Ερνέστος Ψυχάρης
Ο Ερνέστος Ψυχάρης (εξελληνισμένα) ή Ερνέστ Ψικαρί (γαλλ. Ernest Psichari, 27 Σεπτεμβρίου 1883 – 22 Αυγούστου 1914) ήταν Γάλλος συγγραφέας, Χριστιανός διανοητής και στρατιωτικός.[8] Ακολούθησε στρατιωτική σταδιοδρομία, υπηρετώντας στα γαλλικά εδάφη της Αφρικής, και έγραψε αυτοβιογραφικά έργα που αποδείχθηκαν δημοφιλή. Αργότερα σκέφθηκε να χειροτονηθεί ιερέας, αλλά αποφάσισε να συνεχίσει τη στρατιωτική του σταδιοδρομία και έτσι σκοτώθηκε πολεμώντας σε βελγικό έδαφος λίγο μετά την έναρξη του Α΄ Παγκόσμιου Πολέμου.
| Ερνέστ Ψυχάρης | |
|---|---|
.jpg) | |
| Γενικές πληροφορίες | |
| Γέννηση | 27 Σεπτεμβρίου 1883[1][2][3] Παρίσι |
| Θάνατος | 22 Αυγούστου 1914[1][2][3] Rossignol |
| Αιτία θανάτου | Battle of Rossignol |
| Τόπος ταφής | κοιμητήριο του Ροσινιόλ[4] |
| Χώρα πολιτογράφησης | Γαλλία |
| Θρησκεία | Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Ομιλούμενες γλώσσες | Γαλλικά[1][5] |
| Σπουδές | Λύκειο Ερρίκος Δ' Lycée Montaigne Πανεπιστήμιο Παντεόν-Σορμπόν Κολλέγιο της Γαλλίας |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | μυθιστοριογράφος συγγραφέας[6] στρατιωτικός |
| Αξιοσημείωτο έργο | d:Q107058671 d:Q122828038 |
| Επηρεάστηκε από | Μωρίς Μπαρές[7] Σαρλ Πεγκύ[7] Ζακ Μαριτέν[7] Σαρλ Μωρράς Γαλλική Δράση |
| Οικογένεια | |
| Γονείς | Γιάννης Ψυχάρης και Νοεμί Ρενάν |
| Αδέλφια | Εριέττα Ψυχάρη Μισέλ Ψυχάρης Κορνελία Σιοχάν |
| Στρατιωτική σταδιοδρομία | |
| Βαθμός/στρατός | Γαλλικός Στρατός ξηράς |
| Πόλεμοι/μάχες | Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Οικογένεια Επεξεργασία
Ο Ερνέστος Ψυχάρης γεννήθηκε στο Παρίσι[9] Πατέρας του ήταν ο Έλληνας καθηγητής φιλολογίας στην Πρακτική Σχολή Ανωτέρων Σπουδών και πρωτοπόρος δημοτικιστής Γιάννης Ψυχάρης. Μητέρα του ήταν η πρώτη σύζυγος του Ψυχάρη, η Νοεμί Ρενάν, κόρη του άθεου Γάλλου ιστορικού και φιλοσόφου Ερνέστου Ρενάν, ενός από τους πλέον διάσημους διανοούμενους της εποχής του στη χώρα του.[9][10] Ωστόσο ο Ερνέστος Ψυχάρης βαπτίσθηκε Χριστιανός Ορθόδοξος μετά από επιμονή όχι του πατέρα του, αλλά της μητέρας του, παρά το ότι η οικογένειά της είχε μακρά παράδοση αγνωστικισμού.[11] Οι γονείς του διαφωνούσαν συχνά. Ο πατέρας του ανησυχούσε για το ότι τα παιδιά του (εκτός από τον Ερνέστο είχε τον μικρότερο Μισέλ και την Ενριέτ) τον έβλεπαν πολύ λίγο και γνώριζαν μόνο τη μητέρα τους και τον παππού τους. Τελικώς οι γονιοί του χώρισαν τις παραμονές της ενάρξεως του Α΄ Παγκόσμιου Πολέμου.[12] Ο Ερνέστος Ρενάν πέθανε το 1892, όταν ο Ερνέστος Ψυχάρης ήταν εννέα ετών.[10]
Συναναστροφές Επεξεργασία
