Σάκκος Νεόφυτου Νικομηδείας (Μουσείο Μπενάκη)

Ο Σάκκος Νέοφυτου Νικομηδείας εκτίθεται στο Μουσείο Μπενάκη.

Σάκκος Νεόφυτου Νικομηδείας
Ονομασία	Σάκκος Νεόφυτου Νικομηδείας
Μουσείο	Μουσείο Μπενάκη της Αθήνας
δεδομένα

Περιγραφή

Ο σάκκος από πολύτιμο χρυσόπαστο ύφασμα της Προύσας φέρει ολοκέντητο πόλο. Σε κύκλο παριστάνεται ο Χριστός σε προτομή σαν Μέγας Αρχιερέας, σε στάση ευλογίας. Δύο τεμνόμενα τρίγωνα σχηματίζουν εξασκελές άστρο που περιβάλλει τον Χριστό σαν δόξα. Στον κάμπο του πόλου επιγραφή με κεφαλαία μαύρα γράμματα δίνει το όνομα του αφιερωτή ο οποίος υπήρξε ο μητροπολίτης της Νικομήδειας Νεόφυτος που παραιτήθηκε από τον μητροπολιτικό θρόνο στα 1639: Ο ΠΑΡΩΝ ΣΑΚΟΣ ΣΗΝ ΤΩ ΩΜΟΩΦΟΡΙΩ ΚΑΙ ΕΠΙΤΡΑΧΥΛΙΩ ΚΑΙ ΕΠΙΓΟΝΑΤΙΩ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΤΟΥ ΠΑΝΙΕΡΩΤΑΤΟΥ Μ(ητ)ΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΝΙΚΟΜΗΔΕΙΑΣ Κ(υρο)Υ ΝΕΟΦΥΤΟΥ ΚΑΙ ΑΦΙΕΡΩΣΕ ΤΑΥΤΑ ΕΝ ΤΗ ΜΟΝΗ ΤΟΥ ΤΙΜΙΟΥ ΠΡΟΔΡΟΜΟΥ ΠΛΗΣΙΟΝ ΣΕΡΡΑΣ.. Το αργροϋφασμένο υλικό του σάκκου διακοσμείται με τα λεγόμενα σινικά νέφη και με δύο μεγάλα κοσμήματα που έχουν τη μορφή πολύφυλλου ρόδακα. Ο σάκκος αυτός αποτελεί χαρακηριστική περίπτωση της υφαντικής της Προύσας που παρουσιάζει ιδιαίτερη ακμή στην εποχή του Σουλεϊμάν του Μεγαλοπρεπή (1520-1566).

Τεχνικά χαρακτηριστικά

Έχει αργυρά κουμπιά στα πλάγια. Ο μεγάλος πόλος είναι ολοκέντητος με καθαρό σύρμα. Η δόξα του Χριστού έχει κεντηθεί με χρυσό σύρμα και βελονιά καμάρες, ενώ τα χαρακτηριστικά του προσώπου και η κόμμωση με τη συνηθισμένη ριζοβελονιά με φαιάς απόχρωσης μετάξι και το πρόσωπο με σιτόχρωμο. Ο λοιπός κάμπος με ρίζες.

Πηγές

• Ζωγράφου-Κορρέ, Κατερίνα (1985). Μεταβυζαντινή-νεοελληνική εκκλησιαστική χρυσοκεντητική. Αθήνα. 
• Βέη-Χατζηδάκη, Ευγενία (1953). Εκκλησιαστική Κεντήματα. Αθήνα: Μουσείο Μπενάκη.