Σύσσημον (Τα Κεφάλαια)
Το Σύσσημον (ή Τα Κεφάλαια) είναι μία μεγάλη ποιητική σύνθεση του Έλληνα ποιητή Νίκου Παναγιωτόπουλου. Τμήματα αυτής της αφήγησης κυκλοφόρησαν σε εφτά φυλλάδια, όχι προορισμένα για το εμπόριο, ανάμεσα στα χρόνια 1988-1999, κυρίως από την Εταιρία Φίλων του Περιοδικού Εκηβόλος και των εκδόσεων Το Ροδακιό, αλλά και από τον Ίκαρο και από τη Λέσχη.[1] Το κείμενο τελικά εκδόθηκε το 2006 (μαζί με το όγδοο φυλλάδιο του βιβλίου) από τις εκδόσεις Ίνδικτος.[2] Ακολούθησε δεύτερη, συμπληρωμένη έκδοση το 2022 από τις εκδόσεις Το Ροδακιό, με τίτλο Σύσσημον ή Τα Κεφάλαια. Βιβλίο πρώτο / Στυξ.[3] (Τα μισά κομμάτια του ναυαγίου.)
| Συγγραφέας | Νίκος Παναγιωτόπουλος |
|---|---|
| Υπότιτλος | Τα Κεφάλαια |
| Γλώσσα | Ελληνικά |
| Ημερομηνία δημιουργίας | 1985-2006 |
| Ημερομηνία δημοσίευσης | 2006 |
| Μορφή | Ποίηση |
| Αριθμός Σελίδων | 505 |
| δεδομένα () | |
Το 2011 τυπώθηκε σε εκτός εμπορίου φυλλάδια το Παράρτημα του έργου. Μαζί με ένα αδημοσίευτο μέχρι τότε κεφάλαιο, το Ερμάριον, συναποτέλεσαν, το 2015, την έκδοση του Βιβλίου δεύτερου.[4]
Δύο νέα κεφάλαια εκδόθηκαν χωριστά το 2017 και το 2019: Πορθμείον και Θαλασσόκερδος. Αυτές οι κυκλοφορίες, μαζί με το κεφάλαιο σαράντα ένα, με τον τίτλο Παρεκκλήσιο, που παραμένει χειρόγραφο μέχρι στιγμής[3], αναμένεται να συγκροτήσουν στο μέλλον τον δεύτερο τόμο με τίτλο Σύσσημον ή Τα Κεφάλαια. Βιβλίο δεύτερο / Τέκμωρ. (Τα υπόλοιπα κομμάτια του ναυαγίου.)
Δομή (έκδοση του 2006)
ΕπεξεργασίαΦυλλάδιο Πρώτο: Τα εφτά πρώτα κεφάλαια [Α'-Ζ']
Δεξίωσις, Ταίναρο
Φυλλάδιο Δεύτερο: Τα κεφάλαια οχτώ έως έντεκα [Η'-ΙΑ']
Μνημόσυνο, Μέρος πρώτο
Φυλλάδιο Τρίτο: Τα κεφάλαια δώδεκα έως δεκαέξι [ΙΒ'-ΙΣΤ']
Μνημόσυνο, Μέρος δεύτερο
Φυλλάδιο Τέταρτο: Τα κεφάλαια δεκαεφτά έως είκοσι δύο [ΙΖ'-ΚΒ']
Μνημόσυνο, Μέρος τρίτο
Φυλλάδιο Πέμπτο: Τα κεφάλαια είκοσι τρία έως είκοσι έξι [ΚΓ'-ΚΣΤ']
Οίκος
Φυλλάδιο Έκτο: Τα κεφάλαια είκοσι εφτά έως είκοσι εννιά [ΚΖ'-ΚΘ']
Παγγαία, Μέρος πρώτο
Φυλλάδιο Έβδομο: Τα κεφάλαια τριάντα έως τριάντα τρία [Λ'-ΛΓ']
Παγγαία, Μέρος δεύτερο
Φυλλάδιο Όγδοο: Τα κεφάλαια τριάντα τέσσερα και τριάντα πέντε [ΛΔ'-ΛΕ']
Πανθάλασσα, Ιδιώματα που συνάντησα ταξιδεύοντας προς την Περιοχή Χίλια Ναυάγια
Κριτικές
