Βικιπαίδεια

Η ιστορία του Γκέντζι

έργο της ιαπωνικής λογοτεχνίας

Η Ιστορία του Γκέντζι (ιαπωνικά: 源氏物語, Γκέντζι μονογκατάρι) είναι κλασικό έργο της ιαπωνικής λογοτεχνίας το οποίο γράφτηκε από την ευγενή και κυρία των τιμών της αυτοκρατορικής αυλής Μουρασάκι Σικίμπου στις αρχές του 11ου αιώνα, στην ακμή περίπου της περιόδου Heian. Από μερικούς θεωρείται το πρώτο μοντέρνο μυθιστόρημα, καθώς και το πρώτο ψυχολογικό μυθιστόρημα. Το έργο απεικονίζει επίσης με τρόπο μοναδικό την ζωή των ανωτέρων αυλικών κύκλων κατά την περίοδο αυτή.[1] Θεωρείται αριστούργημα αλλά η ακριβής κατάταξή του

Η ιστορία του Γκέντζι
ΣυγγραφέαςΜουρασάκι Σικίμπου
Τίτλος源氏物語
ΓλώσσαEarly Middle Japanese
Ημερομηνία δημιουργίαςΔεκαετία του 1010
Θέμαmono no aware
ΧαρακτήρεςHikaru Genji, Kiritsubo Emperor, Kiritsubo Consort, Lady Fujitsubo, Aoi no Ue, Reizei Emperor, Murasaki, Suzaku Emperor, Kokiden no nyōgo, Oborozukuyo, Akashi no Nyūdō, Onna San no miya, Kashiwagi, Kaoru, Niōnomiya, Yūgao, Hanachirusato, Ukifune, mother of Ukifune και Yūgiri
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα (π • σ • ε )

και η επίδραση που έχει ασκήσει τόσο στην ανατολική όσο και στην δυτική λογοτεχνία, αποτελεί αντικείμενο συζητήσεων.

Ιστορικό πλαίσιο Επεξεργασία

Η Ιστορία του Γκέντζι έχει πιθανώς γραφεί ξεχωριστά κατά κεφάλαιο, καθώς η Μουρασάκι παρέδιδε την ιστορία στις υπόλοιπες κυρίες της αυτοκρατορικής αυλής. Έχει πολλά στοιχεία σύγχρονου μυθιστορήματος : ένας κεντρικός ήρωας και ένας πολύ μεγάλος αριθμός πρωτευόντων και δευτερευόντων χαρακτήρων, καλά αναπτυγμένη παρουσίαση των κυρίων προσώπων, μια ακολουθία γεγονότων που καλύπτουν όλη την ζωή αυτών των προσώπων και φτάνουν πέρα από αυτήν. Στο έργο δεν υπάρχει συγκεκριμένη πλοκή, απλώς τα γεγονότα συμβαίνουν και τα πρόσωπα μεγαλώνουν σε ηλικία. Είναι αξιοσημείωτη η επιδεξιότητα της Μουρασάκι να διατηρεί την συνοχή του έργου παρά την ύπαρξη 400 χαρακτήρων. Έτσι, για παράδειγμα, καθώς ο χρόνος περνά, όλοι οι χαρακτήρες γερνούν το ίδιο και οι οικογενειακές και φεουδαρχικές σχέσεις τους παραμένουν σταθερές χωρίς λογικές ασυνέπειες στην διήγηση και την συσχέτιση τους.

Μια δυσκολία για τους αναγνώστες και τους μεταφραστές του Γκέντζι, είναι πως δεν δίνεται συγκεκριμένο όνομα σε σχεδόν κανένα από τους χαρακτήρες του αρχικού κειμένου. Έτσι οι αναφορές σε αυτούς γίνονται συνήθως μέσω του λειτουργήματός τους, όπως για παράδειγμα ο Υπουργός, των τιμητικών τίτλων που έχουν, όπως η Εξοχότητα, ή της σχέσης τους με άλλους χαρακτήρες, όπως ο Διάδοχος, και μεταβάλλονται καθώς η ιστορία προχωρά. Η έλλειψη ονομάτων πηγάζει από τις συνήθειες της αυτοκρατορικής αυλής της εποχής, όταν ήταν ανεπίτρεπτα οικείο και αγενές κάποιος να αποκαλέσει κάποιον άλλο με το όνομα του. Οι περισσότεροι αναγνώστες και μεταφραστές της ιστορίας , συχνά καταφεύγουν στη δημιουργία υποκοριστικών, έτσι ώστε να διατηρούν τον έλεγχο της ροής της ιστορίας και των χαρακτήρων της.

