
- ↑ Kerrigan, Michael (August 19, 2019). «Missing Action In Action». Daily Express. https://www.proquest.com/docview/2274937198/ADB66798B569454DPQ.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 George, Rosie (October 14, 2001). «UK planned to wipe out Germany with anthrax». Sunday Herald. https://www.proquest.com/docview/331261246/83979AD2CA7C49B5PQ.
- ↑ Lewis, Julian (2002). Changing Direction: British Military Planning for Post-war Strategic Defence, 1942-47. Taylor & Francis. ISBN 9781135772956.
- ↑ «The land that 'sent a shiver down the spine'». The Press and Journal. April 25, 2020. https://www.proquest.com/docview/2394489580/61097F00C0364377PQ.
- ↑ Suter, Keith (February 1, 2003). «The experiments on 'anthrax island'». The Daily Telegraph. https://www.proquest.com/docview/358928675/31EB898E533943B1PQ.
- ↑ McNeil, Robert (September 26, 2001). «Echoes of experiment in unleashing a demon». The Scotsman. https://www.proquest.com/docview/326975793/576B2F223FFF4855PQ.
- ↑ Martin, Susan Taylor (October 28, 2001). «ANTHRAX: Island with a lethal legacy». Tampa Bay Times. https://www.newspapers.com/clip/86203595/article-about-operation-vegetarian/.
- ↑ 11,0 11,1 Toner, Ed (October 22, 2001). «Anthrax: An Old Scare». The Washington Post. https://www.proquest.com/docview/409176104/D9E04B40008F426BPQ.
- ↑ Rankin, Ian (13 Οκτωβρίου 2011). The Impossible Dead (στα Αγγλικά). Orion Publishing Group. ISBN 9781409112143.