Επεξεργασία- Αυτό το εκτυφλωτικό σκότος 484 σελίδων, ήτοι η αδίδακτη τέχνη ενός ανθρώπου που έμαθε να αναμοχλεύει τα σωθικά του, μετουσιώνεται μαστορικά σε κοινό μάθημα και διαβάζεται νεράκι από το Α ώς το Ω. Όποια κι αν είναι η εκλεπτυσμένη μας ηλιθιότητα, καταλαβαίνουμε ότι δεν έχουμε να κάνουμε με ατομικά μυστικά, με απόκρυφες αμαρτίες· το βάθος είναι πάντα η κοινότητα, οι μεταστάσεις της βασανισμένης ψυχής που φέρνει και παίρνει τις γενιές, που ανακλαδίζεται μέσα στην Ιστορία χωρίς φανερό μέτρο και ρυθμό.[5]
- Το θέμα του είναι ο άνθρωπος που πλάθει για τον εαυτό του μια δεύτερη, ποιητική ζωή κι από μέσα της διηθεί τη ζωή του, χτίζοντας ένα μύθο. Εάν καθενός οι σκέψεις αφορούν τον ίδιον μονάχα, ο μύθος του μας αφορά όλους. Ο θεολογικός του μύθος, ο φιλοσοφικός του μύθος.[6]
- Ετσι, ο συγκεκριμένος ποιητής, και μολονότι είναι ολοφάνερο ότι δεν του έλειπε διόλου η Δυτική καλλιέργεια, απέφυγε, στο δικό του επίδοξο «πλήρες» ποίημα, να κινηθεί προς τα εμπρός, ερήμην της αντίστασης του παρελθόντος, ώστε να συνεχίσει φέρ' ειπείν από εκεί όπου τελειώνουν ή μισοτελειώνουν τα Cantos, αλλά ξεχνώντας επίσης το πλεονέκτημα της αδαμάντινης γλωσσικής καθαρότητας του Σπαργάνου, απ' όπου κράτησε μόνον τις μαρμαρυγές και τα ανακλαστικά ορισμένης λυρικής νοοτροπίας αποκλειστικά παναγιωτοπουλικής, εγκαινίασε μιαν οπισθέλκουσα κεφαλαιώδη διατριβή περί πένθους και βάλθηκε να θρηνεί γι' αυτό που έμεινε στα αζήτητα σαν ανεκπλήρωτη ουτοπία του Κανόνα, αφοσιωμένος σε μιαν άγονη περιοχή της Παράδοσης, για την οποία ήλπιζε ότι δεν θα προκαλούσε ναυτία σε όσους εξαρτώνταν απ' τη στοργή της. Εν πάση περιπτώσει, δανείστηκε απ' το δυτικό οπλοστάσιο μόνον πολύ σχηματικά υλικά και εργαλεία, όπως ο ελεύθερος στίχος ή, αν θέλουμε να το εξειδικεύσουμε, το σύστημα των αντηχήσεων διά του οποίου ο Πάουντ είχε πετύχει να σφυρηλατήσει έναν ιστό για την παραληρηματική και απείρως ευάλωτη συνοχή των Cantos.[7]
- Πολυσχιδές και πολυεπίπεδο έργο, το Σύσσημον φέρει αναπόφευκτα τα ίχνη επιρροών και αναγνωστικών εμμονών του συγγραφέα: αρχαία τραγωδία, Πίνδαρος, μεσαιωνικές μυθιστορίες, ισλανδικές σάγκες, αλλά και τα Αυτόγραφα του Σολωμού και το Μήτηρ Θεού του Σικελιανού, τα οράματα του Γέιτς, τα Κάντος του Πάουντ, η Ανάβαση του Σεν Τζον Περς, τα Τρία κρυφά ποιήματα του Σεφέρη και το Φωτόδεντρο του Ελύτη. Κριτική ετυμηγορία: Ακόμη και