Τζούρο Κουρέπα
Ο Τζούρο Κουρέπα (σερβικά κυριλλικά: Ђуро Курепа, προφέρεται [dʑǔːro kǔrepa], 16 Αυγούστου 1907 - 2 Νοεμβρίου 1993) ήταν Γιουγκοσλάβος μαθηματικός, καθηγητής πανεπιστημίου και ακαδημαϊκός[9].
Κατά τη διάρκεια της ζωής του, ο Κουρέπα δημοσίευσε πάνω από 700 άρθρα, βιβλία, εργασίες και κριτικές[10] και πάνω από 1.000 επιστημονικές κριτικές. Έδωσε διαλέξεις στα περισσότερα ευρωπαϊκά πανεπιστήμια, καθώς και σε πανεπιστήμια άλλων χωρών όπως: ο Καναδάς, η Κούβα, το Ιράκ, το Ισραήλ, οι Ηνωμένες Πολιτείες, και για τη (πρώην) Γιουγκοσλαβία [9] είχε δηλωσει: Έδωσα διαλέξεις σε κάθε ένα από τα δεκαεννέα πανεπιστήμια.
Νεανική ζωή Επεξεργασία
Γεννήθηκε με το όνομα Đurađ Kurepa στο Majske Poljane, Βασίλειο της Κροατίας-Σλαβονίας, Αυστροουγγαρία, από σερβική οικογένεια[11]. Στα αγγλικά, το όνομά του έχει μεταγραφεί ως Τζούρο Κουρέπα, ενώ στα γαλλικά αποδίδεται συχνά ως Ζορζ Κουρέπα. Ο Κουρέπα ήταν το μικρότερο από τα δεκατέσσερα παιδιά του Ράντε και της Αντζέλια Κουρέπα. Ανιψιός του ήταν ο μαθηματικός Σβέτοζαρ Κουρέπα[12].
Ξεκίνησε το σχολείο του στο Majske Poljane (Μαϊσκέ Πολιάνο), συνέχισε στο Γκλίνα και ολοκλήρωσε τη δευτεροβάθμια εκπαίδευσή του στο Κριτζέβτσι[10]. Αποφοίτησε από το Πανεπιστήμιο του Ζάγκρεμπ το 1931 με πτυχίο στα θεωρητικά μαθηματικά και τη φυσική και άρχισε να εργάζεται ως βοηθός καθηγητής μαθηματικών το ίδιο έτος. Στη συνέχεια ο Κουρέπα πήγε στο Κολλέγιο της Γαλλίας και στο Πανεπιστήμιο του Παρισιού, όπου πήρε το διδακτορικό του το 1935- επόπτης της διατριβής του ήταν ο Γάλλος μαθηματικός Μορίς Ρενέ Φρεσέ και η διατριβή του είχε τίτλο Ensembles ordonnés et ramifiés[10].
Σταδιοδρομία Επεξεργασία
Ο Κουρέπα συνέχισε τη μεταδιδακτορική του εκπαίδευση στο Πανεπιστήμιο της Βαρσοβίας στην Πολωνία και στο Πανεπιστήμιο του Παρισιού. Έγινε επίκουρος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Ζάγκρεμπ το 1937, αναπληρωτής καθηγητής τον επόμενο χρόνο και ανέλαβε τη θέση του τακτικού καθηγητή το 1948[9]. Μετά το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου και τον σχηματισμό της Σοσιαλιστικής Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γιουγκοσλαβίας, ταξίδεψε σε πέντε πανεπιστήμια των Ηνωμένων Πολιτειών: Το Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ στο Κέιμπριτζ της Μασαχουσέτης, το Πανεπιστήμιο του Σικάγο του Ιλινόις, το παράρτημα του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας στο Μπέρκλεϊ και το παράρτημα στο Λος Άντζελες της Καλιφόρνιας το Ινστιτούτο Προηγμένων Μελετών στο Πρίνστον του Νιου Τζέρσεϊ[10][13] και το Πανεπιστήμιο Κολούμπια στη Νέα Υόρκη.[9]
Ο Κουρέπα ήταν ομιλητής στην ολομέλεια του ICM το 1954 και το 1958[14].
