Ντοροθέα Λανγκ

(Ανακατεύθυνση από Dorothea Lange)

Η Ντοροθέα Λανγκ (Dorothea Lange, 26 Μαΐου 1895 – 11 Οκτωβρίου 1965) ήταν Αμερικανή φωτογράφος και φωτορεπόρτερ, κυρίως γνωστή για τη δουλειά της στην περίοδο της ύφεσης εκ μέρους της Διεύθυνσης Αγροτικής Ασφάλειας. Οι φωτογραφίες της Λανγκ επηρέασαν την ανάπτυξη του φωτογραφικού ντοκιμαντέρ και τον εξανθρωπισμό των συνεπειών της Μεγάλης Ύφεσης.[22]

Ντοροθέα Λανγκ
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση26  Μαΐου 1895[1][2]
Χόμποκεν[3][4][5]
Θάνατος11  Οκτωβρίου 1965[6][7][8]
Σαν Φρανσίσκο[9][10][11]
Αιτία θανάτουκαρκίνος του οισοφάγου
Συνθήκες θανάτουφυσικά αίτια
ΕθνικότηταΓερμανοαμερικανοί[12]
Χώρα πολιτογράφησηςΗνωμένες Πολιτείες Αμερικής[13]
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΙσπανικά[14]
Αγγλικά
ΣπουδέςΠανεπιστήμιο Κολούμπια (1917–1918)[15]
Wadleigh High School for Girls
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταδημοσιογράφος
φωτορεπόρτερ[16][17]
φωτογράφος[18][16][1]
δημιουργός ντοκιμαντέρ[1]
καλλιτέχνιδα[19][20]
ΕργοδότηςFarm Security Administration[15]
War Relocation Authority
Ιστιτούτο τέχνης του Σαν Φρανσίσκο
Αξιοσημείωτο έργοMigrant Mother, Nipomo, California
Οικογένεια
ΣύζυγοςMaynard Dixon (1920–1935)
Paul Schuster Taylor (1935–1965)
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΒραβεύσειςΥποτροφία Γκούγκενχαϊμ (1941)[15]
National Women's Hall of Fame (2003)[21]
California Hall of Fame (2008)
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Πρώτα χρόνια Επεξεργασία

Η Ντοροθέα Μαργκαρέτα Νούτσχορν γεννήθηκε στις 26 Μαΐου 1895, στο Χόμποκεν, Νιου Τζέρσεϊ,[23][24] με γονείς του Γερμανούς μετανάστες Χάινριχ Νούτσχορν και Γιοχάνα Λανγκ.[25] Είχε έναν μικρότερο αδελφό, τον Μάρτιν.[25] Αφότου ο πατέρας της εγκατέλειψε την οικογένεια όταν ήταν δώδεκα ετών, ένα από τα δύο τραυματικά γεγονότα που άρχισαν τη ζωή της, έλαβε το πατρικό όνομα της μητέρας της.[26] Το άλλο τραύμα ήταν η νόσηση από πολιομυελίτιδα σε ηλικία επτά ετών, η οποία την άφησε με αποδυναμωμένο δεξί πόδι και μόνιμη χωλότητα.[23][24] «Με σχημάτισε, με οδήγησε, με διδάσκει, με βοήθησε και με ταπείνωσε», είπε κάποτε η Λανγκ.[27]

Καριέρα Επεξεργασία

Η Lange αποφοίτησε από το Λύκειο θηλέων Wadleigh[28] και παρόλο που ποτέ δεν είχε χρησιμοποιήσει ή είχε στη κατοχή της φωτογραφική μηχανή, ήταν ανένδοτη ότι θα γίνει φωτογράφος μετά την αποφοίτησή της από το λύκειο.[29] Η Λανγκ εκπαιδεύτηκε στη φωτογραφία στο Πανεπιστήμιο της Κολούμπια στη Νέα Υόρκη σε μια τάξη που διδάσκει ο Κλάρενς Γουάιτ.[29] Εκπαιδεύτηκε ανεπίσημα σε πολλά στούντιο φωτογραφίας της Νέας Υόρκης, συμπεριλαμβανομένου του φημισμένου Άρνολντ Γκέντε.[26] Το 1918, έφυγε από τη Νέα Υόρκη με μια γυναίκα φίλο για να ταξιδέψει στον κόσμο, αλλά αναγκάστηκε να τερματίσει το ταξίδι στο Σαν Φρανσίσκο λόγω ληστείας και εγκαταστάθηκε εκεί, εργάστηκε σε κατάστημα φωτογραφικών προμηθειών[30] γνώρισε άλλους φωτογράφους και συναντήθηκε με έναν επενδυτή που βοήθησε στη δημιουργία ενός επιτυχημένου στούντιο πορτρέτων.[24][26][31] Αυτή η επιχείρηση υποστήριξε την Λανγκ και την οικογένειά της για τα επόμενα δεκαπέντε χρόνια.[26] Το 1920 παντρεύτηκε τον ζωγράφο Μάιναρντ Ντίξον, με τον οποίο απέκτησε δύο γιους, τον Ντάνιελ, γεννημένο το 1925, και τον Τζον, γεννημένο το 1930.[32]

