Μεγαλεία και δυστυχίες των κουρτιζάνων

Μυθιστόρημα του Ονορέ ντε Μπαλζάκ

Μεγαλεία και δυστυχίες των κουρτιζάνων (γαλλικός τίτλος: Splendeurs et misères des courtisanes ) είναι μυθιστόρημα του Ονορέ ντε Μπαλζάκ που δημοσιεύτηκε από το 1838 έως το 1847 και περιλαμβάνεται στην ενότητα Σκηνές της Παρισινής ζωής της Ανθρώπινης κωμωδίας.[1]

Μεγαλεία και δυστυχίες των κουρτιζάνων
Εικονογράφηση του 1897
ΣυγγραφέαςΟνορέ ντε Μπαλζάκ
ΕικονογράφοςGaston Bussière
ΤίτλοςSplendeurs et misères des courtisanes
ΓλώσσαΓαλλικά
Ημερομηνία δημοσίευσης1838
Μορφήμυθιστόρημα
ΣειράΗ Ανθρώπινη κωμωδία
ΧαρακτήρεςΒωτρέν, Λυσιέν Σαρντόν και Eugène de Rastignac
ΤόποςΠαρίσι
Πρώτη έκδοσηEdmond Werdet
ΠροηγούμενοΟ Οίκος Νυσενζέν

Το μυθιστόρημα συνεχίζει την ιστορία του Λυσιέν ντε Ρυμπαμπρέ, του πρωταγωνιστή στις Χαμένες ψευδαισθήσεις και απεικονίζει τις υπόγειες πτυχές της γαλλικής κοινωνίας, εξερευνώντας τον κόσμο του εγκλήματος και της πορνείας.[2]

Το μυθιστόρημα αποτελείται από τέσσερα μέρη που είχαν εκδοθεί χωριστά και εκδόθηκαν για πρώτη φορά μαζί το1876. [3]

  • Πώς αγαπούν τα κορίτσια (1838)
  • Τι κοστίζει ο έρωτας σε έναν γέρο (1843)
  • Εκεί που οδηγούν οι κακοί δρόμοι  (1846)
  • Η τελευταία ενσάρκωση του Βωτρέν (1847)

Φθάνοντας στο Παρίσι, ο Λυσιέν ντε Ρυμπαμπρέ ακολουθεί τις συμβουλές του δραπέτη κατάδικου Βωτρέν (που παρουσιάζεται ως ο Ισπανός ηγούμενος Κάρλος Χερέρα και τον έσωσε όταν ήταν έτοιμος να αυτοκτονήσει στο τέλος των Χαμένων ψευδαισθήσεων), και καταφέρνει να κερδίσει μια κάποια κοινωνική θέση. Ωστόσο, είχε σοβαρά χρέη. Παράλληλα, γνώρισε την πρώην εταίρα Εσθήρ βαν Γκομπσέκ, με την οποία ερωτεύτηκαν. Για να αποφύγει να εκθέσει τον προστατευόμενό του στην καλή κοινωνία, ο Βωτρέν - που ετοιμάζει για τον Λυσιέν έναν πλούσιο γάμο - απομονώνει την Εσθήρ από τον κόσμο και της επιτρέπει να συναντά τον Λυσιέν μόνο τη νύχτα. Μια νύχτα, ο ηλικιωμένος βαρόνος ντε Νυσιγκέν συναντά τυχαία τη νεαρή και όμορφη γυναίκα και την ερωτεύεται βαθιά. Ο Βωτρέν αποφασίζει να χρησιμοποιήσει το πάθος του τραπεζίτη για να αντλήσει χρήματα από τον πλούσιο βαρόνο. Ο Λυσιέν, αν και ακόμη ερωτευμένος με την Εσθήρ, συμφωνεί να τη χρησιμοποιήσουν, ελπίζοντας ότι τα χρήματα που θα αποκτήσουν με αυτόν τον τρόπο θα του επιτρέψουν όχι μόνο να ξεπληρώσει τα χρέη του, αλλά και να παντρευτεί την πλούσια και ισχυρή Κλοτίλντ ντε Γκρανλιέ.[1]

 
Ο Βωτρέν βρίσκει την Εσθήρ νεκρή, εικονογράφηση του 1897

Ωστόσο, τα πράγματα δεν εξελίσσονται τόσο ομαλά όσο θα ήθελε ο Βωτρέν, επειδή η Εσθήρ, αφού μετά από μήνες πείσθηκε να περάσει μια νύχτα με τον τραπεζίτη, αυτοκτονεί. Αυτή η εξέλιξη των γεγονότων είναι ιδιαίτερα τραγική επειδή αποδεικνύεται ότι λίγες ώρες πριν, η Εσθήρ είχε κληρονομήσει ένα τεράστιο χρηματικό ποσό από έναν θείο της, τον τοκογλύφο Γκομπσέκ και θα μπορούσε να παντρευτεί η ίδια τον Λυσιέν.[4]

