Νεάνθης ο Κυζικηνός
Ο Νεάνθης ο Κυζικηνός, μαθητής του ρήτορα Φιλίσκου του Μιλήσιου,[1] υπήρξε πολυγραφότατος συγγραφέας περί τα μέσα του 3ου π.Χ. αιώνα.
| Νεάνθης ο Κυζικηνός | |
|---|---|
| Γέννηση | 2ος αιώνας π.Χ. Κύζικος |
| Θάνατος | 3ος αιώνας π.Χ. |
| Επιστημονική σταδιοδρομία | |
| Ιδιότητα | ιστορικός, βιογράφος και ρήτορας |
| δεδομένα () | |
Από τα συγγράμματά του είναι γνωστά σήμερα τα εξής:
- Ἑλληνικά (αποτελούμενο από έξι τουλάχιστον βιβλία στα οποία πραγματευόταν διάφορα μυθολογικά, γεωγραφικά και ιστορικά θέματα)·
- Ὥροι Κυζικηνῶν (ένα χρονικό της γενέτειράς του Κυζίκου)·
- Αἱ περὶ Ἄτταλον ἱστορίαι (ιστορίες για τον Άτταλο, τον βασιλιά της Περγάμου)·
- Περὶ ἐνδόξων ἀνδρῶν·
- Περὶ Πυθαγορικῶν (πληροφορίες για την ζωή και το έργο των Πυθαγορείων)·
- Περὶ τελετῶν·
- Τὰ κατὰ πόλιν μυθικά·
καθώς και οι ρητορικού περιεχομένου πραγματείες
- Περὶ κακοζηλίας ῥητορικῆς και
- Λόγοι πανηγυρικοί.[2]
Το σπουδαιότερο έργο του πάντως, αυτό που τον έκανε ευρύτατα γνωστό, ήταν το Περί ενδόξων ανδρών, μια συλλογή βιογραφικών στοιχείων και ανεκδότων από την ζωή επιφανών προσώπων. Από τα διασωθέντα αποσπάσματα μαθαίνουμε ότι ο Πλάτων πέθανε σε ηλικία 84 ετών και ότι λεγόταν έτσι επειδή είχε μέτωπο πλατύ· ότι ο Σοφοκλής πέθανε επίσης σε μεγάλη ηλικία πνιγμένος από μια ρώγα σταφύλι· ότι τον Ηράκλειτο τον κατασπάραξαν - ζωντανό ακόμη - τα σκυλιά (κυνόβρωτος γενέσθαι)· ότι ο Τίμων πέφτοντας από μια αχλαδιά χτύπησε άσχημα στο πόδι και αρνούμενος να πάει σε γιατρό έπαθε γάγγραινα και πέθανε.Υπήρχαν επίσης πληροφορίες για τον Επίχαρμο, τον Περίανδρο και τον Αντισθένη.
Σε άλλα έργα του ο Νεάνθης αναφερόταν στον Εμπεδοκλή και τον Πυθαγόρα (που τον θεωρούσε φοινικικής καταγωγής και υποστήριζε ότι ο πατέρας του ήταν Σύρος έμπορος από την Τύρο εγκατεστημένος στη Σάμο),[3] ενώ στο Περί τελετών έδινε μια διαφορετική ιστορία του καθαρμού της Αθήνας από το Κυλώνειον άγος.
Αντίθετα από την επικρατούσα εκδοχή, υποστήριζε ότι ο Επιμενίδης (που είχε αναλάβει τον εξαγνισμό της πόλης) δεν ζήτησε να γίνουν θυσίες ζώων, αλλά ανθρωποθυσία. Ο Κρατίνος, ένας πανέμορφος νέος, προσφέρθηκε τότε εθελοντικά να θυσιασθεί για την σωτηρία της Αθήνας και αμέσως στον θάνατο τον ακολούθησε και ο εραστής του Αριστόδημος[4] (εκδοχή που ο Πολέμων απέρριπτε ως αναληθή και φανταστική, όπως και πολλές άλλες απόψεις του Νεάνθη, στο πολεμικό του βιβλίο με τίτλο Αἱ πρὸς τὸν Νεάνθην ἀντιγραφαί).[5]
Από τα έργα του Νεάνθη διασώθηκαν συνολικά 36 αποσπάσματα. Αναφέρονται κυρίως από τον Αθήναιο και τον Διογένη τον Λαέρτιο, αλλά και από τον Πλούταρχο, τον Στράβωνα, τον Παρθένιο, τον Κλήμη τον Αλεξανδρέα, τον Πορφύριο, τον Φαβωρίνο, τον Στέφανο τον Βυζάντιο κ.ά.
Ορισμένα πάντως έργα ενδεχομένως δεν ανήκαν στον Νεάνθη τον Κυζικηνό, αλλά σε κάποιον άλλο Νεάνθη ρητοροδιδάσκαλο που έζησε λίγο νωρίτερα γύρω στα 300 π.Χ. [6]
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ Λεξικόν Σουίδα, λήμμα Νεάνθης.
- ↑ William Smith, A dictionary of Greek and Roman biography and mythology (1867), Τόμος II, σελ. 1145. Neanthes of Cyzicum
- Müller, Fragmenta historicorum graecorum (1841), τόμος III, σελ. 2-11. Neanthes Cyzicenus - ↑ Müller, ό.π.
- ↑ Αθήναιος, Δειπνοσοφισταί, ΙΓ΄.78.
- ↑ Αθήναιος, ΙΓ΄.79.
- ↑ P. Kroh, Λεξικό των αρχαίων συγγραφέων, εκδ. U.S.P., 1996.
- Α. Lesky, Ιστορία της αρχαίας ελληνικής λογοτεχνίας, σελ. 1057, εκδ. Κυριακίδη, 2011.