Η Λανγκ αρχικά φωτογράφιζε ως επί το πλείστον πορτρέτα της κοινωνικής ελίτ στο Σαν Φρανσίσκο.[33] Κατά την έναρξη της Μεγάλης Ύφεσης, η Λανγκ έστρεψε το ενδιαφέρον της από το στούντιο στο δρόμο. Οι φωτογραφίες της κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου μοιάζουν με Τα Σταφύλια της Οργής του Τζον Στάινμπεκ.[34] Οι φωτογραφίες της ανέργων κι αστέγων, ξεκινώντας από το White Angel Breadline (1933), που απεικόνιζε έναν μοναχό που κοιτάζει μακριά από το πλήθος σε συσσίτιο που διευθύνεται από χήρα γνωστή ως Λευκός Άγγελος,[35] τράβηξε την προσοχή τοπικών φωτογράφων και οδήγησε στην απασχόλησή της με την ομοσπονδιακή Διεύθυνση Επανεγκατάστασης (RA), που αργότερα ονομάστηκε Υπηρεσία Γεωργικής Ασφάλειας (FSA).

Διεύθυνση Επανεγκατάστασης Επεξεργασία

 
Η φωτογραφία Μητέρα μετανάστρια (1936), της Λανγκ

Τον Δεκέμβριο του 1935, η Λανγκ χώρισε τον Ντίξον και παντρεύτηκε τον οικονομολόγο Πολ Σούστερ Τέιλορ, Καθηγητή Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στο Μπέρκλεϊ.[32] Για τα επόμενα πέντε χρόνια φωτογράφιζαν τη φτώχεια στην ύπαιθρο και την εκμετάλλευση των αγροτών και των μεταναστών εργαζομένων. Ο Τέιλορ έπαιρνε συνεντεύξεις και συγκέντρωσε οικονομικά δεδομένα, ενώ η Λανγκ φωτογράφιζε. Η Λανγκ έζησε στο Μπέρκλεϊ για το υπόλοιπο της ζωής της.

Εργαζόμενη για τη Διοίκηση της Υπηρεσίας Επανεγκατάστασης και της Γεωργικής Ασφάλειας, οι εικόνες της Λάνγκ έφεραν στην προσοχή του ευρέως κοινού τους φτωχούς και ξεχασμένους - ιδιαίτερα τους κτηνοτρόφους, τις εκτοπισμένες αγροτικές οικογένειες και τους εργαζόμενους μετανάστες. Υπό δωρεάν διανομή σε εφημερίδες σε ολόκληρη τη χώρα, οι οδυνηρές εικόνες της Λανγκ έγιναν οι εικόνες της εποχής.

Ένα από τα πιο αναγνωρισμένα έργα της Λανγκ είναι η μητέρα μετανάστης.[36] Η γυναίκα στη φωτογραφία είναι η Φλόρενς Όουενς Τόμσον Owens Thompson. Το 1960, η Λανγκ μίλησε για την εμπειρία της τραβώντας τη φωτογραφία:

Είδα και πλησίασα την πεινασμένη και απελπισμένη μητέρα, σαν να με τραβούσε με μαγνήτη. Δεν θυμάμαι πώς εξήγησα την παρουσία μου ή την κάμερά μου σε αυτήν, αλλά θυμάμαι ότι δεν με ρώτησε. Έκανα πέντε εκθέσεις, που εργάζονταν όλο και πιο κοντά στην ίδια κατεύθυνση. Δεν ζήτησα το όνομα ή την ιστορία της. Μου είπε την ηλικία της, ότι ήταν τριάντα δύο. Είπε ότι ζούσαν τρώγοντας κατεψυγμένα λαχανικά από τα γύρω χωράφια και πουλιά που σκότωσαν τα παιδιά. Είχε μόλις πουλήσει τα ελαστικά από το αυτοκίνητό της για να αγοράσει φαγητό. Εκεί καθόταν σε εκείνη τη σκηνή με τα παιδιά της που κρέμονταν πάνω της και φαινόταν να γνωρίζει ότι οι εικόνες της μπορούσαν να την βοηθήσουν και έτσι με βοήθησε. Υπήρχε ένα είδος ισότητας γι 'αυτό.[37]

