Μαξ Ζακόμπ

Γάλλος ποιητής, συγγραφέας, κριτικός και ζωγράφος (1876-1944)

Ο Μαξ Ζακόμπ (γαλλικά: Max Jacob) (1876 - 1944) ήταν Γάλλος ποιητής, ζωγράφος, συγγραφέας και κριτικός τέχνης. Το έργο του επηρέασε την ανάπτυξη του μοντερνισμού.[16]

Μαξ Ζακόμπ
Ο Μαξ Ζακόμπ το 1934
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Max Jacob (Γαλλικά)
Γέννηση12 Ιουλίου 1876
Καμπέρ[1][2][3]
Θάνατος5 Μαρτίου 1944
Στρατόπεδο συγκέντρωσης Ντρανσύ
Αιτία θανάτουβρογχοπνευμονία
Τόπος ταφήςSaint-Benoît-sur-Loire
ΨευδώνυμοMorven le Gaëlique[4] και Léon David[4]
Χώρα πολιτογράφησηςΓαλλία
ΘρησκείαΡωμαιοκαθολική Εκκλησία
Εκπαίδευση και γλώσσες
Μητρική γλώσσαΓαλλικά
Ομιλούμενες γλώσσεςΓαλλικά[5][6][1]
Καταλανικά[7]
ΣπουδέςÉcole coloniale
Νομική Σχολή Παρισιού
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταζωγράφος[8][9][3]
ποιητής[10][9][3]
συγγραφέας[8][3][11]
κριτικός λογοτεχνίας[9]
κριτικός τέχνης[8]
δοκιμιογράφος[9]
πεζογράφος[9]
μεταφραστής[9][1][12]
σκιτσογράφος[3][11][13]
καλλιτέχνης[3]
λιθογράφος[11]
εικονογράφος[11]
παστελίστας[13]
ακουαρελίστας[13]
εικαστικός καλλιτέχνης[14]
Περίοδος ακμής1898
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΒραβεύσειςΙππότης της Λεγεώνας της Τιμής (13  Ιουλίου 1933)[15]
γενικός διαγωνισμός (1894)
βραβείο Mort pour la France
Υπογραφή
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Βιογραφικά στοιχεία Επεξεργασία

Ο Μαξ Ζακόμπ γεννήθηκε στις 12 Ιουλίου 1876 στο Καμπέρ της Βρετάνης, όπου πέρασε τα παιδικά του χρόνια. Το 1894 εγκαταστάθηκε στο Παρίσι και εγγράφηκε στην Αποικιακή σχολή, που προετοίμαζε στελέχη για την αποικιακή διοίκηση της Ινδοκίνας, και συγχρόνως στη νομική σχολή της Σορβόννης. Τον Δεκέμβριο του 1898 έδωσε επιτυχώς τις εξετάσεις του και έλαβε το πτυχίο νομικής, με ειδίκευση στο ναυτικό δίκαιο. Από εκείνη την εποχή εργάστηκε ως δημοσιογράφος και κριτικός τέχνης και καθιερώθηκε με το ψευδώνυμο Λεόν Νταβίντ. Ενδιαφερόμενος για την καλλιτεχνική σταδιοδρομία, άρχισε μαθήματα σχεδίου.

Έκανε μποέμ ζωή στη Μονμάρτρη, σύχναζε στα κέντρα της περιοχής, όπως στο Lapin Agile. Ήταν ένας από τους πρώτους φίλους του Πάμπλο Πικάσο στο Παρίσι, ο οποίος παρέμεινε δια βίου φίλος του (και απεικόνισε τον Ζακόμπ στο έργο του Τρεις Μουσικοί). [17]Γνωρίστηκαν το καλοκαίρι του 1901 και ο Ζακόμπ βοήθησε τον Ισπανό καλλιτέχνη να μάθει γαλλικά. Αργότερα, συγκατοίκησαν με τον Πικάσο σε ένα δωμάτιο, σε απόλυτη ένδεια, κοιμόντουσαν με τη σειρά, ο ποιητής τη νύχτα, ο ζωγράφος την ημέρα. Για ένα χρονικό διάστημα έμειναν και οι δύο στο Μπατώ-Λαβουάρ. Ο Ζακόμπ τον σύστησε στον Γκυγιώμ Απολλιναίρ, ο οποίος με τη σειρά του σύστησε τον Πικάσο στον Ζωρζ Μπρακ.[18]

 
Αμεντέο Μοντιλιάνι, Μαξ Ζακόμπ, Αντρέ Σαλμόν και Μανουέλ Ορτις ντε Ζαράτε. Φωτογραφία που τραβήχτηκε από τον Ζαν Κοκτώ στο Μονπαρνάς το 1916.

