Λέιφ Έρικσον
Ο Λέιφ Έρικσον ή Λέιφ ο Τυχερός (περί το 970 - 1018/1025) ήταν ένας Βίκινγκ εξερευνητής ο οποίος πάτησε σύμφωνα με την επίσημη ιστορία πρώτος στην Αμερική 500 χρόνια πριν τον Χριστόφορο Κολόμβο.[2][3] Οι Ισλανδικές Σάγκες περιγράφουν έναν Σκανδιναβικό οικισμό που ίδρυσε στην Βίνλαντ, στις βορειοανατολικές παραλιακές ακτές της Αμερικής. Υπάρχουν πολλές ενδείξεις ότι τα ερείπια παλιού Σκανδιναβικού οικισμού που βρέθηκε στην Νέα Γη και Λαμπραντόρ του Καναδά και χρονολογούνται στα 1000 χρόνια με το όνομα Λ' Ανζ ο Μήντοους αντιστοιχούν στον οικισμό που ίδρυσε ο Λέιφ Έρικσον. Ο τόπος γέννησης του Λέιφ Έρικσον είναι άγνωστος, πιθανότατα γεννήθηκε στην Ισλανδία (περί το 970) όπου είχε εγκατασταθεί ο πατέρας του Έρικ ο Ερυθρός.[4][5][6] Την εποχή που ήταν περίπου 10 ετών (980) ο Έρικ ο Ερυθρός εξορίστηκε από την Ισλανδία χάρη ενός φόνου μαζί με ολόκληρη την οικογένεια του, μετακόμισαν στην Γροιλανδία όπου ίδρυσαν στο παγωμένο νησί τον πρώτο ανθρώπινο οικισμό. Ο Λέιφ Έρικσον μεγάλωσε στην Γροιλανδία, μετά το ταξίδι του στην Βίνλαντ και τον θάνατο του πατέρα του από επιδημία (1003) έγινε αρχηγός των Γροιλανδών εποίκων. Οι δύο γιοι του ήταν ο Τόργκιλς που γεννήθηκε στις Εβρίδες και ο Τόρκελ που τον διαδέχθηκε ως αρχηγός των εποίκων της Γροιλανδίας.
| Λέιφ Έρικσον | |
|---|---|
 | |
| Γενικές πληροφορίες | |
| Όνομα στη μητρική γλώσσα | Leifr heppni Eiríksson (Παλαιά Νορβηγικά) |
| Γέννηση | 972 (περίπου) Eiríksstaðir |
| Θάνατος | 1020 (περίπου) Brattahlíð ή Γροιλανδία |
| Χώρα πολιτογράφησης | Ισλανδική Κοινοπολιτεία |
| Θρησκεία | Καθολικισμός Old Norse religion |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Ομιλούμενες γλώσσες | Old West Norse |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | εξερευνητής θαλασσοπόρος πολεμιστής |
| Οικογένεια | |
| Γονείς | Έρικ ο Ερυθρός και Þjóðhildr Jörundardóttir[1] |
| Αδέλφια | Þórsteinn Eiríksson Θόρβαλντ Έρικσον Φρέυντις Έιρικσντοττιρ |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Πρώτα χρόνια
