Ομότιμη αναθεώρηση

Ομότιμη αναθεώρηση ή επίσης αξιολόγηση από κριτές και αναθεώρηση από ομότιμους (peer review) είναι η αξιολόγηση του έργου από έναν ή περισσότερους ανθρώπους με παρόμοια αρμοδιότητα με εκείνους που παράγουν κάποιο έργο (peers). Αποτελεί μορφή αυτορρύθμισης από καταρτισμένα μέλη ενός επαγγέλματος ή επιστήμης στο αντίστοιχο πεδίο. Οι μέθοδοι αξιολόγησης από ομότιμους κριτές χρησιμοποιούνται για τη διατήρηση των προτύπων ποιότητας, τη βελτίωση των επιδόσεων και της παροχή αξιοπιστίας. Στον ακαδημαϊκό χώρο η αξιολόγησης από ομοτίμους χρησιμοποιείται συχνά για να διαπιστωθεί η καταλληλότητα μιας επιστημονικής δημοσίευσης.

Κριτής του Αμερικανικού Εθνικού Ινστιτούτου Υγιείας αξιολογεί πρόταση χρηματοδότησης

Η αναθεώρηση παίζει ιδιαίτερο ρόλο στην επιστημονική δημοσίευση. Η αξιολόγηση από ομοτίμους αφενός επικυρώνει την έρευνα και αφετέρου διαμορφώνει τη μέθοδο με την οποία μπορεί να αξιολογηθεί ένα έργο στο πλαίσιο ερευνητικών κοινοτήτων. Παρά τις κατά καιρούς επικρίσεις, η αξιολόγηση από ομότιμους εξακολουθεί να είναι η μόνη ευρέως αποδεκτή μέθοδος για την επικύρωση της έρευνας. Η χρήση ομότιμων αναθεωρητών (peer reviewers) θεωρείται απαραίτητη από επιστημονικά περιοδικά για να διαφυλάξουν το επιστημονικό τους επίπεδο. Στην πράξη, το συμβούλιο διοίκησης του περιοδικού επιλέγει αναθεωρητές που έχουν ήδη επιστημονική δραστηριότητα στην κρινόμενη δημοσίευση και οι οποίοι υποβάλουν ανώνυμα μέσω του περιοδικού τις παρατηρήσεις και ερωτήσεις του στον / στους συντάκτες της δημοσίευσης, ώστε τελικά να καταλήξουν σε απόφαση δημοσίευσης ή μη της εν λόγω εργασίας.

Ως εκπαιδευτική διαδικασία η ομότιμη αναθεώρηση περιλαμβάνει την αναθεώρηση κειμένων φοιτητών από ομότιμους με στόχο την εκδυνάμωση της κριτικής σκέψης και της δυνατότητας σύνθεσης πληροφοριών γύρω από ένα θέμα, όπως και της αξιολόγησης επιστημονικών κειμένων.

Περαιτέρω ανάγνωση

• Mulligan, Adrian (2004). Is Peer Review in Crisis? Perspectives in Publishing 2, (August 2004), διαθέσιμο στο Elsevier.com.