Οδός του Μαρτυρίου

Συντεταγμένες: 31°46′46″N 35°13′47″E / 31.7793838°N 35.2298561°E / 31.7793838; 35.2298561

Η Οδός του Μαρτυρίου (Λατινικά: Via Dolorosa) είναι η διαδρομή, που σήμερα εκτελείται τελετουργικά με 14 ενδιάμεσες στάσεις και σύμφωνα με την παράδοση είναι η διαδρομή που ακολούθησε ο Ιησούς στην Ιερουσαλήμ, την εποχή των Αγίων Παθών, μεταφέροντας τον Σταυρό από το Πραιτώριο προς το σημείο της σταύρωσής του στον Γολγοθά^[1]. Ακόμη αναφέρεται από την δυτική Χριστιανοσύνη ως «Η Οδός του Σταυρού» και «Οδός των Παθών», ενώ ο Γρηγόριος Νύσσης την αναφέρει ως «Οδόν Εμπαθή»^[2].

Ιστορικό

Αναφορές για την προσκυνηματική διαδρομή στον τόπο των Παθών του Χριστού υπάρχουν από τα πρώτα χρόνια της Χριστιανοσύνης. Πομπή πιστών ξεκινούσε την Μεγάλη Πέμπτη από το Όρος των Ελαιών μέσω του κήπου της Γεσθημανής και της Πύλης των Λεόντων, ακολουθούσε την διαδρομή των Παθών και κατέληγε στον Πανάγιο Τάφο χωρίς τις σημερινές παραδοσιακές στάσεις. Τον 14ο αιώνα (το 1342 μ.Χ.) ο Πάπας Κλήμης ΣΤ΄ ανέθεσε την προστασία των Αγίων Τόπων στο Τάγμα των Φραγκισκανών. Το Τάγμα συνέχισε την ίδια λατρευτική τακτική αναστρέφοντας την πορεία, ξεκινώντας από τον Γολγοθά χωρίς όμως να θεσπίσει τις σημερινές στάσεις.

Αυτές οι στάσεις στην προσκυνηματική πορεία προστέθηκαν αργότερα και αναφέρονται στο δημοσιευθέν έργο του Άγγλου περιηγητή William Wey το «ο Ταξίδι στην Ιερουσαλήμ (The Itineraries of William Wey, fellow of Eton college. To Jerusalem, A.D. 1458 and A.D. 1462; and to Saint James of Compostella, A.D. 1456 )»^[3] το οποίο φυλάσσεται στην Βιβλιοθήκη Μπόντλιαν^[4].

Οι 14 στάσεις

Μετά από τις πολλές πολιτισμικές αλλαγές που συντελέστηκαν στην περιοχή με το πέρασμα των αιώνων καθιερώθηκε η σημερινή λατρευτική τακτική της πορείας με τις καθιερωμένες πλέον 14 στάσεις:^[5]

1η στάση, Πραιτώριο. Η καταδίκη σε θάνατο του Ιησού.
2η στάση, Πραιτώριο. Ο Ιησούς παραλαμβάνει τον Σταυρό.
3η στάση, γίνεται στην γωνία της οδού Ελ Ουάντ και είναι η πρώτη πτώση του Ιησού από το βάρος του Σταυρού.
4η στάση, Αρμενικό καθολικό παρεκκλήσιο. Σύμφωνα με την λαΐκή παράδοση έγινε η συνάντηση του Ιησού με την Μητέρα του.
5η στάση, γίνεται στην οικία του Σίμωνα του Κυρηναίου. Οι Ρωμαίοι στρατιώτες τον αγγαρεύουν για να κουβαλήσει για λίγα μέτρα τον Σταυρό στην θέση του Ιησού ^{[Σημ 1]}.
6η στάση, γίνεται στην οικία της Βερονίκης. Σύμφωνα με τον θρύλο (Το Πέπλο της Βερόνικα), η Αγία Βερονίκη σκουπίζει με το πέπλο της το πρόσωπο του Ιησού και αποτυπώνεται σε αυτό θαυματουργά η εικόνα του Προσώπου του.
7η στάση γίνεται στην Πύλη της καταδίκης στο Λατινικό παρεκκλήσιο όπου έλαβε χώρα δεύτερη πτώση του Ιησού.
8η στάση, όπου ο Ιησούς συναντά και παρηγορεί τις κόρες της Ιερουσαλήμ ^{[Σημ 2]}.
9η στάση, γίνεται κοντά στην είσοδο του Ναού της Αναστάσεως όπου έγινε και η Τρίτη πτώση του Ιησού.
10η στάση γίνεται ανατολικά της Αγίας Αυλής (Παρεκκλήσιο των Αρμενίων και Σύρων) όπου ο Ιησούς απογυμνώνεται για να αρχίσει η διαδικασία της σταύρωσης.
11η στάση, Γολγοθάς έξω από το παρεκκλήσι των Λατίνων
12η στάση, Γολγοθάς—έξω από το παρεκκλήσι των Ελληνορθόδοξων
13η στάση, στο σημείο της Αποκαθήλωσης.
14η στάση, στον Πανάγιο Τάφο.