Αφού επέστρεψε στο σπίτι της, είπε στον συντάκτη μιας εφημερίδας του Σαν Φρανσίσκο για τις συνθήκες στο στρατόπεδο και του έδωσε δύο φωτογραφίες. Ο συντάκτης ενημέρωσε τις ομοσπονδιακές αρχές και δημοσίευσε ένα άρθρο που περιελάμβανε τις εικόνες. Σε απάντηση, η κυβέρνηση έστειλε βοήθεια στο στρατόπεδο για να αποτρέψει τη λιμοκτονία.[38]

Σύμφωνα με τον γιο της Τόμσον, κάποιες από τις λεπτομέρειες της ιστορία της λανθασμένες, αλλά ο αντίκτυπος της φωτογραφίες βασίστηκε στην εικόνα της δύναμης και της ανάγκης των μεταναστών εργαζομένων.[39] Είκοσι δύο από τις φωτογραφίες που τράβηξε ως μέρος της FSA συμπεριλήφθηκαν στους «τσιγγάνους θεριστές» του Τζον Στάινμπεκ, όταν κυκλοφόρησαν αρχικά στη The San Francisco News το 1936. Σύμφωνα με ένα δοκίμιο της φωτογράφου Μάρθα Ρόσλερ, η φωτογραφία έγινε η πιο αναπαραγόμενη φωτογραφία στον κόσμο.[40]

Εγκλεισμός των Ιαπώνων Αμερικανών Επεξεργασία

 
Παιδιά στο στρατόπεδο εγκλεισμού Ιαπώνων Αμερικανών (1942).

Το 1941, στη Λανγκ απονεμήθηκε μια υποτροφία Γκουκενχάιμ για τα επιτεύγματά της στη φωτογραφία.[41] Μετά την επίθεση στο Περλ Χάρμπορ, σταμάτησε την υποτροφία για να καταγράψει την αναγκαστική εκκένωση των Ιαπώνων Αμερικανών από τη Δυτική Ακτή κατά την ανάθεση στην Πολεμική Αρχή Επανεγκατάστασης (WRA).[42] Κάλυψε τον εγκλεισμό των Ιαπώνων Αμερικανών[43] και την επακόλουθη φυλάκισή τους, ταξιδεύοντας σε όλη την αστική και αγροτική Καλιφόρνια για να φωτογραφίζει τις οικογένειες που προετοιμάζονταν να φύγουν, επισκέφθηκε διάφορα κέντρα προσωρινής συγκέντρωσης καθώς άνοιγαν και τελικά το Μανζανάρ, το πρώτο από τα μόνιμα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Μεγάλο μέρος της εργασίας της επικεντρώθηκε στην αναμονή και την αβεβαιότητα που σχετίζεται με την απομάκρυνση: σωρούς αποσκευών που περιμένουν να ταξινομηθούν και οικογένειες που φορούν ετικέτες αναγνώρισης ενώ περιμένουν τη μεταφορά τους.[44] Για πολλούς παρατηρητές, η φωτογραφία της[45] παιδιών που χαιρετούν τη σημαία λίγο πριν υποσταλεί στο στρατόπεδο είναι μια υπαινισσόμενη υπενθύμιση της παγίδευσης των κρατουμένων χωρίς να τους απαγγελθεί κατηγορία.[46]

Οι εικόνες της ήταν τόσο φανερά επικριτικές, ώστε ο στρατός κατάσχεσε τις περισσότερες από αυτές και δεν δημοσιεύθηκαν κατά τη διάρκεια του πολέμου.[47][48] Σήμερα, οι φωτογραφίες της είναι διαθέσιμες στο Εθνικό Αρχείο στην ιστοσελίδα της υπηρεσίας φωτογραφικών φωτογραφιών και στη βιβλιοθήκη Bancroft του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας στο Μπέρκλεϊ.

