Νικολάι Λομπατσέφσκι
Ο Νικολάι Ιβάνοβιτς Λομπατσέφσκι (ρώσικα: Никола́й Ива́нович Лобаче́вский, 1 Δεκεμβρίου [Π.Η. 20 Νοεμβρίου] 1792 - 24 Φεβρουαρίου [Π.Η. 12 Φεβρουαρίου] 1856) ήταν διαπρεπής Ρώσος μαθηματικός και γεωμέτρης, γνωστός κυρίως για το έργο του στην υπερβολική γεωμετρία, γνωστή και ως γεωμετρία Λομπατσέφσκι, και θεωρείται ο θεμελιωτής της μη ευκλείδειας γεωμετρίας.
Βιογραφία Επεξεργασία
Ο Νικολάι Ιβάνοβιτς Λομπατσέφσκι γεννήθηκε στο Νίζνι Νόβγκοροντ το 1792[4]. Mετά το θάνατο του πατέρα του μετακόμισε στο Καζάν, όπου τελείωσε τις εγκύκλιες σπουδές του. Το 1807 με προτροπή των καθηγητών του ενεγράφη στο Πανεπιστήμιο του Καζάν, όπου και σπούδασε μαθηματικά.[5] Το 1814 έγινε λέκτορας στο πανεπιστήμιο και το 1827 έγινε πρύτανης του πανεπιστήμιου, προβαίνοντας σε αναδιοργάνωση του προσωπικού, θέση στην οποία παρέμεινε μέχρι το 1846, οπότε και απομακρύνθηκε, ίσως εξαιτίας της επιδεινούμενης κατάστασης της υγείας του.[6] Πέθανε το 1856 τυφλός.
Το κύριο επίτευγμα του Λομπατσέφσκι ήταν η ανάπτυξη (ανεξάρτητα από τον Γιάνος Μπολιάι) μιας μη ευκλείδειας γεωμετρίας. Ο Λομπατσέφσκι αντικατέστησε το 5ο αξίωμα της Ευκλείδειας Γεωμετρίας, το λεγόμενο ευκλείδειο αίτημα, με το εξής αξίωμα:
Από σημείο εκτός ευθείας άγονται περισσότερες από μία παράλληλες ευθείες.[7]
Το αξίωμα αυτό καλείται αξίωμα Λομπατσέφσκι-Μπολυάι.[8] Ανακοίνωσε την ιδέα του για πρώτη φορά το 1826 στο πανεπιστήμιο του Καζάν, αλλά δημοσιεύτηκε τρία χρόνια αργότερα, το 1829, στο περιοδικό "Αγγελιοφόρος του Καζάν".[9] Η γεωμετρία που ανέπτυξε ο Λομπατσέφσκι σήμερα είναι γνωστή ως υπερβολική γεωμετρία ή γεωμετρία Λομπατσέφσκι η οποία στηρίζεται στο αξίωμα που αναφέραμε προηγουμένως. Θεμελιώδης έννοια είναι η "γωνία παραλληλίας".[10]
Το 1835-8 εκδόθηκε το βιβλίο του "Νέες Βάσεις της Γεωμετρίας".
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ 1,0 1,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data
.bnf .fr /ark: /12148 /cb119131858. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015. - ↑ 2,0 2,1 «Большая советская энциклопедия» (Ρωσικά) Η Μεγάλη Ρωσική Εγκυκλοπαίδεια. Μόσχα. 1969. Ανακτήθηκε στις 28 Σεπτεμβρίου 2015.
- ↑ «Русский биографический словарь» (Ρωσικά) Αγία Πετρούπολη, Μόσχα.
- ↑ Bell (2002), σελ. 158
- ↑ Bell (2002), σελ. 158
- ↑ Bell (2002), σελ. 160
- ↑ Γκουντουβάς (2021), σελ. 259
- ↑ Γκουντουβάς (2021), σελ. 260
- ↑ Γκουντουβάς (2021), σελ. 260
- ↑ Γκουντουβάς (2021), σελ. 260
Βιβλιογραφία Επεξεργασία
- Σωτήρης Γκουντουβάς, Γεωμετρικές Διαδρομές, Αθήνα 2021
- Ε.Τ.Bell, Οι μαθηματικοί, τόμος 2, εκδόσεις ΠΕΚ, Ηράκλειο 2002
 |
Αυτό το λήμμα σχετικά με έναν μαθηματικό χρειάζεται επέκταση. Μπορείτε να βοηθήσετε την Βικιπαίδεια επεκτείνοντάς το. |