Το αρχικό κείμενο γράφτηκε στην αρχαϊκή αυλική γλώσσα του 11ου αιώνα, που δεν μπορούσε πια να διαβαστεί ένα αιώνα αργότερα.[2] Έτσι, οι Ιάπωνες διάβαζαν σχολιασμένες και εικονογραφημένες εκδόσεις του έργου ήδη από τον 12ο αιώνα.[2] Στην σύγχρονη ιαπωνική γλώσσα μεταφράστηκε μόλις στις αρχές του 20ού αιώνα από την ποιήτρια Ακίκο Γιοσάνο.[3]

Συγγραφή Επεξεργασία

 
Εικόνα της Μουρασάκι Σικίμπου από τον Τόσα Μιτσουόκι, που εικονογράφησε την Ιστορία του Γκέντζι τον 17ο αιώνα

Η συζήτηση σχετικά με το αν η Ιστορία του Γκέντζι γράφτηκε εξ ολοκλήρου από την Μουρασάκι Σικίμπου διαρκεί αιώνες και είναι απίθανο να τελειώσει εκτός αν υπάρξουν σοβαρές αρχειακές ανακαλύψεις. Είναι γενικά αποδεκτό πως η ιστορία είχε πάρει την σημερινή μορφή της το 1021, όταν η συγγραφέας του Σαρασίνα Νίκι έγραψε στο ημερολόγιο της πόσο χαρούμενη ήταν επειδή είχε αποκτήσει ένα ολοκληρωμένο αντίτυπο της Ιστορίας του Γκέντζι. Γράφει ότι το έργο είχε πάνω από 50 κεφάλαια και αναφέρει ένα χαρακτήρα που πρωτοεμφανίζεται στο τέλος του. Έτσι, αν υπήρξαν και άλλοι συγγραφείς του έργου εκτός της Μουρασάκι, θα πρέπει να έγραψαν την ίδια περίπου εποχή. Στο ημερολόγιο της ίδιας της Μουρασάκι Σικίμπου γίνεται μνεία του έργου, και το γεγονός ότι υιοθέτησε το όνομα "Μουρασάκι" είναι μια υπαινικτική αναφορά στον κύριο γυναικείο χαρακτήρα του.[4]

Ο χαρακτήρας του κεντρικού ήρωα Γκέντζι, λέγεται ότι βασίζεται σε αξιωματούχο της εποχής κατά την οποία η Μουρασάκι βρισκόταν στην αυτοκρατορική αυλή. Ορισμένοι πιστεύουν ότι ο χαρακτήρας της Μουρασάκι νο Ούε, την οποία ο Γκέντζι παντρεύεται, βασίζεται στην ίδια την συγγραφέα Μουρασάκι Σικίμπου.

Η Ακίκο Γιοσάνο , η πρώτη μεταφράστρια της ιστορίας στην σύγχρονη ιαπωνική γλώσσα, πίστευε πως η Μουρασάκι έγραψε μόνο έως το 33ο κεφάλαιο, και πως τα κεφάλαια 35-54 γράφηκαν από την κόρη της Νταΐνι νο Σάνμι.[5] Άλλοι μελετητές αμφιβάλλουν για την πατρότητα των κεφαλαίων 42-54, και ιδιαίτερα για το 44ο το οποίο περιέχει σπάνια παραδείγματα ασυνέχειας της πλοκής.[5] Σύμφωνα με μια σύγχρονη μελέτη, η ανάλυση του κειμένου από εξειδικευμένους αλγόριθμους κειμένου, κατέδειξε πως υπάρχουν στατιστικά σημαντικές αποκλίσεις ύφους μεταξύ των κεφαλαίων 45 έως 54 και των υπολοίπων, καθώς και ανάμεσα στα πρώτα κεφάλαια.[5]

Πλοκή Επεξεργασία

 
Κεφάλαιο 15 – 蓬生 Γιομογκίου ("Ξεριζώνοντας ζιζάνια"). Σκηνή από αντίγραφο του 12ου αιώνα, μουσείο τέχνης Τοκογκάβα
 
