Βικιπαίδεια

Μπεάτα Μαρία Κιτσίκη-Παναγοπούλου

Ελληνοαμερικανίδα καθηγήτρια της τέχνης

Η Μπεάτα Μαρία Κιτσίκη-Παναγοπούλου (Αθήνα 27 Ιουνίου 1925, Παρίσι 27 Απριλίου 2023) ήταν ομότιμη καθηγήτρια Τέχνης και Ανθρωπιστικών Σπουδών. Ήταν μόνιμη κάτοικος ΗΠΑ από το 1947, καθηγήτρια στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο του Σαν Χοσέ (SJSU) ως το 1988.[1]

Μπεάτα Μαρία Κιτσίκη-Παναγοπούλου
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση27  Ιουνίου 1925
Αθήνα
Θάνατος27 Απριλίου 2023 (97 ετών)
13ο δημοτικό διαμέρισμα του Παρισιού
Συνθήκες θανάτουφυσικά αίτια
Πληροφορίες ασχολίας
ΙδιότηταΙστορικός Τέχνης
δεδομένα

Το 1982 απονεμήθηκε στην Παναγοπούλου το ετήσιο βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών για τις ανθρωπιστικές επιστήμες.[2] Επίσης, το 1992 στις ΗΠΑ τιμήθηκε με το Βραβείο Axion της Ελληνοαμερικανικής Ένωσης Επαγγελματιών της Καλιφόρνιας.[εκκρεμεί παραπομπή]

Πρώιμος βίος και εκπαίδευση Επεξεργασία

Η Μπεάτα Κιτσίκη-Παναγοπούλου ήταν κόρη και το μεγαλύτερο από τα τρία παιδιά του Νικολάου Κιτσίκη[3][4] και της Μπεάτας Μερόπης Πετυχάκη[5], και γεννήθηκε στην Αθήνα το 1925. Ο Νικόλαος Κιτσίκης ήταν καθηγητής και πρύτανης του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου (ΕΜΠ) στην Αθήνα και είχε χρηματίσει γενικός διευθυντής Δημοσίων Έργων στην κυβέρνηση του Ελευθερίου Βενιζέλου, 1917-1920[6]. Κατά τη γέννησή της, ο πατέρας της διατελούσε τεχνικός διευθυντής της βρετανικής εταιρείας MacAlpine και, μεταξύ άλλων έργων, είχε κατασκευάσει το λιμάνι του Ηρακλείου Κρήτης[7] Η μητέρα της, Μπεάτα Πετυχάκη, που γεννήθηκε στις 14 Ιουλίου 1907, ήταν κόρη του Εμμανουήλ Πετυχάκη, Κρητικού στην καταγωγή, ο οποίος δραστηριοποιούνταν επιχειρηματικά στην Αίγυπτο.[εκκρεμεί παραπομπή] Η Μπεάτα Πετυχάκη παντρεύτηκε τον Νικόλαο Κιτσίκη σε ηλικία δεκαέξι ετών και μετέβη στην Αθήνα, γενέτειρα της Παναγοπούλου.

Η Παναγοπούλου μεγάλωσε σε διάφορα μέρη, στο κέντρο της Αθήνας, στο προάστιο της Εκάλης και τελικά στη συνοικία του Κολωνακίου.[εκκρεμεί παραπομπή] Τελείωσε το γυμνάσιο το 1943. Την επόμενη διετία σπούδασε αρχιτεκτονική στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο (ΕΜΠ) και αρχαιολογία στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Τον Φεβρουάριο του 1947 η Παναγοπούλου εγκατέλειψε την Ελλάδα και μετέβη στις ΗΠΑ με υποτροφία στο Ανατολικό Ινστιτούτο του Πανεπιστημίου του Σικάγου. Από το ίδιο πανεπιστήμιο, όπου αποφοίτησε, πήρε και τον μεταπτυχιακό της τίτλο ειδίκευσης (μάστερ) στην Ιστορία της Μεσαιωνικής Τέχνης με την εποπτεία του καθηγητή Ούλριχ Μίντελντορφ.[8][9]

Γάμος και οικογένεια Επεξεργασία

Στο πανεπιστήμιο του Σικάγου γνώρισε τον μεταπτυχιακό φοιτητή Επαμεινώνδα Πέτρο Παναγόπουλο (Νώντας) που εκπονούσε τη διδακτορική διατριβή του. Στη συνέχεια παντρεύτηκαν και απέκτησαν δύο παιδιά. Η οικογένεια μετακόμισε αρχικά στο Ντιτρόιτ της πολιτείας του Μίσιγκαν, όπου ο Νώντας ανέλαβε τη διδασκαλία στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο του Ουέιν. Το 1956 η οικογένεια μεταφέρθηκε στο Σαν Χοσέ της Καλιφόρνιας, όπου ο Νώντας δίδαξε Αμερικανική Ιστορία στο πολιτειακό πανεπιστήμιο της πόλης. Κατά την περίοδο αυτή, η Μπεάτα με τον σύζυγό της, τον Νώντα, συνέγραψαν από κοινού την ενότητα για τον «Νεότερο πολιτισμό» στο κεφάλαιο «Ελλάς» στην Encyclopedia Americana (έκδοση 1958).[10]

Απεβίωσε στις 27 Απριλίου 2023[11].

