Σύνδεσμος χελιδονοουράς
Ο σύνδεσμος χελιδονοουράς (αγγλ. dovetail joint), ή απλώς συνοπτικά χελιδονοουρά, είναι τύπος συνδέσμου της ξυλουργικής, που χρησιμοποιείται από τα αρχαία χρόνια σε ποικίλες ξύλινες κατασκευές, συμπεριλαμβανομένων των επίπλων, ντουλαπιών,[1] κορμοκατοικιών και κτιρίων με πλαίσια ξύλινων στοιχείων. Ο σύνδεσμος χελιδονοουράς είναι σύμβολο διαχρονικής ξυλουργικής αξίας και αποτελεί -ιστορικά- τεχνική με υψηλή δημοφιλία στο χώρο της εσωτερικής διακόσμησης και της επιπλοποιίας.[2]
Βέβαια στην αγγλική γλώσσα ο ίδιος τεχνικός όρος αναφέρεται στην ουρά του περιστεριού (dove), αλλά στα ελληνικά έχει επικρατήσει, ως χελιδονοουρά, εδώ και δεκαετίες,[3] ως πιο εύστοχος.
Χαρακτηριστική είναι η υψηλή αντοχή του συνδέσμου που εξασφαλίζεται σε τάσεις αξονικού εφελκυσμού. Πρόσθετα ο σύνδεσμος χελιδονοουράς χρησιμοποιείται για την ένωση των πλευρών συρταριών στο μπροστινό μέρος. Σειρά από κομμένες καρφίτσες που εκτείνονται από το άκρο μιας σανίδας με μια σειρά από ουρές που κόβονται στο άκρο μιας άλλης ξύλινης σανίδας. Οι καρφίτσες και οι ουρές έχουν ένα τραπεζοειδές σχήμα. Αξιοσημείωτο, αφού κολληθεί, ένας ξύλινος σύνδεσμος χελιδονοουράς δεν απαιτεί μηχανικούς συνδετήρες, ούτε καρφιά ή βίδες.
Αναδρομή Επεξεργασία
Η τεχνική συνδεσμολογίας της χελιδονοουράς πιθανώς προηγείται της γραπτής ιστορίας. Μερικά από τα παλαιότερα γνωστά παραδείγματα του συνδέσμου χελιδονοουράς απαντώνται σε αρχαία αιγυπτιακά έπιπλα που βρέθηκαν ενταφιασμένα με μούμιες και που χρονολογούνται από την Πρώτη Δυναστεία. Επίσης παρόμοια βρέθηκαν στους τάφους των Κινέζων αυτοκρατόρων και σε πέτρινη κολώνα στο ναό Vazhappally Maha Siva, στην Ινδία. Η χελιδονοουρά, ως σύνδεσμος, είναι σημαντική παράμετρος διάκρισης των διαφόρων περιόδων επίπλων και φανερώνει και την στάθμη του πολιτισμού κάθε αρχαίου λαού.
Προφανέστατα, η ετυμολογία της ονομασίας αυτής προέρχεται από την ομοιότητα της άρθρωσης της εν λόγω συνδεσμολογίας με το σχήμα της ουράς ενός χελιδονιού.[4] Στην Ευρώπη, η σύνδεση της χελιδονοουράς αποκαλείται μερικές φορές σύνδεσμος χελιδονοουράς, ή άρθρωση ουράς χελιδονοουράς.[5]
Μέθοδοι Επεξεργασία
Η ένωση της χελιδονοουράς είναι πολύ δυνατή λόγω του τρόπου με τον οποίο διαμορφώνονται οι «ουρές» και οι «καρφίτσες». Αυτό καθιστά δύσκολη την απομάκρυνση της άρθρωσης και ουσιαστικά αδύνατη ιδίως όταν προστίθεται κόλλα. Αυτός ο τύπος συνδέσμου χρησιμοποιείται σε κατασκευές κουτιών όπως συρτάρια, κοσμηματοθήκες, ντουλάπια και άλλα έπιπλα όπου απαιτείται αντοχή. Είναι κοπιώδες στο να μορφοποιηθεί με το χέρι, που απαιτεί εξειδικευμένη εργασία και σχετική εμπειρία. Υπάρχουν διάφοροι τύποι χελιδονοουράς, που διαφέρουν ανάλογα με τη χρήση.
Η γωνία κλίσης ποικίλλει ανάλογα με το ξύλο που χρησιμοποιείται, τον σκοπό της ένωσης και το είδος της εργασίας. Συνήθως η κλίση είναι 1:6 για τα μαλακά ξύλα και μια πιο ρηχή κλίση 1:8 για τα σκληρά ξύλα. Συχνά μια κλίση 1:7 χρησιμοποιείται ως συμβιβασμός. Ωστόσο, μια διαφορετική κλίση δεν επηρεάζει την αντοχή του αρμού σε διαφορετικούς τύπους ξύλου.[6]
| Σύνδεσμοι τύπου χελιδονοουράς | |||||||||
| |||||||||
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ carcase construction
- ↑ «Χελιδονοουρά - Αχ αυτές οι παραδοσιακές συνδέσεις…». Ξύλο Έπιπλο Online. 29 Μαρτίου 2017. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Ιουνίου 2021. Ανακτήθηκε στις 7 Μαΐου 2022.
- ↑ www.wfdt.teilar.gr/material/EDU_FILES/325_kathgories_syndesmwn.pdf δρ. Μιχ. Σκαρβέλης (ΤΕΙ Λάρισας), σελ. 38
- ↑ «dovetail | Etymology, origin and meaning of dovetail by etymonline». www.etymonline.com (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 9 Μαρτίου 2022.
- ↑ Routledge French technical dictionary. 1. London: Routledge. 1994. ISBN 9780415112253.
- ↑ The relationship between dovetail angle and joint strength (PDF). 1958. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 22 Ιουλίου 2021. Ανακτήθηκε στις 7 Μαΐου 2022.
Περαιτέρω ανάγνωση Επεξεργασία
- Kirby, Ian J. (1999). The complete dovetail: Handmade furniture's signature joint. Bethel, CT: Cambium Press. ISBN 9780964399990.