Το 1965, ο Κουρέπα μετακινήθηκε στο Πανεπιστήμιο του Βελιγραδίου, όπου επικεντρώθηκε στους τομείς της λογιστικής και των μαθηματικών με τη θεωρία συνόλων. Ο Κουρέπα ήταν μέλος πολλών οργανισμών, μεταξύ των οποίων η Σερβική Ακαδημία Επιστημών και Τεχνών και η Γιουγκοσλαβική Ακαδημία Επιστημών και Τεχνών.[15] Ήταν επίσης ο ιδρυτής και πρόεδρος της Εταιρείας Μαθηματικών και Φυσικών της Κροατίας, ο ιδρυτής και αρχισυντάκτης του περιοδικού Mathematica Balkanica και πρόεδρος της Γιουγκοσλαβικής Εθνικής Επιτροπής Μαθηματικών, της Βαλκανικής Μαθηματικής Εταιρείας και της Ένωσης Γιουγκοσλαβικών Εταιρειών Μαθηματικών, Φυσικών και Αστρονόμων. Τιμήθηκε με το βραβείο AVNOJ το 1976 και συνταξιοδοτήθηκε από το Πανεπιστήμιο του Βελιγραδίου το 1977[9].
Δημοσίευσε τις επιστημονικές του εργασίες στα πιο αξιόλογα ευρωπαϊκά και παγκόσμια επιστημονικά περιοδικά, μεταξύ των οποίων: Μαθηματικά Annalen, Izvestiya Akademii nauk SSSR, Fundamenta Mathematicae (Θεμελιώδεις μαθηματικές αρχές), Acta Mathematica (Πράξεις των μαθηματικών επιστημών), Comptes Rendus de l'Académie des sciences (Πρακτικά της Ακαδημίας Επιστημών), Bulletin de la Société Mathématique de France (Δελτίο της Μαθηματικής Εταιρείας της Γαλλίας), Zeitschrift für mathematische Logik und Grundlagen der Mathematik ((Περιοδικό για τη Μαθηματική Λογική και τα Θεμέλια των Μαθηματικών)), Journal of Symbolic Logic (Εφημερίδα της Συμβολικής Λογικής), Pacific Journal of Mathematics[16].
Κληρονομιά Επεξεργασία
Την 1η Νοεμβρίου 1993, ο Κουρέπα έπεσε θύμα ληστείας και ξυλοδαρμού αφού πήρε τη σύνταξή του από μια τράπεζα[17]. Στη συνέχεια, κρύφτηκε κάτω από μια σκάλα[18]. Υπέκυψε στα τραύματά του στις 2 Νοεμβρίου 1993 σε μια πτέρυγα επειγόντων περιστατικών του Βελιγραδίου[19]. Είναι ενταφιασμένος στο δρομάκι των διακεκριμένων πολιτών στο Νέο Νεκροταφείο του Βελιγραδίου.
Ως μαθηματικός, είναι γνωστός κυρίως για τα έργα του στη θεωρία συνόλων και τη γενική τοπολογία[20].
Ο Κουρέπα επηρέασε τα μαθηματικά της θεωρίας συνόλων με διάφορους τρόπους, συμπεριλαμβανομένου του να δώσει το όνομά του στο δέντρο Κουρέπα. Σύμφωνα με τον Καγιέταν Σέπερ, συνάδελφο του Κουρέπα από το Πανεπιστήμιο του Ζάγκρεμπ:
Ο καθηγητής Κουρέπα δεν ήταν μόνο ο έμπειρος μαθηματικός και δάσκαλος, αλλά ήταν επίσης επιστήμονας, φιλόσοφος και ανθρωπιστής, με την πραγματική έννοια αυτών των λέξεων. Ήταν ο ιδρυτής και πρωτοπόρος στη μαθηματική λογική και στα θεμέλια των μαθηματικών στην Κροατία, καθώς και στις σύγχρονες μαθηματικές θεωρίες στην Κροατία και τη Γιουγκοσλαβία. Γενικά, ήταν ο καταλύτης, ο εμπνευστής και ο φορέας της μαθηματικής επιστήμης.