Κεφάλαιο 16 – 関屋 Σεκίγια ("Στο πέρασμα"), μουσείο τέχνης Τοκογκάβα
 
Κεφάλαιο 37 – 横笛 Γιοκομπούε ("Φλάουτο"), μουσείο τέχνης Τοκογκάβα
 
Κεφάλαιο 39 – 夕霧 Γιουγκίρι ("Βραδινή ομίχλη"), μουσείο Γκότο
 
Κεφάλαιο 48 – 早蕨 Σαουαράμπι ("Μίσχοι της φτέρης"), μουσείο τέχνης Τοκογκάβα
 
Κεφάλαιο 49 – 宿り木 Γιαντορίγκι ("Κισσός"), μουσείο τέχνης Τοκογκάβα

Το έργο εξιστορεί τη ζωή του Χικάρου Γκέντζι (Φωτισμένου Γκέντζι), ο οποίος ήταν γιός ενός αρχαίου Ιάπωνα αυτοκράτορα, που για τους αναγνώστες φέρει το όνομα Κιριτσούμπο, και μιας χαμηλόβαθμης αλλά αγαπημένης του παλλακίδας, που αποκαλείται αρχόντισσα Κιριτσούμπο. Για πολιτικούς λόγους, ο αυτοκράτορας απέκλεισε τον Γκέντζι από την γραμμή διαδοχής του, και τον υποβάθμισε σε απλό πολίτη δίνοντας του το όνομα Μιναμότο. Ο Γκέντζι ως Μιναμότο πλέον, προσπαθεί να σταδιοδρομήσει ως αξιωματικός. Η ιστορία επικεντρώνεται στη ρομαντική ζωή του Γκέντζι και περιγράφει τα ήθη της αριστοκρατικής κοινωνίας της εποχής εκείνης.

Η μητέρα του Γκέντζι πεθαίνει όταν εκείνος είναι τριών ετών, και ο αυτοκράτορας δεν μπορεί να την ξεχάσει. Ο αυτοκράτορας μαθαίνει κατόπιν για μια γυναίκα, την αρχόντισσα Φουτζιτσούμπο, η οποία ήταν πριγκίπισσα κατά την ηγεμονία του προηγούμενου αυτοκράτορα, και η οποία μοιάζει με την αγαπημένη του που είχε πεθάνει, δηλ. με την μητέρα του Γκέντζι. Κατόπιν γίνεται μια από τις συζύγους του αυτοκράτορα, και ο Γκέντζι αρχικά την αγαπά ως μητριά του, μεγαλώνοντας αργότερα όμως αρχίζει να την αγαπά ως γυναίκα, το αίσθημα είναι αμοιβαίο και γίνονται εραστές. Ο Γκέντζι είναι όμως αποκαρδιωμένος από τον απαγορευμένο έρωτα προς την μητριά του και οι σχέσεις του με τη σύζυγό του Αόι νο Ουέ είναι κακές. Εμπλέκεται σε μια σειρά επιπολαίων ερώτων αλλά στις περισσότερες περιπτώσεις είτε αποκρούονται οι ερωτοτροπίες του είτε η ερωμένη του πεθαίνει ξαφνικά είτε την βαριέται.

Έπειτα, ο Γκέντζι επισκέπτεται την περιοχή Κιταγιάμα, τη βόρεια αγροτική λοφώδη έκταση του Κυότο, όπου συναντά ένα όμορφο 10χρονο κοριτσάκι, την Μουρασάκι. Ο Γκέντζι γοητεύεται από το κορίτσι, και ανακαλύπτει πως είναι ανιψιά της αρχόντισσας Φουτζιτσούμπο, της μητριάς του. Τελικά απάγει το κορίτσι, και το φέρνει στο παλάτι του με σκοπό να το εκπαιδεύσει ώστε να γίνει η ιδανική σύζυγος του -δηλαδή μια νέα Φουτζιτσούμπο. Σ΄αυτό το διάστημα, ο Γκέντζι εξακολουθεί να συνευρίσκεται ερωτικά με την Φουτζιτσούμπο, η οποία γεννά τον γιό του Ρεϊζέι. Εκτός από τους γονείς, όλος ο υπόλοιπος κόσμος πιστεύει πως το παιδί είναι ο γιός του αυτοκράτορα Κιριτσούμπο (πατέρα του Γκέντζι). Αργότερα, το αγόρι γίνεται διάδοχος του θρόνου και η Φουτζιτσούμπο αυτοκράτειρα. Αυτή και ο Γκέντζι ορκίζονται να κρατήσουν το μυστικό τους.

