Βικιπαίδεια

Στυλιανός Πελεκανίδης

Ο Στυλιανός Πελεκανίδης (1909-1980) ήταν Έλληνας αρχαιολόγος βυζαντινής αρχαιολογίας και καθηγητής πανεπιστημίου.

Στυλιανός Πελεκανίδης
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση1909[1][2][3]
Φανάρι
Θάνατος28  Μαΐου 1980[1]
Χώρα πολιτογράφησηςΕλλάδα
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΕλληνικά
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητααρχαιολόγος
συντηρητής έργων τέχνης
δεδομένα

Βίος Επεξεργασία

Γεννήθηκε το 1909 στο Φανάρι της Κωνσταντινούπολης. Εισήλθε το 1923 στη Θεολογική Σχολή της Χάλκης το 1923 και αποφοίτησε το 1931 λαμβάνοντας το σχετικό δίπλωμα και αναγορευθείς σε διδάσκαλος της ορθοδόξου θεολογίας[4] το 1935 φοίτησε στο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου. Μετά την ολοκλήρωση των σπουδών του στην κλασική και Βυζαντινή αρχαιολογία, στις 13 Ιουλίου 1939 ανακηρύχθηκε διδάκτωρ της Φιλοσοφικής Σχολής του Βερολίνου με διατριβή Die fruhchristlichen Fuβbodenmosaiken Griechenlands (Τα παλαιοχριστιανικά ψηφιδωτά δάπεδα της Ελλάδος[5]). Τον Μαιο του 1943 διορίστηκε στη θέση του έφορου Βυζαντινών Αρχαιοτήτων στη Θεσσαλονίκη. [6]Υπήρξε μέλος της εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας , της Χριστιανικής Αρχαιολογικής Εταιρείας του Γερμανικού Αρχαιολογικού Ινστιτούτου και του Βυζαντινού νεοελληνικού Ινστιτούτου του Παλέρμου[7] Πέθανε στις 28 Μαΐου 1980.[8]

Επιστημονικό έργο Επεξεργασία

Το αρχαιολογικό έργο του Πελεκανίδη υπήρξε πολυεπίπεδο: ερευνητικό, ανασκαφικό, αναστηλωτικό και συγγραφικό. Περιήλθε τη Μακεδονία και Θράκη ανακαλύπτοντας νέα μνημεία στις περιοχές Εορδαίας, Ορεστιάδος, Ελιμείας, Αλμωπίας και Βέροιας. Μελέτησε τα βυζαντινά μνημεία της Πρέσπας. Στην Καστοριά εκτέλεσε εργασίες συντήρησης τοιχογραφιών και αναστήλωσης εκκλησιών, συγκέντρωσε σε αρχαιολογική συλλογή αριθμό φορητών εικόνων και χειρόγραφα. Στο Άγιο Όρος καταλογράφησε τα κειμήλια των μονών Παντοκράτορος, Σταυρονικήτα, Κουτλουμουσίου, Ξενοφώντος, Δοχειαρίου και Ξηροποτάμου[9] Η ανασκαφική δραστηριότητά περιεάμβανε τον τρίκογχο ναό του μαρτυρίου του β μισού του 4ου αι. στην Ακρινή Κοζάνης, τον κάτω από τη βασιλκή αρχαιότερο ναό στο Δίον της Πιερίας και στους Φιλίππους: στην πρώτη ερεύνησε την αρχαιότερη παλαιοχριστιανική βασιλική και στους Φιλίππους συνέχισε την ανασκαφή του κτηριακού συγκροτήματος του Οκταγώνου και τον κάτω από αυτόν αρχαιότερο χριστιανικό λατρευτικό χώρο, αφιερωμένο στη μνήμη του απόστολου Παύλου.[10]Αναστήλωσε την Αγία Αικατερίνη τον Προφήτη Ηλία, τον Άγιο Νικόλαο Ορφανό, τους Ταξιάρχες και μεγάλα τμήματα των τειχών στη Θεσσαλονίκη, τις εκκλησίες στην Καστοριά: Αγίους Αναργύρους, Άγιο Νικόλαο του Κασνίτζη,Παναγία Κουμπελίδικη, Ταξιάρχη της Μητροπόλεως, Άγιο Αθανάσιο του Μουζάκη και Παναγία Μαυριώτισσα. Την εκκλησία της Αναστάσεως του Χριστού στη Βέροια και το καθολικό της μονής της Παναγίας της Πορφύρας στη Μικρή Πρέσπα.[11] Δίδαξε βυζαντινή αρχαιολογία στη Φιλοσοφική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης από το 1962 έως το 1975.[12] Ήταν μέλος επιστημονικών επιτροπών για την αποκατάσταση των μνημείων της Θεσσαλονίκης μετά τους σεισμούς του 1978 και για την διοργάνωση του 10ου Διεθνούς Συνεδρίου Χριστιανικής Αρχαιολογίας στη Θεσσαλονίκη το 1980.[13]