Ο Ε. Ψυχάρης μεγάλωσε κοντά στους λίγο μεγαλύτερους σε ηλικία διανοούμενους Μωρίς Μπαρές, Σαρλ Πεγκύ και Ζακ Μαριταίν, και σε ηλικία 19 ετών ερωτεύθηκε την αδελφή του Μαριταίν, τη Ζαν, που ήταν επτά χρόνια μεγαλύτερή του.[13] Αυτή τον απέρριψε και παντρεύτηκε άλλον, οπότε την ημέρα του γάμου της ο Ψυχάρης αποπειράθηκε να αυτοκτονήσει παίρνοντας υπερβολική δόση φαρμάκου. Διασώθηκε από τον Μωρίς Ρεκλύ (Maurice Reclus, 1883-1972), φίλο του και αργότερα αξιόλογο ιστορικό, μετά όμως επεχείρησε και να πυροβοληθεί με ένα περίστροφο. Ο Ρεκλύ πάλαιψε να τον σταματήσει και το όπλο εκπυρσοκρότησε χωρίς όμως να τραυματίσει κανέναν. Μετά ο Ψυχάρης πέρασε αρκετές ημέρες μένοντας κρυφά σε φτωχογειτονιές του Παρισιού εργαζόμενος χειρωνακτικά, μέχρι που η οικογένειά του τον ανεκάλυψε και τον έστειλε στην εξοχή για να αναρρώσει ψυχικά.[13]
Στον στρατό Επεξεργασία
Ολοκληρώνοντας την υποχρεωτική στρατιωτική του θητεία ως απλός στρατιώτης, ο Ερνέστος Ψυχάρης συνειδητοποίησε ότι του άρεσε η στρατιωτική ζωή και πειθαρχία, τόσο ώστε επανακατατάχθηκε στο 51ο Σύνταγμα Πεζικού το 1904, μια κίνηση που συγκλόνισε τους φίλους του. Προάχθηκε στον βαθμό του λοχία, αλλά πλήττοντας με τη στάσιμη ζωή ενός στρατιώτη της φρουράς των Παρισίων, κανόνισε να μεταφερθεί στα αποικιακά στρατεύματα, εντασσόμενος στο πυροβολικό. Ο Ψυχάρης υπηρέτησε στο Κονγκό το 1907 υπό τον υπολοχαγό Λανφάν, έναν αξιωματικό που έκανε ίνδαλμά του. Επιστρέφοντας στη Γαλλία το 1908, δημοσίευσε μια αφήγηση των εμπειριών του υπό τον τίτλο Terres de soleil et de sommeil (= «Χώρες του ήλιου και του ύπνου»).[13] Αυτό ήταν περισσότερο αυτοβιογραφικό έργο, παρά ταξιδιωτικές εντυπώσεις ή ιστορία.[14] Ο συγγραφέας είχε πλέον απορρίψει τελείως τον αντιμιλιταρισμό της νιότης του και εξυμνούσε τον στρατό και τη Γαλλία, καθιστάμενος είδωλο της εθνικιστικής δεξιάς.[15]
Φοίτησε στη στρατιωτική σχολή των Βερσαλλιών και, αποφοιτώντας ως ανθυπολοχαγός, υπηρέτησε στη Μαυριτανία το 1909, παραμένοντας εκεί μέχρι το 1912. Αρχικώς φοβόταν ότι θα βαριόταν σε ειρηνευμένη γαλλική αποικία, αλλά σύντομα ανέπτυξε αγάπη για τη γη και τους ανθρώπους της. Συμμετέσχε σε μια αψιμαχία με φυλάρχους στην οποία δύο από τους άνδρες του σκοτώθηκαν.[16]