Οι σχέσεις του Γκέντζι με την σύζυγό του βελτιώνονται. Η Αόι νο Ουέ γεννά ένα γιό αλλά πεθαίνει σε λίγο. Ο Γκέντζι είναι λυπημένος, αλλά παρηγορείται με την Μουρασάκι, το μικρό κορίτσι που είχε απαγάγει, την οποία παντρεύεται. Ο πατέρας του Γκέντζι, αυτοκράτορας Κιριτσούμπο, πεθαίνει. Τον διαδέχεται ένας από τους γιούς του, ο Σουζάκου, του οποίου η μητέρα Κοκιντέν, μαζί με τους πολιτικούς αντιπάλους του Κιριτσούμπο αποκτά δύναμη στην αυλή. Κατόπιν αποκαλύπτεται ακόμα μια από τις κρυφές ερωτικές σχέσεις του Γκέντζι : Συλλαμβάνεται επ' αυτοφώρω σε μυστική συνάντηση με μια από τις παλλακίδες του αυτοκράτορα Σουζάκου. Ο αυτοκράτορας διασκεδάζει με τα ερωτικά κατορθώματα του Γκέντζι, ωστόσο είναι υποχρεωμένος να τιμωρήσει τον είναι ετεροθαλή αδερφό του. Έτσι, τον εξορίζει στην πόλη της Σούμα της αγροτικής επαρχίας Χαρίμα (σημερινό Κόμπε), όπου ένας πλούσιος άνθρωπος, ο Ακάσι Νοβίτσε, τον φιλοξενεί. Ο Γκέντζι συνάπτει ερωτικό δεσμό με την κόρη του η οποία γεννά την μόνη κόρη του Γκέντζι, που θα γίνει αργότερα η αυτοκράτειρα.

Στην πρωτεύουσα, ο αυτοκράτορας Σουζάκου βασανίζεται από όνειρα του νεκρού πατέρα του Κιριτσούμπο, και αρχίζει να εμφανίζει μια πάθηση στα μάτια. Εν τω μεταξύ, η μητέρα του, η Κοκιντέν, αρρωσταίνει, και η επιρροή της εξασθενεί. Έτσι ο αυτοκράτορας συγχωρεί τον Γκέντζι, κι αυτός επιστρέφει στο Κυότο. Με τον θάνατο του Σουζάκου, ο γιός του Γκέντζι με την Φουτζιτσούμπο, ο Ρεϊζέι, γίνεται αυτοκράτορας. Ο Ρεϊζέι γνωρίζει πως ο Γκέντζι είναι ο πραγματικός πατέρας του, και του δίνει ανώτατο αξίωμα.

Ωστόσο, όταν ο Γκέντζι γίνεται 40 ετών, αρχίζει η παρακμή. Η θέση του στο παλάτι παραμένει αμετάβλητη, αλλά η ερωτική και συναισθηματική του ζωή φθείρεται με αργούς ρυθμούς. Παντρεύεται κι άλλη σύζυγο, την Τρίτη Πριγκίπισσα. Ο ανιψιός του Γκέντζι, ο Κασιβάγκι, αργότερα αποπλανά την Τρίτη Πριγκίπισσα και αυτή γεννά τον Καορού, ο οποίος τυπικά θεωρείται γιος του Γκέντζι. Μετά τον νέο γάμο του Γκέντζι, η Μουρασάκι, το κορίτσι που είχε απαγάγει για να κάνει ιδανική γυναίκα του, γίνεται μοναχή.

Κάποια στιγμή η αγαπημένη του Γκέντζι Μουρασάκι πεθαίνει. Ο Γκέντζι, διαλογίζεται πάνω στην βραχύτητα του βίου. Το επόμενο κεφάλαιο του διηγήματος ονομάζεται Κουμογκακούρε (εξαφάνιση στα σύννεφα) και είναι κενό, ωστόσο θεωρείται πως αναφέρεται στον θάνατο του ίδιου του Γκέντζι.

Το υπόλοιπο μέρος του έργου (γνωστό ως "Τα Κεφάλαια Ούτζι") ασχολείται με την διήγηση της ζωής του Καορού και του καλύτερου του φίλου του Νίου. Ο Νίου είναι αυτοκρατορικός πρίγκηπας, γιός της κόρης του Γκέντζι, η οποία πλέον είναι αυτοκράτειρα μετά την παραίτηση του Ρεϊζέι από τον θρόνο. Ο Καορού είναι τυπικά γιός του Γκέντζι, αλλά στην πραγματικότητα είναι ο γιός του ανιψιού του Γκέντζι ο οποίος αποπλάνησε την σύζυγο του θείου του. Στα επιμέρους κεφάλαια περιγράφεται η αντιπαλότητα του Καορού και του Νίου σχετικά με κάποιες κόρες ενός πρίγκηπα ο οποίος ζει στο Ούτζι, μακριά από την πρωτεύουσα. Η ιστορία τελειώνει απότομα, στα μέσα της πρότασης, με τον Καορού να αναρωτιέται εάν ο Νίου κρύβει την γυναίκα που ο Καορού αγαπά και την κρατά μακριά του.[6] Σχετικά με το απότομο τέλους του έργου, μερίδα κριτικών θεωρεί πως είναι σκόπιμο, ενώ άλλη ομάδα ερμηνευτών θεωρεί πως λείπουν τα τελευταία κεφάλαια του έργου.

