Κατοικία Helio Olga

Η κατοικία Hélio Olga βρίσκεται στο Σάο Πάολο της Βραζιλίας. Σχεδιάστηκε από τον αρχιτέκτονα Marcos Acayaba για τον μηχανικό Hélio Olga de Souza Jr. το 1987 και η κατασκευή της ολοκληρώθηκε το 1990. Αποτελεί ένα από τα πιο γνωστά έργα του αρχιτέκτονα, με αρκετές διεθνείς δημοσιεύσεις ενώ έχει αποσπάσει και δύο αρχιτεκτονικά βραβεία στη Βραζιλία.

Κατοικία Helio Olga
Γενικές πληροφορίες
Είδος	Μονοκατοικία
Τοποθεσία	Σάο Πάολο
Χώρα	Βραζιλία
Έναρξη κατασκευής	1987
Ολοκλήρωση	1990
Ιδιοκτήτης	Hélio Olga de Souza Jr.
Σχεδιασμός και κατασκευή
Αρχιτέκτονας	Marcos Acayaba
δεδομένα (π)

Ο Αρχιτέκτονας

Ο Marcos Acayaba γεννήθηκε το 1944 στο Σάο Πάολο. Σπούδασε στην αρχιτεκτονική σχολή της πόλης (Faculty of Architecture and Urbanism of the University of Sao Paulo, FAU USP). Ξεκίνησε να δραστηριοποιείται ως αρχιτέκτονας τη δεκαετία του 1970. Η συνεισφορά του στη μοντέρνα αρχιτεκτονική της Βραζιλίας σχετίζεται σε μεγάλο βαθμό με την αναζήτηση εναλλακτικών κατασκευαστικών μεθόδων και υλικών. Σε μερικά απο τα πιο χαρακτηριστικά έργα του, όπως την Casa Helio Olga και την κατοικία του ίδιου, χρησιμοποιεί ως υλικό το ξύλο και δημιουργεί μοτίβα μέσω του εμφανούς φέροντα οργανισμού.

Συνθετική λογική

Το οικόπεδο βρίσκεται σε έναν λόφο στην περιοχή Jardim Vitória Régia του Σάο Πάολο. Το πιο χαρακτηριστικό στοιχείο του είναι η πολύ έντονα κατηφορική κλίση. Επιπλέον, το έδαφος έχει σοβαρά προβλήματα όσον αφορά την υγρασία και τη φέρουσα ικανότητα του. Γι αυτό το λόγο ήταν αδύνατο να χρησιμοποιηθεί τοίχος αντιστήριξης. Η αρχιτεκτονική λύση, λοιπόν, προκύπτει σε μεγάλο βαθμό από αυτές τις συνθήκες.

Επιπλέον, βασικοί στόχοι του σχεδιασμού υπήρξαν ο καλός ηλιασμός και η εκμετάλλευση της θέας που προσφέρει το σημείο. Έτσι οι χώροι διημέρευσης του σπιτιού τοποθετούνται ψηλά και μακριά από το επίπεδο του εδάφους. Η βασική χειρονομία του αρχιτέκτονα περιγράφεται σχεδόν εξ’ ολοκλήρου από την επιμήκη τομή του κτιρίου (τομή κάθετη στις ισοϋψείς). Η σημασία αυτής της τομής φαίνεται και από τα διερευνητικά σκίτσα του αρχιτέκτονα. Το κτίριο σχετίζεται με το έδαφος στον ελάχιστο δυνατό βαθμό. Περισσότερο μοιάζει να επιδιώκεται η σχέση με το κενό που δημιουργείται από τη μεγάλη κλίση του οικοπέδου.

Λεπτομέρεια κελύφους

Περιγραφή του κτιρίου

Το κτίριο σχηματίζει σε όψη ένα χαρακτηριστικό ισοσκελές ‘’Τ’’ του οποίου οι διαστάσεις ορίζονται από την επανάληψη του χωρικού κατασκευαστικού κανάβου 3,30X3,30Χ3,30μ. του οποίου η ύπαρξη τονίζεται από τον εμφανή ξύλινο σκελετό του έργου. Κάθε όροφος έχει πλάτος 2 κανάβων και μήκος 5, 3, 1 και 1 αντίστοιχα για τα επίπεδα 0, -3,30, -6,60 και -9,90. Ο δρόμος από τον οποίο προσεγγίζει κανείς το κτίριο βρίσκεται στο επίπεδο 0. Εκεί γίνεται η είσοδος στην κατοικία, αρχικά σε μία ορθογώνια υπαίθρια αυλή και στη συνέχεια στον κυρίως όγκο. Στο επίπεδο 0 βρίσκονται οι χώροι διημέρευσης, στο -3,30 τα 3 υπνοδωμάτια της οικογένειας, στο -6,60 ένα υπνοδωμάτιο-ξενώνας και στο -9,90 ένα δωμάτιο παιχνιδιού. Όλα τα επίπεδα περιέχουν από ένα WC. To κάθετο τμήμα του ‘’Τ’’ λειτουργεί ως συνδετικός κρίκος ανάμεσα στα 4 επίπεδα του σπιτιού καθώς εκεί τοποθετείται το κλιμακοστάσιο.

Οι όψεις του κτιρίου οργανώνονται με τον επιμερισμό του κυρίως κανάβου σε δύο είτε τρία μέρη τόσο οριζόντια όσο και κατακόρυφα με αποτέλεσμα να δημιουργούνται πολλά διαφορετικά μοτίβα στις πληρώσεις, ανάλογα με τις ανάγκες του καθε χώρου όσον αφορά τα ανοίγματα και τον προσανατολισμό. Μ' αυτό τον τρόπο αντισταθμίζεται η μονοτονία του κατα τα άλλα αυστηρού τετράγωνου κανάβου.

Λεπτομέρεια θεμελίων

Δομικό σύστημα-υλικά

H εκμετάλλευση των δυνατοτήτων των υλικών στο έπακρο και η σωστή επιλογή τους έχει πολύ μεγάλη σημασία για τον Acayaba. Εδώ θεωρεί το ξύλο το καταλληλότερο υλικό για τις ανάγκες του έργου. Με εξαίρεση την μπετονένια πλάκα της εισόδου, το κτίριο είναι ουσιαστικά ένας ξύλινος πύργος που στέκεται πάνω σε 6 μεγάλα μπετονένια θεμέλια. Η ακαμψία του ξύλινου σκελετού επιτυγχάνεται με τη διαγώνια τοποθέτηση λεπτών μεταλλικών ράβδων που λειτουργούν σε εφελκυσμό. Η σκάλα είναι επίσης ξύλινη με μεταλλικούς οδηγούς. Τα πατώματα είναι παρκέ. Η οροφή είναι φτιαγμένη από αλουμίνιο.

Πηγές

• Brazil's Modern Architecture, Adrian Forty
• http://www.marcosacayaba.arq.br/lista.projeto.chain?id=18
• https://5taller.files.wordpress.com/2011/02/casa_helio_olga-marcos_acayaba2.pdf
• https://www.scribd.com/doc/28202993/Marcos-Acayaba-Residencia-Helio-Olga
• http://www.marcosacayaba.arq.br/lista.home.chain