Μουσείο Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας

μουσείο στην Κηφισιά
Μουσείο Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας
Χάρτης
Είδοςμουσείο φυσικής ιστορίας
Γεωγραφικές συντεταγμένες38°4′28″N 23°48′53″E
Διοικητική υπαγωγήΔήμος Κηφισιάς
ΤοποθεσίαΚηφισιά
ΧώραΕλλάδα
Έναρξη κατασκευής1964[1]
Ιστότοπος
Επίσημος ιστότοπος
Commons page Πολυμέσα

Το Μουσείο Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας (Μ.Γ.Φ.Ι.) ιδρύθηκε το 1964 από τον Άγγελο Γουλανδρή και τη Νίκη Γουλανδρή [2], αποτελεί το πρώτο μουσείο φυσικής ιστορίας στην Ελλάδα και τον πρώτο ελληνικό φορέα που καθιέρωσε την περιβαλλοντική εκπαίδευση. [3]

Σε μία εποχή που τα περιβαλλοντικά ζητήματα δεν απασχολούσαν το ευρύ κοινό, ο Άγγελος και η Νίκη Γουλανδρή αντιλήφθηκαν και προέβλεψαν την σύγκρουση της ανθρώπινης προόδου με το περιβάλλον. [4] Η ίδρυση του Μ.Γ.Φ.Ι. βασίστηκε στο κοινό όραμα του Άγγελου και της Νίκης Γουλανδρή, το οποίο είναι η εκπαίδευση του ανθρώπου μέσω των φυσικών επιστημών με απώτερο σκοπό ο άνθρωπος να λάβει την απαραίτητη γνώση και να σεβαστεί την Φύση ως την μοναδική πηγή ζωής. [5][6]

Το Μ.Γ.Φ.Ι. στεγάζεται σε ένα νεοκλασσικό κτίριο του 1875 [7] επί της οδού Λεβίδου 13 στην Κηφισιά, το οποίο αρχικά ιδρύθηκε ως ίδρυμα μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα με την επωνυμία «Βοτανικό Μουσείο Άγγελου και Νίκης Γουλανδρή» [8] και με αντικείμενο την μελέτη της ελληνικής χλωρίδας. [7][9] Στη συνέχεια μετονομάστηκε σε Μουσείο Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας με ταυτόχρονη επέκταση του επιστημονικού αντικειμένου του στα πεδία της ζωολογίας, της παλαιοντολογίας και γεωλογίας. [7][9] Δέκα χρόνια μετά την ίδρυσή του άνοιξε τις πόρτες του στο κοινό με το πλήθος των εκθεσιακών χώρων, οι οποίοι υλοποιήθηκαν με την μακροχρόνια συνεισφορά επιστημόνων. [10]

Το 1991 το Μ.Γ.Φ.Ι. ίδρυσε το Ελληνικό Κέντρο Βιοτόπων Υγροτόπων (Ε.Κ.Β.Υ.) στη Θεσσαλονίκη με στόχο την μελέτη και την προστασία των υγροτόπων, όπως και την προώθηση της περιβαλλοντικά ορθής διαχείρισης των φυσικών πόρων στην Ελλάδα και στην ευρύτερη περιοχή. [3] [7]

Την περίοδο 1995-2000 κατασκευάστηκε υπό την εποπτεία του ΥΠΕΧΩΔΕ και της Ε.Ε. το πρότυπο Κέντρο Περιβαλλοντικής Έρευνας και Εκπαίδευσης «ΓΑΙΑ», το οποίο εγκαινιάστηκε το 2001. [7] Το Κέντρο ΓΑΙΑ είναι ένα 12000 τ.μ. κτίριο έξι ορόφων που στεγάζει εκθεσιακούς χώρους, επιστημονικά εργαστήρια, βιβλιοθήκη, πωλητήριο και εστιατόριο.[11]. Η Γεώσφαιρα, η οποία είναι ένας διαφανής θόλος διαμέτρου πέντε μέτρων που απεικονίζει εικόνες υψηλής ανάλυσης από την υφήλιο, είναι το σήμα κατατεθέν του Κέντρου ΓΑΙΑ. [12] Το Κέντρο ΓΑΙΑ αποτελεί φυσική συνέχεια του Μ.Γ.Φ.Ι. και έχει ως στόχο την εγκαθίδρυση της περιβαλλοντικής συνείδησης και τον επαναπροσδιορισμό της σχέσης του Ανθρώπου με τη Φύση. [11]

Με το άρθρο 38 του Ν. 5106/2024 (ΦΕΚ Α 63/01.05.2024) το Μ.Γ.Φ.Ι. ανακηρύχθηκε σε «Εθνικό Μουσείο Φυσικής Ιστορίας».[5] [13] Αυτή η εξέλιξη ενίσχυσε το ρόλο του Μ.Γ.Φ.Ι. ως φορέα προώθησης της προστασίας του περιβάλλοντος και ταυτόχρονα το κατέστησε φορέα που πρωτοστατεί σε θέματα περιβάλλοντος και βιοποικιλότητας, με τη δυνατότητα αλλά και την υποχρέωση να λειτουργεί υποστηρικτικά και συντονιστικά προς άλλους φορείς αναφορικά με θέματα περιβάλλοντος, σε τοπικό και διεθνές επίπεδο. [5][13]

