Ο κάνθαρος[1] είναι είδος αρχαίου ελληνικού αγγείου με σώμα σχήματος ποτηριού με κάθετη λαβή αμφίπλευρα, συνδεδεμένη με το χείλος του αγγείου και με υψηλή καμπυλωμένη λαβή στο επάνω μέρος[2][3]. Ως σκεύος είναι συνδεδεμένο με την λατρεία του θεού Διονύσου, και αποτελεί σύμβολό του.[4]

Συμποσιαστής σε κάνθαρο του ζωγράφου του μεγάλου Αθηναϊκού Κανθάρου, Μουσείο του Λούβρου, αρ. CA1139τέλη του 5ου αιώνα π. Χ.
Ταφικό ανάγλυφο από τα Χρύσαφα, περ 550-530 π. Χ., Αρχαιολογική Συλλογή Βερολίνου.

Ιστορική αναδρομή Επεξεργασία

Το σχήμα του αγγείου διαμορφώθηκε κατά τη μεσοελλαδική περίοδο και θεωρείτο ήδη αρχαίο κατά την κλασική εποχή. Κατασκευάστηκε αρχικά ιδιαίτερα στη Λακωνία και Βοιωτία, και χρησιμοποιείτο ως ανάθημα, και θρησκευτικό σκεύος στην καθημερινή εξάσκηση της λατρείας στους ιδιωτικούς χώρους. Στην γεωμετρική εποχή συναντάμε κανθάρους στην Βοιωτία και Αττική ως ταφικά αναθήματα, συνήθως σε τάφους ανδρών που συχνά συνοδεύονται με ανάγλυφες παραστάσεις πολεμικού ή αθλητικού θέματος. Στη Βοιωτία συνέχισε να χρησιμοποιείται ως ταφικό ανάθημα μέχρι και την ύστερη κλασική εποχή. Το 600 π.Χ. περίπου εξελίχθηκε το ιδιόμορφο σχήμα με τον υψηλό πόδα. Παράλληλα εξαπλώθηκε η χρήση του και στους Ετρούσκους.

Κατά την ύστερη κλασική και ελληνιστική εποχή η χρήση του συναντάται επίσης και στην καθημερινή ζωή, ενώ παραμένει συνδεδεμένο με την ανδρεία, το ανδρικό φύλλο και την λατρεία των νεκρών. Οι μεγαλύτεροι κάνθαροι που βρέθηκαν έχουν ύψος μέχρι και 50 εκατοστά και ήταν τοποθετημένοι επάνω σε τάφους. Κάνθαροι απεικονίζονται επίσης σε ανάγλυφα και αττικές αγγειογραφίες, στο χέρι του νεκρού, του θεού Διονύσου, ή κάποιου συνοδού του.

Πηγές Επεξεργασία

  • Ingeborg Scheibler: Griechische Töpferkunst. Herstellung, Handel und Gebrauch der antiken Tongefässe, C. H. Beck, München 1983 (Becks archäologische Bibliothek) ISBN 3-406-09544-5, S. 20–21; 38

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. «Henry George Liddell, Robert Scott, A Greek-English Lexicon, κάνθα^ρος». www.perseus.tufts.edu. Ανακτήθηκε στις 6 Αυγούστου 2022. 
  2. Clark, Andrew J.· Elston, Maya (2002). Understanding Greek Vases: A Guide to Terms, Styles, and Techniques. Getty Publications. ISBN 978-0-89236-599-9. 
  3. Courbin, Paul (1953). «Les origines du canthare attique archaïque». Bulletin de Correspondance Hellénique 77 (1): 322–345. doi:10.3406/bch.1953.5197. https://www.persee.fr/doc/bch_0007-4217_1953_num_77_1_5197. 
  4. «wildivine.org - the symbols of dionysos». web.archive.org. 26 Δεκεμβρίου 2015. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Δεκεμβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 6 Αυγούστου 2022. 


 
 
Στο λήμμα αυτό έχει ενσωματωθεί κείμενο από το λήμμα Kantharos της Γερμανικής Βικιπαίδειας, η οποία διανέμεται υπό την GNU FDL και την CC-BY-SA 4.0. (ιστορικό/συντάκτες).