Με τον όρο ψηφιακά δικαιώματα περιγράφονται τα ανθρώπινα δικαιώματα που επιτρέπουν στα άτομα να έχουν πρόσβαση, να χρησιμοποιούν, να δημιουργούν και να δημοσιεύουν ψηφιακά μέσα, ή να έχουν πρόσβαση και να χρησιμοποιούν υπολογιστές, άλλες ηλεκτρονικές συσκευές και δίκτυα επικοινωνίας. Ο όρος σχετίζεται με την προστασία και την εφαρμογή των υπαρχόντων ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όπως η ελευθερία έκφρασης, η προστασία δεδομένων, το δικαίωμα στην προστασία της ιδιωτικής ζωής στο διαδίκτυο, στην ελευθερία έκφρασης, στην ανάπτυξη και στην εκπαίδευση, στο πλαίσιο των νέων ψηφιακών τεχνολογιών, κυρίως του Ίντερνετ.[1] Η πρόσβαση στο Ίντερνετ αναγνωρίζεται ως δικαίωμα των πολιτών από πολλές χώρες.[2]

Ισχύουσα Νομοθεσία Παγκοσμίως Επεξεργασία

Πολλές χώρες έχουν θεσπίσει νόμους οι οποίοι διασφαλίζουν πως η πρόσβαση στο Ίντερνετ είναι ευρέως διαθέσιμη ή/και αποτρέπουν το κράτος από το να περιορίζει χωρίς λόγο την πρόσβαση των ατόμων στην πληροφορία και το Ίντερνετ.

  • Κόστα Ρίκα: Μία απόφαση που πάρθηκε στις 30 Ιουλίου 2010 από το Ανώτατο Δικαστήριο της Κόστα Ρίκα, δηλώνει: “Χωρίς τον φόβο των υπεκφυγών, μπορούμε να πούμε ότι αυτές οι τεχνολογίες [τεχνολογίες πληροφοριών και επικοινωνιών] έχουν επηρεάσει τον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι επικοινωνούν, διευκολύνοντας τη σύνδεση μεταξύ ανθρώπων και οργανισμών παγκοσμίως, και εξαλείφοντας τα εμπόδια του χώρου και χρόνου. Αυτή τη στιγμή, η πρόσβαση σε αυτές τις τεχνολογίες είναι ένα βασικό εργαλείο για τη διευκόλυνση της εξάσκησης των θεμελιωδών δικαιωμάτων και της δημοκρατικής συμμετοχής (e-democracy), του ελέγχου των πολιτών, της εκπαίδευσης, της ελευθερίας σκέψης και έκφρασης, της διαδικτυακής πρόσβασης σε πληροφορίες και δημόσιες υπηρεσίες, το δικαίωμα της επικοινωνίας με την κυβέρνηση ηλεκτρονικά, και της διοικητικής διαφάνειας, μεταξύ άλλων. Αυτά αποτελούν το θεμελιώδες δικαίωμα της πρόσβασης σε αυτές τις τεχνολογίες, και κυρίως το δικαίωμα της πρόσβασης στον Παγκόσμιο Ιστό”[3]
  • Εσθονία: Το 2000, το κοινοβούλιο ξεκίνησε ένα πρόγραμμα για την επέκταση της πρόσβασης στο Ίντερνετ στην ύπαιθρο. Σύμφωνα με την κυβέρνηση, το Ίντερνετ είναι ουσιώδες για τους πολίτες του 21ου αιώνα.[4]
  • Φινλανδία: Μέχρι τον Ιούλιο του 2010, κάθε πρόσωπο στη Φινλανδία δικαιούτο να έχει πρόσβαση σε ευρυζωνική σύνδεση 1Mbit/s, σύμφωνα με το Υπουργείο Μεταφορών και Επικοινωνιών, και από το 2015, πρόσβαση σε σύνδεση 100Mbit/s.[5]
  • Γαλλία: Τον Ιούνιο του 2009, το Συνταγματικό Συμβούλιο, το ανώτατο δικαστήριο της Γαλλίας, δήλωσε πως η πρόσβαση στο Διαδίκτυο είναι ένα βασικό ανθρώπινο δικαίωμα, μια απόφαση που ήρθε σε αντιπαράθεση με κάποια κομμάτια του νόμου HADOPI, ο οποίος προέβλεπε παρακολούθηση και αυτόματη διακοπή της πρόσβασης στο διαδίκτυο χωρίς δικαστική επανεξέταση όσων συνέχιζαν να κατεβάζουν ή να διανέμουν παράνομο υλικό μετά από δύο προειδοποιήσεις.[6]
  • Ελλάδα: Το άρθρο 5Α του Συντάγματος, δηλώνει πώς όλα τα άτομα έχουν δικαίωμα να συμμετέχουν στην Κοινωνία της Πληροφορίας, και ότι το κράτος έχει υποχρέωση να διευκολύνει την παραγωγή, την ανταλλαγή, τη διάδοση και την πρόσβαση σε ηλεκτρονικά διαμοιραζόμενες πληροφορίες.[7]
  • Ισπανία: Από το 2011, ο μεγαλύτερος τηλεπικοινωνιακός πάροχος της Ισπανίας, η Telefónica, εγγυάται να προσφέρει “λογικές” τιμές ευρυζωνικής σύνδεσης του 1Mbit/s σε όλες τις περιοχές της Ισπανίας.[8]