Διακρίσεις

Επεξεργασία
  • Το 1986 επελέγη ως «Μουσείο επιρροής» από τον Kenneth Hudson, μαζί με άλλα 37, μεταξύ 35000 μουσείων του κόσμου. [14]
  • Ειδική μνεία στον διαγωνισμό European Museum of the Year Award το 2003. [15]
  • «Τιμώμενο Μουσείο για το 2012», ο τίτλος απονεμήθηκε από το ελληνικό τμήμα της ICOM της UNESCO. [16]
  • «Εθνικό Μουσείο Φυσικής Ιστορίας», ο τίτλος απονεμήθηκε από την Ελληνική κυβέρνηση το 2024. [13]

Παραρτήματα και τμήματα έρευνας

Επεξεργασία

Το Μ.Γ.Φ.Ι. περιλαμβάνει τα παρακάτω παραρτήματα:[11][13]

  • Ελληνικό Κέντρο Βιοτόπων Υγροτόπων (Ε.Κ.Β.Υ.) στη Θεσσαλονίκη.
  • Παλαιοντολογικό Μουσείο Ρεθύμνου στην Κρήτη.

Τα τμήματα έρευνας του Μ.Γ.Φ.Ι. είναι τα εξής: [3]

  • Τμήμα Εδαφικής Οικολογίας και Βιοτεχνολογίας.
  • Βιοαναλυτικό εργαστήριο.
  • Τμήμα Βοτανικής.
  • Τμήμα Γεωλογίας, Παλαιοντολογίας και Υδροβιολογίας.
  • Τμήμα Χερσαίας Ζωολογίας.

Πρόεδροι

Επεξεργασία
  • Άγγελος Γουλανδρής (1964 - 1996) [17]
  • Νίκη Γουλανδρή (1996 - 2019) [17]
  • Φαλή Βογιατζάκη (2019 - Σήμερα) [18]

Η Φαλή Βογιατζάκη εργάζεται στο Μ.Γ.Φ.Ι. από το 1971 και έχει διατελέσει μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου, Γενική Γραμματέας και Αντιπρόεδρος. Το 1974 ίδρυσε το Ιστορικό και Λαογραφικό Μουσείο Ρεθύμνου. [18]

Αντιπρόεδρος του Μ.Γ.Φ.Ι. είναι η δρ. Γεωλογίας [19] Νικόλ Κυριακοπούλου [20] , η οποία έχει διατελέσει μέλος του Δ.Σ. του Μ.Γ.Φ.Ι. [21] και εκπρόσωπος της Διαχειριστικής Επιτροπής του Μεταλλευτικού Μουσείου Μήλου. [22]

Δραστηριότητες

Επεξεργασία

Στο πλαίσιο των δραστηριοτήτων του Μ.Γ.Φ.Ι. εντάσσονται εκπαιδευτικά προγράμματα για μαθητές, ημερίδες και σεμινάρια για εκπαιδευτικούς, καθώς και συνέδρια και εκθέσεις με περιβαλλοντικά θέματα. [11] Το Μ.Γ.Φ.Ι. επισκέπτονται κάθε έτος περίπου 50000 μαθητές. [23]

Οι ερευνητικές δραστηριότητες του Μ.Γ.Φ.Ι. επικεντρώνονται σε έρευνα πεδίου και σε έρευνα εργαστηρίου στα αντικείμενα των αντίστοιχων τμημάτων, όπως και στη συντήρηση και διαχείριση των συλλογών του Μουσείου.[23]

Συλλογές

Επεξεργασία

To Μ.Γ.Φ.Ι. διαθέτει πλούσιες συλλογές χλωρίδας και πανίδας, τμήματα των οποίων έχουν ψηφιοποιηθεί: [23][24][25]

  • Βοτανική συλλογή με περισσότερα από 100000 δείγματα.
  • Υδροβιολογική συλλογή με 120000 δείγματα χερσαίων, θαλάσσιων και λιμναίων ασπόνδυλων.
  • Συλλογή 40000 εντόμων και άλλων αρθροπόδων.
  • Συλλογή 2600 ταριχευμένων πτηνών.
  • Ερπετολογική συλλογή με 1000 δείγματα αμφιβίων και ερπετών.[26]
  • Συλλογή θηλαστικών με 250 δείγματα.
  • Γεωλογική συλλογή με 4000 δείγματα ορυκτών, απολιθωμάτων και πετρωμάτων.
  • Στο Παλαιοντολογικό Μουσείο Ρεθύμνου 6000 δείγματα, κυρίως απολιθώματα.

