Ο δήμαρχος του Κάστερμπριτζ

Μυθιστόρημα του Τόμας Χάρντι

Ο δήμαρχος του Κάστερμπριτζ με υπότιτλο Η ζωή και ο θάνατος ενός ανθρώπου με χαρακτήρα (αγγλικός τίτλος: The Mayor of Casterbridge – The Life and Death of a Man of Character), είναι μυθιστόρημα που γράφτηκε το 1886 από τον Βρετανό συγγραφέα Τόμας Χάρντι. Δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά σε συνέχειες στο περιοδικό The Graphic από τον Ιανουάριο του 1886.[2]

Ο δήμαρχος του Κάστερμπριτζ
Ο Μάικλ Χέντσαρντ καθ' οδόν προς την εμποροπανήγυρη όπου θα πουλήσει τη γυναίκα και το μωρό του, εικονογράφηση του 1886.
ΣυγγραφέαςΤόμας Χάρντι
ΓλώσσαΑγγλικά
Ημερομηνία δημοσίευσης1886
Μορφήμυθιστόρημα
LC ClassOL8193406W[1]
Πρώτη έκδοσηSmith, Elder & Co.
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Η ιστορία διαδραματίζεται στην Αγγλία, στο Κάστερμπριτζ, μια φανταστική πόλη εμπνευσμένη από το Ντόρτσεστερ στην περιοχή του Ουέσσεξ, όπου ο συγγραφέας πέρασε τα νεανικά του χρόνια και έχει χρησιμοποιήσει σαν σκηνικό και άλλων μυθιστορημάτων του.

Το μυθιστόρημα αφηγείται την άνοδο και την πτώση του Μάικλ Χέντσαρντ, ο οποίος, ξεκινώντας πάμφτωχος και αφού πούλησε μεθυσμένος τη γυναίκα και την κόρη του, κερδίζει οικονομική και κοινωνική άνοδο, επανενώνεται με την οικογένειά του αλλά σύντομα χάνει τα πάντα.[3]

Το έργο περιγράφει την αγροτική ζωή στη βρετανική επαρχία, την πάλη ανάμεσα στις παραδοσιακές εργασιακές μεθόδους και τις καινοτομίες και τον εκσυγχρονισμό αλλά και την κοινωνική πραγματικότητα της βρετανικής επαρχιακής κοινωνίας στην εποχή του εκβιομηχανισμού. [4]

Θεωρείται ένα τα σημαντικότερα ηθογραφικά μυθιστορήματα της αγγλικής λογοτεχνίας, αν και έχει επικριθεί για την ενσωμάτωση πάρα πολλών περιστατικών, συνέπεια της προσπάθειας του Τόμας Χάρντι να προσθέσει νέες περιπέτειες σε κάθε νέα συνέχεια.

Υπόθεση Επεξεργασία

Σε ένα χωριό κοντά στο Κάστερμπριτζ, ένας νεαρός εργάτης, ο Μάικλ Χέντσαρντ, υπό την επήρεια αλκοόλ, πουλά τη γυναίκα του και το μωρό του Ελίζαμπεθ-Τζέιν, σε έναν περαστικό ναυτικό, τον Νιούσον, για ευτελές ποσό. Νηφάλιος και μετανιωμένος την επόμενη μέρα, δεν καταφέρνει να βρει την οικογένειά του. Ορκίζεται να μην ξανααγγίξει ποτό για 21 χρόνια και εγκαθίσταται στην πόλη Κάστερμπριτζ. (τότε ήταν 21 ετών).[5]

Πιστεύοντας ότι η πώληση είναι νομικά δεσμευτική, η Σούζαν ζει ως σύζυγος του Νιούσον. Όταν ο Νιούσον χάνεται στη θάλασσα, 18 χρόνια αργότερα, η Σούζαν και η Ελίζαμπεθ-Τζέιν, πάμφτωχες, αναζητούν τον Χέντσαρντ. Η Ελίζαμπεθ-Τζέιν πιστεύει ότι είναι απλώς ένας μακρινός συγγενής και αγνοεί τι συνέβη πριν 18 χρόνια. Η Σούζαν ανακαλύπτει ότι ο Χέντσαρντ έχει γίνει ένας εύπορος έμπορος σιτηρών και δήμαρχος του Κάστερμπριτζ. Δεν έχει εξηγήσει πώς «έχασε» τη γυναίκα του, όλοι υποθέτουν ότι είναι χήρος.