Τιμητικές διακρίσεις Επεξεργασία

Τιμήθηκε με από την Ελληνική Πολιτεία με το Χρυσό Σταυρό του Φοίνικα, από το Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως με τον Χρυσόν Σταυρόν της Χιλιετηρίδος του Αγίου Όρους και από το Πανεπιστήμιο της Βιέννης με το Βραβείο Χέρντερ (1973).[14]

Εργογραφία Επεξεργασία

  1. Pelekanides St., Παλαιοχριστιανικά μνημεία της Θεσσαλονίκης. Η Αχειροποίητος και η Μονή του Λατόμου. [Δημοσιεύματα της Εταιρείας των Φίλων της Βυζαντινής Μακεδονίας, 3], Thessalonike 1949
  2. Pelekanides S., Άγαλμα γυναίκας της υστερινής αρχαιότητος από τη Θεσσαλονίκη, Bull. Corr. Hell. 73 (1949) 294-305
  3. Καστοριά Μακεδονική βιβλιοθήκη , 17, Θεσσαλονίκη : Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών, 1953
  4. Pelekanides S., Ανασκαφή βορείως της βασιλικής Αγίου Δημητρίου Θεσσαλονίκης. Πρακτ. Αρχαιολ. Ετ. 1959 (1965) 38-41
  5. Pelekanides St., Νέαι έρευναι εις την Αγίαν Σοφίαν Θεσσαλονίκης και η αποκατάστασις της αρχαίας αυτής μορφής. Πεπραγμένα Θ´ Διεθν. Βυζ. Συνεδρίου Α´ (1955) 398-407
  6. Pelekanides S., Παρατηρήσεις τινές εις Συμεών Θεσσαλονίκης ,,Διάταξις ακριβής της εορτής του αγίου Δημητρίου“, Μακεδονικά 5 (1955-1960) 410-415
  7. Pelekanides S., Τα χρυσά βυζαντινά κοσμήματα της Θεσσαλονίκης, Δελτίον Χριστ. Αρχαιολ. Εταιρείας Δ´, τ. α´ (1959) 55-57
  8. Βυζαντινά και μεταβυζαντινά μνημεία της Πρέσπας, Θεσσαλονίκη : [Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών], 1960
  9. Pelekanides St., Μεσαιωνικά Μακεδονίας, Αρχαιολ. Δελτ. 16, 1960 (1962), 222-231
  10. Pelekanides St., Η καλλιτεχνική φυσιογνωμία της Θεσσαλονίκης στη βυζαντινή εποχή, Νέα Εστία 72 (1962) 1734-1738
  11. Pelekanides S., Μεσαιωνικά Μακεδονίας, Αρχαιολ. Δελτ. 17, 1961/62 (1963) Β´, 252-258
  12. Pelekanides S., Gli affreschi paleocristiani ed i più antichi mosaici parietali di Salonicco. [Collana di quaderni di antichità Ravennati, 2], Ravenna 1963
  13. Pelekanides S., Αγαλμάτιον Καλού Ποιμένος εκ Θεσσαλονίκης. Χαριστήριον εις Α. Κ. Ορλάνδον Γ´, Athen 1964, 166-178
  14. Die Melerei der Konstantinischen Zeit : (In memoriam Ej. Dyggve),Trier : [s.n.], 1965
  15. Pelekanides St., Γραπτή παράδοση και εικαστικές τέχνες για την προσωπικότητα του Αγίου Δημητρίου, Thessalonike 1970
  16. Pelekanides St., „Το θέατρον το καλούμενον στάδιον“ της Θεσσαλονίκης. Κέρνος. Τιμητική προσφορά στον Καθηγητή Γ. Μπακαλάκη, Thessalonike 1972, 122-134
  17. Pelekanides St., Παλαιοχριστιανικά μνημεία Θεσσαλονίκης. Αχειροποίητος. Μονή Λατόμου, Thessalonike 1973
  18. Σύνταγμα των παλαιοχριστιανικών ψηφιδωτών δαπέδων της Ελλάδος, Θεσσαλονίκη : Κέντρον Βυζαντινών Ερευνών, 1974-1998
  19. Pelekanidis S., I mosaici di Santa Sofia di Salonicco. Corsi di cult. sull’arte rav. e biz. (Ravenna 8.- 21.3.1964), 337-349
  20. Pelekanidis St., Bemerkungen zu den Altarmosaiken der Hagia Sophia zu Thessalonike und die Frage der Datierung der Platytera, Βυζαντινά 5 (1973) 29-47
  21. Μελέτες παλαιοχριστιανικής και βυζαντινής αρχαιολογίας, Θεσσαλονίκη : Ι.Μ.Χ.Α., 1977
  22. Καστοριά Βυζαντινή τέχνη στην Ελλάδα. Ψηφιδωτά, τοιχογραφίες /γενική εποπτεία Μανόλης Χατζηδάκης,1984
  23. Καλλιέργης : όλης Θετταλίας άριστος ζωγράφος Βιβλιοθήκη της εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας (Β.Α.Ε.) , αρ. 75, Εν Αθήναις : Η εν Αθήναις Αρχαιολογική Εταιρεία, 1994