Λογοτεχνικό πλαίσιο Επεξεργασία

Καθώς το έργο γράφτηκε για την ψυχαγωγία της ιαπωνικής αυτοκρατορικής αυλής του 11ου αιώνα, παρουσιάζει πολλές δυσκολίες στους σύγχρονους αναγνώστες.

Γλώσσα Επεξεργασία

Πρώτη και κύρια δυσκολία είναι ότι η γλώσσα της Μουρασάκι, η αυλική Ιαπωνική της περιόδου Heian, ήταν εξαιρετικά εύκαμπτη και με πολύ περίπλοκη γραμματική. Το ζήτημα περιπλέκεται ακόμα περισσότερο από την συχνή χρήση ποιητικού λόγου στις συζητήσεις μεταξύ των προσώπων. Η τροποποίηση ή παράφραση κλασικών ποιημάτων σύμφωνα με την τρέχουσα κατάσταση, ήταν αναμενόμενη συμπεριφορά στην αυτοκρατορική αυλή της εποχής, και συχνά χρησιμοποιούνταν για να εκφραστούν λεπτοί υπαινιγμοί. Τα ποιήματα είναι συχνά γραμμένα στην κλασική ιαπωνική μορφή τανκά. Πολλά από τα ποιήματα ήταν πολύ γνωστά στους κύκλους για τους οποίους προοριζόταν το έργο κι έτσι μόνο οι λίγες πρώτες λέξεις δίνονται συνήθως και οι αναγνώστες αναμένεται να συμπληρώσουν το υπόλοιπο του κειμένου μόνοι τους (κατά τον ίδιο τρόπο που στα ελληνικά κάποιος θα έλεγε Τιμή σ’ εκείνους όπου στην ζωή των... και κατόπιν θα διέκοπτε αναμένοντας από τον αναγνώστη να συμπληρώσει ...ώρισαν και φυλάγουν Θερμοπύλες.).[7]

Ονομασίες Επεξεργασία

Ένα άλλο πρόβλημα ήταν πως, κατά τις συμβάσεις της εποχής, θεωρούνταν εξαιρετικά αγενές κάποιος να αποκαλέσει κάποιον άλλο με το όνομα του. Έτσι όλοι οι χαρακτήρες του έργου έχουν περιγραφικές ονομασίες αντί για ονόματα : οι άντρες συνήθως αναφέρονται με το αξίωμα που κατέχουν ή σύμφωνα με την ηλικία στην οποία βρίσκονται, και οι γυναίκες σύμφωνα με το χρώμα των ρούχων τους ή τις λέξεις που χρησιμοποιούν σε μια συνάντηση ή με τον βαθμό ενός διακεκριμένου άρρενος συγγενούς τους. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να υπάρχουν διαφορετικές ονομασίες για το ίδιο άτομο ανάλογα με το κεφάλαιο του έργου.

Γραφή Επεξεργασία

Κατά τις λογοτεχνικές παραδόσεις της εποχής, η Ιστορία του Γκέντζι γράφτηκε κυρίως με χαρακτήρες κάνα (ιαπωνικό φωνητικό αλφάβητο) και όχι με τους κινεζικούς χαρακτήρες κάντζι, καθώς το διήγημα γράφτηκε από γυναίκα για γυναίκες αναγνώστριες, ενώ η χρήση των χαρακτήρων κάντζι ήταν κυρίως επιδίωξη των ανδρών.

Εκτός από τις λέξεις που σχετίζονται με την πολιτική και με τον βουδισμό, το κείμενο περιέχει πάρα πολύ λίγες δάνειες λέξεις της Κινεζικής. Αυτό κάνει πιο στρωτή την αφήγηση, αλλά δημιουργει και προβλήματα : υπάρχουν λέξεις "ομόφωνες" (με την ίδια προφορά αλλά με διαφορετικό νόημα) και για τους σύγχρονους αναγνώστες δεν είναι εύκολο να εξαχθεί από τα συμφραζόμενα για ποια έννοια πρόκειται.

Δομή Επεξεργασία

 
Κεφάλαιο 5 — 若紫 Ουακαμουρασάκι ("Νεαρή Μουρασάκι"), 1617–91.

Το μυθιστόρημα παραδοσιακά διακρίνεται σε τρία μέρη, από τα οποία τα πρώτα δύο ασχολούνται με τη ζωή του Γκέντζι, και το τελευταίο με τα πρώτα χρόνια δύο επιφανών απογόνων του Γκέντζι, του Νίου και του Καορού. Υπάρχουν επίσης αρκετά μικρά μεταβατικά κεφάλαια τα οποία κατηγοριοποιούνται ξεχωριστά και ο συγγραφέας τους συχνά αμφισβητείται.

