Σύμπλεγμα Μπούσβελντ

Το Σύμπλεγμα Μπούσβελντ (Bushveld Complex) είναι μια εξαιρετικά μεγάλη μαγματική διείσδυση σε στρώματα, ηλικίας 2 δισεκ. ετών, αποτελώντας ένα από τα πλέον σημαντικά κοιτάσματα μετάλλων στον κόσμο. Έχει σχήμα δίσκου και βρίσκεται στο βόρειο τμήμα της Νότιας Αφρικής. Το κοίτασμα ανακαλύφθηκε από τους Χανς Μερένσκι (Hans Merensky) και Άντρις Λομπάρντ το 1924. Στο σύμπλεγμα αυτό υπάρχουν τρεις μεταλλοφόροι ορίζοντες, που ονομάζονται "Ύφαλος Μερένσκι" (Merensky Reef), "Χρωμιτίτης UG2" (UG2 Chromitite) και "Platreef". Από αυτούς εξορύσσονται μέταλλα της ομάδας του λευκοχρύσου σε τέτοιες ποσότητες που το κάνουν το μεγαλύτερο κοίτασμα γι' αυτά τα μέταλλα παγκοσμίως. Ο λευκόχρυσος και το παλλάδιο που εξορύσσονται από το Σύμπλεγμα αντιπροσωπεύουν το 72% και το 34% της ετήσιας παγκόσμιας παραγωγής.

Ανορθοσίτης και χρωμιτίτης στην κρίσιμη ζώνη UG1 του Συμπλέγματος Μπούσβελντ

Γεωλογία

Το συγκρότημα αποτελείται από μια σειρά από διαφορετικά πυριγενή πετρώματα, τα οποία ποικίλλουν σε σύνθεση από υπερβασικά έως όξινα. Είναι γενικά παραδεκτό ότι το σύμπλεγμα Μπούσβελντ σχηματίστηκε από την επανειλημμένη έγχυση μάγματος σε μια τεράστια υπόγεια κοιλότητα. Λόγω του τεράστιου όγκου του μάγματος που ενεπλάκη, η ψύξη και η επακόλουθη κρυστάλλωση ορυκτών από το μάγμα ήταν αργή διαδικασία. Πολλά και διαφορετικά ορυκτά σχηματίστηκαν καθώς το μάγμα ψυχόταν. Αυτά τα ορυκτά είναι συσσωρευμένα σε οριζόντια στρώματα, δημιουργημένα από τη βάση του θαλάμου προς τα άνω. Αυτές οι διαδικασίες επαναλήφθηκαν από τις ενδιάμεσες νέες διεισδύσεις και την προσθήκη νέου μάγματος στο ήδη υπάρχον, με αποτέλεσμα την εμφάνιση των ορυκτών σε στρώματα.

Κάποια από αυτά τα στρώματα ή ομάδες στρώματα μπορούν να ανιχνευθούν για εκατοντάδες χιλιόμετρα. Αυτή η στρωματική ακολουθία (αποκαλείται στρωματική ακολουθία του Ράστενμπεργκ) αποτελείται από πέντε κύριες ζώνες: περιφερειακή, κάτω, κρίσιμη, κεντρική και άνω. Το σύμπλεγμα Bushveld βυθίζεται σε γενικές γραμμές στο κέντρο του συγκροτήματος. Έχει περίπου το σχήμα φύλλων τριφυλλιού, που αποτελείται από τέσσερα διαμερίσματα ή άκρα, τα δυτικό, ανατολικό, βόρειο και νότιο άκρο, κατά σειρά οικονομικής σημασίας.

Το σύμπλεγμα Μπούσβελντ είναι μοναδικό, τόσο σε μέγεθος, αφού καλύπτει έκταση περίπου 66.000 τετρ. χιλιομέτρων, όσο και στην οικονομική σημασία των ορυκτών του. Οι δύο ορίζοντες στην κρίσιμη ζώνη που φιλοξενούν οικονομικά εκμεταλλεύσιμες ποσότητες των μετάλλων της ομάδας και συγκεκριμένα ο "Ύφαλος Μερένσκι" (Merensky Reef) και το υποκείμενο "Ύφαλος UG2" (UG2 Reef). Αυτά τα δύο οικονομικά σημαντικά κοιτάσματα εκτείνονται για εκατοντάδες χιλιομέτρων γύρω από το σύμπλεγμα και αποτελούν το επίκεντρο των εξορυκτικών εργασιών, από τις οποίες εξάγονται τα μέταλλα λευκόχρυσος, παλλάδιο, ρόδιο, ιρίδιο και ρουθήνιο, μαζί με ποσότητες χρυσού, νικελίου, χαλκού, βαναδίου και πολυάριθμων άλλων μετάλλων και ορυκτών..

Στο Σύμπλεγμα περιλαμβάνονται, επίσης, πηγματιτικές και υδροθερμικές αποθέσεις, ενώ οι νέες εισδύσεις μάγματος έχουν προκαλέσει μεταμόρφωση των πετρωμάτων της βάσης του. Ανευρίσκονται περί τα 750 ορυκτά ενώ το Σύμπλεγμα, λόγω της μεγάλης του έκτασης, είναι σήμερα μοιρασμένο ανάμεσα στις επαρχίες: Βορειοδυτική επαρχία, Γκαουτένγκ, Λιμπόπο και Μπουμαλάνγκα.