Χάρτης Διαδικτυακών Δικαιωμάτων APC Επεξεργασία

Ο Χάρτης Διαδικτυακών Δικαιωμάτων APC ιδρύθηκε από την APC (Association for Progressive Communications) σε συνέδριο που έγινε στην Πράγα το Φεβρουάριο του 2011. Αναφέρεται σε επτά θέματα: πρόσβαση στο διαδίκτυο για όλους, ελευθερία της έκφρασης, πρόσβαση στη γνώση, υποστήριξη του δωρεάν και ανοιχτού κώδικα λογισμικού και της τεχνολογικής ανάπτυξης, προστασία της ιδιωτικής ζωής στο διαδίκτυο, επιτήρηση και κρυπτογράφηση, διακυβέρνηση στο διαδίκτυο, ευαισθητοποίηση, προστασία και εφαρμογή των δικαιωμάτων.[9][10] Το APC δηλώνει πως "η δυνατότητα της ελεύθερης διανομής πληροφοριών και επικοινωνίας είναι ζωτικής σημασίας για την εφαρμογή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όπως έχουν κατοχυρωθεί από την Οικουμενική Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, το Διεθνές Σύμφωνο για τα Οικονομικά, Κοινωνικά και Πολιτιστικά Δικαιώματα, το Διεθνές Σύμφωνο για τα Ατομικά και Πολιτικά Δικαιώματα και τη Σύμβαση για την Εξάλειψη όλων των Μορφών διακρίσεων κατά των Γυναικών."[11]

Το διάγραμμα των ψηφιακών δικαιωμάτων Επεξεργασία

To 2005, το Open Rights Group του Ηνωμένου Βασιλείου δημοσίευσε ένα υπόμνημα για τα ψηφιακά δικαιώματα, που παραθέτει το σύνολο των οργανισμών και των ανθρώπων που δραστηριοποιούνται με σκοπό τη διατήρηση των ψηφιακών δικαιωμάτων. Το διάγραμμα συσχετίζει ομάδες, άτομα, και ιστοτόπους με περιοχές ενδιαφέροντος.[12]

 
Το διάγραμμα των ψηφιακών δικαιωμάτων

Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Διαδικτύου Επεξεργασία

Η Δυναμική Συμμαχία για τον Χάρτη των Δικαιωμάτων του Διαδικτύου (Dynamic Coalition for an Internet Bill of Rights) προέκυψε στην προετοιμασία για την Παγκόσμια Σύνοδο Κορυφής για την Κοινωνία της Πληροφορίας (WSIS) του 2008 στο Ρίο, στο πλαίσιο της οποίας η Συμμαχία οργάνωσε ένα μεγάλο προπαρασκευαστικό φόρουμ διαλόγου για τα δικαιώματα του Διαδικτύου στη Ρώμη, το Σεπτέμβριο του 2007. Το φόρουμ διαλόγου καθόρισε ότι ο στόχος δεν ήταν να αναπτύξουν μια νέα νομική διακήρυξη των δικαιωμάτων, αλλά να εργαστούν σε ένα σύνολο οδηγιών εφαρμόζοντας τα υπάρχοντα ανθρώπινα δικαιώματα στις ανάγκες και τις προκλήσεις της κοινωνίας της πληροφορίας. Η Συμμαχία σκοπεύει να αναλάβει ένα κατάλογο των υπαρχόντων διεθνών οργάνων για τα ανθρώπινα δικαιώματα και να χρησιμεύσει ως μια πλατφόρμα δέσμευσης για να επεξεργαστεί το περιεχόμενο της διακήρυξης των δικαιωμάτων του διαδικτύου.[13]

