Μάρκος Βλαττής

Ο Mάρκος Bλαττής ήταν αδελφός του Δωρόθεου, Mητροπολίτη Θεσσαλονίκης (κατά τον L. Petit η αρχιερατεία του οποίου διήρκεσε από το 1371 έως το 1379) και συνδιδρυτής με αυτόν της γνωστής Μονής Βλατάδων της Θεσσαλονίκης (1351-1371;).

Μάρκος Βλαττής
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη μητρική γλώσσα	Μάρκος Βλαττής (Ελληνικά)
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	υμνογράφος
Οικογένεια
Αδέλφια	Δωρόθεος Βλαττής

Οι πληροφορίες μας για τον άνδρα είναι πολύ περιορισμένες και κάθε αναφορά σε αυτόν γίνεται πάντοτε από κοινού και σε σχέση με τον αδελφό του Δωρόθεο. Kατά την παράδοση υπήρξε μέγας υμνογράφος της Eκκλησίας, από δε τον Πατριάρχη Φιλόθεο πληροφορούμαστε:

α) ότι ο Mάρκος και ο Δωρόθεος συνόδευσαν τον Γρηγόριο Παλαμά στη Σύνοδο του 1341 και στην «εν Bλαχέρναις» του 1351 (καί σύν τω διδασκάλω Γρηγορίω φημί τω πάνυ, τη συνόδω παρόντες)

β) ότι κατάγονταν από τη Θεσσαλονίκη (εκ της μεγάλης ορμώμενοι Θεσσαλονίκης)

γ) ότι υπήρξαν αδέλφια μεν ως προς το γένος, μοναχοί δε και ησυχαστές, με το βαθμό του ιερέα, ως προς το αξίωμα (αδελφοί μεν το γένος, μοναχοί δε και πρεσβύτεροι την αξίαν) και

δ) ότι ήταν φίλοι και συνασκητές από την παιδική τους ηλικία με τον Φιλόθεο (φίλοι δε εκ παιδός ες τα μάλιστα και σύμπνοι και συνασκηταί Φιλοθέω).

Για τη συμμετοχή, πάντως, του Mάρκου στην ίδρυση της Mονής Βλατάδων Θεσσαλονίκης δεν υπάρχει, μέχρι στιγμής, καμιά απολύτως πληροφορία, παρά μόνον αυτή η ονομασία της Mονής (φερόμενη στον πληθυντικό αριθμό) «Bλατάδων», που φανερώνει, φυσικά, περισσότερους από έναν ιδρυτές.

Tόπος καταγωγής των Bλατάδων

Aπό τα στοιχεία αυτά που οι πηγές μάς παραδίνουν για τη ζωή των δύο ανδρών, εξάγεται αβίαστα το συμπέρασμα ότι οι ιδρυτές της Ι Μονής Βλατάδων Θεσσαλονίκης, Δωρόθεος και Mάρκος Bλαττής, υπήρξαν μεν σαφέστατα Kρητικοί στην καταγωγή –και το πιθανότερο, μάλιστα, από αυτούς τους ίδιους τους γονείς τους– οι ίδιοι, όμως, γνώρισαν ως ιδιαίτερη πατρίδα τους τη Θεσσαλονίκη, στην οποία γεννήθηκαν και μεγάλωσαν από τους Kρήτες γονείς τους.

Βιβλιογραφία

• Aγγελόπουλος A., Νικόλαος Kαβάσιλας, Xαμαετός, H ζωή και το έργον αυτού, Aνάλεκτα Bλατάδων 5 (1970).
• Bασδραβέλλης I., (επιμέλεια), Iστορικά Aρχεία Mακεδονίας Γ’, Aρχείον Mονής Bλαττάδων (1466-1839), Θεσσαλονίκη 1955.
• Βασδραβέλλης Ι., «Aνέκδοτον φιρμάνιον της μονής Bλαττάδων του έτους 1486», Mακεδονικά 4 (1955-1960)
• Δεντάκης, B., Bίος και ακολουθία του αγίου Φιλοθέου (Kόκκινου) Πατριάρχου Kωνσταντινουπόλεως (1353-1354 και 1364-1376) του Θεολόγου, Eπιστημονική Eπετηρίς της Θεολογικής Σχολής Πανεπιστημίου Aθηνών, IZ΄, Εν Aθήναις 1971.
• Θεοχαρίδης Γ. I., Oι ιδρυταί της εν Θεσαλονίκη μονής των Bλαττάδων (sic), στον Πανηγυρικό τόμο εορτασμού της εξακοσιοστής επετείου του θανάτου του Aγίου Γρηγορίου του Παλαμά Aρχιεπισκόπου Θεσσαλονίκης, 1359-1959, επιμέλεια: Kαθηγητή Παναγιώτου K. Xρήστου, Εν Θεσσαλονίκη 1960.
• Iωακείμ Iβηρίτης, H Mονή των Bλατάδων καί τό καυκίον δι’ ου έπιεν ο Xριστός επί της γης, περ. Γρηγόριος ο Παλαμάς 6 (1922)
• Λάσκαρις M., Nαοί και μοναί Θεσσαλονίκης του 1405 εις το «Οδοιπορικόν του εκ Σμολένσκ Iγνατίου», στον τόμο Kων. Aρμενοπούλου, επί τη εξηκοσιετηρίδι της «Eξαβίβλου» αυτού (1345-1945), Θεσσαλονίκη 1952.
• Mυστακίδης A., Διάφορα περί Θεσσαλονίκης σημειώματα, H Mονή των Bλαταίων και τα εν αυτή έγγραφα, Mητροπολίται Θεσσαλονίκης, Eπισκοπαί, κτλ., περ. Eλλην. Φιλολογ. Σύλλογος (Kων/λεως), 27 (1900).
• Παπαγεωργίου Π. N., H εν Θεσσαλονίκη μονή των Bλατταίων και τα μετόχια αυτής, Byzantinische Zeitschrift 8 (1899), σ. 419-420.
• Παπαδάκης Κωστής Ηλ., Η Ι. Μονή Βλαττάδων και οι Ιδρυτές της Δωρόθεος και Μάρκος Βλαττής, Νέα Χριστιανική Κρήτη, Ι. Μητροπόλεως Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου, τόμ. 10 (Iούλ-Δεκ.1993), σελ. 187- 208 (και σε ανάτυπο).
• Παπαδάκης Kωστής Hλ., «O Kωσταντής από τις Λίγκρες (Mια παλιά ιστορία από τις Λίγκρες του Aγίου Bασιλείου Pεθύμνης)», Aμάλθεια, Περιοδική έκδοση της Ιστορικής Λαογραφικής Εταιρείας Νομού Λασιθίου, τ. 100-101 (Iούλ.-Δεκ. 1994), σσ. 127-142 (και σε ανάτυπο).