Χι
Το γράμμα χι (κεφαλαίο Χ, πεζό χ) είναι το εικοστό δεύτερο γράμμα του ελληνικού αλφαβήτου. Στα αρχαία ελληνικά συμβόλιζε το δασύ υπερωικό κλειστό φώνημα /kh/ ενώ στα νέα ελληνικά αντιστοιχεί με το άηχο υπερωικό τριβόμενο σύμφωνο /x/ που πραγματώνεται είτε με τον αντίστοιχο φθόγγο [x] (χάνω) είτε ως ουρανικός [ç] έναντι εμπρόσθιων φωνηέντων (π.χ. έχει).[1] Όπως το Φ και το Ψ, το Χ προστέθηκε στο αλφάβητο από τους Έλληνες και δεν έχει κάποιο αντίστοιχο στο φοινικικό αλφάβητο. Προήλθε είτε από το <Τ> (αναπαριστάμενο ως <+>), είτε από το <Θ>.[2]
Στα δυτικά ελληνικά αλφάβητα χρησιμοποιείτο για την αναπαράσταση της ακολουθίας /ks/, κάτι που συνεχίστηκε στο αντίστοιχο λατινικό γράμμα X, x. Από την άλλη, για τη μεταγραφή στο λατινικό αλφάβητο ελληνικών λέξεων που το περιέχουν χρησιμοποιείται, ως επί το πλείστον, το διπλό γράμμα <ch> ή εναλλακτικώς ως <kh>.[3] Στα κυριλικά αλφάβητα αντιστοιχεί στα σύμφωνα /k/ ή /h/ ενώ στο Διεθνές Φωνητικό Αλφάβητο μια παραλλαγή του, γνωστή ως λατινικό χι αντιπροσωπεύει το άηχο σταφυλικό τριβόμενο σύμφωνο /χ/.[4]
Στο ελληνικό σύστημα αρίθμησης έχει αριθμητική αξία χ´=600. Σε παλαιότερο ελληνικό αριθμητικό σύστημα, το ακροφωνικό σύστημα αρίθμησης, συμβόλιζε τον αριθμό χίλια.
Στα μαθηματικά δηλώνει έναν άγνωστο παράγοντα ή μεταβλητή.