Σταδιοδρομία Επεξεργασία

Εκπαιδευτικός και διδάκτωρ Επεξεργασία

Η Παναγοπούλου απέκτησε την πιστοποίηση για τη διδασκαλία Τέχνης και Γαλλικής γλώσσας και ξεκίνησε να διδάσκει στο γυμνάσιο του Φρέμοντ στην πόλη Σάνιβεϊλ, της κομητείας Σάντα Κλάρας. Το 1961 άρχισε να διδάσκει Ιστορία Τέχνης στο Κολέγιο Φούτχιλ. Το 1962 έγινε αποδεκτή στο Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ για να εκπονήσει διδακτορική διατριβή στο τομέα της Ιστορίας της Τέχνης, αλλά μεταπήδησε στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στο Μπέρκλεϊ, στο Τμήμα της Ιστορίας της Τέχνης, το 1964. Με την ολοκλήρωση της διατριβής της στη Σορβόνη στο Παρίσι, πήρε τον διδακτορικό τίτλο το 1970.[12] Εφεξής δίδαξε στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο του Σαν Χοσέ έως το 1988. Στη διάρκεια αυτής της περιόδου ανέλαβε καθηγήτρια (θέση Kress professor) στην Αμερικανική Σχολή Κλασικών Σπουδών στην Αθήνα και παράλληλα διετέλεσε επί τριετία διευθύντρια της Γενναδείου Βιβλιοθήκης.[13]

Στο Πανεπιστήμιο του Σαν Χοσέ έγινε καθηγήτρια στο νεωτεριστικό τετραετές πρόγραμμα υπό την επωνυμία «Νέο Κολέγιο», ένα πρόγραμμα σπουδών που βασιζόταν σε μικρά σεμινάρια που διερευνούσαν σημαντικά θέματα του νεότερου βίου.[14][15] το ταξίδι της στην Κίνα το 1975 ήταν μια περιήγηση για εκπαιδευτικούς υπό την ηγεσία της κινεζικής κυβέρνησης και αποτελούσε μέρος των πρώιμων προσπαθειών του Μάο τσε Τουνγκ να επιδείξει την Κίνα στον κόσμο. Η Παναγοπούλου ενθουσιάστηκε, όπως αντανακλάται σε ένα άρθρο της στο περιοδικό Educator του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας του Λος Άντζελες (UCLA) το 1976 υπό τον τίτλο: «Περί της δημιουργικότητας στη Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας. Η προοπτική ενός ιστορικού της τέχνης»[16], καθώς και στο περιεχόμενο των μαθημάτων της με αντικείμενο τις Γυναίκες και την Τέχνη[17] στο πρόγραμμα Νέο Κολέγιο.[18]

Η φραγκική μοναστική αρχιτεκτονική στην Ελλάδα Επεξεργασία

Το 1979 δημοσιεύθηκε το βιβλίο της «Κιστερκιανές και Ελεημοσυνικές Μονές στη Μεσαιωνική Ελλάδα» από τον εκδοτικό οίκο του Πανεπιστημίου του Σικάγου. Η εκδοτική σημείωση ανέφερε: «Πρόκειται για τη μοναδική πλήρη μελέτη των διαπρεπέστερων γοτθικών μονών που διασώζονται, τα οποία οικοδομήθηκαν κατά τη Φραγκοκρατία και την Ενετοκρατία στην Ελλαδα μετά την κατάκτηση της Κωνσταντινούπολης το 1204 μ.Χ.» (Walter Horn/ Βάλτερ Χορν, Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας, Μπέρκλεϊ).[19] Στο βιβλίο Κιστερκιανές και Ελεημοσυνικές Μονές στη Μεσαιωνική Ελλάδα.[εκκρεμεί παραπομπή]

Καθηγήτρια (Kress professor) και διευθύντρια της Γενναδείου Βιβλιοθήκης Επεξεργασία