Μόλις μαθαίνει για την κληρονομιά, ο Βωτρέν πλαστογραφεί κάποια έγγραφα έτσι ώστε ο Λυσιέν να κληρονομήσει ο ίδιος το ποσό. Δεδομένου ότι η αστυνομία έχει ήδη υποψιαστεί και παρακολουθεί τον Βωτρέν και τον Λυσιέν, τους συλλαμβάνει ως ύποπτους για τη δολοφονία της Εσθήρ. Κατά την ανάκριση, ο υποτιθέμενος Ισπανός ηγούμενος παραπλανά τον ανακριτή και τον πείθει ότι όντως είναι ιερέας και μυστικός διπλωμάτης. Όμως ο Λυσιέν καταρρέει, ομολογεί την αλήθεια και την πραγματική ταυτότητα του Βωτρέν και στη συνέχεια αυτοκτονεί στο κελί του.

Ωστόσο η αυτοκτονία του, όπως και της Εσθήρ, θα μπορούσε να είχε αποφευχθεί. Σε μια προσπάθεια να μην εκτεθούν κυρίες της υψηλής κοινωνίας που είχαν σχέση μαζί του, οι δικαστές είχαν πιεσθεί να ελευθερώσουν τον Λυσιέν. Αλλά όταν αυτοκτόνησε, η υπόθεση έγινε περίπλοκη. Αποδεικνύεται ότι ο Βωτρέν κατέχει τα γράμματα που έστειλαν αυτές οι πρώην ερωμένες στον Λυσιέν και τα χρησιμοποιεί για να διαπραγματευτεί την απελευθέρωσή του. Καταφέρνει επίσης να σώσει και να βοηθήσει αρκετούς παλιούς συνεργούς του να αποφύγουν τη θανατική ποινή.

Στο τέλος του μυθιστορήματος, ο Βωτρέν προσφέρει τη βοήθειά του στην αστυνομία, γίνεται στην πραγματικότητα μέλος της αστυνομικής δύναμης σταματώντας τη δράση του στον εγκληματικό κόσμο.[5]

Σχολιασμός

Επεξεργασία

Πρόκειται για ένα σύνθετο μυθιστόρημα, ένα μείγμα ρομαντισμού και του χαρακτηριστικού του Μπαλζάκ ρεαλισμού, μια σύγκρουση μεταξύ της ρομαντικής φαντασίας - με τα μεγάλα ρομαντικά θέματα: της εταίρας που εξιλεώθηκε από τον αγνό έρωτα και τον τραγικό θάνατο καθώς και το θέμα του παράνομου κατάδικου - και της φιλοδοξίας του συγγραφέα να απεικονίσει ρεαλιστικά τη σύγχρονη εποχή του με τον πιο προσεκτικό και αμερόληπτο τρόπο. Ο Μπαλζάκ χρησιμοποίησε έγγραφα, αστυνομικά αρχεία και ημερολόγια του Βιντόκ, του οποίου η μοίρα (πρώην εγκληματίας που έγινε διευθυντής της Αστυνομίας στο Παρίσι) ήταν η έμπνευση για τη δημιουργία του χαρακτήρα του Βωτρέν. Στο έργο παρουσιάζεται για πρώτη φορά στη γαλλική λογοτεχνία εκτεταμένη χρήση της γλώσσας που χρησιμοποιούσαν οι Παριζιάνοι εγκληματίες.[6]

Διασκευές

Επεξεργασία
  • 1943: Βωτρέν, γαλλική ταινία σε σκηνοθεσία Pierre Billon, με τον Μισέλ Σιμόν στο ρόλο του Βωτρέν.[7]
  • 1975: Μεγαλεία και δυστυχίες των κουρτιζάνων, γαλλική τηλεοπτική σειρά εμπνευσμένη από το μυθιστόρημα, σε σκηνοθεσία Μωρίς Καζνέβ.[8]

Μετάφραση στα ελληνικά

Επεξεργασία
  • Μεγαλεία και δυστυχίες των Κουρτιζάνων, μετάφραση: Ξενοφών Κομνηνός, εκδόσεις Ίνδικτος, 2001 [9]

Παραπομπές

Επεξεργασία