με τα μέτρα ενός Γουόρντσγουορθ ή ενός Παλαμά, το Σύσσημον, που πλησιάζει τους 10.500 στίχους, αποτελεί πρωτοφανές έργο για την ελληνική σύγχρονη ποίηση. Πολυθεματικό, πολυεστιακό, «ανοιχτό», χτίζεται αργά μέσα στον χρόνο και εξελίσσεται ποιητικά και πνευματικά μαζί με τον δημιουργό του. Είναι μια σύνθεση μεγάλης πνοής και δύναμης, όπου η γραφή ολοκληρώνεται μέσα από την πράξη της διακοπής της. Μια οποιαδήποτε σελίδα του βιβλίου αντανακλά αυτήν την αίσθηση δυσκολίας- τη δυσκολία τού να υπάρχεις και να γράφεις: απομονωμένες προτάσεις και παράγραφοι χωρίζονται με κενά διαστήματα, σπάζουν με παρενθετικές παρατηρήσεις, με μέρη σε πλάγια γραφή και πλάγια γραφή σε παρενθέσεις, έτσι που το κείμενο δεν καταλαμβάνει ποτέ ένα ενιαίο, αδιάσπαστο οπτικό πεδίο. Διαβάζει κανείς το Σύσσημον αποδεχόμενος ότι «το αναγνώσιμο είναι μόνο το μη αναγνώσιμο, σπασμένο σε κομμάτια, ένα μεγαλειώδες θέαμα χάους. Σπαράγματα σπαραγμάτων. Η ζωή η ίδια - δικαιωμένη ωστόσο μέσα από τη δικαίωση της τέχνης που την υπερασπίζεται.[8]
Παραπομπές
Επεξεργασία- ↑ «Πέθανε ο εμβληματικός ποιητής του «Σύσσημον ή Τα Κεφάλαια»». ΕΦΣΥΝ. 28 Ιουλίου 2023. Ανακτήθηκε στις 11 Σεπτεμβρίου 2023.
- ↑ Indiktos. «ΣΥΣΣΗΜΟΝ Ή ΤΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ». www.indiktos.gr. Ανακτήθηκε στις 11 Σεπτεμβρίου 2023.
- ↑ 3,0 3,1 «ΤΙΤΛΟΣ – Βιβλιοnet» (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 11 Σεπτεμβρίου 2023.
- ↑ «ΤΙΤΛΟΣ – Βιβλιοnet» (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 12 Σεπτεμβρίου 2023.
- ↑ «Σύσσημον ή Τα Κεφάλαια. Aπό τον Κωστή Παπαγιώργη». www.lifo.gr. 12 Οκτωβρίου 2006. Ανακτήθηκε στις 11 Σεπτεμβρίου 2023.
- ↑ Μακρόπουλος, Μιχάλης. ««Ότι το έργο γίνεται με σιωπή»: το «Σύσσημον» του Νίκου Α. Παναγιωτόπουλου». booksjournal.gr. Ανακτήθηκε στις 11 Σεπτεμβρίου 2023.
- ↑ Αθαν, Θάνος Δ (5 Αυγούστου 2009). «Bartleby the Scrivener: Ο Ευγένιος για τον Νίκο Παναγιωτόπουλο (Σύσσημον)- και δύο αποκρίσεις». Bartleby the Scrivener. Ανακτήθηκε στις 11 Σεπτεμβρίου 2023.
- ↑ Σύσσημον ή Τα Κεφάλαια - Νίκος Παναγιωτόπουλος - 9789605182182. Protoporia.gr.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Επεξεργασία- Σύσσημον ή Τα κεφάλαια (Ινδικτος 2006), βιβλιοnet
- Σύσσημον ή Τα κεφάλαια, Βιβλίο Πρώτο (Το Ροδακιό 2022), βιβλιοnet