Το 1982 η Παναγοπούλου ανέλαβε καθηγητική θέση (Kress professor) στην Αμερικανική Σχολή Κλασικών Σπουδών στην Αθήνα (ASCSA) και τον Ιούλιο του 1983 έγινε διευθύντρια της Γενναδείου Βιβλιοθήκης της Αμερικανικής Σχολής, ενός αποθετηρίου της ελληνικής ιστορίας, γραμματείας και τέχνης από την αρχαιότητα έως τη νεότερη εποχή, και τμήμα της Σχολής. Υπήρξε μια αξιοσημείωτη τοποθέτηση, καθώς η θέση του διευθυντή στη βιβλιοθήκη χήρευε από το 1977. Διετέλεσε διευθύντρια έως τον Ιούλιο του 1986.[20][21]

Αρχιτεκτονική του βαλκανικού τουρκο-μπαρόκ Επεξεργασία

Στα τέλη της δεκαετίας του 1970 και τις αρχές της δεκαετίας του 1980 η Παναγοπούλου διεξήγαγε την έρευνά της αλλά και συγχώνευσε αποσπασματικές μελέτες που αφορούσαν συγκεκριμένα μεγάλα αρχοντικά που οικοδομήθηκαν στην Ελλάδα και τα Βαλκάνια στο διάστημα 1700-1900. Η έρευνά της ανέδειξε ως μια αναδυόμενη τάξη τους ιδιοκτήτες αυτών των αρχοντικών, οι οποίοι ήταν έμποροι δραστηριοποιούμενοι σε προϊόντα, όπως το δέρμα, το κερί και τα υφάσματα, τα οποία πουλούσαν από την Οθωμανική αυτοκρατορία στις επικερδείς ευρωπαϊκές αγορές, στη Μαδρίτη, τη Βιένη και τη Βενετία. Αναχωρούσαν κατά τις αρχές της άνοιξης και επέστρεφαν στον τόπο τους όταν ξεκινούσε ο χειμώνας. Με το πέρασμα του χρόνου πλούτισαν και έκτισαν οικίες χρησιμοποιώντας περιοδεύοντες μαστόρους κυρίως από την Ήπειρο και τη Δυτική Μακεδονία.[22]

Βραβεύσεις Επεξεργασία

Το 1982 απονεμήθηκε στην Παναγοπούλου το ετήσιο βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών για τις ανθρωπιστικές επιστήμες.[23] Επίσης, το 1992 στις ΗΠΑ τιμήθηκε με το βραβείο Axion της Ελληνοαμερικανικής Ένωσης Επαγγελματιών της Καλιφόρνιας.[εκκρεμεί παραπομπή]

Δημοσιεύσεις Επεξεργασία

  • Panagopoulos, Beata Kitsikis, Cistercian and Mendicant Monasteries in Medieval Greece, University of Chicago Press, 1979. ISBN 0-226-64544-4, World Cat.org 4495918
  • Panagopoulos, Beata Kitsikis, "“Death at the Firing Squad”: Women in the Resistance and the Holocaust, The Voices of Witnesses", ed. Vera Laska, Contributions in Women’s Studies, no.37, Greenwood Press, Westport Connecticut, 1983
  • Panagopoulos, E.P. and Beata Maria Panagopoulos, "Greece: Modern Culture (section 8)", Encyclopedia Americana, New York: Americana Corporation, Volume 13 (1958) Goethe-HAW, σελ. 418e
  • Panagopoulos, Beata Kitsikis, "On Creativity In The People’s Republic of China", UCLA Educator, Graduate School of Education, vol. 18, no. 2 (Spring 1976), σελ. 29–35
  • Μπεάτα Κιτσίκη Παναγοπούλου, «Οι γυναίκες ζωγράφοι στην Αμερική», Ζυγός, 22-23 (Σεπτ.-Δεκ. 1976), 105-108
  • Μπεάτα Κιτσίκη Παναγοπούλου, «Κεραμικά της Σιμόν Κωστοπούλου, Ζυγός, Νοέμ.-Δεκ. 1983, 63-65.
  • Panagopoulos, Beata Maria, "The Aghia Sophia Church In Oakland", Αρχιτεκτονική. A periodical of Architecture and Art published in Greece in Greek, English and German Languages, vol. 7, no. 41 (Oct. 1963), pp. xviii-xxi
  • Panagopoulos, Beata, Kitsikis, "Some Venetian Churches in Crete", Estratto Arte Veneta, Annata XXX (1976)
  • Panagopoulos, Beata Kitsikis, "Medieval Architecture In Greece: Western Monastic Orders in the Latin States Formed On Byzantine Territory", αρχικά Actes Du XVe Congres International D’Etudes Byzantines Athenes, 1976 II, Art et Archeologie, 1981
  • Μπεάτα Κιτσίκη Παναγοπούλου, Δυτικός μοναχισμός στην Πελοπόννησο: Κιστερκιανοί, Φραγκισκανοί, Δομινικανοί, τον 13ο και 14ο Αιώνα, ΕΙΕ- Ινστιτούτο Βυζαντινών Ερευνών, Διεθνή Συμπόσια 14, Αθήνα 2004, αδημοσίευτο.