Σύμφωνα με το Μαθηματικό Γενεαλογικό Πρόγραμμα, ο Κουρέπα επέβλεπε 27 μαθητές, μεταξύ των οποίων ο θεωρητικός συνόλων Στέβο Τοντόρτσεβιτς και ο τοπολόγος Λουμπίσα Ν.Ρ. Κότσινατς[21]
Δημοσιεύσεις Επεξεργασία
- Βιβλία[22]
- Teorija skupova, Belgrade, 1951
- ŠTO SU SKUPOVI I KAKVA IM JE ULOGA, Zagreb, 1960
- Viša algebra - knjiga prva, Belgrade, 1969
- Viša algebra - knjiga druga, Belgrade, 1969
- Selected Papers of Đuro Kurepa, Belgrade, 1996-12
- Επιστημονική εργασία[23]
- Kurepa, Đuro (1935), «Ensembles ordonnés et ramifiés», Publ. Math. Univ. Belgrade 4: 1–138, http://elibrary.matf.bg.ac.rs/handle/123456789/326
- SUR LES ENSEMBLES ORDONNES DENOMBRABLES, Zagreb, 1948
- O REALNIM FUNKCIJAMA U OBITELjI SKUPOVA RACIONALNIH BROJEVA, Zagreb, 1953
- On universal ramified sets, Zagreb, 1963
- Monotone mappings between some kinds of ordered sets, Zagreb, 1964
- Publikovani naučni radovi Đura Kurepe 1961 - 1976, Belgrade, 2012
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ 1,0 1,1 graves
.mf .uni-lj .si /graves /888 /duro-kurepa. - ↑ 2,0 2,1 beogradskagroblja
.com /znamenite-licnosti /. - ↑ Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. mzk20201087651. Ανακτήθηκε στις 1 Μαρτίου 2022.
- ↑ 4,0 4,1 CONOR.SI. 33145699.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 MacTutor History of Mathematics archive.
- ↑ (Αγγλικά) Mathematics Genealogy Project.
- ↑ Ανακτήθηκε στις 4 Ιουλίου 2019.
- ↑ 8,0 8,1 u
.cs .biu .ac .il /~tsaban /SPMC07 /Kurepa .pdf. σελ. 7. - ↑ 9,0 9,1 9,2 9,3 9,4 Mijajlović, Žarko (1995). «Đuro Kurepa». Publications de l'Institut Mathématique 57: 13–18. http://www.emis.de/journals/PIMB/071/n071p013.pdf. Ανακτήθηκε στις 2007-01-01.
- ↑ 10,0 10,1 10,2 10,3 O'Connor, John J.; Robertson, Edmund F., «Τζούρο Κουρέπα», MacTutor History of Mathematics archive, University of St Andrews, http://www-history.mcs.st-andrews.ac.uk/Biographies/Kurepa.html.
- ↑ «Srpsko Narodno Vijeće :: Đuro Kurepa». snv.hr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Ιουλίου 2020. Ανακτήθηκε στις 16 Ιουλίου 2020.
- ↑ «Umro istaknuti matematičar Svetozar Kurepa».
- ↑ IAS Member: Djuro Kurepa (Mathematics)
- ↑ «ICM Plenary and Invited Speakers since 1897». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Νοεμβρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 6 Μαΐου 2023.
- ↑ «The Founding of the Academy». Croatian Academy of Sciences and Arts. 23 Δεκεμβρίου 2004. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Σεπτεμβρίου 2006. Ανακτήθηκε στις 1 Ιανουαρίου 2007.
- ↑ «Poznati Banijci: Profesor Đuro Kurepa». Banija Online (στα Σερβικά). Ανακτήθηκε στις 6 Νοεμβρίου 2022.
- ↑ Alternativna informativna mreža (13 Νοεμβρίου 1993). «Nauka ne stanuje više ovde» (στα Σερβικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 31 Δεκεμβρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 11 Αυγούστου 2020.
- ↑ Sets and Extensions in the Twentieth Century by Dov M. Gabbay, Akihiro Kanamori (eds.), and John Woods, Elsevier, 2012 p. 186
- ↑ Radio Mileva #39 (6 Νοεμβρίου 1993). «Preksinoć u Beogradu» (στα Σερβικά). Ανακτήθηκε στις 25 Μαρτίου 2022.
- ↑ «Đuro Kurepa». legati.matf.bg.ac.rs. Ανακτήθηκε στις 6 Νοεμβρίου 2022.
- ↑ «Ðuro Kurepa». Mathematics Genealogy Project.
- ↑ «Đuro Kurepa». legati.matf.bg.ac.rs. Ανακτήθηκε στις 6 Νοεμβρίου 2022.
- ↑ «Đuro Kurepa». legati.matf.bg.ac.rs. Ανακτήθηκε στις 6 Νοεμβρίου 2022.