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 www.persee.fr/authority/12740. Ανακτήθηκε στις 27  Ιουλίου 2018.
  2. ↑ 2,0 2,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. 12032560s.
  3. ↑ 3,0 3,1 NUKAT. n2007056074.
  4. ↑ Ανώνυμου, « Πελεκανίδης Στυλιανός», Θρησκευτική και Ηθική Εγκυκλοπαίδεια, τομ. 10(1967),στ.260
  5. ↑ Ανώνυμου, « Πελεκανίδης Στυλιανός», Θρησκευτική και Ηθική Εγκυκλοπαίδεια, τομ. 10(1967),στ.260
  6. ↑ Χ. Μπακιρτζής, «Στυλιανός Πελεκανίδης», Αφιέρωμα στην μνήμη Στυλιανού Πελεκανίδη-Παράρτημα περιοδικού Μακεδονικά -5, Θεσσαλονίκη, 1983, σελ.ιγ
  7. ↑ Χ. Μπακιρτζής, «Στυλιανός Πελεκανίδης», Αφιέρωμα στην μνήμη Στυλιανού Πελεκανίδη-Παράρτημα περιοδικού Μακεδονικά -5, Θεσσαλονίκη, 1983, σελ.ιζ
  8. ↑ Χ. Μπακιρτζής, «Στυλιανός Πελεκανίδης», Αφιέρωμα στην μνήμη Στυλιανού Πελεκανίδη-Παράρτημα περιοδικού Μακεδονικά -5, Θεσσαλονίκη, 1983, σελ.ιη
  9. ↑ Χ. Μπακιρτζής, «Στυλιανός Πελεκανίδης», Αφιέρωμα στην μνήμη Στυλιανού Πελεκανίδη-Παράρτημα περιοδικού Μακεδονικά -5, Θεσσαλονίκη, 1983, σελ.ιδ
  10. ↑ Χ. Μπακιρτζής, «Στυλιανός Πελεκανίδης», Αφιέρωμα στην μνήμη Στυλιανού Πελεκανίδη-Παράρτημα περιοδικού Μακεδονικά -5, Θεσσαλονίκη, 1983, σελ.ιδ,ιστ
  11. ↑ Χ. Μπακιρτζής, «Στυλιανός Πελεκανίδης», Αφιέρωμα στην μνήμη Στυλιανού Πελεκανίδη-Παράρτημα περιοδικού Μακεδονικά -5, Θεσσαλονίκη, 1983, σελ.ιε
  12. ↑ Χ. Μπακιρτζής, «Στυλιανός Πελεκανίδης», Αφιέρωμα στην μνήμη Στυλιανού Πελεκανίδη-Παράρτημα περιοδικού Μακεδονικά -5, Θεσσαλονίκη, 1983, σελ.ιστ
  13. ↑ Χ. Μπακιρτζής, «Στυλιανός Πελεκανίδης», Αφιέρωμα στην μνήμη Στυλιανού Πελεκανίδη-Παράρτημα περιοδικού Μακεδονικά -5, Θεσσαλονίκη, 1983, σελ.ιζ
  14. ↑ Χ. Μπακιρτζής, «Στυλιανός Πελεκανίδης», Αφιέρωμα στην μνήμη Στυλιανού Πελεκανίδη-Παράρτημα περιοδικού Μακεδονικά -5, Θεσσαλονίκη, 1983, σελ.ιζ

Πηγές Επεξεργασία

  • Χ. Μπακιρτζής, «Στυλιανός Πελεκανίδης», Αφιέρωμα στην μνήμη Στυλιανού Πελεκανίδη-Παράρτημα περιοδικού Μακεδονικά -5, Θεσσαλονίκη, 1983, σελ.ιγ-ιη
  • Χ.Μ. «Δημοσιεύματα Στυλιανού Πελεκανίδη», Αφιέρωμα στην μνήμη Στυλιανού Πελεκανίδη-Παράρτημα περιοδικού Μακεδονικά -5, Θεσσαλονίκη, 1983, σελ.ιθ-κβ
  • Ανώνυμου, « Πελεκανίδης Στυλιανός», Θρησκευτική και Ηθική Εγκυκλοπαίδεια, τομ. 10(1967),στ.260-261
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Στυλιανός_Πελεκανίδης&oldid=9996496"