Ιμπν αλ Γιασαμίν

Μαροκινός μαθηματικός

Ο Αμπού Μουχάμαντ Αμπντάλα ιμπν Μουχάμαντ ιμπν Χατζάζ ιμπν Αλ-Γιασμίν Αλ-Αντρίνι Αλ-Ισμπίλι, περισσότερος γνωστός ως Ιμπν αλ Γιασαμίν, ήταν σημαντικός Μαροκινός μαθηματικός, βερβερικής καταγωγής, ο οποίος άκμασε στη χώρα του αλλά και στη Σεβίλλη (τόπο των σπουδών του) προς τα τέλη του 12ου αιώνα[2].

Ιμπν αλ Γιασαμίν
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
عبد الله بن مُحمَّد بن حجَّاج الفاسي (Αραβικά)
Γέννηση11ος αιώνας
Φεζ
Θάνατος1204[1]
Μαρακές
Παρατσούκλιابن الياسمين και أبو مُحمَّد
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΑραβικά
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταμαθηματικός
ποιητής
μηχανικός
αστρολόγος
Ισλαμικός νομικός
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ο Ιμπν Αλ Γιασαμίν πέραν των μαθηματικών του ενασχολήσεων υπήρξε και σπουδαίος ποιητής. Αυτή τη λογοτεχνική του δυνατότητα την αξιοποιούσε, δεόντως, σε όλα τα γραπτά του και φρόντιζε ακόμη και στα μαθηματικά κείμενά του να προσδίδει έμμετρη μορφή.

Το γνωστότερο έργο του είναι ένα σύντομο ποίημα 53 στίχων με διδακτικό προσανατολισμό και τίτλο "Al-Urjuza al-yāsmīnīyya fi al-jabr wa l-muqābala (ποίημα για την Άλγεβρα και την αποκατάσταση)", που γράφτηκε το 1191 στη Σεβίλλη και έχει διασωθεί σε πολλά χειρόγραφα[3][4][5][6][7]. Ωστόσο, το σημαντικότερο έργο του είναι το "Talqīḥ al-afkār bi rushūm Ḥurūf al-ghubār (Καλλιέργεια της σκέψης με τη βοήθεια των γραμμάτων στη σκόνη [ινδικών συμβόλων])", μια πραγματεία 200 σελίδων για την επιστήμη των υπολογισμών και τη Γεωμετρία, στην οποία χρησιμοποίησε και ένα είδος αλγεβρικού συμβολισμού[8][9][10].

Πάντως, η μεγάλη επιτυχία που γνώρισε το έμμετρο ποίημα της Άλγεβρας (εξαιτίας και της εύκολης απομνημόνευσης μαθηματικών δεδομένων που πρόσφερε η ρίμα) τον ώθησε να γράψει δυο ακόμη: ένα για τους άρρητους αριθμούς και ένα για τη λαθεμένη παραδοχή, χωρίς όμως αυτά τα ύστερα έργα να γνωρίσουν ανάλογη επιτυχία, καθώς δεν ξέφυγαν από τη μετριότητα.

Δυστυχώς για τον Ιμπν Αλ Γιασαμίν, η δημοτικότητα της Άλγεβρας αλλά και των άλλων έργων του στις χώρες του Μαγκρέμπ, την Αίγυπτο και σε όλη τη Μέση Ανατολή, ήγειρε εχθρότητες, ζηλοφθονίες και μοχθηρία από τους συγχρόνους του, οι οποίοι δεν του συγχωρούσαν την επιτυχία και για διάφορους λόγους (π.χ. ότι διήγαγε έκλυτο βίο) τον έσερναν, συχνά, στα δικαστήρια [11].

Τελικά, δολοφονήθηκε (στραγγαλίστηκε), άγνωστο γιατί, το 1204 μ. Χ στο Μαρακές του Μαρόκου[12], σε ηλικία που δεν μπορεί να προσδιοριστεί, επειδή η ακριβής ημερομηνία γέννησής του δεν είναι γνωστή (ίσως πέθανε σε ηλικία πέριξ των 50).

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. n84227585.
  2. Sarton, S. (1931). Introduction to the History of Science. Volume II. From Rabbi Ben Ezra to Roger Bacon. Carnegie Institution of Washington. 
  3. Djebbar, A. (2016). Ibn al-Yasamın. In Selin, H. (Ed), Encyclopaedia of the History of Science, Technology, and Medicine in Non-Western Cultures. Third Edition. Springer Reference. σελίδες 2302–2304. 
  4. Ismail & Atan, K. A. M., M. R (2016). Algebra in the Malay World: A Case Study of Islamic Mathematics. In Selin, H. (Ed), Encyclopaedia of the History of Science, Technology, and Medicine in Non-Western Cultures. Third Edition. Springer Reference. σελ. 211-215. 
  5. Ismail, M. R.; Atan, K. A. M. (2010). «Mathematics in the Malay world prior to the arrival of western mathematics». Procedia Social and Behavioral Sciences 8: 729–734. 
  6. Abdeljaouad, M. (2002). «Le manuscrit mathématique de Jerba: Une pratique des symboles algébriques maghrébins en pleine maturité». Présenté au Septième Colloque sur l’histoire des mathématiques arabes (Marrakech, 30–31 May and 1 June, 2002). 
  7. Sarton, S. (1931). Introduction to the History of Science. Volume II. From Rabbi Ben Ezra to Roger Bacon. Carnegie Institution of Washington. 
  8. Djebbar, A. (2016). Ibn al-Yasamın. In Selin, H. (Ed), Encyclopaedia of the History of Science, Technology, and Medicine in Non-Western Cultures. Third Edition. Springer Reference. σελίδες 2302–2304. 
  9. Guergour, Y. (2016). Ibn Qunfudh. In Selin, H. (Ed), Encyclopaedia of the History of Science, Technology, and Medicine in Non-Western Cultures. Third Edition. Springer Reference. 
  10. Abdeljaouad, M.; Oaks, J. A. (2013). «Al-Hawārī’s commentary on Ibn al-Bannā’’sTalkhīs: Contents and influences». Suhayl 12: 9-44. 
  11. Djebbar, A. (2016). Ibn al-Yasamın. In Selin, H. (Ed), Encyclopaedia of the History of Science, Technology, and Medicine in Non-Western Cultures. Third Edition. Springer Reference. σελίδες 2302–2304. 
  12. Sarton, S. (1931). Introduction to the History of Science. Volume II. From Rabbi Ben Ezra to Roger Bacon. Carnegie Institution of Washington.