Θιβετιανοί

Οι Θιβετιανοί είναι η ιθαγενής κυρίαρχη εθνότητα του Θιβέτ. Αριθμεί περίπου 7,8 εκατομμύρια. Σημαντικές θιβετιανές μειονότητες ζουν εκτός της Αυτόνομης Περιοχής του Θιβέτ στην Κίνα, και ειδικώς στην Ινδία, το Νεπάλ και το Μπουτάν.

Οι Θιβετιανοί ομιλούν τις θιβετιανές γλώσσες, πολλές εκ των οποίων δεν είναι αμοιβαία κατανοητές. Οι θιβετιανές γλώσσες ανήκουν στο θιβετοβιρμανικό κλάδο, τμήμα της σινοθιβετιανής οικογένειας γλωσσών. Οι περισσότεροι Θιβετιανοί εξασκούν το Θιβετιανό Βουδισμό, παρότι κάποιοι ακολουθούν την ιθαγενή θρησκεία Μπον, ενώ υπάρχει και μια μικρή μουσουλμανική μειονότητα. Ο Θιβετιανός Βουδισμός επηρεάζει τις θιβετιανές τέχνες και αρχιτεκτονική, ενώ η σκληρή γεωγραφία του Θιβέτ έχει ως αποτέλεσμα μια κουλτούρα προσαρμογής όσον αφορά τη θιβετιανή ιατρική και κουζίνα.

Προϊστορία

Αρχαιολογικές ενδείξεις μαρτυρούν την παρουσία παλαιότερων ανθρωποειδών στην περιοχή του Θιβέτ, τον καιρό που η Ινδία πρωτοκατοικήθηκε, 500.000 χρόνια πριν. Οι σύγχρονοι άνθρωποι κατοίκησαν το οροπέδιο του Θιβέτ το αργότερο 21.000 χρόνια πριν. Ο πληθυσμός αυτός αντικαταστάθηκε στο μεγαλύτερο τμήμα του γύρω στο 3.000 π.Χ. από μετανάστες από τη βόρεια Κίνα. Παρ' όλα αυτά, υφίσταται μια μερική γενετική συνέχεια ανάμεσα στους παλαιολιθικούς πληθυσμούς και τους σύγχρονους Θιβετιανούς.

Μεγαλιθικά μνημεία είναι διασκορπισμένα στο οροπέδιο του Θιβέτ, τα οποία μάλλον χρησιμοποιούντο σε αρχαίες θρησκευτικές λατρείες. Προϊστορικά οχυρά σε λόφους και ταφικά συγκροτήματα έχουν ανακαλυφθεί πρόσφατα στο οροπέδιο, αλλά η γεωγραφία και οι δύσκολες συνθήκες της περιοχής δυσκολεύουν τις αρχαιολογικές έρευνες σε μεγαλύτερο υψόμετρο.

Ιστορία

Βασίλειο Τσανγκ Τσουνγκ

Το Τσανγκ Τσουνγκ ήταν ένα αρχαίο βασίλειο του δυτικού και βορειοδυτικού Θιβέτ, ο πολιτισμός του οποίου επικρατούσε στην περιοχή πριν εμφανιστεί και κυριαρχήσει πολιτιστικά ο Θιβετιανός Βουδισμός. Ο πολιτισμός του Τσανγκ Τσουνγκ σχετίζεται με τη θρησκεία Μπον, η οποία με τη σειρά της επηρέασε τη φιλοσοφία και τις πρακτικές του μεταγενέστερου Θιβετιανού Βουδισμού. Οι άνθρωποι του Τσανγκ Τσουνγκ αναφέρονται συχνά στα αρχαία θιβετιανά κείμενα ως οι αρχικοί κυρίαρχοι του κεντρικού και δυτικού Θιβέτ.

Βασίλειο Γιαρλούνγκ

Τον 1ο αιώνα π.Χ., αναδύθηκε το γειτονικό βασίλειο Γιαρλούνγκ στην ομώνυμη κοιλάδα, και ο βασιλιάς του, Ντρίγκουμ Τσενπό, επιχείρησε να μειώσει την επιρροή του Τσανγκ Τσουνγκ απομακρύνοντας τους ιερείς της θρησκείας Μπον από το Γιαρλούνγκ. Τελικώς όμως, σύντομα δολοφονήθηκε και το βασίλειο Τσανγκ Τσουνγκ συνέχισε την κυριαρχία του στην περιοχή μέχρι που προσαρτήθηκε από το Σουνγκτσέν Καμπό τον 7ο αιώνα μ.Χ.

Το 108 μ.Χ. "οι Κιανγκ ή Θιβετιανοί, οι οποίοι ήταν ολοκληρωτικά άγριοι και ζούσαν νομαδικά δυτικά και νότια της λίμνης Κοκονόρ (σημ.: σημερινή λίμνη Τσινχάι στην Κίνα), επιτέθηκαν στα κινεζικά φυλάκια της περιοχής Κανσού, απειλώντας να αποκόψουν την εθνική οδό στο Τουν-χουάνγκ (σημ.: πόλη της Κίνας, πάνω στο "Δρόμο του Μεταξιού"). Ο Λιανγκ Κιν, με τίμημα μια ανηλεή μάχη, τους αναχαίτισε". Παρόμοιες εισβολές αναχαιτίστηκαν το 168-169 μ.Χ. από τον Κινέζο στρατηγό Τουάν Κουνγκ.

Από τον 7ο αιώνα μ.Χ., οι Κινέζοι ιστορικοί αναφέροντο στο Θιβέτ ως Του-πο. Η πρώτη επιβεβαιωμένη επαφή των Θιβετιανών με τον έξω κόσμο καταγράφεται στα αρχεία της θιβετιανής ιστορίας ότι συνέβη όταν ο βασιλιάς Ναμρί Σουνγκτσέν έστειλε έναν πρέσβη του στην Κίνα στις αρχές του 7ου αιώνα.