Το Χριστόψωμο (διήγημα)
Το Χριστόψωμο είναι διήγημα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη που δημοσιεύτηκε στις 26 Δεκεμβρίου 1887 στην εφημερίδα Εφημερίς. Το διήγημα, με υπότιτλο Διήγημα Πρωτότυπον, είναι το πρώτο διήγημα του Παπαδιαμάντη και το υπέγραψε με τα αρχικά του Α.Π. Περιλαμβάνεται στα Χριστουγεννιάτικα διηγήματα του συγγραφέα.[1]
 | |
| Συγγραφέας | Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης |
|---|---|
| Τίτλος | Τό Χριστόψωμο |
| Υπότιτλος | Διήγημα πρωτότυπον |
| Γλώσσα | Ελληνική |
| Ημερομηνία δημοσίευσης | 26 Δεκεμβρίου 1887 |
| Μορφή | Διήγημα |
| Προηγούμενο | Χρήστος Μηλιόνης |
| Επόμενο | Η χήρα παπαδιά |
| Δημοσιεύθηκε στο | Εφημερίς (εφημερίδα Αθήνας) |
| Αριθμός Σελίδων | 5 |
| δεδομένα () | |
Τα Χριστούγεννα του 1941, το διήγημα –που μέχρι τότε είχε παραμείνει ξεχασμένο– δημοσίευσε ο φιλόλογος Γεώργιος Βαλέτας στο περιοδικό Νέα Εστία, προλογισμένο και υπομνηματισμένο. [2]
Η υπόθεση αναφέρεται στην τραγική ιστορία μιας γυναίκας, που η προσπάθειά της να δολοφονήσει την άτεκνη νύφη της με ένα δηλητηριασμένο χριστόψωμο, καταλήγει στον θάνατο του ίδιου της του γιου.
Υπόθεση Επεξεργασία
Η υπόθεση διαδραματίζεται στη Σκιάθο το 186... Ο καπετάν Καντάκης και η γυναίκα του Διαλεχτή είναι παντρεμένοι εφτά χρόνια αλλά δεν έχουν παιδιά, παρά τις προσπάθειες της νεαρής γυναίκας με βότανα, θαυματουργά κοσμήματα, θεραπείες στα ιαματικά λουτρά κλ. Η μάνα τού καπετάν Καντάκη και πεθερά τής Διαλεχτής, η γριά Καντάκαινα, θεωρεί υπεύθυνη για την ατεκνία τη νύφη της, την εχθρεύεται θανάσιμα, φθάνει στο σημείο να τη μισεί και την κακολογεί στον γιο της κάθε φορά που αυτός επιστρέφει στο νησί, με αποτέλεσμα ο Καντάκης, όταν φτάνει στο σπίτι του κουρασμένος από το ταξίδι, πιωμένος και επηρεασμένος από αυτά που άκουγε από τη μάνα του, να ξεσπά βίαια στη Διαλεχτή.[3]
Την παραμονή των Χριστουγέννων, ο Καντάκης έλειπε ήδη πέντε μέρες σε γειτονικό νησί όπου, παρά την κακοκαιρία, τόλμησε να ταξιδέψει μεταφέροντας σφάγια αλλά οι σφοδροί άνεμοι και η τρικυμία τον εμποδίζουν να επιστρέψει. Πριν φύγει, προβλέποντας την επιδείνωση του καιρού, είχε ενημερώσει τη μάνα και τη γυναίκα του ότι πιθανόν να μην καταφέρει να επιστρέψει για τα Χριστούγεννα, έτσι οι γυναίκες δεν τον περίμεναν.
Το απόγευμα της 24 Δεκεμβρίου, η γριά-Καντάκαινα επισκέπτεται τη νύφη της και, ασυνήθιστα ευγενική και χαμογελαστή, της προσφέρει ένα χριστόψωμο. Η Διαλεχτή παραξενεύτηκε, όμως δεν υποψιάστηκε τίποτε.…«- Πῶς τό ᾽παθε ἡ πεθερά μου καὶ μοῦ ἔφερε χριστόψωμο…». Όταν η Διαλεχτή της είπε πως θα το φυλάξει για τα Φώτα, η πεθερά της πιεστικά την προέτρεψε να το φάει αμέσως. Όμως, δεν το έφαγε αλλά το άφησε στο περβάζι του τζακιού.[4]
Τα μεσάνυχτα, η Διαλεχτή πηγαίνει στην εκκλησία για τη λειτουργία των Χριστουγέννων αλλά λίγο αργότερα την ειδοποιούν ότι έφθασε ο άνδρας της, ο οποίος παρά τη σφοδρή κακοκαιρία κατάφερε να φθάσει στο νησί. Η Διαλεχτή επιστρέφει στο σπίτι, του δίνει στεγνά ρούχα, του βάζει μπριζόλα στα κάρβουνα και επιστρέφει στην εκκλησία για να προλάβει να μεταλάβει, αφού έστειλε μήνυμα στην πεθερά της, που εκκλησιάζονταν σε άλλη εκκλησία, για την άφιξη του γιου της.
Ο Καντάκης κάθισε δίπλα στο τζάκι να φάει τη μπριζόλα του. Καθώς ήταν κατάκοπος για να σηκωθεί να πάρει ψωμί από το ντουλάπι, πήρε το χριστόψωμο που είχε αφήσει νωρίτερα η Διαλεχτή πάνω στο περβάζι του τζακιού και το έφαγε.
Τα χαράματα, όταν επέστρεψε η Διαλεχτή από την εκκλησία, βρήκε τον άνδρα της πεθαμένο και την πεθερά της να τον κρατά στην αγκαλιά της και να τον θρηνεί. Η νεαρή γυναίκα κοίταξε και είδε ότι έλειπε το χριστόψωμο πάνω από το τζάκι και αμέσως κατάλαβε τι συνέβη: Ο άνδρας της έφαγε το δηλητηριασμένο χριστόψωμο, το οποίο η κακιά πεθερά είχε ετοιμάσει γι΄αυτήν.
Καθώς δεν υπήρχε γιατρός στο νησί: «Ἰατροὶ ἐπιστήμονες δὲν ὑπῆρχον ἐν τῇ μικρᾷ νήσῳ· οὐδεμία νεκροψία ἐνεργήθη.», ο θάνατος τού Καντάκη αποδόθηκε στην παγωνιά και κανείς δεν υποψιάστηκε τι πραγματικά είχε συμβεί. Μόνο η γριά Καντάκαινα ήξερε. Ο Καντάκης δολοφονήθηκε ακούσια από την ίδια του τη μάνα, η οποία αντιλαμβανόμενη το έγκλημά της, ποτέ δεν κατηγόρησε τη νύφη της, αλλά, αντίθετα, την υπερασπίστηκε, όταν την κατηγόρησαν άλλοι. [5]
Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία
- Το Χριστόψωμο (Χριστουγεννιάτικο διήγημα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη) - Ηχητικό βιβλίο
- Το Χριστόψωμο - πλήρες κείμενο στο papadiamantis.net
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ . «ebooks4greeks.gr/to-xristopsomo».
- ↑ . «enromiosini.gr/arthrografia/to-christopsomo-toy-al/».
- ↑ . «penelopekolovou.files.wordpress.com/2012/Χριστούγεννα αλά Ελληνικά! – Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης.pdf» (PDF).
- ↑ . «academia.edu/ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗΣ, "ΤΟ ΧΡΙΣΤΟΨΩΜΟ": ΜΙΑ ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΗ ΔΟΚΙΜΗ».
- ↑ . «alithia.gr/apopseis/hristopsomo-diigima-prototypon-alexandros-papadiamantis».