Ο Ε. Ψυχάρης μιλούσε συχνά για τον «ντιλεταντισμό» του παππού του, του Ρενάν, «την ανταγωνιστική του σχέση με την Καθολική Εκκλήσία [και] την αντίθεσή του προς το στρατιωτικό σύστημα». Το μυαλό του Ερνέστου Ψυχάρη τριβέλιζε η σκέψη πως η δημοφιλία του στο κοινό των Γάλλων εθνικιστών πήγαζε απλώς από το ότι είχε αποκλίνει τόσο ισχυρά από τις απόψεις του παππού του.[11][17] Συνέγραψε το L’Appel des armes (= «Η κλήση στα όπλα», 1913) ένα στρατιωτικό μυθιστόρημα που αποτελούσε καταγραφή των εμπειριών του και έγινε ανάρπαστο από την εθνικιστική νεολαία της Γαλλίας.[9] Ειπώθηκε ότι τα έργα του Ε. Ψυχάρη «συνδυάζουν μιλιταριστικά αισθήματα με μια ημι-μυστικιστική θρησκευτική αφοσίωση».[9]
Μεταστροφή και θάνατος Επεξεργασία
Πιθανώς εξαιτίας συναισθηματικού και διανοητικού στρες, ο Ε. Ψυχάρης άρχισε να στρέφεται όλο και περισσότερο προς τη θρησκεία, και από τις αρχές του 1913 ακολουθούσε το Ρωμαιοκαθολικό δόγμα.[9][18] Η αυξανόμενη στροφή προς την πίστη, τον έφερε σε αντίθεση με τον πρώην μέντορά του Πεγκύ και οι δυο τους διέκοψαν τις σχέσεις τους.[18] Ο Ψυχάρης έγινε λαϊκό μέλος του Τάγματος των Δομινικανών και σκέφθηκε σοβαρά να γίνει ιερέας. Αποφασίζοντας ωστόσο ότι θα μπορούσε να υπηρετήσει καλύτερα την Εκκλησία του μέσα από το στράτευμα, το ακολούθησε στον πόλεμο, φέροντας πλέον τον βαθμό του υπολοχαγού. Τότε είπε σε έναν ιερέα «είμαστε απροετοίμαστοι, αλλά έχω πίστη...».[19] Σκοτώθηκε σε βελγικό έδαφος, στο τελευταίο μετερίζι του γαλλικού πυροβολικού κατά τη Μάχη του Ροσινιόλ, μία από τις πρώτες μάχες του Α΄ Παγκόσμιου Πολέμου. Παγιδευμένοι ανάμεσα στις δυνάμεις των Γερμανών και τον ποταμό Σεμουά, οι Γάλλοι πυροβολητές πολέμησαν μέχρι τον τελευταίο άνδρα, ξοδεύοντας όλα τα πυρομαχικά τους, και στο τέλος αχρήστευσαν τα πυροβόλα (κανόνια) τους και σκότωσαν τα άλογα που τα μετέφεραν, ώστε να μην πέσει τίποτα στα χέρια του εχθρού. Ο Ψυχάρης έπεσε υπερασπιζόμενος τα πυροβόλα.[20][21]
Ο μικρότερος αδελφός του Ερνέστου, ο Μισέλ, επίσης στρατευμένος από το 1914, σκοτώθηκε στην Καμπανία[22] το 1917. Το αυτοβιογραφικό μυθιστόρημα του Ψυχάρη Le Voyage du centurion, που έχει ως θέμα τη στροφή του προς τη θρησκεία («ακολουθεί την προσκυνηματική πορεία του από τον σκεπτικισμό σε μια έντονη πίστη και ολοκληρωτική παράδοση στον Θεό»), δημοσιεύθηκε μεταθανατίως[9], το 1916. Μεταφράσθηκε και στην ελληνική από τον Γ. Βερίτη ως Το ταξίδι του εκατόνταρχου (έκδοση «Δαμασκός», Αθήνα 1949). Ακόμα αργότερα, το 1920, πρωτοδημοσιεύθηκε το έργο του Ε. Ψυχάρη Les voix qui crient dans le désert: souvenirs d'Afrique (= «Φωνές βοώντων εν τη ερήμω: αναμνήσεις της Αφρικής»), με πρόλογο γραμμένο από τον στρατηγό Σαρλ Μανζέν.[23]
Μετά τον θάνατό του ο βιογράφος του Ανρί Μασί περιέγραψε τον Ε. Ψυχάρη ως υποστηρικτή του ηγέτη της ακροδεξιάς «Γαλλικής Δράσεως» Σαρλ Μωρράς, αλλά ο Μαριταίν θεωρούσε ότι είχε αποκόψει κάθε ιδεολογική σχέση και επαφή μαζί τους, όπως είχε κάνει και ο ίδιος ο Μαριταίν.[22]