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. ↑ «Emeritus and Retired Faculty Biographies». ScholarWorks. San Jose State University. 
  2. ↑ «Beata Kitsiki-Panagopoulou Appointed Kress Professor». American School of Classical Studies at Athens: 15. Fall 1982. https://www.ascsa.edu.gr/uploads/media/Newsletter_Fall_1982.pdf. 
  3. ↑ Pappa, Elle (1986). Νίκος Κιτσίκης, Ο επιστήμονας, ο άνθρωπος, ο πολιτικός. Athens: ΤΕΕ (Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας). 
  4. ↑ Κιτσίκης, Νίκος (1978). Αφιέρωμα. Athens: ΤΕΕ (Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας). 
  5. ↑ Κιτσίκη, Μπεάτα (1982). Γνώρισα τους Κόκκινους Φρουρούς. Αθήνα: Κέδρος. 
  6. ↑ Χαλκιαδάκης, Εμμανουήλ (2003). Νίκος Κιτσίκης. Ο επιστήμονας, ο άνθρωπος, ο πολιτικός. Αθήνα: Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας. 
  7. ↑ Δρανδάκης, Λεωνίδας Γ. «Ο Νίκος Κιτσίκης και το Ηράκλειο». Αρχείο Εφημερίδας Πατρίς. Εφημερίδας Πατρίς. 
  8. ↑ Panagopoulos, B. M. (Μαρτίου 1956). Frankish Art in Greece Thirteenth to Eighteenth Centuries, M.A. Dissertation nο. 3049. Chicago, Illinois: University of Chicago, Department of Art, Humanities Division. 
  9. ↑ Panagopoulos, B. Kitsiki (1979). Cistercian and Mendicant Monasteries in Medieval Greece. Chicago: University of Chicago Press. σελίδες xix–xx. ISBN 0-226-64544-4. 
  10. ↑ Panagopoulos, E. P.· Panagopoulos, B. M. «Encyclopedia Americana, Greece: Modern Culture (section 8)». Library of Congress. Americana Corporation. 
  11. ↑ «Beata Panagopoulos Obituary (1925 - 2023) - San Francisco, CA - San Francisco Chronicle». Legacy.com. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουνίου 2023. 
  12. ↑ Panagopoulos, B. Kitsikis. «Eglises et Monastères de la periode franque et venitienne en Grèce». Le catalogue du Système Universitaire de Documentation. Agence bibliographique de l’enseignement supérieur. 
  13. ↑ American School of Classical Studies at Athens (Fall 1982). «News». Newsletter of American School of Classical Studies at Athens 15. 
  14. ↑ «Guide to the San Jose State New College Records MSS.2009.11.03». Online Archive of California. University of California Libraries. 
  15. ↑ «Sparta Life, A School For Humans». King Library Digital Collections, San Jose State University Student Publications Collection. San Jose State University. 
  16. ↑ Panagopoulos, B. Kitsikis (Spring 1976). «On Creativity in The People's Republic of China». UCLA Educator, Graduate School of Education 18 (2): 29-35. 
  17. ↑ Παναγοπούλου, Μπ. Κιτσίκη (1976). «Οι γυναίκες ζωγράφοι στην Αμερική». Ζυγός 22-23: 105-108. 
  18. ↑ Schultz, Jeanie. «China Young in Spirit-prof». Spartan Daily. San Jose State University. 
  19. ↑ Panagopoulos, B. Kitsiki (1979). Cistercian and Mendicant Monasteries in Medieval Greece. Chicago, Illinois: University of Chicago Press. σελ. cover. ISBN 0-226-64544-4. 
  20. ↑ American School of Classical Studies at Athens (1986). «The Griffon». Annual Review of the Gennadius Library 1-2. 
  21. ↑ American School of Classical Studies at Athens (Fall 1986). «News». Newsletter of American School of Classical Studies at Athens. 
  22. ↑ Πετρίδη, Λίζα (1983). «Βαλκάνια, παλιά αρχοντικά». Ταχυδρόμος 50 (1544): 46-48. 
  23. ↑ «Beata Kitsiki-Panagopoulou Appointed Kress Professor». American School of Classical Studies at Athens: 15. Fall 1982. https://www.ascsa.edu.gr/uploads/media/Newsletter_Fall_1982.pdf. 
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Μπεάτα_Μαρία_Κιτσίκη-Παναγοπούλου&oldid=10515353"