Global Network Initiative Επεξεργασία

Στις 29 Οκτωβρίου 2008 η Global Network Initiative (GNI) ιδρύθηκε επάνω στις «Αρχές της Ελευθερία στην Έκφραση και της Ιδιωτικότητας». Η πρωτοβουλία αυτή ξεκίνησε στην 60ή επέτειο της Οικουμενικής Διακήρυξης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (UDHR) και βασίζεται σε διεθνώς αναγνωρισμένους νόμους και πρότυπα για τα ανθρώπινα δικαιώματα που αφορούν στην ελευθερία της έκφρασης και την ιδιωτικότητα, τα οποία καθορίστηκαν από την UDHR, στο διεθνές σύμφωνο για τα ατομικά και πολιτικά δικαιώματα (ICCPR) και στο Διεθνές Σύμφωνο για τα Οικονομικά, Κοινωνικά και Πολιτιστικά Δικαιώματα (ICESCR).[14] Participants in the Initiative include the Electronic Frontier Foundation, Human Rights Watch, Google, Microsoft, Yahoo, other major companies, human rights NGOs, investors, and academics.[15][16] Οι συμμετέχοντες στην πρωτοβουλία αυτή περιλαμβάνουν το Ηλεκτρονικό Συνοριακό Ίδρυμα, το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, τη Google, τη Microsoft, τη Yahoo, άλλες μεγάλες εταιρείες, επενδυτές και ακαδημαϊκούς.
Σύμφωνα με δημοσιεύματα, η Cisco Systems κλήθηκε στις αρχικές συζητήσεις, αλλά δεν έλαβε μέρος στην πρωτοβουλία. Η Harrington Investments, η οποία πρότεινε στη Cisco τη δημιουργία ενός συμβουλίου ανθρωπίνων δικαιωμάτων, απέρριψε την GNI ως εθελοντικό κώδικα συμπεριφοράς που δεν έχει κανένα αντίκτυπο. Ο διευθύνων σύμβουλος John Harrington αποκάλεσε την GNI "ανούσιο θόρυβο" και απαιτεί αντ' αυτού να εισαχθούν εσωτερικοί κανονισμοί που θα αναγκάσουν τα διοικητικά συμβούλια να αποδεχθούν τις ευθύνες για τα ανθρώπινα δικαιώματα.[17]

Παγκόσμια Δημοσκόπηση της υπηρεσίας BBC World Επεξεργασία

Μια δημοσκόπηση 27.973 ενηλίκων σε 26 χώρες, συμπεριλαμβανομένων 14.306 χρηστών του Διαδικτύου,[18] εκπονήθηκε για την υπηρεσία BBC World από τη διεθνή εταιρεία δημοσκοπήσεων GlobeScan με χρήση τηλεφωνικών και προσωπικών συνεντεύξεων μεταξύ 30 Νοεμβρίου 2009 και 7 Φεβρουαρίου 2010. Ο πρόεδρος της GlobeScan Doug Miller δήλωσε: “Παρά τις ανησυχίες σχετικά με το απόρρητο και την απάτη, οι άνθρωποι σε όλο τον κόσμο θεωρούν την πρόσβαση στο διαδίκτυο ως θεμελιώδες δικαίωμα. Νομίζουν ότι ο ιστός είναι μια δύναμη για το καλό, και οι περισσότεροι δεν θέλουν να ρυθμίζεται από τις κυβερνήσεις.”[19]

Ευρήματα από την δημοσκόπηση περιλαμβάνουν:

  • Σχεδόν τέσσερις στους πέντε (78%) χρήστες του διαδικτύου θεωρούν ότι το Διαδίκτυο τους προσφέρει μεγαλύτερη ελευθερία.
  • Οι περισσότεροι χρήστες του Διαδικτύου (53%) θεωρούν ότι «το Διαδίκτυο δεν θα πρέπει να ρυθμίζεται από οποιοδήποτε επίπεδο της κυβέρνησης οπουδήποτε".
  • Η γνώμη ήταν ισομερώς κατανεμημένη μεταξύ των χρηστών του διαδικτύου που θεώρησαν ότι «το Διαδίκτυο είναι ένας ασφαλής χώρος για να εκφράσω τις απόψεις μου» (48%) και εκείνων που διαφώνησαν (49%).
  • Οι πτυχές του Διαδικτύου που προκαλούν τη μεγαλύτερη ανησυχία περιλαμβάνουν: την ιντερνετική απάτη (32%), το βίαιο περιεχόμενο (27%), τις απειλές για την προστασία απόρρητο (20%), την κρατική λογοκρισία του περιεχομένου (6%), και την έκταση της εταιρικής παρουσίας (3%).
  • Σχεδόν τέσσερις στους πέντε χρήστες του Διαδικτύου και των μη χρηστών σε όλο τον κόσμο θεωρούν ότι η πρόσβαση στο διαδίκτυο αποτελεί θεμελιώδες δικαίωμα (50% συμφώνησε έντονα, 29% συμφώνησε εν μέρει, 9% διαφώνησε εν μέρει, 6% διαφώνησε έντονα, και το 6% δεν εξέφρασε άποψη).[20]

Παγκόσμια Έρευνα Χρηστών Διαδικτύου της Κοινωνίας Διαδικτύου Επεξεργασία

Τον Ιούλιο και τον Αύγουστο του 2012 η Κοινωνία του Διαδικτύου (ISOC) πραγματοποίησε συνεντεύξεις μέσω διαδικτύου σε περισσότερους από 10.000 χρήστες του διαδικτύου σε 20 χώρες. Μερικά από τα αποτελέσματα που αφορούν τα ψηφιακά δικαιώματα και την πρόσβαση στο Διαδίκτυο συνοψίζονται παρακάτω.[21]

Ερώτηση Αριθμός Απαντήσεων Απαντήσεις
Η πρόσβαση στο Διαδίκτυο πρέπει να θεωρείται βασικό ανθρώπινο δικαίωμα. 10.789 83% συμφωνούν μερικώς ή απόλυτα,

14% διαφωνούν μερικώς ή απόλυτα, 3% δεν ξέρουν

Κάθε χώρα έχει δικαίωμα να θέτει τους δικούς της νόμους σχετικά με το Διαδίκτυο. 10.789 67% συμφωνούν μερικώς ή απόλυτα,

29% διαφωνούν μερικώς ή απόλυτα, 4% δεν ξέρουν/δεν εφαρμόζεται

Το Διαδίκτυο περισσότερο βοηθά παρά βλάπτει την κοινωνία. 10.789 83% συμφωνούν μερικώς ή απόλυτα,

13% διαφωνούν μερικώς ή απόλυτα, 4% δεν ξέρουν/δεν εφαρμόζεται

Ο αυξημένος έλεγχος του Διαδικτύου από την κυβέρνηση, θα οδηγούσε σε μείωση της χρήσης του Διαδικτύου. 9.717 57% συμφωνούν μερικώς ή απόλυτα,

39% διαφωνούν μερικώς ή απόλυτα, 5% δεν ξέρουν/δεν εφαρμόζεται

Ο αυξημένος έλεγχος του Διαδικτύου από την κυβέρνηση θα αύξανε τον αριθμό τον χρηστών. 9.717 40% συμφωνούν μερικώς ή απόλυτα,

52% διαφωνούν μερικώς ή απόλυτα, 8% δεν ξέρουν/δεν εφαρμόζεται

Οι κυβερνήσεις θα έπρεπε να θέσουν μεγαλύτερη προτεραιότητα στην ανάπτυξη του Διαδικτύου και των οφελών του στη χώρα μου. 10.789 83% συμφωνούν μερικώς ή απόλυτα,