Βιβλιογραφία Επεξεργασία
- Beasley, Major Rex W. (1933). «Critical analysis of the operations of the French Colonial Corps in the Battle of the Ardennes, with particular attention to the operations of the 3d Colonial Division at Rossignol». Command and General Staff School Student Papers, 1930-1936. Combined Arms Research Library. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2014-08-19. https://web.archive.org/web/20140819125607/http://cgsc.cdmhost.com/cdm/singleitem/collection/p4013coll14/id/569/rec/1. Ανακτήθηκε στις 20 April 2014.
- E.W. (3 May 1919). «Ernest Psichari spokesman for young France». Vassar Miscellany News III (49). http://newspaperarchives.vassar.edu/cgi-bin/vassar?a=d&d=miscellany19190503-01.2.18. Ανακτήθηκε στις 20 April 2014.
- Paganelli, Don Sauveur: Un petit-fils de Renan, Ernest Psichari, Saint-Raphaël: Éditions des Tablettes, 1923
- Field, Frank (25 Ιανουαρίου 1991). British and French Writers of the First World War: Comparative Studies in Cultural History. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 0521392772.
- Church Quarterly Review, τόμοι 94-95. Spottiswoode & Company. 1922.
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data
.bnf .fr /ark: /12148 /cb12015339q. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015. - ↑ 2,0 2,1 2,2 «Encyclopædia Britannica» (Αγγλικά) biography/Ernest-Psichari. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 (Γερμανικά) Εγκυκλοπαίδεια Μπρόκχαους. psichari-ernest. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ 4,0 4,1 www
.parismuseescollections .paris .fr /en /node /214664. - ↑ CONOR.SI. 135358819.
- ↑ The Fine Art Archive. cs
.isabart .org /person /112538. Ανακτήθηκε στις 1 Απριλίου 2021. - ↑ 7,0 7,1 7,2 www
.britannica .com /biography /Ernest-Psichari. - ↑ «Ernest Psichari - Oxford Reference». Ανακτήθηκε στις 8 Δεκεμβρίου 2017.
- ↑ 9,0 9,1 9,2 9,3 9,4 9,5 «Ernest Psichari». Encyclopædia Britannica. Ανακτήθηκε στις 20 Απριλίου 2014.
- ↑ 10,0 10,1 Field 1991, σελ. 88.
- ↑ 11,0 11,1 Field 1991, σελ. 97.
- ↑ Field 1991, σελ. 89.
- ↑ 13,0 13,1 13,2 Field 1991, σελ. 90.
- ↑ Field 1991, σελίδες 91-4.
- ↑ Field 1991, σελ. 94.
- ↑ Field 1991, σελ. 95.
- ↑ EW 1919, σελ. 2.
- ↑ 18,0 18,1 Field 1991, σελ. 99.
- ↑ Field 1991, σελ. 100.
- ↑ Beasley 1933, σελ. 41.
- ↑ Church Quarterly Review 1922, σελ. 52.
- ↑ 22,0 22,1 Field 1991, σελ. 101.
- ↑ «Les voix qui crient dans le désert: souvenirs d'Afrique (1920)». Internet Archive. Ανακτήθηκε στις 20 Απριλίου 2014.