Όταν το ζευγάρι επανενώνεται, ο Χέντσαρντ ξαναπαντρεύεται τη Σούζαν σαν να είχαν γνωριστεί μόλις πρόσφατα, κάτι που κατά την άποψή του είναι ο πιο διακριτικός τρόπος για να λυθεί το θέμα. Για να το κάνει, όμως, αναγκάζεται να διακόψει τη σχέση του με τη νεαρή Λουσέτα.[6]

Την ίδια εποχή έχει φθάσει στην πόλη ο Ντόναλντ Φάρφρι, ένας νεαρός Σκωτσέζος που ετοιμάζεται να μεταναστεύσει στην Αμερική. Δυναμικός και ευχάριστος, ο Φάρφρι έχει εμπειρία ως έμπορος σιτηρών και ενδιαφέρεται για τη σύγχρονη γεωργία. Σώζει τον Χέντσαρντ από μια δύσκολη οικονομική κατάσταση δίνοντάς του συμβουλές. Ο Χέντσαρντ τον πείθει να μείνει και τον προσλαμβάνει σε μια υπεύθυνη θέση. Γίνονται στενοί φίλοι και του εκμυστηρεύεται την αλήθεια για το παρελθόν του. Του λέει μάλιστα ότι πριν εμφανιστούν η Σούζαν και η Ελίζαμπεθ-Τζέιν, είχε σχέσεις με μια δεσποινίδα από άλλη πόλη. Η νεαρή ήταν ερωτευμένη μαζί του και δεν το έκρυβε, οπότε η υπόληψή της καταστράφηκε επειδή δεν μπορούσε να την παντρευτεί αν και το ήθελε. Ο Φάρφρι τον συμπονά όταν ακούει την ιστορία και λυπάται την άλλη κοπέλα. Ωστόσο, συμφωνεί ότι ο Χέντσαρντ έκανε το σωστό που παντρεύτηκε ξανά την αρχική του σύζυγο. Η Ελίζαμπεθ-Τζέιν ενδιαφέρεται για τον Φάρφρι και οι δυο τους αρχίζουν να περνούν χρόνο μαζί.[4]

Την ίδια περίπου εποχή, η τύχη του Χέντσαρντ άρχισε να αλλάζει. Η σχέση του με τον Φάρφρι επιδεινώνεται. Λιγότερο μορφωμένος, ο Χέντσαρντ νιώθει ότι απειλείται. Τον απολύει από την επιχείρησή του και του ζητά να σταματήσει να φλερτάρει την κόρη του. Ο Φάρφι αρχίζει να εργάζεται ως ανεξάρτητος έμπορος. Ο Χέντσαρντ είναι τόσο αποφασισμένος να καταστρέψει τον αντίπαλό του που παίρνει ριψοκίνδυνες επιχειρηματικές αποφάσεις που αποδεικνύονται καταστροφικές.

Η Σούζαν αρρωσταίνει και πεθαίνει αμέσως μετά το νέο γάμο της με τον Χέντσαρντ, ο οποίος διαβάζοντας ένα γράμμα που του έγραψε η Σούζαν πριν πεθάνει, ανακαλύπτει ότι το δικό τους μωρό είχε πεθάνει και η Ελίζαμπεθ-Τζέιν δεν είναι δική του κόρη αλλά του Νιούσον. Ο Χέντσαρντ γίνεται όλο και πιο ψυχρός απέναντι στην κοπέλα.[7]

Η Ελίζαμπεθ-Τζέιν αποφασίζει τότε να φύγει από το σπίτι του Χέντσαρντ και να ζήσει με μια πλούσια νεαρή κυρία που μόλις έφτασε στην πόλη. Αυτή η κυρία αποδεικνύεται ότι είναι η Λουσέτα, εκείνη που ήταν ερωτευμένη με τον Χέντσαρντ παλιά. Κληρονόμησε την περιουσία μιας πλούσιας θείας της και μετακόμισε στο Κάστερμπριτζ επειδή άκουσε τον θάνατο της Σούζαν και θέλει ακόμη να παντρευτεί τον Χέντσαρντ. Στην αρχή απρόθυμος να την παντρευτεί, ο Χέντσαρντ κατέληξε να λαχταράει αυτόν τον γάμο, ειδικά λόγω των οικονομικών του προβλημάτων.