Ο Ζακόμπ ήταν επίσης στενός φίλος με τον Ζαν Κοκτώ, τον Αντρέ Σαλμόν, τον Ζαν Υγκό, τον Κρίστοφερ Γουντ, τον Χουάν Γκρις και τον Αμεντέο Μοντιλιάνι, ο οποίος ζωγράφισε το πορτρέτο του το 1916. Επίσης, έγινε φίλος με τον καλλιτέχνη και αργότερα πολιτικό και μελλοντικό ηγέτη της Γαλλικής Αντίστασης Ζαν Μουλέν. Το όνομα Μαξ που χρησιμοποιούσε ο Μουλέν στην Αντίσταση θεωρείται ότι επιλέχθηκε προς τιμήν του Ζακόμπ.

Ο Ζακόμπ, ο οποίος ήταν Εβραίος, μετά από ένα όραμα με τον Χριστό που είχε το 1909 ασπάστηκε τον Καθολικισμό. Για δύο χρόνια, βυθίστηκε σε αυτό που θα έμενε το έργο της ζωής του, μια αποκρυφιστική εξήγηση του Ευαγγελίου, της Παλαιάς Διαθήκης και των Πατέρων της Εκκλησίας, που του έδωσε τα κλειδιά για τα οράματα που συνέχισαν να απορροφούν το μυαλό του.[19]

Το 1921 αποχώρησε από τη λογοτεχνική και πνευματική ζωή και εγκαταστάθηκε έξω από το Παρίσι, στο Σαιν-Μπενουά-συρ-Λουάρ, στο νομό Λουαρέ. Επέστρεψε στο Παρίσι μετά από έξι χρόνια, το 1927, κατά τα οποία ταξίδεψε και στο εξωτερικό. Συνέχισε τη μποέμ ζωή αλλά ενδιάμεσα αποτραβιόταν στο Σαιν-Μπενουά όπου αφοσιώνονταν στην αυτοσυγκέντρωση και την προσευχή.

Το 1933 του απονεμήθηκε ο τίτλος του ιππότη της Λεγεώνας της Τιμής. [20]Στη συνέχεια ασχολήθηκε επαγγελματικά με τη ζωγραφική έως τη σύλληψή του το 1944.

Θάνατος Επεξεργασία

 
Πορτρέτο του Μαξ Ζακόμπ (1916) Μοντιλιάνι

Έχοντας εγκατασταθεί από τον Μάιο του 1936 στο Σαιν-Μπενουά-συρ-Λουάρ, ο Μαξ Ζακόμπ συνελήφθη στις 24 Φεβρουαρίου 1944, έξι μήνες πριν από την Απελευθέρωση του Παρισιού, από τη Γκεστάπο και φυλακίστηκε στη φυλακή της Ορλεάνης (αριθμός κρατούμενου 15872). Εβραίος στην καταγωγή, ο αδερφός του Γκαστόν είχε συλληφθεί προηγουμένως τον Ιανουάριο του 1944 και είχε απελαθεί στο στρατόπεδο συγκέντρωσης Άουσβιτς μαζί με την αδερφή του. Μετά τη φυλάκισή του στην Ορλεάνη, ο Μαξ μεταφέρθηκε στο στρατόπεδο του Ντρανσί από όπου επρόκειτο να μεταφερθεί στην επόμενη διαμεταγωγή στο Άουσβιτς. Ωστόσο, καθώς είχε ευαίσθητη υγεία - έπασχε από βρογχική πνευμονία - , ο Ζακόμπ πέθανε στο ιατρείο του στρατοπέδου σε πέντε ημέρες, στις 5 Μαρτίου 1944, τριάντα ώρες πριν από την προγραμματισμένη απέλασή του στο Άουσβιτς.

Οι προσπάθειες και τα διαβήματα των φίλων του προς απελευθέρωση απέβησαν άκαρπα.

Ενταφιάστηκε αρχικά στο Ιβρί μετά το τέλος του πολέμου, το 1949 τα λείψανά του μεταφέρθηκαν από φίλους του καλλιτέχνες Ζαν Κασού και Ρενέ Ισέ (που σμίλεψαν τον τάφο του ποιητή) στο νεκροταφείο στο Σαιν-Μπενουά-συρ-Λουάρ.[21]

Έργο Επεξεργασία

Ο Μαξ Ζακόμπ εμφανίστηκε στη λογοτεχνία το 1904 με παιδικά διηγήματα: Ιστορία του βασιλιά Καμπούλ Α΄και του παραμάγειρα Γκωβαίν. Τα επόμενα έργα του, εικονογραφημένα από τον Πικάσο, Έργα ευτράπελα και αλληγορικά του αδελφού Ματορέλ, ο οποίος πέθανε στο μοναστήρι της Βαρκελώνης (1911), Η πολιορκία της Ιερουσαλήμ (1912) και Χωνί ζαριών (1917) προαναγγέλλουν τον σουρεαλισμό. Οι πρώτες ποιητικές συλλογές του Υπεράσπιση του Ταρτούφου (1919), Το κεντρικό εργαστήριο (1921) όπως και τα μυθιστορήματα και οι νουβέλες του Σινεματομά, αποσπάσματα από αναμνήσεις των άλλων (1920), Ο Βασιλιάς της Βοιωτίας (1920), Το σκοτεινό καμαράκι (1922) εκθέτουν τις φιλοσοφικές και θρησκευτικές του απόψεις. Με τα έργα του μετά το 1925 Κολασμένα οράματα, Οι μετανοητές με ροζ μαγιό, Το βάθος του νερού (1927) κ.ά. θεωρείται σημαντικός σύνδεσμος μεταξύ των συμβολιστών και των σουρεαλιστών.[22]