  1. Άνοδος και πτώση του Γκέντζι
    1. Νεότητα, κεφάλαια 1–33: Έρωτας, ρομάντζο, και εξορία
    2. Επιτυχία και ατυχίες, κεφάλαια 34–41: Η γεύση της εξουσίας και ο θάνατος της αγαπημένης συζύγου του
  2. Η μετάβαση (κεφάλαια 42–44): Πολύ μικρά κεφάλαια τα οποία ακολουθούν τον πιθανό θάνατο του Γκέντζι
  3. Ούτζι, κεφάλαια 45–54: Η ζωή των επίσημων και κρυφών απογόνων του Γκέντζι, Νίου και Καορού

Το 54ο και τελευταίο κεφάλαιο Η πλωτή γέφυρα των ονείρων, μερικές φορές διακρίνεται ως διαφορετικό κεφάλαιο από την ομάδα των Ούτζι από τους σύγχρονους μελετητές. Φαίνεται σαν να συνεχίζει την διήγηση από τα προηγούμενα κεφάλαια, ωστόσο ο τίτλος του είναι ασυνήθιστα αφηρημένος. Πρόκειται για το μοναδικό κεφάλαιο του οποίου ο τίτλος δεν έχει ξεκάθαρη σχέση με το κείμενο αλλά αυτό ίσως συμβαίνει επειδή το κεφάλαιο δεν έχει ολοκληρωθεί. Το ζήτημα γίνεται πιο σύνθετο καθώς είναι άγνωστο σε ποια χρονική περίοδο τα κεφάλαια απέκτησαν τίτλους.

 
Κεφάλαιο 20 – 朝顔 Ασαγκάο ("Η καμπανούλα")
 
Κεφάλαιο 42 – 匂宮 Νιό νο Μίγια ("Ο αρωματισμένος πρίγκηπας")
 
Κεφάλαιο 50 – 東屋 Αζουμάγια ("Εξοχικό της ανατολής")

Το επιπλέον κεφάλαιο μεταξύ του 41 και του 42 αναφέρεται σε μερικά χειρόγραφα ως 雲隠 (Κουμογκακούρε, Εξαφάνιση μέσα στα σύννεφα) — και το κεφάλαιο αυτό αποτελείται μόνο από τον τίτλο του χωρίς να περιέχει κείμενο, πιθανώς ως συμβολισμό του θανάτου του Γκέντζι. Κάποιοι λόγιοι θεωρούν πιθανή την ύπαρξη ενός κεφαλαίου που βρίσκονταν μεταξύ του 1ου και του 2ου και έχει πλέον χαθεί, καθώς στο υπάρχον κείμενο κάποιοι χαρακτήρες εισάγονται πολύ απότομα

Είναι πιθανό πως μετέπειτα συγγραφείς, εισήγαγαν επιπρόσθετα κεφάλαια, μεταξύ του 41ου και 42ου, ή μετά το τέλος.

Χειρόγραφα Επεξεργασία

Το πρωτότυπο χειρόγραφο της Μουρασάκι Σικίμπου δεν σώζεται. Υπάρχουν πολλά αντίγραφα, περίπου 300, που έχουν διαφορές μεταξύ τους. Θεωρείται πιθανό πως η Μουρασάκι αναθεωρούσε τα κείμενα της, και έτσι δημιουργήθηκαν διαφορές με τα πρώτα αντίγραφα του έργου.[8]

Τύποι χειρόγραφων Επεξεργασία

Τα διάφορα διασωζόμενα αντίγραφα ταξινομούνται σε 3 κατηγορίες:[9][10]

  • Καουτσιμπόν (河内本)
  • Αομπιοσιμπόν (青表紙本)
  • Μπεπόν (別本)

Κατά τον 13ο αιώνα έγιναν δύο σημαντικές προσπάθειες για την καταγραφή και σύγκριση των διαφορετικών χειρογράφων. Τα δύο κύρια χειρόγραφα που προέκυψαν και αποτελούν τη βάση όλων των υπολοίπων από την εποχή εκείνη, είναι το Καουατσιμπόν, και το Αομπιοσιμπόν το οποίο είναι περισσότερο συντηρητικό ως προς την έκφραση του.

Στην κατηγορία Μπεπόν, κατατάσσονται όλα τα υπόλοιπα χειρόγραφα τα οποία δεν ανήκουν στις προηγούμενες δύο κατηγορίες και διάφοροι σχολιασμοί του έργου.

