Το Λευκό Εργοστάσιο (πολωνικά: Biała Fabryka) είναι ένα κλασσικιστικό κτήριο στο Γουντς της Πολωνίας, που κατασκευάστηκε το 1835-1839 για να φιλοξενήσει ένα εργοστάσιο κλωστοϋφαντουργίας, που ανήκε στον Λούντβικ Γκέιερ. Σήμερα φιλοξενεί το Κεντρικό Μουσείο Κλωστοϋφαντουργίας και τη μπάντα παραδοσιακών χορών Harnam. Θεωρείται ένα εξαιρετικό παράδειγμα πρώιμης βιομηχανικής αρχιτεκτονικής στο Γουντς.[2] Το κτήριο βρίσκεται στο νότιο άκρο της οδού Πιοτρκόφκσα, νότια του κέντρου της πόλης.

Λευκό Εργοστάσιο
Χάρτης
Είδοςκτιριακό συγκρότημα, εργοστάσιο και μουσείο
Αρχιτεκτονικήκλασικισμός
Διεύθυνσηul. Piotrkowska 282, Łódź
Γεωγραφικές συντεταγμένες51°44′44″N 19°27′44″E
Διοικητική υπαγωγήGórniak
ΧώραΠολωνία
ΠροστασίαΚατάλογος ιστορικών μνημείων της Πολωνίας και αμετακίνητο μνημείο[1]
Ιστότοπος
Επίσημος ιστότοπος
Commons page Πολυμέσα
Η νότια πλευρά του εργοστασίου.

Ιστορία Επεξεργασία

Στο πρώτο μισό του 19ου αιώνα, το Γουντς, που ήταν μέρος της Ρωσικής Αυτοκρατορίας και προηγουμένως μία μικρή πόλη, γνώρισε ταχεία οικονομική και βιομηχανική ανάπτυξη. Η πόλη ήταν ανοιχτή για μετανάστες και ο Γκέιερ, ένας Γερμανός με καταγωγή από τη Σαξονία, μετακόμισε στην πόλη για να ξεκινήσει την παραγωγή κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων. Το κτίριο ανακατασκευάστηκε αρκετές φορές μετά το 1830, αλλά διατηρεί το αρχικό του σχέδιο. Το 1955, λήφθηκε η απόφαση να φιλοξενηθεί το Κεντρικό Μουσείο Κλωστοϋφαντουργίας στο κτίριο και το 1958 ξεκίνησαν οι εργασίες ανακατασκευής που έκαναν το κτίριο κατάλληλο ως μουσείο. Το μουσείο ιδρύθηκε ως ανεξάρτητο ίδρυμα το 1960. Ταυτόχρονα, το κτίριο χρησιμοποιήθηκε ακόμη ως εργοστάσιο μέχρι το 1990, όταν σταμάτησε η παραγωγή στην ανατολική πτέρυγα. Η πτέρυγα μεταφέρθηκε στο μουσείο το 2002, ολοκληρώνοντας τη μεταφορά ολόκληρου του συγκροτήματος.[2]

Το Λευκό Εργοστάσιο είναι ένα τετραπτέρυγο κτήριο με αυλή. Η παλαιότερη πτέρυγα είναι η δυτική, με θέα στην οδό Πιοτρκόφσκα. Η βόρεια πτέρυγα είναι από το 1838, η νότια είναι από το 1847 και η ανατολική πτέρυγα χτίστηκε το 1886. Στην αυλή, είναι χτισμένο το Παλαιό Οίκημα Βρασμού. Το συγκρότημα διαθέτει υψηλή καμινάδα, δύο πύργους σκόνης και δύο πύργους νερού, κάτι που αποτελεί ασυνήθιστη λύση για το πρώτο μισό του 19ου αιώνα. Νότια του κτιρίου, έχει δημιουργηθεί μία λίμνη.[2] Δίπλα στο Λευκό Εργοστάσιο, που εξακολουθεί να βρίσκεται σε βιομηχανικό έδαφος, άνοιξε το Υπαίθριο Μουσείο Αρχιτεκτονικής Ξύλου του Γουντς το 2009.[3]

Το κτίριο έχει χαρακτηριστεί ως μνημείο πολιτιστικής κληρονομιάς.[4]

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. register of objects of cultural heritage in Poland. www.nid.pl/pl/Informacje_ogolne/Zabytki_w_Polsce/rejestr-zabytkow/zestawienia-zabytkow-nieruchomych/. Ανακτήθηκε στις 31  Ιουλίου 2023.
  2. 2,0 2,1 2,2 Όκο, Μάρτσιν. «The White Factory». Κεντρικό Μουσείο Κλωστοϋφαντουργίας. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Νοεμβρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 19 Σεπτεμβρίου 2013. 
  3. «The Open Air Museum of Łódź Timber Architecture». Open Air Museums in Poland. Ανακτήθηκε στις 2 Οκτωβρίου 2013. 
  4. «Zabytki w regionie» (στα Πολωνικά). National Heritage Board of Poland. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Σεπτεμβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 18 Σεπτεμβρίου 2013.