ΕπεξεργασίαΟ Λέιφ Έρικσον ήταν γιος του Έρικ του Ερυθρού, παππούς του ήταν ο Θόρβαλντ Άσβαλντσον που εξορίστηκε από την ιδιαίτερη πατρίδα του το Ρόγκαλαντ της Νορβηγίας. Ο Θόρβαλντ Άσβαλντσον εγκαταστάθηκε με την οικογένεια του στην χερσόνησο Χόρνστραντιρ της βορειοδυτικής Ισλανδίας όπου θα πεθάνει περίπου 10 χρόνια αργότερα. Η Ισλανδία είχε εποικιστεί από συμπατριώτες του Νορβηγούς πριν από έναν αιώνα, ο ίδιος ήταν μακρινός συγγενής του Νάντοντ που ανακάλυψε το νησί.[7][8] Το έτος που γεννήθηκε δεν είναι γνωστό, προσδιορίζεται την δεκαετία του 970 αλλά δεν καταγράφεται στις Σάγκας.[4][9] Ο τόπος της γέννησης του πιθανότατα στο Χαουκάνταλουρ της Ισλανδίας, λίγο πιο νότια από το Χόρνστραντιρ όπου συναντήθηκαν οι γονείς του και καταγόταν η οικογένεια της μητέρας του.[5][10] Ο Έρικ ο Ερυθρός εξορίστηκε κατόπιν από την Ισλανδία λόγω κάποιου φόνου, πήγε με την οικογένεια του βόρεια και ανακάλυψε την Γροιλανδία, έφερε εποίκους και ίδρυσε τον πρώτο της οικισμό (986).[4][11] Τα αδέλφια του Λέιφ ήταν ο Θόρβαλντ Έρικσον, ο Τόρσταιν Έρικσον και η Φρέυντις Έιρικσντοττιρ.[12]
Η ανακάλυψη του Βίνλαντ
Επεξεργασία.jpg)
To "Σάγκα του Έρικ" και το "Σάγκα των Γροιλανδών" τα οποία γράφτηκαν και τα δύο γύρω στο 1200 περιέχουν διαφορετικές πληροφορίες σχετικά με την ανακάλυψη του Βίνλαντ.[13][14][15] Οι μόνες δύο αυστηρές ιστορικές καταγραφές του Βίνλαντ είναι το έργο που έγραψε ο Αδάμ της Βρέμης (1075) και η "Βίβλος των Ισλανδών" την οποία σύνταξε ο Άρης ο Σοφός (1122).[16]
Το Σάγκα του Έρικ
ΕπεξεργασίαΤο "Σάγκα του Έρικ του Ερυθρού" αναφέρει ότι ο θαλασσοπόρος αναγκάστηκε να αλλάξει την πορεία του από την Ισλανδία στην Γροιλανδία χάρη σε μια καταιγίδα.[17] Ο Λέιφ Έρικσον είχε περάσει λίγο χρόνο στην αυλή του βασιλιά της Νορβηγίας Όλαφ Τρίγκβασον όπου ασπάστηκε τον Χριστιανισμό, αποφάσισε να τον μεταδώσει στον οικισμό της Γροιλανδίας που διοικούσε. Η καταιγίδα τον ανάγκασε να αλλάξει την πορεία του, ναυάγησε σε μια άγνωστη ακτή. Με την άφιξη του στην άγνωστη ακτή ο Λέιφ Έρικσον βρήκε απέραντες εκτάσεις με άγρια σταφύλια και σιτάρι, φόρτωσε τα πλοία του με εμπορεύματα και επέστρεψε στην Γροιλανδία. Στον δρόμο της επιστροφής συνάντησαν μια ομάδα ναυαγών και τους έσωσε, η διάσωση των ναυαγών και η μετάδοση του Χριστιανισμού στην Γροιλανδία του έδωσε το προσωνύμιο "Λέιφ ο Τυχερός".[18] Ο Λέιφ Έρικσον δεν επέστρεψε στο Βίνλαντ, το έκαναν μια ομάδα Γροιλανδών και Ισπανών, ανάμεσα τους βρισκόταν και ο Θόρφιν Καρλσέφνι.[19]
Το Σάγκα των Γροιλανδών
Επεξεργασία
Το "Σάγκα των Γροιλανδών" αναφέρει αντίθετα ότι την Βίνλαντ δεν ανακάλυψε ο Λέιφ Έρικσον αλλά ο Μπιόρνι Χέριολφσον όταν σε ένα ταξίδι του έχασε τον προσανατολισμό του από τον άνεμο και την ομίχλη. Ο Μπιόρνι Χέριολφσον βεβαιωμένος ότι οι δύο ακτές που προσάραξε δεν ανήκαν στην Γροιλανδία επέστρεψε ανατολικά στον οικισμό του και διηγήθηκε την ιστορία στους Γροιλανδούς εποίκους. Σε 15 χρόνια ο Λέιφ Έρικσον πλησίασε τον Μπιόρνι Χέριολφσον, αγόρασε το πλοίο του, συγκέντρωσε 35 άνδρες και αποφάσισε να εξερευνήσει την γη την οποία του είχε περιγράψει.[20][21] Ο πατέρας του Έρικ αποφάσισε να τον ακολουθήσει αλλά έπεσε από το άλογο του και τραυματίστηκε το γεγονός αυτό το θεώρησαν κακό σημάδι.[22] Ο Λέιφ Έρικσον αποφάσισε να ακολουθήσει την διαδρομή που του είχε περιγράψει ο Μπιόρνι, αντίκρισε βραχώδεις εκτάσεις με πάγους και την ονόμασε Χέλουλαντ (Helluland), πιθανότατα πρόκειται για την Γη του Μπάφιν.[23] Συνεχίζοντας νότια αντίκρισαν γη με δάση και ήπιο κλίμα, την ονόμασαν Μέρκλαντ (Μarkland ), "Γη των Δασών". Θεωρείται ότι είναι η σημερινή χερσόνησος Λαμπραντόρ στον Καναδά.[23] Όσο ο Λέιφ κατέβηκε πιο νότια είδε πιο πυκνή βλάστηση και ηπιότερο κλίμα και αυτή την περιοχή την ονόμασε Βίνλαντ (Vinland), "Γη της αμπέλου".
Οι μελετητές την ταυτίζουν είτε με τη Νέα Γη του Καναδά είτε στον κόλπο του Αγίου Λαυρεντίου στις Η.Π.Α.. Στην διάρκεια των εξερευνήσεων του ανακάλυψε ότι η γη ήταν γεμάτη με αμπέλια και σταφύλια, για αυτό της έδωσε το όνομα "Βίνλαντ".[23][24] Ο Λέιφ Έρικσον και οι άνδρες του ίδρυσαν εκεί έναν νέο οικισμό στον οποίο οι μετέπειτα επισκέπτες από την Γροιλανδία έδωσαν το όνομα "Θάλαμοι του Λέιφ". Αφού πέρασε τον χειμώνα στον οικισμό που ίδρυσε ο Λέιφ επέστρεψε την άνοιξη στην Γροιλανδία μεταφέροντας μαζί του ένα μεγάλο φορτίο από ξυλεία και αμπέλια.[23][24] Στον δρόμο της επιστροφής συνάντησαν μια ομάδα ναυαγών και τους έσωσε, η διάσωση των ναυαγών και η μετάδοση του Χριστιανισμού στην Γροιλανδία του έδωσε το προσωνύμιο "Λέιφ ο Τυχερός".[18] Ο Λέιφ Έρικσον δεν επέστρεψε στο Βίνλαντ, το έκαναν αργότερα μια ομάδα Γροιλανδών και Ισπανών με το Θόρφιν Καρλσέφνι επίσης όπως περιγράφει το προηγούμενο έπος.[19]
Προσωπική ζωή
Επεξεργασία