Εικόνες

1η στάση, Πραιτώριο. Η καταδίκη σε θάνατο του Ιησού
2η στάση, Πραιτώριο. Ο Ιησούς παραλαμβάνει τον Σταυρό
3η στάση, η πρώτη πτώση του Ιησού από το βάρος του Σταυρού
4η στάση, η συνάντηση του Ιησού με την Μητέρα του
5η στάση, το κουβάλημα του Σταυρού από τον Σίμωνα τον Κυρηναίο
6η στάση, η Βερονίκη σκουπίζει το πρόσωπο του Ιησού
7η στάση, ο Ιησούς πέφτει για δεύτερη φορά
8η στάση, ο Ιησούς συναντά τις κόρες της Ιερουσαλήμ
9η στάση, ο Ιησούς πέφτει για τρίτη φορά
10η στάση, ο Ιησούς απογυμνώνεται
11η στάση, Σταύρωση: ο Ιησούς καρφώνεται στον Σταυρό
12η στάση, ο Ιησούς πεθαίνει στον Σταυρό
13η στάση, αποκαθήλωση
14η στάση, απόθεση του Ιησού στον Πανάγιο Τάφο

Σημειώσεις

↑ Λουκ. 23,26 Καὶ ὡς ἀπήγαγον αὐτόν, ἐπιλαβόμενοι Σίμωνός τινος Κυρηναίου, ἐρχομένου ἀπ᾿ ἀγροῦ, ἐπέθηκαν αὐτῷ τὸν σταυρὸν φέρειν ὀπίσω τοῦ Ἰησοῦ.
↑ Λουκ. 23,27 ἠκολούθει δὲ αὐτῷ πολὺ πλῆθος τοῦ λαοῦ καὶ γυναικῶν αἳ καὶ ἐκόπτοντο καὶ ἐθρήνουν αὐτόν--Λουκ. 23,28 στραφεὶς δὲ πρὸς αὐτὰς ὁ Ἰησοῦς εἶπε· θυγατέρες Ἱερουσαλήμ, μὴ κλαίετε ἐπ᾿ ἐμέ, πλὴν ἐφ᾿ ἑαυτὰς κλαίετε καὶ ἐπὶ τὰ τέκνα ὑμῶν.

Παραπομπές

↑ Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα (1990). «Τόμος 40, σελίδα 415». Μαρτυρίου οδός. Αθήνα: Πάπυρος, Γραφικαί τέχναι ΑΕ.
↑ Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια. «Τόμος 16, σελίδα 742». Μαρτυρίου Οδός. Αθήνα: Φοίνιξ ΕΠΕ.
↑ William Wey. «The Itineraries of William Wey, fellow of Eton college. To Jerusalem, A.D. 1458 and A.D. 1462; and to Saint James of Compostella, A.D. 1456. From the original manuscript in the Bodleian library». Internet Archive.
↑ Καθολική Εγκυκλοπαίδεια (The Catholic Encyclopedia). «Way of the Cross».
↑ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟΝ ΙΕΡΟΣΟΛΥΜΩΝ. «ΙΕΡΑ ΠΡΟΣΚΥΝΗΜΑΤΑ-Ἱερά Προσκυνήματα ἐν Ἱεροσολύμοις (Α΄)-Ἡ Ὁδός τοῦ Μαρτυρίου (Via Dolorosa)». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Μαρτίου 2018.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Τα Wikimedia Commons έχουν πολυμέσα σχετικά με το θέμα
Οδός του Μαρτυρίου

[6] Λουκ. 23,26 Καὶ ὡς ἀπήγαγον αὐτόν, ἐπιλαβόμενοι Σίμωνός τινος Κυρηναίου, ἐρχομένου ἀπ᾿ ἀγροῦ, ἐπέθηκαν αὐτῷ τὸν σταυρὸν φέρειν ὀπίσω τοῦ Ἰησοῦ.

[7] Λουκ. 23,27 ἠκολούθει δὲ αὐτῷ πολὺ πλῆθος τοῦ λαοῦ καὶ γυναικῶν αἳ καὶ ἐκόπτοντο καὶ ἐθρήνουν αὐτόν--Λουκ. 23,28 στραφεὶς δὲ πρὸς αὐτὰς ὁ Ἰησοῦς εἶπε· θυγατέρες Ἱερουσαλήμ, μὴ κλαίετε ἐπ᾿ ἐμέ, πλὴν ἐφ᾿ ἑαυτὰς κλαίετε καὶ ἐπὶ τὰ τέκνα ὑμῶν.

[1] Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα (1990). «Τόμος 40, σελίδα 415». Μαρτυρίου οδός. Αθήνα: Πάπυρος, Γραφικαί τέχναι ΑΕ.

[2] Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια. «Τόμος 16, σελίδα 742». Μαρτυρίου Οδός. Αθήνα: Φοίνιξ ΕΠΕ.

[3] William Wey. «The Itineraries of William Wey, fellow of Eton college. To Jerusalem, A.D. 1458 and A.D. 1462; and to Saint James of Compostella, A.D. 1456. From the original manuscript in the Bodleian library». Internet Archive.

[4] Καθολική Εγκυκλοπαίδεια (The Catholic Encyclopedia). «Way of the Cross».

[5] ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟΝ ΙΕΡΟΣΟΛΥΜΩΝ. «ΙΕΡΑ ΠΡΟΣΚΥΝΗΜΑΤΑ-Ἱερά Προσκυνήματα ἐν Ἱεροσολύμοις (Α΄)-Ἡ Ὁδός τοῦ Μαρτυρίου (Via Dolorosa)». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Μαρτίου 2018.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[Σημ 1]

[Σημ 2]