Συντεταγμένες: 36°43′54.09″N 25°16′56.62″E / 36.7316917°N 25.2823944°E / 36.7316917; 25.2823944

Ο Σκάρκος είναι οικισμός της πρώιμης Εποχής του Χαλκού στο νησί της Ίου στην Ελλάδα. Λόγω της καλά διατηρημένης κατάστασής του, ο Σκάρκος είναι ένας από τους σημαντικότερους προϊστορικούς χώρους στο Αιγαίο και ιδιαίτερα στις Κυκλάδες . [1] [2]

Σκάρκος
Σκάρκος
Χάρτης
Είδοςαρχαιολογική θέση
Γεωγραφικές συντεταγμένες36°43′54″N 25°16′57″E
Διοικητική υπαγωγήΔήμος Ιητών
ΧώραΕλλάδα
Προστασίααρχαιολογικός χώρος στην Ελλάδα
Commons page Πολυμέσα

Γεωγραφία

Επεξεργασία

Η Ίος, με ένα από τα πιο προστατευμένα φυσικά λιμάνια των Κυκλάδων, βρίσκεται στο σταυροδρόμι των κυκλαδίτικων θαλάσσιων διαδρομών. Ο οικισμός του Σκάρκου βρίσκεται σε έναν λόφο στη μέση της δυτικής πλευράς της Ίου, κοντά στις πιο εύφορες πεδιάδες του νησιού και στο λιμάνι του.

Ανασκαφές

Επεξεργασία

Ο Σκάρκος ανασκάφηκε συστηματικά κατά τα έτη 1984-1997. Οι ανασκαφές πραγματοποιήθηκαν στη βόρεια και ανατολική πλευρά του λόφου. Έφεραν στο φως έναν σημαντικό πρώιμο κυκλαδίτικο οικισμό (μέσα 3ης χιλιετίας π.Χ.) σε εξαιρετικά καλή κατάσταση διατήρησης (διώροφα κτίρια, τοίχοι ύψους τεσσάρων μέτρων) και ένα υπερκείμενο νεκροταφείο στα τέλη της μέσης / πρώιμης ύστερης εποχής του Χαλκού (μέσα 2ης χιλιετίας π.Χ.). Ο οικισμός καλύπτει έκταση 1,1 εκταρίων και είναι ο μεγαλύτερος και καλύτερα διατηρημένος χώρος του πολιτισμού Κέρου-Σύρου, που υπολογίζεται ότι φιλοξενούσε 200 έως 300 άτομα. [3]

Αρχιτεκτονική

Επεξεργασία
 
Ο κεντρικός δρόμος του Σκάρκου.

Ο Σκάρκος είναι χτισμένος σε επίπεδα που ακολουθούν το φυσικό ανάγλυφο του λόφου. Τα ορθογώνια, πετρόκτιστα κτίρια κατοικιών αποτελούνται από ισόγειο, 1ο όροφο και κλειστή αυλή. Τα διάφορα μεγέθη τους αποκαλύπτουν κοινωνική διαφοροποίηση στην κοινότητα. Αποκαλύφθηκαν επίσης δρόμοι πλάτους μεταξύ ενός και δύο μέτρων και δημόσιοι χώροι. Οι τοίχοι διατηρούνται σε ύψος από τρία έως τέσσερα μέτρα. [3] Το πολεοδομικό σύστημα του Σκάρκου είναι συγκρίσιμο με αυτό της Πολιόχνης στη Λήμνο από τις αρχές της 3ης χιλιετίας π.Χ. Αρχαιολογικά στοιχεία δείχνουν ότι το ισόγειο χρησιμοποιήθηκε για την προετοιμασία φαγητού ενώ ο πρώτος όροφος χρησίμευε ως σαλόνι, χώρος αποθήκευσης κεραμικών και άλλων αγαθών και περιστασιακά ως εργαστήριο.

Ευρήματα

Επεξεργασία

Οι ανασκαφές έχουν ανακαλύψει πολλά μικρά αντικείμενα όπως μαρμάρινα ειδώλια, είδη οψιδιανού, σφραγίδες, κεραμικά, μαρμάρινα και πέτρινα αγγεία, εργαλεία, οστά ζώων και κοχύλια. [3] Πολλοί πίθοι ύψους 1 έως 1,30 μέτρων χρησιμοποιήθηκαν για την αποθήκευση γεωργικών αγαθών. Μικρότεροι αμφορείς χρησιμοποιήθηκαν για τη μεταφορά υγρών. Πήλινες σφραγίδες σε κεραμική δείχνουν τον έλεγχο της γεωργικής παραγωγής και την οργάνωση της διανομής αγαθών. Αρκετά από αυτά τα ευρήματα εκτίθενται τώρα στο αρχαιολογικό μουσείο της Χώρας.

Διατήρηση

Επεξεργασία

Ο χώρος του Σκάρκου έγινε προσβάσιμος στο κοινό μετά από εκτεταμένες εργασίες συντήρησης μεταξύ 2002 - 2007. Το έργο απονεμήθηκε το Βραβείο Πολιτιστικής Κληρονομιάς της ΕΕ το 2008 / κορυφαίο βραβείο Europa Nostra για τη διατήρηση, για την εξαιρετική ποιότητα των εργασιών συντήρησης και, πάνω από όλα, τον ελάχιστο και εξαιρετικά ευαίσθητο χαρακτήρα των παρεμβάσεων, χωρίς επιζήμιο αντίκτυπο σε ένα μοναδικό τοπίο.[4]

Δείτε επίσης

Επεξεργασία

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. Eric H. Cline (ed.), The Oxford Handbook of the Bronze Age Aegean, (ISBN 9780199873609), Jan. 2012.
  2. M. Marthari, Aspects of Potery Circulation in the Cyclades during the Early EB II Period: Fine and Semi-fine Imported Ceramic Wares at Skarkos, Ios, Horizon 71-84, 2008.
  3. 3,0 3,1 3,2 Μαρίζα Μαρθάρη, Σκάρκος Ίου Αρχειοθετήθηκε 2016-03-04 στο Wayback Machine., Hellenic Ministry of Culture.
  4. «Στον Σκάρκο της Ίου το Βραβείο Πολιτιστικής Κληρονομιάς της ΕΕ». in.gr. 8 Μαΐου 2008. Ανακτήθηκε στις 24 Ιανουαρίου 2021.