Ο Λέιφ Έρικσον περιγράφεται στο "Έπος του Βίνλαντ" ως σοφός, προσεκτικός και δυνατός άνδρας με εντυπωσιακή εμφάνιση.[25] Με την ενηλικίωση πήγε στην Νορβηγία για να υπηρετήσει τον βασιλιά Όλαφ Τρίγκβασον ως σωματοφύλακας.[26] Στην διάρκεια του ταξιδιού το πλοίο του Λέιφ προσάραξε στις Εβρίδες, εκεί διέμειναν όλο το καλοκαίρι περιμένοντας ευνοϊκούς ανέμους για να συνεχίσουν το ταξίδι τους.[27] Ο Λέιφ Έρικσον ερωτεύτηκε την κόρη ενός γηγενούς άρχοντα με την οποία απέκτησε έναν γιο τον Τόργκιλς.[12] Με την αναχώρηση του από τις Εβρίδες δεν πήρε μαζί του την σύζυγο του από σεβασμό στους γονείς της που ήθελαν να παραμείνει μαζί τους.[28] Ο γιος τους Τόργκιλς μετακόμισε αργότερα στην Γροιλανδία αλλά παρέμεινε άσημος.[29] Με την άφιξη του στην αυλή του βασιλιά Όλαφ Τρίγκβασον ο Λέιφ Έρικσον ασπάστηκε τον Χριστιανισμό, σύμφωνα με τα Σάγκας του Έρικ του Ερυθρού και του Όλαφ Τρίγκβασον ο βασιλιάς του επέτρεψε να επιστρέψει στην Γροιλανδία για να προσηλυτίσει τους κατοίκους. Στο ταξίδι της επιστροφής βρέθηκε εκτός πορείας χάρη στον άνεμο και την ομίχλη, προσάραξε στην Βίνλαντ.[19] Ο πατέρας του αρνήθηκε να εγκαταλείψει την πατρώα Σκανδιναβική θρησκεία, η μητέρα του ωστόσο το δέχτηκε, βαπτίστηκε χριστιανή και οικοδόμησε την πρώτη εκκλησία.[30] Μια άλλη εκδοχή που αναφέρουν τα "Σάγκα του Όλαφ Τρίγκβασον" με την επιστροφή του στην Γροιλανδία μέσω της Βίνλαντ όλοι οι έποικοι δέχτηκαν να βαπτιστούν χριστιανοί, ακόμα και ο πατέρας του Έρικ ο Ερυθρός.[31]
Οι ίδιες πηγές στα "Σάγκα του Όλαφ Τρίγκβασον" σημειώνουν επιπλέον ότι ο Λέιφ μετέφερε πολλούς ιερείς από την Νορβηγία για να τον βοηθήσουν στον προσηλυτισμό των κατοίκων.[32] Τον επόμενο χειμώνα μετά την επιστροφή του Λέιφ Έρικσον από την Βίνλαντ ο πατέρας του πέθανε από επιδημία που σάρωσε τους κατοίκους (περί το 1003), ο Λέιφ Έρικσον έγινε ο νέος αρχηγός των εποίκων.[21][25] Δεν υπάρχουν από τότε πολλές πηγές για τον ίδιο, η τελευταία φορά που καταγράφεται το όνομα του ως αρχηγός των εποίκων ήταν στα "Σάγκας του Σαίντ Όλαφ" (1018). Στην επόμενη καταγραφή στα Χρονικά του αρχηγού των εποίκων εμφανίζεται αργότερα (1025) ο γιος του Τόργκιλς, ο Λέιφ Έρικσον πέθανε πιθανότατα εκείνο το διάστημα.[33] Η οικογένεια του έπεσε από τότε στην αφάνεια.[25] Ο αδελφός του Λέιφ, Θόρβαλντ Έρικσον, συνέχισε τον επόμενο χρόνο τις εξερευνητικές αποστολές στα νέα εδάφη, όπου είχε και την πρώτη επαφή με τους ιθαγενείς "Σκρέλινγκ". Σήμερα έχουν βρεθεί μικρός οικισμός στη θέση Λ' Ανζ ο Μήντοους (L'Anse aux Meadows) στη Νέα Γη που είναι ευρύτερα αποδεκτό ότι ταυτίζεται με την εγκατάσταση του Λέιφ και της ομάδας του στη Βίνλαντ.
Παραπομπές
Επεξεργασία- ↑ 1,0 1,1 (πολλαπλές γλώσσες) Geni.com.
