Χρήστης:Ioannis Arvanitakis/πρόχειρο

Βιλφρέντο Παρέτο

Επεξεργασία
 
(Vilfredo Pareto, 1848-1923)
Βιλφρέντο Παρέτο
(Vilfredo Pareto, 1848-1923) Επιφανής μηχανικός, κυρίως όμως οικονομολόγος και κοινωνιολόγος, γεννημένος στο Παρίσι από Ιταλό πατέρα και Γαλλίδα μητέρα. Έζησε στην Ιταλία, δίδαξε οικονομικά στη Λωζάνη και άσκησε μεγάλη επιρροή στη νεοκλασική πολιτική οικονομία, στην κοινωνιολογία, αλλά και στον τομέα της πολιτικής επιστήμης. Μετά τις πρώτες του σπουδές στο Πανεπιστήμιο του Τορίνο, εργάστηκε ως στέλεχος σε εταιρεία σιδηροδρόμων, εν συνεχεία σπούδασε φιλοσοφία στη Φλωρεντία. 
Το 1893 διεδέχθη τον Α. Βαλράς στην έδρα της Οικονομικής στο Πανεπιστήμιο της Λωζάνης. Χρησιμοποίησε και αυτός μαθηματικές μεθόδους της Ελβετικής Σχολής. Χωρίς όμως να περιορίσει τις αναλύσεις του στο ιδεατό πλαίσιο του τέλειου ανταγωνισμού, εφάρμοσε τους βασικούς συλλογισμούς του και στη περίπτωση των μονοπωλιακών τιμών. Πρωτότυπη και σημαντική υπήρξε η συνεισφορά του στη στατιστική θεωρία. 
Το όνομα του, ωστόσο, είναι συνδεδεμένο με την "άριστη κατανομή των παραγωγικών πόρων". Σύμφωνα με τον Παρέτο,οι πόροι μιας οικονομίας χρησιμοποιούνται άριστα, όταν έχουν κατανεμηθεί με τέτοιο τρόπο στις εναλλακτικές τους χρήσεις, ώστε να παράγονται τα αγαθά που προτιμούν οι καταναλωτές στις ποσότητες που τα επιθυμούν και με το ελάχιστο δυνατό κόστος παραγωγής. Αρκετοί οικονομολόγοι ορίζουν την άριστη αναδιανομή ως διαδικασία που βελτιώνει τη θέση ορισμένων, χωρίς να χειροτερεύει τη θέση κανενός. 
Από την οικονομική ο Παρέτο στράφηκε στην κοινωνιολογία προκειμένου να συνδυάσει τις αδυναμίες της μιας με την ευρύτητα και τις δυνατότητες της άλλης. Η προσοχή του στράφηκε στη μελέτη των ατομικών και ομαδικών εκδηλώσεων που δεν υποκινούνται - όπως στην οικονομική- από ορθολογικά στοιχεία, αλλά και από ανορθολογικά, στα οποία απέδιδε ιδιαίτερη βαρύτητα. Άσκησε κριτική στον εξελικτισμό του Σπένσερ και στη μαρξιστική οπτική της κοινωνικής αλλαγής. Είδε την κοινωνία σαν ένα σύστημα - μηχανισμό που αποτελείται από αλληλοεξαρτώμενα μέρη και από εσωτερικές δυνάμεις που εργάζονται για την ανασύσταση της ισορροπίας. Επηρέασε τον Τ. Πάρσονς και τη λειτουργική σχολή.
Από τις σημαντικές του, ωστόσο, συνεισφορές στην κοινωνιολογία, υπήρξε η θεωρία του για τον σχηματισμό, τον ρόλο και την κυκλοφορία των "ελίτ". Ο Ρ. Αρόν, κρίνει θετικά τη συνολική συνεισφορά του Παρέτο στην προαγωγή των κοινωνικών επιστημών, άλλοι όμως τον επικρίνουν. Πέραν των οικονομικών του έργων, το κυριότερο έργο υπήρξε η "Πραγματεία Γενικής Κοινωνιολογίας" (Trattato di sociologia generale), που εκδόθηκε στα ιταλικά και γαλλικά το 1916.