Θηβαΐδα

Για άλλες χρήσεις τού όρου, δείτε Θηβαΐς.

H Θηβαΐδα, αρχ. ελλ.: Θηβαΐς, λατιν.: Τhebaid ή Τhebais, ήταν μία περιοχή στην αρχαία Αίγυπτο, αποτελούμενη από τους 13 νοτιότερους νομούς της Άνω (Ορεινής) Αιγύπτου, από την Άβυδο έως το Ασουάν. ^[1]

Φαραωνική ιστορία

Πυραμίδιο του Νεβαμούν. Πιθανώς επάνω από μία στήλη. Ασβεστόλιθος. 19η Δυναστεία. Από την Αίγυπτο. Αγοράστηκε στο Θηβαΐδα, αλλά πιθανότατα προήλθε από την Ντέιρ ελ-Μεδίνα. Μουσείο Αιγυπτιακής Αρχαιολογίας Petrie, Λονδίνο.

Η Θηβαΐδα απέκτησε το όνομά της από την εγγύτητά της με την αρχαία αιγυπτιακή πρωτεύουσα της Θήβας (σημερινό Λούξορ). Κατά τη διάρκεια των αρχαίων αιγυπτιακών δυναστειών στην περιοχή αυτή, κυριαρχούσε η Θήβα και το ιερατείο της στον ναό του Άμμωνα (Amun) στο Καρνάκ.

Στην Πτολεμαϊκή Αίγυπτο, η Θηβαΐδα σχημάτιζε μία ενιαία διοικητική περιφέρεια υπό τον επιστράτηγο της Θήβας, ο οποίος ήταν επίσης υπεύθυνος για την επίβλεψη της ναυσιπλοΐας στην Ερυθρά Θάλασσα και στον Ινδικό Ωκεανό. Πρωτεύουσα της Πτολεμαϊκής Θηβαΐδας ήταν η Πτολεμαΐδα Ερμίου, μία ελληνιστική αποικία στον Νείλο που χρησίμευε ως το κέντρο τού βασιλικού πολιτικού και οικονομικού ελέγχου στην Άνω Αίγυπτο.

Ρωμαϊκή επαρχία

Κατά τη διάρκεια της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, ο Διοκλητιανός δημιούργησε την επαρχία της Θηβαΐδας, που τη φρουρούσαν οι λεγεώνες I Maximiana Thebanorum και II Flavia Constantia. Αυτή αργότερα χωρίστηκε σε Άνω Θηβαΐς (λατινικά: Thebais Superior‎‎), που περιλάμβανε το νότιο μισό με πρωτεύουσά της τη Θήβα, και σε Κάτω ή Κοντινότερη Θηβαΐς (λατινικά: Thebais Inferior‎‎, αρχ. ελληνικά: Θηβαΐς Ἐγγίστη‎‎), που περιλαμβάνει το βόρειο μισό με πρωτεύουσα την Πτολεμαΐδα.

Γύρω στον 5ο αι., καθώς ήταν έρημος, η Θηβαΐδα έγινε τόπος καταφυγής πολλών χριστιανών ασκητών και ήταν η γενέτειρα του Παχώμιου. ^[2] Στη χριστιανική τέχνη, η Θηβαΐδα αντιπροσωπευόταν ως ένας τόπος με πολλούς μοναχούς.

Επισκοπικές έδρες

Αρχαίες επισκοπικές έδρες της Thebais Prima (Thebais I) που αναφέρονται στο Annuario Pontificio ως Oρθόδοξες τιτουλάριες επισκοπές:^[3]

Antaeopolis (Tjebu)
Αντινοόπολις, η μητροπολιτική αρχιεπισκοπή
Aπολλωνόπολις Μικρή Parva (Côm-Esfaht, τώρα Κους)
Cusae
Ερμούπολις Μεγάλη (Hermopolis Magna = Maior
Υψελίς (Hypselis, Σουτμπ)
Όασις Μεγάλη (Oasis Magna, Kharga Oasis)
Πανόπολις (Aχμίμ)

Οι αρχαίες επισκοπικές έδρες της Thebais Secunda (Thebais II) αναφέρονται στο Annuario Pontificio ως Ορθόδοξες επισκοπές:^[3]

* Apollonopolis Magna (Edfu)

Coptus (Qift)
Diocletianopolis in Thebaide (Qus)
Diospolis Superior (Hu)
Hermonthis
Latopolis (ancient Esna)
Maximianopolis in Thebaide (Qena)
Philae
Pselchis (Temple of Dakka)
Ptolemais in Thebaide (Ptolemais Hermiou), the Metropolitan Archbishopric
Syene (Aswan)
Tentyris (Dendera)
Thinis

Δείτε επίσης

Κατάλογος Ορθοδόξων επισκοπών στην Αίγυπτο

Bιβλιογραφικές αναφορές

↑ Windham, Dharma (Μαρτίου 2006). Reluctant Goddess: Kleopatra and the Stolen Throne (στα Αγγλικά). Infinity Publishing. ISBN 978-0-7414-3092-2.
↑ «Thebaid». Catholic Encyclopedia. http://www.newadvent.org/cathen/14561a.htm.
↑ ^3,0 ^3,1 Annuario Pontificio 2013 (Libreria Editrice Vaticana 2013 (ISBN 978-88-209-9070-1)), "Sedi titolari", pp. 819-1013

Wood, James, ed. (1907). The Nuttall Encyclopædia. London and New York: Frederick Warne. {{cite encyclopedia}}: Missing or empty |title= (help)

Πηγές και εξωτερικοί σύνδεσμοι

Bagnall, R., J. Drinkwater, A. Esmonde-Cleary, W. Harris, R. Knapp, S. Mitchell, S. Parker, C. Wells, J. Wilkes, R. Talbert, M. E. Downs, M. Joann McDaniel, B. Z. Lund, T. Elliott, S. Gillies (15 Φεβρουαρίου 2012). «Places: 991398 (Thebais)». Pleiades. Ανακτήθηκε στις 8 Μαρτίου 2012.
GCatholic - (Current, Titular and) Defunct sees in Egypt

[1] Windham, Dharma (Μαρτίου 2006). Reluctant Goddess: Kleopatra and the Stolen Throne (στα Αγγλικά). Infinity Publishing. ISBN 978-0-7414-3092-2.

[2] «Thebaid». Catholic Encyclopedia. http://www.newadvent.org/cathen/14561a.htm.

[AP-3] 3,0 ^3,1 Annuario Pontificio 2013 (Libreria Editrice Vaticana 2013 (ISBN 978-88-209-9070-1)), "Sedi titolari", pp. 819-1013

[1]

[2]

[3]