Κλίμακα Ιωάννου
Η Κλίμαξ Θείας ανόδου, Κλίμακα του Ιωάννου ή και απλά Κλίμακα (λατ.: Scala Paradisi) ονομάζεται σημαντικό βιβλίο γραμμένο κατά τον 6ο αιώνα από τον Άγιο Ιωάννη τον Σιναΐτη το οποίο ευρέως χρησιμοποιείται μέχρι σήμερα και θεωρείται ένα από τα αριστουργήματα της Εκκλησιαστικής Γραμματείας.[1]
 | |
| Συγγραφέας | Ιωάννης της Κλίμακος |
|---|---|
| Θέμα | Jacob's Ladder |
 Σχετικά πολυμέσα | |
| δεδομένα () | |
Ιστορία
ΕπεξεργασίαΟ Άγιος Ιωάννης ο Σιναΐτης ήταν γνωστός για την ασκητική του ζωή και την βαθιά πνευματικότητά του, ασκήτεψε αρκετά χρόνια στην έρημο ως Ερημίτης και διετέλεσε και Ηγούμενος της Μονής του Σινά. Όταν ήταν Ηγούμενος, έλαβε γράμμα από τον Ιωάννη, Ηγούμενο της Μονής Ραϊθού το οποίο ζητούσε από τον Άγιο Ιωάννη Σιναΐτη λόγους πνευματικούς και συμβουλές για την ασκητική ζωή.[1]
Ο Άγιος Ιωάννης τότε, σε απάντηση αυτού του αιτήματος από τον Ιωάννη της Ραϊθού, έστειλε ένα σύγγραμμα το οποίο ονόμασε "Κλίμαξ Θείας Ανόδου". Αυτός ο Λόγος ο Ασκητικός ο επονομαζόμενος "Πλάκες Πνευματικές" είναι οι συμβουλές του Ιωάννου του Σιναΐτου προς τον Ιωάννη Ραϊθού και τους Μοναχούς του. Αυτό το σύγγραμμα παραμένει και στις μέρες μας ένας φάρος για τους Μοναχούς αλλά και για όλους τους Χριστιανούς που θέλουν να φτάσουν στον Θεό.[1]
Δομή
Επεξεργασία
Το βιβλίο είναι διαιρεμένο σε τριάντα κεφάλαια - «Λόγους» οι οποίοι εξηγούν τις διάφορες αρετές, και ξεκινώντας από τα χαμηλότερα, ανεβάζουν κλιμακωτά στα ψηλότερα. Κάθε κεφάλαιο - Λόγος είναι σαν βαθμίδα (σκαλοπάτι) η οποία ανεβάζει τον Χριστιανό ολοένα και πιο ψηλά στην κλίμακα των αρετών. Η διαίρεση σε τριάντα λόγους έχει χριστολογική χροιά, αφού ο Χριστός στην ηλικία των τριάκοντα ετών ως άνθρωπος βαπτίσθηκε και κατείχε την τριακοστή βαθμίδα της πνευματικής κλίμακος.[1]
Οι πρώτοι τρεις λόγοι, οι οποίοι αποτελούν την εισαγωγή της Κλίμακας, αναφέρονται στην αυταπάρνηση των εγκοσμίων και αφορούν τους μοναχούς. Οι αμέσως επόμενοι τέσσερεις λόγοι, οι οποίοι προβάλλουν τις ισάριθμες βασικές αρετές, και αυτοί είναι οι περί υπακοής, μετανοίας, μνήμης θανάτου και χαροποιού πένθους, παρουσιάζονται ως οι ρίζες ενός δέντρου που προσφέρει στους αγωνιζόμενους πιστούς τους καρπούς του. Από τον 8ο μέχρι και τον 25ο λόγο περιγράφονται τα σκληρά πάθη που πρέπει να πολεμήσει ο κάθε χριστιανός και τις αντίστοιχες αρετές που οφείλει να κατακτήσει. Ο 26ος λόγος αναφέρει γενικά τα πάθη, τις αρετές, τους λογισμούς και την απλανή διάκρισή τους. Οι τέσσερεις τελευταίοι λόγοι είναι οι καρποί των κόπων και μόχθων και αποτελούν την συμβολική ανάβαση στην κορυφή της κλίμακας των αρετών. Είναι δε οι καρποί αυτοί η κατάκτηση της ησυχίας, της μακαρίας προσευχής, της θεομιμήτου απαθείας, της λυτρώσεως δηλαδή από τον σάλο των παθών, και οι αρετές της αγάπης, της ελπίδας και της πίστης.[1][2]