Νεότερες εξελίξεις Επεξεργασία

Το 2008 υπήρξαν σημαντικές εξελίξεις καθώς ανακαλύφθηκαν εξαιρετικά σπάνια χειρόγραφα των οποίων ο συνδυασμός τεχνοτροπίας και χρονολογίας ήταν άγνωστος προηγουμένως,[11][12][13][14][15] αναπτερώνοντας τις ελπίδες για μια πιθανή μελλοντική εύρεση του χαμένου χειρόγραφου της Μουρασάκι Σικίμπου.[13]

 
Αναπαράσταση των τελών του 16ου, ή αρχών του 17ου αιώνα, με σκηνή από την Ιστορία του Γκέντζι

Εικονογράφιση Επεξεργασία

Ένα από τα αντίγραφα του 12ου αιώνα είναι εικονογραφημένο, διαθέτοντας 19 παραστάσεις και 65 σελίδες κειμένου, αριθμός που αντιστοιχεί στο περίπου 15% του έργου. Φυλάσσεται στο μουσείο τέχνης Τοκογκάβα και αποτελέι εθνικό πολιτιστικό θησαυρό της Ιαπωνίας.

Σύγχρονη εποχή Επεξεργασία

Ιαπωνικά Επεξεργασία

 
Σελίδες από εικονογραφημένο χειρόγραφο του 12ου αιώνα

Λόγω του εξαιρετικά δυσνόητου αρχαϊκού κειμένου, οι σύγχρονες ιαπωνικές μεταφράσεις έχουν εκσυγχρονίσει τη γλώσσα που χρησιμοποιείται, και ως συνέπεια στα κείμενα αυτά δεν μεταφέρεται και ένα ποσοστό του νοήματος του μυθιστορήματος. Επίσης, αποδίδουν κανονικά ονόματα στους χαρακτήρες παρότι στο αρχικό κείμενο οι περισσότερες ονομασίες ήταν περιγραφικές και ανάλογα με την περίσταστη. Έτσι, δημιουργούνται διάφοροι αναχρονισμοί εντός του κειμένου, όπως για παράδειγμα με τη σύζυγο του Γκέντζι η οποία αναφέρεται ως Αόι από τον τίτλο του κεφαλαίου στο οποίο πεθαίνει

Λόγω των πολιτιστικών διαφορών, είναι αρκετά σύνηθες το μυθιστόρημα να διαβάζεται σε υποσημειωμένη μορφή με πλήθος επεξηγήσεων, ακόμη και στις ιαπωνικές εκδόσεις του έργου.[16] Το έργο έχει επίσης μεταφερθεί και στη μορφή manga.[17][18]

Οι περισσότεροι Ιάπωνες μαθητές γυμνασίου διδάσκονται το κείμενο στην αρχική του αρχαϊκή μορφή στο σχολείο.

Άλλες γλώσσες Επεξεργασία

Το έργο έχει γνωρίσει πλήθος μεταφράσεων στην αγγλική γλώσσα με την πρώτη εν μέρει μετάφραση να έχει γίνει το 1882. Ακολούθησαν και άλλες μεταφράσεις το 1921 και μετέπειτα πιο συχνά.[5][19][20]

Επιρροή Επεξεργασία

Το έργο έχει ασκήσει σημαντική επιρροή εντός και εκτός της Ιαπωνίας, και χαρακτηρίζεται συχνά ως ψυχολογικό μυθιστόρημα με βάση την περιγραφή των ανθρωπίνων παθών.[21][22][23]

 
Χαρτονόμισμα των 2000 Γεν με αναφορές στην Ιστορία του Γκέντζι και την Μουρασάκι Σικίμπου στη δεξιά γωνία

Θεωρείται σχεδόν καθολικά ως το παλαιότερο και σημαντικότερο μυθιστόρημα της Ιαπωνικής λογοτεχνίας,[24][25] παρά την ύπαρξη και άλλων αξιόλογων έργων.[26]

Το διήγημα και άλλα έργα της συγγραφέως Μουρασάκι Σικίμπου αποτελούν καθιερωμένο υλικό διδασκαλίας στα ιαπωνικά σχολεία, ενώ η Τράπεζα της Ιαπωνίας κυκλοφόρησε το χαρτονόμισμα των 2000 προς τιμή της συγγραφέως και του έργου, με το χαρτονόμισμα να διαθέτει εικονογραφημένη παράσταση του 12ου αιώνα από την πλοκή του έργου.

Θεατρικές και κινηματογραφικές διασκευές Επεξεργασία

Η Ιστορία του Γκέντζι έχει μεταφερθεί σε κινηματογραφική μορφή το 1951, 1966, και 1987 στον ιαπωνικό κινηματογράφο, διασκευή για την όπερα το 1999, ενώ το 2009 έγινε τηλεοπτική σειρά κινουμένων σχεδίων (άνιμε) στην Ιαπωνία.

