Σαμπί

Το σαμπί (Ͳ ͳ σε αρχαίες επιγραφές, μεταγενέστερα Ϡ ϡ μόνο ως αριθμός), είναι παλαιό και παρωχημένο πλέον γράμμα του ελληνικού αλφαβήτου, που εμφανιζόταν σαν γράμμα μόνο σε μερικές τοπικές παραλλαγές του αλφαβήτου στην αρχαία Ιωνία, και παρέμεινε σε χρήση αργότερα στην μετακλασσική Ελληνική μόνο σαν αριθμητικό σύμβολο για τον αριθμό 900.

Το κεραυνόμορφο σαμπί που συμβολίζει το 900

Σαν χαρακτήρας του αλφαβήτου, με την πρωτότυπη μορφή του που έμοιαζε με "Τ" (Ͳ), χρησιμοποιόταν στην γραφή της Μιλήτου, της Εφέσου, της Αλικαρνασσού και άλλων πόλεων της Μικράς Ασίας, όπως επίσης και στην Μιλησιακή αποικία της Κυζίκου. Εμφανίζεται σε λέξεις όπου άλλες διάλεκτοι έχουν ή διπλό "σ" ή διπλό "τ", όπως στη λέξη "τέσσαρα"/"τέτταρα", που σε ιωνικές επιγραφές εμφανίζεται ως "τέͳαρα". Πιθανολογείται ότι δήλωνε φθόγγο παρόμοιο με διπλό [ss] ή [ts]. Αργότερα εισήχθη στο μιλησιακό σύστημα αρίθμησης, όπου χρησιμοποιήθηκε ως σύμβολο του αριθμού 900.

Η αρχική ονομασία του γράμματος είναι άγνωστη. Πιθανολογείται ότι προήλθε από παραλλαγή του αρχαϊκού γράμματος "σαν", και ενίοτε ονομάζεται "σαν" και σήμερα. Η σημερινή ονομασία "σαμπί" είναι επίσης μεταγενέστερη, των όψιμων βυζαντινών χρόνων. Φέρεται να προέρχεται ως σύνθετη λέξη Ὡσὰν πῖ (σαν - το γράμμα - πι), και βασίζεται στη σημερινή μορφή κεκλιμένου "Π" (Ϡ), που εξελίχθηκε κατά τα βυζαντινά χρόνια, με ενδιάμεσες μορφές το και .

Στη νεότερη εποχή χρησιμοποιούταν επίσημα στη γραμματαρίθμηση ελληνικών νόμων και διαταγμάτων όπως δημοσιεύονταν παλαιότερα σε ΦΕΚ.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Archaic Sampi
• Sampi του Νίκου Νικολάου (Nick Nicholas)