Λόγοι
ΕπεξεργασίαΤα τριάντα κεφάλαια ονομάζονται «Λόγοι» και οδηγούν από τα γήινα στα ουράνια. Οι τριάντα Λόγοι είναι ως ακολούθως:
- 1. Περί αποταγής
- 2. Περί απροσπαθείας
- 3. Περί ξενιτείας
- 4. Περί υπακοής
- 5. Περί μετανοίας
- 6. Περί μνήμης θανάτου
- 7. Περί του χαροποιού πένθους
- 8. Περί αοργησίας
- 9. Περί μνησικακίας
- 10. Περί καταλαλιάς
- 11. Περί πολυλογίας και σιωπής
- 12. Περί ψεύδους
- 13. Περί ακηδίας
- 14. Περί γαστριμαργίας
- 15. Περί αγνείας
- 16. Περί φιλαργυρίας
- 17. Περί αναισθησίας
- 18. Περί ύπνου και προσευχής
- 19. Περί αγρυπνίας
- 20. Περί δειλίας
- 21. Περί κενοδοξίας
- 22. Περί υπερηφανείας
- 23. Περί λογισμών βλασφημίας
- 24. Περί πραότητος και απλότητος
- 25. Περί ταπεινοφροσύνης
- 26. Περί διακρίσεως
- 1. Περί διακρίσεως λογισμών και παθών και αρετών
- 2. Περί διακρίσεως ευδιακρίτου
- 3. Σύντομος ανακεφαλαίωσις των προηγουμένων
- 27. Περί ησυχίας
- 1. Δια την ιεράν «ησυχίαν», την σωματικήν και την ψυχικήν
- 2. Περί διαφοράς και διακρίσεως ησυχιών
- 28. Περί προσευχής
- 29. Περί απαθείας
- 30. Περί αγάπης, ελπίδος και πίστεως
Εις τον Ποιμένα
ΕπεξεργασίαΜετά την Κλίμακα ακολουθεί σαν παράρτημα, αλλά και σαν συμπλήρωμα ο «Εις τον Ποιμένα» λόγος.[1]
Το Κείμενο
ΕπεξεργασίαΤο αρχαίο πρωτότυπο, με κάποιες ελλείψεις όμως, βρίσκεται στην Πατρολογία του Μιγνίου τόμος 88, από σελ. 596 (302 σε έγγραφο). Το σαρωμένο κείμενο σαν βιβλίο PDF και στη Βικιθήκη.
Η μετάφραση στην κοινή νεοελληνική γλώσσα από τη Μονή Παρακλήτου βρίσκεται σε ηλεκτρονική μορφή στο διαδίκτυο στους κάτωθι ιστοτόπους:
Υπάρχει και η Νέα Κλίμαξ - ένα ποίημα του αγ. Νικοδήμου του Αγιορείτου.
Παραπομπές
Επεξεργασία- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 Άγιος Ιωάννης ο Σιναΐτης. Κλίμακα. Εισαγωγή - Κείμενο - Μετάφραση - Σχόλια - Πίνακες Αρχιμ. Ιγνάτιος. Έκδοση Ιερά Μονή Παρακλήτου. Ωρωπός Αττικής. Έκδοση δέκατη τρίτη 2020. Πρώτη έκδοση 1978. ISBN 978-960-9626-33-0.
- ↑ π. Ραφαήλ Χ. Μισιαούλης, Iεροδιάκονος Ιεράς Μητροπόλεως Ταμασού και Ορεινής, θεολόγος. Η κλίμακα των αρετών. pemptousia.gr. 13 Απριλίου 2024. Ανακτήθηκε στις 10/07/2024.