Μετέπειτα χρόνια Επεξεργασία

Το 1945, ο Άνσελ Άνταμς κάλεσε τη Λανγκ να διδάξει στο πρώτο τμήμα της καλλιτεχνικής φωτογραφίαςτης Σχολής Καλών Τεχνών της Καλιφόρνιας (CSFA), γνωστής σήμερα ως Ινστιτούτο Τέχνης του Σαν Φρανσίσκο (SFAI). Η Ίμοτζεν Κάνιγχαμ και Μάινορ Γουάιτ επίσης προσελήφθησαν στην σχολή.[49]

Το 1952, η Λανγκ ίδρυσε το φωτογραφικό περιοδικό Aperture. Στα μέσα της δεκαετίας του 1950, το περιοδικό Life ζήτησε από τη Λανγκ και τον Πιρκλ Τζόουνς να γυρίσουν ένα ντοκιμαντέρ για το θάνατο του Μοντιτσέλο στην Καλιφόρνια και την επακόλουθη μετατόπιση των κατοίκων του ώστε να φτιαχτεί το φράγμα στο Πούτα Κρικ για να σχηματιστεί η λίμνη Μπεριέσα. Επειδή το περιοδικό δεν το δημοσίευσε, η Λανγκ αφιέρωσε ολόκληρο το τεύχος του Aperture στο έργο. Η συλλογή παρουσιάστηκε στο Ινστιτούτο Τέχνης του Σικάγου το 1960.[50]

Θάνατος και κληρονομιά Επεξεργασία

Τις τελευταίες δύο δεκαετίες της ζωής της, η υγεία της Λανγκ επιδεινώθηκε.[25] Έπασχε από γαστρικά προβλήματα καθώς και από το σύνδρομο μετά την πολιομυελίτιδα, αν και η υποτροπή του πόνου και της αδυναμίας της πολιομυελίτιδας δεν είχε ακόμη αναγνωριστεί από τους περισσότερους γιατρούς.[26]

Η Λανγκ πέθανε από καρκίνο του οισοφάγου στις 11 Οκτωβρίου 1965, στο Σαν Φρανσίσκο της Καλιφόρνιας, σε ηλικία εβδομήντα ετών.[32][51] Τρεις μήνες αργότερα, το Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης στη Νέα Υόρκη παρουσίασε μια αναδρομική έκθεση της δουλειάς της, την οποία η ίδια η Lange είχε βοηθήσει να επιμεληθεί.[52] Ήταν η πρώτη αναδρομική έκθεση για γυναίκα φωτογράφο που πραγματοποιήθηκε στο MoMA.[53]

Το 2003, η Λανγκ εισήχθη στην εθνική αίθουσα της φήμης γυναικών.[54] Το 2006, ένα δημοτικό σχολείο ονομάστηκε στην τιμή της στο Νίπομο της Καλιφόρνιας, κοντά στο χώρο όπου είχε φωτογραφίσει τη μητέρα μετανάστρια.[55] Το 2008 εισήχθη στην αίθουσα της φήμης της Καλιφόρνιας, που βρίσκεται στο Μουσείο Ιστορίας, Γυναικών και Τεχνών της Καλιφόρνιας.[56]