Στον διεθνή κινηματογράφο, ο σκηνοθέτης Πάουλο Ρότσα έκανε μια χαλαρή διασκευή του έργου το 1987 στην ταινία Ο Desejado ou As Montanhas da Lua (Ο Επιθυμητός ή τα Βουνά του Φεγγαριού).[27]

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. ↑ Birmingham Museum of Art : guide to the collection. Birmingham, Ala: Birmingham Museum of Art. 2010. σελ. 49. ISBN 978-1-904832-77-5. 
  2. ↑ 2,0 2,1 «"The Tale of Genji" - Playboy of the eastern world». The Economist. Ανακτήθηκε στις 9 Ιανουαρίου 2014. 
  3. ↑ Yosano, Akiko
  4. ↑ The Diary of Lady Murasaki, ed. Richard Bowring, Penguin Classics 2005, p.31, note 41.
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 Shikibu, Murasaki· Tyler, Royall (2002). The Tale of Genji. Viking. 
  6. ↑ Seidensticker (1976: xi)
  7. ↑ Martin, Gary. «When in Rome, do as the Romans do». The Phrase Finder. Ανακτήθηκε στις 4 Ιουνίου 2015. 
  8. ↑ Yamagishi (1958: 14)
  9. ↑ Yamagishi (1958: 14–6)
  10. ↑ Nihon Koten Bungaku Daijiten (1986: 621–2)
  11. ↑ «鎌倉後期の源氏物語写本見つかる» (στα Ιαπωνικά). Sankei News. 10 Μαρτίου 2008. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Μαρτίου 2008. Ανακτήθηκε στις 11 Μαρτίου 2008. 
  12. ↑ «源氏物語の「別本」、京都・島原の「角屋」で発見» (στα Ιαπωνικά). Yomiuri. 10 Μαρτίου 2008. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Μαρτίου 2008. Ανακτήθηκε στις 11 Μαρτίου 2008. 
  13. ↑ 13,0 13,1 «源氏物語の最古級写本、勝海舟？の蔵書印も…甲南女子大» (στα Ιαπωνικά). Yomiuri. 29 Οκτωβρίου 2008. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Νοεμβρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 29 Οκτωβρίου 2008. 
  14. ↑ «「千年紀に奇跡」「勝海舟が恋物語とは」源氏物語写本に驚きの声» (στα Ιαπωνικά). Sankei News. 29 Οκτωβρίου 2008. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Αυγούστου 2009. Ανακτήθηκε στις 29 Οκτωβρίου 2008. 
  15. ↑ «源氏物語：最古の「梅枝巻」写本　勝海舟の蔵書印も» (στα Ιαπωνικά). Mainichi. 29 Οκτωβρίου 2008. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Ιουλίου 2012. Ανακτήθηκε στις 29 Οκτωβρίου 2008. 
  16. ↑ Walker, James. Big in Japan: "Jakucho Setouchi: Nun re-writes The Tale of Genji", Αρχειοθετήθηκε 2009-04-26 στο Wayback Machine. Metropolis. No. 324; Spaeth, Anthony. "Old-Fashioned lover", Αρχειοθετήθηκε 2012-10-26 στο Wayback Machine. Time. December 17, 2001.
  17. ↑ Richard Gunde (27 Απριλίου 2004). «Genji in Graphic Detail: Manga Versions of the Tale of Genji». UCLA Asia Institute. Ανακτήθηκε στις 16 Νοεμβρίου 2006. 
  18. ↑ «小学館漫画賞：歴代受賞者» (στα Ιαπωνικά). Shogakukan. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Αυγούστου 2015. Ανακτήθηκε στις 19 Αυγούστου 2007. 
  19. ↑ Shikibu, Murasaki· Waley, Arthur (1960). The Tale of Genji. Modern Library. Vintage. 
  20. ↑ Shikibu, Murasaki· Seidensticker, Edward (1976). The Tale of Genji. Knopf. 
  21. ↑ «The Tale of Genji (Tuttle Classics)». Amazon. σελ. Editorial Reviews. Ανακτήθηκε στις 9 Ιανουαρίου 2015. 
  22. ↑ Ivan Morris, The World of the Shining Prince (1964), p.277
  23. ↑ Tyler, Royall (2003). The Tale of Genji. Penguin Classics. σελ. xxvi. ISBN 0-14-243714-X. 
  24. ↑ Bryan (1930), 65.
  25. ↑ Kokusai Bunka Shinkokai (1970), 37.
  26. ↑ Kato (1979), p.160, 163.
  27. ↑ «O Desejado ou As Montanhas da Lua (1987)». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Οκτωβρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 22 Ιουλίου 2016. 

Σχετική βιβλιογραφία Επεξεργασία

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία

Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Η_ιστορία_του_Γκέντζι&oldid=10452698"