Σεργκέι Προκούντιν-Γκόρσκι

Ρώσος χημικός και φωτογράφος

Ο Σεργκέι Μιχάιλοβιτς Προκούντιν-Γκόρσκι (ρωσ. Сергей Михайлович Прокудин-Горский, 30 Αυγούστου 1863 - 27 Σεπτεμβρίου 1944) ήταν Ρώσος χημικός και φωτογράφος. Είναι γνωστός ως πρωτοπόρος της έγχρωμης φωτογραφίας καθώς και για τη σημαντική συλλογή φωτογραφιών του που καταγράφουν σημαντικές πτυχές της Ρωσικής Αυτοκρατορίας στις αρχές του 20ου αιώνα.

Σεργκέι Προκουντίν-Γκόρσκι
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση
Τόπος ταφήςΡωσικό κοιμητήριο του Σαιντ-Ζενεβιέβ-ντε-Μπουά
Εκπαίδευση και γλώσσες
Μητρική γλώσσαΓαλλικά
Ομιλούμενες γλώσσεςΓαλλικά
Ρωσικά[1]
ΣπουδέςΚρατικό Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Αγίας Πετρούπολης
Πληροφορίες ασχολίας
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Γεννήθηκε στο Μουρόμ στο Όμπλαστ του Βλαντίμιρ, από αριστοκρατική οικογένεια μεσαίου πλούτου, η οποία αργότερα μετακόμισε στην Αγία Πετρούπολη. Αφού αποφοίτησε από αριστοκρατικό Λύκειο του Τσάρου Αλέξανδρου Α', ο Σεργκέι άρχισε να σπουδάζει χημεία στο Κρατικό Τεχνολογικό Ινστιτούτο, στο οποίο δίδασκε τότε ο σπουδαίος Ρώσος χημικός Ντμίτρι Μεντελέγιεφ. Ο Μεντελέγιεφ είχε υποστηρίξει ένθερμα την έρευνα σχετικά με τη φωτογραφία, εντάσσοντας την αρχικά στον τομέα της χημείας στην Αυτοκρατορική Ρωσική Τεχνική Εταιρεία ενώ στη συνέχεια ίδρυσε έναν μικρότερο ανεξάρτητο τομέα εντός της Εταιρείας σχετικά με τη φωτογραφία. Ο Προκούντιν-Γκόρσκι μαθήτευσε δίπλα στον Μεντελέγιεφ ενώ σπούδασε και ζωγραφική στην Αυτοκρατορική Ακαδημία Τεχνών. Αποφοίτησε από το Τεχνολογικό Ινστιτούτο το 1889 και τα επόμενα δυο χρόνια μαθήτευσε σε φωτοχημικά εργαστήρια στο Βερολίνο και το Παρίσι όπου έμαθε τις πιο σύγχρονες τεχνικές και προσπάθειες για έγχρωμες φωτογραφίες. Μετά την επιστροφή του στη Ρωσία, συνέχισε την έρευνα του στη τέχνη της φωτογραφίας και απέκτησε μεγάλο κύρος στη χώρα και διεθνώς. [2]

Λιθογραφία του Λέοντα Τολστόι, 1908.

Τον Αύγουστο του 1901 άνοιξε στην Αγία Πετρούπολη δικό του Φωτοτσιγκογραφικό και Φωτοτεχνικό Στούντιο. Εκεί εξέδιδε από το 1906 ως το 1909 και το σημαντικότερο περιοδικό φωτογραφίας της Ρωσίας, το Фотограф-любитель (Ερασιτέχνης Φωτογράφος). Το 1906 εκλέχτηκε πρόεδρος του τομέα φωτογραφίας της Αυτοκρατορικής Ρωσικής Τεχνικής Εταιρείας. Το γνωστότερο έργο του εκείνη την περίοδο ήταν η έγχρωμη φωτογραφία του συγγραφέα Λέοντα Τολστόι το 1908. Χάρη στη φήμη που είχε αποκτήσει παρουσίασε τις φωτογραφίες του στον τσάρο Νικόλαο το Μάιο του 1909. Με αυτοκρατορικό διάταγμα του παραχωρήθηκε από το Υπουργείο Μεταφορών ειδικό βαγόνι ενώ δόθηκε εντολή σε όλες τις τοπικές αρχές να τον βοηθήσουν. Έτσι ο Προκούντιν-Γκόρσκι μεταξύ 1909-1911 διέσχισε την αχανή αυτοκρατορία, τραβώντας εκατοντάδες φωτογραφίες από τοπία και μνημεία της Ρωσίας καθώς και από σκηνές της καθημερινής ζωής. Παρά την ενίσχυση από τον τσάρο, αναγκάστηκε και ο ίδιος να ξοδέψει μεγάλα ποσά από την προσωπική του περιουσία για το έργο του. [3]

Το 1911 η ενίσχυση από το κράτος διακόπηκε ενώ με το ξέσπασμα του Α' Παγκοσμίου Πολέμου αναγκάστηκε να ασχοληθεί με στρατιωτικά ζητήματα, όπως τη μελέτη στρατιωτικών αεροφωτογραφιών. Μετά την Οκτωβριανή Επανάσταση διορίστηκε καθηγητής στο Ινστιτούτο Φωτογραφίας και Κινηματογράφου που ίδρυσε ο Ανατόλι Λουνατσάρσκι, κομισάριος Παιδείας.[3] Το ξέσπασμα του Εμφυλίου Πολέμου όμως τον ανάγκασε να αναζητήσει τρόπο να διαφύγει από τη χώρα. Αρχικά πήγε στη Νορβηγία και από κει το Σεπτέμβριο του 1919 στη Βρετανία όπου συνέχισε να δημοσιεύει σε περιοδικά φωτογραφίας όπως το British Journal of Photography. Το 1921 μετακόμισε στη Νίκαια όπου δεν κατόρθωσε να ιδρύσει κινηματογραφικό στούντιο. Στη συνέχεια εγκαταστάθηκε οριστικά στο Παρίσι όπου άνοιξε φωτογραφικό στούντιο με τους γιους τους. Απεβίωσε στις 27 Σεπτεμβρίου 1944 και η συλλογή των περίπου 2,500 αρνητικών του αγοράστηκε το 1948 από τη Βιβλιοθήκη του Κογκρέσου. [2]

Ο Προκούντιν-Γκόρσκι παντρεύτηκε δυο φορές. Ο πρώτος του γάμος το 1920 ήταν με την Άννα Λάβροβα και απέκτησαν δυο γιους και μία κόρη. Ο πατέρας της, Αλεξάντερ Λάβροβ κατείχε βιομηχανία παραγωγής ατσαλιού και είχε διορίσει τον γαμπρό του στο διοικητικό συμβούλιο της εταιρείας. [4] Το 1920 παντρεύτηκε τη Μαρία Σεντρίνα με την οποία απέκτησε ακόμα μια κόρη. [3]

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. CONOR.SI. 317018467.
  2. 2,0 2,1 Brumfield, William Craft, 1944-. Journeys through the Russian Empire : the photographic legacy of Sergey Prokudin-Gorsky. Durham. ISBN 978-1-4780-0746-3. 1135237153. 
  3. 3,0 3,1 3,2 Garanina, Svetlana (2003). «"Sergei Mikhailovich Prokudin-Gorsky Biography"» (PDF). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 5 Μαΐου 2010. 
  4. «Biography». prokudin-gorsky.org. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Μαρτίου 2012. Ανακτήθηκε στις 15 Απριλίου 2020. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία