Φωτοδυναμική θεραπεία για την αντιμετώπιση της ακμής

Η ακμή είναι ένα συνηθισμένο δερματολογικό νόσημα, το οποίο εκδηλώνεται  κυρίως σε εφήβους και νεαρούς ενήλικες, άνδρες και γυναίκες, σε ποσοστό 80-95% του πληθυσμού. Για την αντιμετώπιση της μέτριας έως σοβαρής ακμής έχουν προταθεί συμβατικές θεραπείες, διάφορες μέθοδοι με Laser, όπως εφαρμογή με παλμικό Laser χρωστικής, διοδικό Laser, Nd:YAG, Laser KTP, αλλά και μέθοδοι με χρήση συσκευών εκπομπής παλμικού φωτός (IPL) και φωτός ευρέος φάσματος (LED).

Αποτέλεσμα φωτοδυναμικής θεραπείας

Η φωτοδυναμική θεραπεία (PDT)  με χρήση φωτοευαισθητοποιητών παραγόντων θεωρείται αποδεδειγμένα ως η πλέον αποτελεσματική και ασφαλής μέθοδος για την αντιμετώπιση μέτριων έως και σοβαρών περιπτώσεων της ακμής. Εφαρμόζεται κλινικά σε παγκόσμιο επίπεδο, δίνοντας λύση ακόμη και σε άτομα, που δεν μπορούν ή δεν επιθυμούν να λαμβάνουν φαρμακευτική αγωγή, η οποία απαιτεί συστηματική και μακρόχρονη δοσολογία, αυξάνει την αντίσταση στα αντιβιοτικά και προκαλεί σοβαρές επιπλοκές στον οργανισμό. Η PDT είναι απόλυτα φυσική, καθώς εφαρμόζεται με τον συνδυασμό μήκους κύματος καθαρού φωτός και μιας ειδικής φωτοευαισθητοποιού ουσίας, με σκοπό να αναχαιτίσουν την ακνεϊκή δραστηριότητα. Ο ρόλος της φωτοευαισθητοποιού ουσίας είναι να καταστήσει τα στοχευμένα κύτταρα της ακμής περισσότερο ευαίσθητα στο φως. Αυτή η συνδυασμένη αλληλεπίδραση ουσίας και φωτός είναι αυτό που προκαλεί τον όρο “φωτοδυναμική θεραπεία”.

Στόχος της φωτοδυναμικής θεραπείας είναι η μείωση των επιπέδων του Προπιονοβακτηριδίου της ακμής στο δέρμα (P. acnes), η μείωση της δραστηριότητας των σμηγματογόνων αδένων για μικρότερη παραγωγή σμήγματος και η απόφραξη των πόρων του δέρματος. Με την φωτοδυναμική θεραπεία, εφαρμόζεται συνδυαστικά στις ακνεϊκές βλάβες ορατό φως μπλε και ερυθρού μήκους κύματος, ενώ παράλληλα γίνεται έλεγχος φθορισμού του δέρματος και ενεργοποίηση της πρωτοπορφυρίνης ΙΧ (PPIX).

Στην κλινική πρακτική, η εφαρμογή της φωτοδυναμικής θεραπείας από τους δερματολόγους γίνεται με διαφοροποιήσεις ως προς τα μήκη κύματος του φωτός, τον χρόνο έκθεσης στο φως, τον βαθμό συγκέντρωσης της φωτοευαισθητοποιού ουσίας. Ανεξάρτητα από τον τρόπο που εφαρμόζεται, η PDT επιφέρει σημαντικά κλινικά αποτελέσματα για την αντιμετώπιση της ακμής. Η συνηθέστερη εφαρμογή της είναι η μεμονωμένη, με ένα μήκος κύματος φωτός (μπλε φως), που καταστρέφει επιλεκτικά το Προπιονοβακτηρίδιο της ακμής (P. acnes) και ρυθμίζει τους σμηγματογόνους αδένες στις προσβεβλημένες περιοχές. Σε πολλές περιπτώσεις χρησιμοποιούνται δύο μήκη κύματος, ο συνδυασμός μπλε και ερυθρού φωτός. Το μπλε φως δρα στις επιφανειακές στιβάδες του δέρματος, ενώ το ερυθρό στις βαθύτερες, χωρίς όμως να απορροφάται τόσο καλά από τις πορφυρίνες όσο το μπλε φως. Η απορρόφηση του φωτός από τις πορφυρίνες, τις ουσίες που παράγει το ίδιο το βακτήριο της ακμής, είναι πολύ σημαντική για την καταπολέμησή του και εξαρτάται από την επιλογή του κατάλληλου μήκους κύματος φωτός, καθόλου εύκολη υπόθεση για τους ερευνητές. Τουλάχιστον μέχρι πρότινος, όπου μία διεθνής μελέτη από τον Έλληνα δερματολόγο Dr. Χριστόφορο Τζερμιά ήλθε να δημιουργήσει νέα δεδομένα στην εφαρμογή της φωτοδυναμικής θεραπείας για την επίτευξη βέλτιστου αποτελέσματος. Η κλινική ανάλυση και μελέτη από τον Έλληνα γιατρό, σε συνεργασία με τον Ιταλό δερματολόγο Dr. Leonardo Marini, έγινε με στόχο την αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας, της ασφάλειας και της ανεκτικότητας ενός καινοτόμου πρωτοκόλλου φωτοδυναμικής θεραπείας με τριπλή διαδοχική εφαρμογή μπλε και κόκκινου φωτός και με τη χρήση φωτοευσθητοποιού ουσίας (MAL) σε ένα δείγμα 39 ασθενών, ηλικίας μεταξύ 15 και 44 ετών, με μέτρια-έως-σοβαρή ακμή, εντός 18 μηνών.

Οι δύο δερματολόγοι-ερευνητές δημιούργησαν τρεις διαδοχικές επιδράσεις της φωτοδυναμικής θεραπείας, μία με το μπλε φως σε επιφανειακό επίπεδο και δύο με το κόκκινο φως, επιτρέποντας έτσι την διείσδυσή του στα βαθύτερα στρώματα του δέρματος, όπου επιτεύχθηκε μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα της φωτοδυναμικής θεραπείας λόγω της επαναιμάτωσης και της οξυγόνωσης των βαθύτερων ιστών. Βάσει των κλινικών δεδομένων που προέκυψαν, μειώθηκε αισθητά ο αριθμός των ακνεϊκών βλαβών στο δέρμα και το επίπεδο φθορισμού του δέρματος, επιβεβαιώνοντας τον σχεδόν πλήρη φωτοαποχρωματισμό των πορφυρινών, τόσο στους ασθενείς με ακμή στο πρόσωπο όσο και σε εκείνους με ακμή στην πλάτη ή το στέρνο. Οι ασθενείς στην πλειοψηφία τους δήλωσαν ότι έμειναν πραγματικά ικανοποιημένοι από το συγκεκριμένο πρωτόκολλο θεραπείας και ότι είχαν ουσιαστική βελτίωση της ακμής. Η μελέτη έχει δημοσιευθεί στο διεθνές επιστημονικό περιοδικό Prime και αποτελεί πραγματικά μία ενθαρρυντική εξέλιξη τόσο για τον έλεγχο της ακμής όσο και για τη δυνατότητα ανάπτυξης και άλλων θεραπευτικών εφαρμογών της φωτοδυναμικής θεραπείας PDT στη δερματολογία.