Το Ροζέττα Πρότζεκτ (αγγλικά: Rosetta Project) είναι εγχείρημα του οργανισμού Long Now Foundation (δημόσιου μη κερδοσκοπικού οργανισμού που ιδρύθηκε το 1996 και έχει ως βάση του το Σαν Φρανσίσκο)[1], με στόχο να συλλέξει όλες τις γλώσσες που σήμερα κινδυνεύουν να εξαφανιστούν. Αυτή η βάση δεδομένων εκφράζεται με συμβολικό τρόπο στη δημιουργία μιας νέας Στήλης της Ροζέττας.

Ο δίσκος της Ροζέττας, όπως προορίζεται σε μία σύγχρονη εκδοχή της Στήλης της Ροζέττας.

Στη δεκαετία του 2000 κατά πάσα πιθανότητα υπήρχαν ακόμα περίπου 7.000 ομιλούμενες γλώσσες παγκοσμίως[2], συμπεριλαμβανομένων και των διαλέκτων[3]. Το περιοδικό Ο Εθνολόγος: Γλώσσες του κόσμου δημοσίευσε μια σχετική λίστα σε έναν από τους τελευταίους τόμους του[4]. Σύμφωνα με τους μελετητές του θέματος, προβλέπεται ότι σε μία δύο γενεές θα έχουν εξαφανιστεί, χωρίς να αφήσουν ίχνη, περίπου πεντακόσιες από αυτές τις γλώσσες. Οι γλωσσολόγοι και οι εθνολόγοι θεωρούν πιθανό πως από το σύνολο των 7.000 γλωσσών οι μισές δεν θα ομιλούνται ως το τέλος του 21ού αιώνα. Βασιζόμενοι στα δεδομένα αυτά, μια ομάδα επιστημόνων (γλωσσολόγοι, εθνολόγοι, μηχανικοί) έρχονται σε συμφωνία, ενώνοντας τις δυνάμεις και τις γνώσεις τους, με σκοπό να σχεδιάσουν διαφόρων ειδών παγκόσμια πρότζεκτ, με τα οποία θα καταφέρουν να διασώσουν τις γλώσσες που τελούν υπό εξαφάνιση. Ένα από τα προαναφερθέντα πρότζεκτ είναι αυτό της νέας Στήλης της Ροζέττας.

Υλοποίηση Επεξεργασία

Η ιδέα γεννήθηκε από την ήδη γνωστή ιστορία της αρχαίας στήλης της Ροζέττας, η οποία κατάφερε να επιβιώσει ανά τους αιώνες μέχρι που βρέθηκε εντελώς τυχαία, αλλά στην περίπτωσή της οι ερευνητές δεν άφησαν το εύρημα στην τύχη του. Μέσα από ένα σύγχρονο εργαλείο, η νέα Στήλη θα αποκτήσει επιστημονική και ιστορική σημασία με το πέρασμα των χρόνων, οπότε υπολογίζεται ότι θα είναι εύκολα προσβάσιμη στους μελλοντικούς ανθρωπολόγους. Σ’ αυτήν θα βρίσκονται καταγεγραμμένες και απεικονισμένες όλες οι γλώσσες του κόσμου προκειμένου να μελετηθούν από τους επόμενους ερευνητές. Ο εξοπλισμός για αυτή την κατασκευή της ενεργού Στήλης της Ροζέττας ανήκει στον οργανισμό Long Now Foundation, που εδρεύει στην πόλη του Σαν Φρανσίσκο με επικεφαλής τον Τζιμ Μέισον. Η βάση στην οποία είναι τοποθετημένος είναι ένας δίσκος από νικέλιο με διάμετρο 7,5 εκ., πάνω στον οποίο έχουν χαραχθεί μέσω χημικών διαδικασιών μικροσκοπικές εικόνες των κειμένων[5]. Στο κέντρο του βρίσκεται ένας παγκόσμιος χάρτης, ο οποίος απεικονίζει τις περιοχές στις οποίες ομιλούνται οι διάφορες γλώσσες που παρουσιάζονται σ’ αυτόν. Με ένα μικροσκόπιο με δυνατότητα μεγέθυνσης μόνο 1000Χ θα μπορέσει να διαβαστεί πολύ καθαρά.