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. www.gnhm.gr/the-museum/founders/.
  2. Καραϊσκάκη, Τασούλα (15 Ιουνίου 2023). «Φαλή Βογιατζάκη: Ο νέος ρόλος του Μουσείου Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας». Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ (στα greek). Ανακτήθηκε στις 23 Ιουνίου 2024. 
  3. 3,0 3,1 3,2 «Δημιουργία Εθνικού Μουσείου Φυσικής Ιστορίας - Ελλάδα 2.0». 9 Φεβρουαρίου 2024. Ανακτήθηκε στις 23 Ιουνίου 2024. 
  4. Eirini (18 Μαΐου 2020). «ΚΗΦΙΣΙΑ - ΜΟΥΣΕΙΟ ΓΟΥΛΑΝΔΡΗ ΦΥΣΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ». Domotel Hotel Resorts. Ανακτήθηκε στις 23 Ιουνίου 2024. 
  5. 5,0 5,1 5,2 Ιουνίου, Terra Magazine 10/05/2024 2· 2024. «Εθνικό Μουσείο ανακηρύχθηκε το Μουσείο Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας». TERRA MAGAZINE. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Ιουνίου 2024. Ανακτήθηκε στις 23 Ιουνίου 2024. 
  6. «Η άγνωστη πτυχή ενός μεγάλου οραματιστή». www.naftemporiki.gr. 14 Νοεμβρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 23 Ιουνίου 2024. 
  7. 7,0 7,1 7,2 7,3 7,4 goulandi. «ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ / ΙΣΤΟΡΙΑ». Goulandris Natural History Museum. Ανακτήθηκε στις 23 Ιουνίου 2024. 
  8. «ΕΘΝΙΚΟ ΤΥΠΟΓΡΑΦΕΙΟ». 
  9. 9,0 9,1 Κλίμακα, Εκπαιδευτική (21 Νοεμβρίου 2010). «ΜΟΥΣΕΙΟ ΦΥΣΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΓΟΥΛΑΝΔΡΗ». edu.klimaka.gr. Ανακτήθηκε στις 26 Ιουνίου 2024. 
  10. Ouranos, Konstantinos (24 Μαΐου 2023). «Μουσείο Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας - Αθηνοδρόμιο». www.athinodromio.gr. Ανακτήθηκε στις 23 Ιουνίου 2024. 
  11. 11,0 11,1 11,2 11,3 «Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού | Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Γουλανδρή». odysseus.culture.gr. Ανακτήθηκε στις 23 Ιουνίου 2024. 
  12. «ΕΦΣΥΝ». 
  13. 13,0 13,1 13,2 13,3 «Εθνικό Μουσείο ανακηρύχθηκε το Μουσείο Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας». RethNea.gr. 14 Μαΐου 2024. Ανακτήθηκε στις 23 Ιουνίου 2024. 
  14. Hudson, Kenneth (13 Αυγούστου 1987). Museums of Influence. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-30534-1. 
  15. «Home – European Museum Forum». europeanforum.museum (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 27 Ιουνίου 2024. 
  16. Μπιστικα, Της Ελενης (20 Μαΐου 2012). ««Τιμώμενο Μουσείο 2012» το Μουσείο Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας θεμελιώνει με την προσφορά του «έναν νέο κώδικα ζωής» και συνεχίζει…». Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ (στα greek). Ανακτήθηκε στις 23 Ιουνίου 2024. 
  17. 17,0 17,1 Goulandris Natural History Museum. «ΙΔΡΥΤΕΣ». Goulandris Natural History Museum. Ανακτήθηκε στις 23 Ιουνίου 2024. 
  18. 18,0 18,1 «Φαλή Βογιατζάκη - SNF Dialogues». www.snfdialogues.org. Ανακτήθηκε στις 23 Ιουνίου 2024. 
  19. ««Σεισμός στο Μουσείο» - Ημερίδα για τους εκπαιδευτικούς από το Μουσείο Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας και την AXA». www.nextdeal.gr. Ανακτήθηκε στις 23 Ιουνίου 2024. 
  20. goulandi. «ΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΗΜΕΡΑ». Goulandris Natural History Museum. Ανακτήθηκε στις 23 Ιουνίου 2024. 
  21. «FILOI GNHM» (PDF). 
  22. «FNL Guide». www.fnl-guide.com. Ανακτήθηκε στις 23 Ιουνίου 2024. 
  23. 23,0 23,1 23,2 «Στα άδυτα του Μουσείου Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας | LiFO». www.lifo.gr. 29 Σεπτεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 23 Ιουνίου 2024. 
  24. ΓΙΑΜΑΣ, ΠΑΥΛΟΣ. ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟ & ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΤΟΥ ΙΔΡΥΜΑΤΟΣ «ΜΟΥΣΕΙΟ ΓΟΥΛΑΝΔΡΗ ΦΥΣΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ» 2018-2022. Ελλάδα: ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ ΤΜΗΜΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ. σελ. 22-23. 
  25. «Συνεδρίαση με θέμα: «Νίκη Γουλανδρή: η συνεισφορά της στην προστασία της Ελληνικής Φύσης.»». Βουλή των Ελλήνων. 
  26. Dimaki, Maria. The Herpetological Collection of the Goulandris Natural History Museum. Athens 2020: Wild Greece Editions. σελ. 14.