Ο πλουραλισμός είναι ιδεαλιστική αντίληψη σύμφωνα με την οποία καθετί που υπάρχει αποτελείται από έναν ολόκληρο κόσμο από ανεξάρτητες οντότητες. Οι αιτίες του κόσμου είναι πολλές, ποικίλες και ατομικές, και δεν μπορούν να γίνουν αντιληπτές ως μορφές ή τρόποι έκφρασης μιας ενιαίας και απόλυτης ουσίας.[1] Κύριοι εκπρόσωποί του πλουραλισμού ήταν ο Γουίλιαμ Τζέιμς και ο Φρήντριχ Σίλερ. Συγγενεύει ως θεωρία με τον δυϊσμό και είναι διαμετρικά αντίθετη προς τον μονισμό. Έτσι η πλουραλιστική ερμηνεία ενός φαινομένου λαμβάνει υπόψη ποικιλία παραγόντων ενώ η μονιστική, ένα μόνο παράγοντα. Ο Τζέημς θεωρεί ότι το σύμπαν είναι ένα σύνολο από ανεξάρτητα μέρη που έχουν μόνο εξωτερική, επιφανειακή σύνδεση. Απορρίπτει τη θεωρία για την αντικειμενικότητα της αλήθειας και υποστηρίζει την πολυμορφία και την πολλαπλότητά της, λέγοντας πως "Αληθινό είναι κάθε τι που είναι χρήσιμο". Πλουραλιστής θεωρείται ο Εμπεδοκλής, που διακρίνει τέσσερις βασικές ουσίες, από τις οποίες αποτελούνται τα όντα (το χώμα, το νερό, τον αέρα και τη φωτιά). Πλουραλιστική επίσης είναι και η οντολογική θεωρία του Νικολάι Χάρτμαν που χωρίζει την πραγματικότητα σε τέσσερις βαθμίδες (βαθμίδα της ύλης, της ζωής, της συνειδήσεως και του πνεύματος)[2]. Ο Λάιμπνιτς κρίνει ότι ο κόσμος αποτελείται από άπειρες αυτοδύναμες μονάδες, δηλαδή ανεξάρτητες πνευματικές οντότητες που τις συνδέει μια αρμονία.

Ο πλουραλισμός ως πολιτική θεωρία υποστηρίζει ότι η πολιτική κυριαρχία δεν αποτελεί μονοπώλιο μιας ομάδας ή μιας τάξης αλλά πρέπει να βασίζεται στη συνεργασία και τη συγκατάθεση της πλειοψηφίας του κοινωνικού συνόλου.[3]

Ο όρος προέρχεται από τη λατινική λέξη pluralis που σημαίνει πλήθος, πληθυντικός.

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. Αθήνα, 1963, Εκδόσεις Αναγνωστίδη, Πλήρες Μικρό Φιλοσοφικό Λεξικό, Μ.Ροζενταλ - Π.Γιουντιν, σελ.430
  2. Αθήνα, 1982, Εκδόσεις Φελέκη, Φιλοσοφικό Λεξικό, Σ.Γκικα, σελ.252
  3. Αθήνα, 2003, Γνώση, Λεξικό των -ισμών, Αντώνης Διαμαντίδης, σελ.237-238