Οι περιφέρειες των μέγιστων κύκλων που περιέχουν τον άξονα της γης (άρα και τους πόλους) καλούνται γήινοι Μεσημβρινοί (Meridians) και επομένως είναι κάθετοι στον ισημερινό.

Μεσημβρινοί (κάθετοι) και Παράλληλοι (οριζόντιοι κύκλοι)

Από κάθε σημείο της επιφάνειας της γης διέρχεται ένας και μόνο ένας γήινος μεσημβρινός, άπειροι επομένως και οι μεσημβρινοί της γης. Ο μεσημβρινός που διέρχεται από το αστεροσκοπείο του Γρήνουϊτς ονομάζεται πρώτος μεσημβρινός ή μεσημβρινός του Γκρίνουιτς.

Ο πρώτος μεσημβρινός χωρίζει τη γη σε δύο ημισφαίρια το δεξιό αυτού, με την Ασία καλούμενο Ανατολικό και το άλλο αριστερό αυτού, με τον Ατλαντικό Ωκεανό και την Αμερική, Δυτικό ημισφαίριο.

Ο πρώτος μεσημβρινός στο αστεροσκοπείο του Γκρίνουϊτς

Ο γήινος μεσημβρινός ενός τόπου χρησιμεύει για τον προσδιορισμό του καλούμενου γεωγραφικού μήκους όπου και εκφράζεται ως απόσταση σε μοίρες από τον θεωρούμενο κατά συνθήκη πρώτο μεσημβρινό. Όλα τα ουράνια σώματα Ήλιος, Σελήνη, Αστέρες, λόγω της φαινόμενης περιστροφής της ουράνιας σφαίρας, διέρχονται δύο φορές το 24ωρο από τον μεσημβρινό του τόπου, δηλαδή μία φορά πάνω από τον ορίζοντα και μία φορά κάτω απ΄ αυτόν.

  • Οι διαβάσεις αυτές λέγονται μεσημβρινές ή μεσουρανήσεις. Η μεν πρώτη λέγεται άνω μεσουράνηση ή άνω διάβαση του συγκεκριμένου ουράνιου σώματος η δε δεύτερη κάτω μεσουράνηση ή κάτω διάβαση ομοίως. Ειδικότερα η άνω διάβαση του Ηλίου ονομάζεται μεσημβρία, ενώ η κάτω μεσονύκτιο. Η τελευταία λαμβάνεται ως αρχή της πολιτικής ημέρας ενώ αντίθετα η μεσουράνηση ή μεσημβρία (πάντα για τον Ήλιο) λαμβάνεται ως αρχή της αστρονομικής ημέρας.

Δείτε επίσης Επεξεργασία