11% διαφωνούν μερικώς ή απόλυτα, 5% δεν ξέρουν/δεν εφαρμόζεται

Προκειμένου το Διαδίκτυο να φτάσει στο μέγιστο των δυνατοτήτων του στη χώρα μου, οι άνθρωποι θα πρέπει να μπορούν να έχουν πρόσβαση σε αυτό, χωρίς περιορισμούς δεδομένων και περιεχομένου. 10.789 79% συμφωνούν μερικώς ή απόλυτα,

17% διαφωνούν μερικώς ή απόλυτα, 4% δεν ξέρουν/δεν εφαρμόζεται

Πηγές Επεξεργασία

  1. «Digital freedom: the case for civil liberties on the Net». BBC News. 1999-03-04. http://news.bbc.co.uk/2/hi/special_report/1998/encryption/58154.stm. Ανακτήθηκε στις 2010-05-01. 
  2. N. Lucchi, "Access to Network Services and Protection of Constitutional Rights: Recognizing the Essential Role of Internet Access for the Freedom of Expression"[ "Access to Network Services and Protection of Constitutional Rights: Recognizing the Essential Role of Internet Access for the Freedom of Expression"], Cardozo Journal of International and Comparative Law (JICL), Vol. 19, No. 3, 2011. Available at https://web.archive.org/web/20131021050325/http://www.cjicl.com/uploads/2/9/5/9/2959791/cjicl_19.3_lucchi_article.pdf
  3. "Judgement 12790 of the Supreme Court" Αρχειοθετήθηκε 2015-12-17 στο Wayback Machine., File 09-013141-0007-CO, 30 July 2010. (English translation)
  4. "Estonia, where being wired is a human right", Colin Woodard, Christian Science Monitor, 1 July 2003
  5. "Finland makes 1Mb broadband access a legal right", Don Reisinger, CNet News, 14 October 2009
  6. «Top French Court Declares Internet Access 'Basic Human Right'». London Times (Fox News). 12 June 2009. http://www.foxnews.com/story/0,2933,525993,00.html. 
  7. Constitution of Greece As revised by the parliamentary resolution of May 27th 2008 of the VIIIth Revisionary Parliament, English language translation, Hellenic Parliament
  8. Sarah Morris (17 November 2009). «Spain govt to guarantee legal right to broadband». Reuters. http://www.reuters.com/article/idUSLH61554320091117. 
  9. Bauer, Veronika. «Towards a charter for Internet rights». Internet Rights UK. Ανακτήθηκε στις 2 Δεκεμβρίου 2008. 
  10. Benedek, Wolfgang· Bauer, Veronika· Kettemann, Matthias (2008). Internet Governance and the Information Society. Eleven International Publishing. σελ. 39. ISBN 90-77596-56-9. 
  11. «ICT Policy and Internet Rights». Association for Progressive Communications. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Δεκεμβρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 2 Δεκεμβρίου 2008. 
  12. mind-map diagram
  13. Benedek, Wolfgang· Bauer, Veronika· Kettemann, Matthias (2008). Internet Governance and the Information Society. Eleven International Publishing. σελ. 38. ISBN 90-77596-56-9. 
  14. «Global Network Initiative, FAQ». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Μαρτίου 2009. Ανακτήθηκε στις 2 Σεπτεμβρίου 2013. 
  15. Internet Rights Protection Initiative Launches
  16. «Global Network Initiative, Participants». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Ιουνίου 2013. Ανακτήθηκε στις 2 Σεπτεμβρίου 2013. 
  17. Glanville, Jo (17 November 2008). «The big business of net censorship». London: The Guardian. http://www.guardian.co.uk/commentisfree/2008/nov/17/censorship-internet. 
  18. For the BBC poll Internet users are those who used the Internet within the previous six months.
  19. "BBC Internet Poll: Detailed Findings", BBC World Service, 8 March 2010
  20. "Internet access is 'a fundamental right'", BBC News, 8 March 2010
  21. "Global Internet User Survey 2012" Αρχειοθετήθηκε 2013-03-14 στο Wayback Machine., Internet Society, 20 November 2012

Εξωτερικοί Σύνδεσμοι Επεξεργασία