- ↑ https://www.bbc.co.uk/history/historic_figures/erikson_leif.shtml
- ↑ https://web.archive.org/web/20181226040500/https://news.nationalgeographic.com/2015/10/151011-columbus-day-leif-erikson-italian-americans-holiday-history/
- ↑ 4,0 4,1 4,2 https://snl.no/Leiv_Eiriksson
- ↑ 5,0 5,1 https://www.why.is/svar.php?id=5433
- ↑ https://kids.britannica.com/students/article/Leif-Eriksson/274197
- ↑ https://web.archive.org/web/20170828014629/http://www.mediander.com/connects/85845/thorvald-asvaldsson/
- ↑ https://www.viking.no/e/info-sheets/iceland/iceland.htm
- ↑ https://books.google.gr/books?id=WHFuEAAAQBAJ&pg=PA107&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false
- ↑ Sanderson, Jeanette. (2002) Explorers, Teaching Resources/Scholastic. σ. 14
- ↑ Dregni, Eric (2011). Vikings in the attic: in search of Nordic America. U of Minnesota Press. σσ. 72–73
- ↑ 12,0 12,1 Ingstad, Helge; Ingstad, Anne Stine (2000). The Viking discovery of America: the excavation of a Norse settlement in L'Anse aux Meadows, Newfoundland. Breakwater Books. σ. 74
- ↑ Lindkvist, Thomas (2003). "Early political organisation". In Helle, Knut (ed.). The Cambridge History of Scandinavia: Prehistory to 1520. Cambridge University Press. σ. 212
- ↑ Somerville & McDonald, 2010, σ. 350
- ↑ Short, 2010, σ. 203
- ↑ https://web.archive.org/web/20111126054945/http://www.mnh.si.edu/vikings/voyage/subset/vinland/history.html
- ↑ Somerville & McDonald, 2010, σσ. 419–420
- ↑ 18,0 18,1 Ingstad, 1985, σσ. 171–178
- ↑ 19,0 19,1 19,2 Campbell, 2021, σσ. 37–39
- ↑ Short, 2010, σσ. 203–204
- ↑ 21,0 21,1 Wallace, 2006, σ. 19
- ↑ Somerville & McDonald, 2010, σ. 352
- ↑ 23,0 23,1 23,2 23,3 Wernick, Robert (1979). The Vikings. Alexandria, VA: Time-Life Books. σσ. 149–151
- ↑ 24,0 24,1 https://web.archive.org/web/20140508030929/http://www.thehistoryofcanadapodcast.com/norse-explorers/
- ↑ 25,0 25,1 25,2 https://www.thecanadianencyclopedia.ca/en/article/leif-ericsson
- ↑ Wallace, 2006, σσ. 17,19
- ↑ Saga of Eric the Red in Reeves, 1890, σ. 35
- ↑ Saga of Eric the Red in Reeves, 1890, σσ. 35-36
- ↑ https://canadianmysteries.ca/sites/vinland/whereisvinland/leif/indexen.html
- ↑ Somerville & McDonald, 2010, σ. 420
- ↑ Reeves, 1890, σ. 57
- ↑ https://www.jstor.org/stable/3039733
- ↑ Hermannsson, Halldór (1936). The problem of Wineland, Volume 1; Volume 25. Cornell University Press
Πηγές
Επεξεργασία- Campbell, Gordon (2021). Norse America: The Story of a Founding Myth. Oxford: Oxford University Press.
- Ingstad, Helge (1985). The Norse Discovery of America (Volume 2): The Historical Background and the Evidence of the Norse Settlement Discovered in Newfoundland. Oslo: Norwegian University Press (Universitetsforlaget AS).
- Reeves, Arthur Middleton (1890). The finding of Wineland the Good : the history of the Icelandic discovery of America. London: H. Frowde, Oxford University Press.
- Short, William R. (2010). Icelanders in the Viking age: the people of the sagas. McFarland.
- Somerville, Angus; McDonald, Andrew R. (2010). The Viking Age: A Reader. University of Toronto Press.
- Wallace, Birgitta Linderoth (2006). Westward Vikings: The Saga of L'Anse aux Meadows. St. John's, NL: Parks Canada and the Historic Sites Association of Newfoundland and Labrador.