Περιεχόμενο Επεξεργασία

Το κείμενο που έχει χαραχθεί πάνω στην επιφάνεια του δίσκου, μεταφρασμένο σε κάθε μία από τις γλώσσες, είναι το πρώτο εδάφιο της Γένεσης, «Στην αρχή ο Θεός δημιούργησε τους ουρανούς και τη γη…», ενώ για τις γλώσσες χωρίς σύστημα γραφής το εδάφιο έχει χαραχθεί βάσει φωνητικής μεταγραφής. Επειδή στη συγκεκριμένη Στήλη το περιεχόμενο μπορεί να είναι πολύ πιο εκτενές απ’ αυτό της αρχαίας Στήλης της Ροζέττας, πέρα από τις 27 σελίδες των παράλληλων κειμένων, έχει συνταχθεί στα αγγλικά και ένας κατάλογος χιλίων περίπου γλωσσών.

Εκτόξευση και συνέχιση Επεξεργασία

Η εργασία και η συλλογή των δεδομένων για τον δίσκο της Ροζέττας ολοκληρώθηκε το 2002, και στις 26 Φεβρουαρίου του 2004 ένας απ’ αυτούς τους δίσκους τέθηκε σε τροχιά γύρω από τη Γη με τον πύραυλο Αριάν 5, ο οποίος εκτοξεύτηκε από το Κουρού της Γαλλικής Γουιάνας. Το διαστημόπλοιο τριών τόνων στην αρχή είχε εισέλθει σε μια γεωστατική τροχιά προτού σταλεί ως το ηλιακό σύστημα. Τον Σεπτέμβριο του 2015 το διαστημόπλοιο θα προσγειωθεί σ’ έναν κομήτη[6].

Επιπλέον, πραγματοποιείται μια τεράστια παραγωγή αυτών των δίσκων, κατά την οποία θα βρίσκονται προφυλαγμένοι σε σφαίρες από χάλυβα ώστε να διανεμηθούν σε ολόκληρη την υφήλιο, με απώτερο σκοπό (παρόλο που πολλοί απ' αυτούς χάνονται) πάντοτε να διατηρούνται κάποιοι για τους επόμενους μελετητές.

Η γλωσσολογική έρευνα συνεχίζει να είναι ενεργή στη διάρκεια των πρώτων χρόνων του 21ού αιώνα. Υπάρχει μια ψηφιακή βάση δεδομένων με λίστες από 4.000 ως και 5.000 λέξεις, ένα είδος τεράστιου λεξικού, που θα συμβάλλει επίσης ώστε να γίνει περισσότερο κατανοητή η εξέλιξη του γλωσσικού συστήματος αλλά και οι μετακινήσεις των λαών. Αναμένουμε να αναθεωρηθεί με περισσότερα δεδομένα. 

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. Long Now Foundation
  2. Janson, Tore (2012). The History of Languages: An Introduction. Αγγλία: Oxford University Press. σελ. 38-. ISBN 978-0-19-960428-9. 
  3. Αυτός ο αριθμός δίνεται από το ισπανικό περιοδικό Investigación y ciencia, το οποίο εκ περιτροπής λαμβάνει τις πηγές του από άλλα περιοδικά http://www.investigacionyciencia.es/
  4. Πρόκειται για τον 15ο τόμο του περιοδικού: http://archive.ethnologue.com/15/web.asp Αρχειοθετήθηκε 2017-07-14 στο Wayback Machine.
  5. «Rosetta Project». Ανακτήθηκε στις 16 Δεκεμβρίου 2015. 
  6. Σύμφωνα με τη δημοσίευση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (European Space Agency / ESA), στις 10 Δεκεμβρίου του 2015 ο πύραυλος Αριάν 5 προσγειώθηκε στον κομήτη 67P/Churyumov–Gerasimenko, όπου αυτή τη φορά κατάφερε να φθάσει ακόμα πιο κοντά στην επιφάνεια του κομήτη, περίπου σε απόσταση 100 χιλιομέτρων http://www.esa.int/Our_Activities/Space_Science/Rosetta/Ride_along_with_Rosetta_through_the_eyes_of_OSIRIS

Βιβλιογραφία Επεξεργασία

  • Investigación y ciencia. Ισπανική έκδοση, Σεπτέμβριος 2002.
  • Tore Janson, The History of Languages: An Introduction, Εκδόσεις του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, σ. 38-, ISBN 978-0-19-960428-9, ημερομηνία προσπέλασης 8/1/2012.