Αλλά η Λουσέτα είναι τώρα ερωτευμένη με τον Φάρφρι, ο οποίος, αν και αρχικά ενδιαφέρονταν για την Ελίζαμπεθ-Τζέιν, ερωτεύτηκε τη Λουσέτα. Παντρεύονται κρυφά ενώ ο Χέντσαρντ, στερούμενος την προοπτική ενός πλούσιου γάμου, χρεοκοπεί και αναγκάζεται να πουλήσει όλα τα υπάρχοντά του για να πληρώσει τα χρέη του.

Καθώς ο Χέντσαρντ καταβυθίζεται, ο Φάρφρι συνεχίζει την ανάβασή του. Εκλεγμένος δήμαρχος του Κάστερμπριτζ, αγοράζει το σπίτι και την επιχείρηση του Χέντσαρντ και του προσφέρει δουλειά ως εργάτη, κάτι που πραγματικά πληγώνει την περηφάνια του.

Η Λουσέτα ζητά τον Χέντσαρντ να της επιστρέψει όλα τα παλιά ερωτικά γράμματα για να τα κάψει. Ο Χέντσαρντ συμφωνεί, αλλά τα στέλνει με κάποιον αναξιόπιστο, ο οποίος ανοίγει το πακέτο και δείχνει τα γράμματα σε μερικά άτομα σε ένα πανδοχείο. Οι φήμες για την προηγούμενη σχέση της αρχίζουν να κυκλοφορούν. Μερικοί αποφασίζουν να τους διαπομπεύσουν δημόσια και κάνουν μια ταπεινωτική πομπή με αγκαλιασμένα ομοιώματα του παράνομου ζευγαριού. Η Λουσέτα το μαθαίνει και αναστατώνεται, έχει μια αποβολή και πεθαίνει. [8]

Κατεστραμμένος κοινωνικά και οικονομικά, πάλι αλκοολικός, ο Χέντσαρντ βασίζεται στη στοργή της Ελίζαμπεθ-Τζέιν, αλλά όταν ο Νιούσον, ο βιολογικός της πατέρας που αποδείχθηκε ότι δεν είχε πνιγεί, εμφανίζεται ξανά, φοβάται ότι θα τη χάσει και του λέει ψέμματα ότι είναι νεκρή. Όταν μαθαίνει το ψέμα, η Ελίζαμπεθ-Τζέιν απομακρύνεται. Τους επόμενους μήνες, έρχεται πιο κοντά με τον Φάρφρι και καταλήγουν να παντρευτούν. Μετά τον γάμο, η Ελίζαμπεθ-Τζέιν και ο Φάρφρι συγχωρούν τον Χέντσαρντ και τον αναζητούν, αλλά μαθαίνουν ότι πέθανε μόνος αφήνοντας την τελευταία του επιθυμία: να τον ξεχάσουν.[9]

Διασκευές Επεξεργασία

  • Ο δήμαρχος του Κάστερμπριτζ, βωβή ταινία του 1921
  • Ο δήμαρχος του Κάστερμπριτζ, όπερα του 1951 του νεαρού Βρετανού συνθέτη Πίτερ Τράντσελ
  • Mayor Nair, ινδική ταινία Μαλαγιαλάμ του 1966
  • Daag, ρομαντική δραματική ταινία του Μπόλιγουντ του 1973
  • Vichitra Jeevitham, ένα ριμέικ του 1978 του Daag
  • Ο Δήμαρχος του Κάστερμπριτζ, βρετανική μίνι σειρά του Ντέιβιντ Τζάιλς, με τον Άλαν Μπέιτς
  • Ο Δήμαρχος του Κάστερμπριτζ, σειρά επτά επεισοδίων του 1978 για την τηλεόραση του BBC
  • The Claim, ταινία του 2000 που διαδραματίζεται στην αμερικανική Δύση με γεγονότα βασισμένα χαλαρά στο μυθιστόρημα.[10]
  • Ο δήμαρχος του Κάστερμπριτζ, βρετανική τηλεοπτική ταινία του 2003[11]

Μεταφράσεις στα ελληνικά Επεξεργασία

  • Ο δήμαρχος του Κάστερμπριτζ, μετάφραση: Γεώργιος Ι. Πασχάλης, εκδ. Τυπογραφείου Δημητρίου Ρούσου, 1938
  • Ένας άνθρωπος με χαρακτήρα (Ο δήμαρχος του Κάστερμπριτζ), μετάφραση: Λώρης Δόξας (εκδ. Κωνσταντινίδη και Κ. Μιχαλά, 1969)
  • Ο δήμαρχος του Κάστερμπριτζ, μετάφραση: Τόνια Κοβαλένκο, εκδόσεις Gutemberg, 2019 [12]

Παραπομπές Επεξεργασία