Μετά τον θάνατό του εκδόθηκαν τα έργα του Συμβουλές σε έναν νέο ποιητή, Τελευταία ποιήματα σε στίχο και πρόζα, Ο Κρυσταλένιος άνθρωπος, Θρησκευτικοί στοχασμοί, που επικυρώνουν τη θέση του ως εξέχοντα συγγραφέα της γαλλικής λογοτεχνίας του 20ού αιώνα.

Οι πίνακες του παρουσιάζουν εικόνες από το Παρίσι και τη Βρετάνη, τη ζωή του θεάτρου, προσωπογραφίες και τοπία. Πολλοί εκτίθενται στο Μουσείο Καλών Τεχνών του Καμπέρ, Βρετάνη.

Πίνακες ζωγραφικής Επεξεργασία

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. 1,0 1,1 1,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb11908382s. Ανακτήθηκε στις 1  Δεκεμβρίου 2018.
  2. MusicBrainz artist ID. musicbrainz.org/artist/48b119ed-5d2f-4e84-93dc-c52746d0d42d. Ανακτήθηκε στις 1  Δεκεμβρίου 2018.
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 (Αγγλικά) Union List of Artist Names. www.getty.edu/vow/ULANFullDisplay?find=&role=&nation=&subjectid=500016649. Ανακτήθηκε στις 1  Δεκεμβρίου 2018.
  4. 4,0 4,1 Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. ola2003172226. Ανακτήθηκε στις 30  Αυγούστου 2020.
  5. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb11908382s. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  6. (πολλαπλές γλώσσες) Virtual International Authority File. OCLC. Dublin. viaf.org/viaf/59084095/. Ανακτήθηκε στις 1  Δεκεμβρίου 2018.
  7. Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. ola2003172226. Ανακτήθηκε στις 8  Φεβρουαρίου 2023.
  8. 8,0 8,1 8,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. portal.dnb.de/opac.htm?method=simpleSearch&cqlMode=true&query=nid%3D118711113. Ανακτήθηκε στις 1  Δεκεμβρίου 2018.
  9. 9,0 9,1 9,2 9,3 9,4 9,5 Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. aleph.nkp.cz/F/?func=find-c&local_base=aut&ccl_term=ica%3Dola2003172226. Ανακτήθηκε στις 1  Δεκεμβρίου 2018.
  10. (Αγγλικά) Library of Congress Authorities. Βιβλιοθήκη του Κογκρέσου. id.loc.gov/authorities/names/n79144837.html. Ανακτήθηκε στις 1  Δεκεμβρίου 2018.
  11. 11,0 11,1 11,2 11,3 (Ολλανδικά) RKDartists. rkd.nl/nl/explore/artists/41308. Ανακτήθηκε στις 1  Δεκεμβρίου 2018.
  12. «Identifiants et Référentiels». (Γαλλικά) IdRef. Agence bibliographique de l'enseignement supérieur. 026932644. Ανακτήθηκε στις 1  Δεκεμβρίου 2018.
  13. 13,0 13,1 13,2 «Benezit Dictionary of Artists». (Αγγλικά) Benezit Dictionary of Artists. Oxford University Press. 2006. B00092971. Ανακτήθηκε στις 1  Δεκεμβρίου 2018. ISBN-13 978-0-19-977378-7.
  14. Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. ola2003172226. Ανακτήθηκε στις 15  Δεκεμβρίου 2022.
  15. (Γαλλικά) Βάση δεδομένων Léonore. Υπουργείο Πολιτισμού της Γαλλίας. 19800035/307/41401. Ανακτήθηκε στις 1  Νοεμβρίου 2019.
  16. . «britannica.com/biography/Max-Jacob-French-poet». 
  17. . «khanacademy.org/humanities/art-1010/cubism-early-abstraction/cubism/a/pablo-picasso-the-three-musicians». 
  18. . «poetryfoundation.org/poets/max-jacob». 
  19. . «gnomionline.gr/Ο διάβροχος στοχασμός στη σκέψη του Μαξ Ζακόμπ». 
  20. . «culture.gouv.fr/Archives Nationales». 
  21. . «findagrave.com/memorial/max-jacob». 
  22. Εγκυκλοπαίδεια Μπριτάννικα τομ. 25, σελ. 318