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 The Fine Art Archive. cs.isabart.org/person/94304. Ανακτήθηκε στις 1  Απριλίου 2021.
  2. 2,0 2,1 www.britannica.com/biography/Dorothea-Lange.
  3. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά, Αγγλικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 12  Δεκεμβρίου 2014.
  4. data.bnf.fr/ark:/12148/cb121179469.
  5. (Ολλανδικά) RKDartists. 259681.
  6. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά, Αγγλικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 27  Απριλίου 2014.
  7. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb121179469. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  8. «Dorothea Lange». (Ολλανδικά) RKDartists. 259681.
  9. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά, Αγγλικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 31  Δεκεμβρίου 2014.
  10. www.theartstory.org/artist/lange-dorothea/life-and-legacy/.
  11. data.bnf.fr/ark:/12148/cb121179469.
  12. datebook.sfchronicle.com/art-exhibits/dorothea-langes-photography-newly-archived-online-at-oakland-museum-eternally-relevant.
  13. (Αγγλικά) Museum of Modern Art online collection. 3373. Ανακτήθηκε στις 4  Δεκεμβρίου 2019.
  14. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb121179469. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  15. 15,0 15,1 15,2 (Αγγλικά) Guggenheim Fellows database. dorothea-lange.
  16. 16,0 16,1 www.getty.edu/vow/ULANFullDisplay?find=dorothea+lange&role=&nation=&prev_page=1&subjectid=500007674.
  17. vocab.getty.edu/page/ulan/500007674.
  18. 44446. Ανακτήθηκε στις 4  Δεκεμβρίου 2019.
  19. «Concise Dictionary of Women Artists» (Αγγλικά) Fitzroy Dearborn Publishers, Routledge. 2001. ISBN-13 978-1-57958-335-4.
  20. Eleanor Tufts: «American Women Artists, Past and Present» 1984. ISBN-10 0-8240-9070-5.
  21. www.womenofthehall.org/inductee/dorothea-lange/.
  22. Hudson, Berkley (2009). Sterling, Christopher H., επιμ. Encyclopedia of Journalism. Thousand Oaks, Calif.: SAGE. σελίδες 1060–67. ISBN 978-0-7619-2957-4. 
  23. 23,0 23,1 Lurie, Maxine N. and Mappen, Marc. Encyclopedia of New Jersey. 2004, page 455
  24. 24,0 24,1 24,2 Vaughn, Stephen L. Encyclopedia of American Journalism. 2008, page 254
  25. 25,0 25,1 25,2 «Dorothea Lange – Photographer (1895–1965)». A&E Television Network. 16 Νοεμβρίου 2016. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Αυγούστου 2017. Ανακτήθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου 2017. 
  26. 26,0 26,1 26,2 26,3 26,4 Dorothea, Lange (2014). Dorothea Lange. Gordon, Linda (Second έκδοση). New York City. ISBN 9781597112956. OCLC 890938300. 
  27. «Corrina Wu, "American Eyewitness", CR Magazine, Spring/Summer 2010». Crmagazine.org. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Μαρτίου 2012. Ανακτήθηκε στις 14 Σεπτεμβρίου 2012. 
  28. Acker, Kerry Dorothea Lange, Infobase Publishing, 2004
  29. 29,0 29,1 Dorothea., Lange (1995). The photographs of Dorothea Lange . Davis, Keith F., 1952–, Botkin, Kelle A. Kansas City, Mo.: Hallmark Cards in association with H.N. Abrams, New York. ISBN 0810963159. OCLC 34699158. 
  30. Durden, Mark (2001). Dorothea Lange (55). London N1 9PA: Phaidon Press Limited. σελ. 126. ISBN 0-7148-4053-X. 
  31. «Dorothea Lange». NARA. Ανακτήθηκε στις 29 Ιουνίου 2008. Born in Hoboken, New Jersey, Dorothea Lange (1895–1965) announced her intention to become a photographer at age 18. After apprenticing with a photographer in New York City, she moved to San Francisco and in 1919 established her own studio. 
  32. 32,0 32,1 32,2 Oliver, Susan (December 7, 2003). «Dorothea Lange: Photographer of the People». 
  33. Stienhauer, Jillian (September 2012). «Dorothea Lange». Art + Auction 36: 129. 
  34. Isaac, Frederick (1989). «Milestones in California History: The Grapes of Wrath: Fifty Years after». California History 68 (3): 25462393. doi:10.2307/25462393. 
  35. Durden, p. 3.
  36. «Two women and a photograph». The Hindu. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Οκτωβρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 24 Μαρτίου 2020. 
  37. (Popular Photography, Feb. 1960)
  38. «Dorothea Lange ~ Watch Full Film: Dorothea Lange: Grab a Hunk of Lightning». American Masters. PBS. 30 Αυγούστου 2014. Ανακτήθηκε στις 10 Σεπτεμβρίου 2015. 
  39. Dunne, Geoffrey (2002). «Photographic license». New Times. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις June 2, 2002. https://web.archive.org/web/20020602103656/http://www.newtimes-slo.com/archives/cov_stories_2002/cov_01172002.html#top. 
  40. Rosler, Martha (2004). Decoys and Disruptions: Selected Writings, 1975–2001. σελίδες 184. 
  41. «Dorothea Lange». John Simon Guggenheim Memorial Foundation. Ανακτήθηκε στις 26 Αυγούστου 2016. 
  42. «Hayward, California, Two Children of the Mochida Family who, with Their Parents, Are Awaiting Evacuation». World Digital Library. Ανακτήθηκε στις 10 Φεβρουαρίου 2013. 
  43. Civil Control Station, Registration for evacuation and processing. San Francisco, April 1942. War Relocation Authority Αρχειοθετήθηκε 2009-06-21 στο Wayback Machine., Photo By Dorothea Lange, From the National Archive and Records Administration taken for the War Relocation Authority courtesy of the Bancroft Library, U.C. Berkeley, California. Published in Image and Imagination, Encounters with the Photography of Dorothea Lange, Edited by Ben Clarke, Freedom Voices, San Francisco, 1997.
  44. Alinder, Jasmine. «Dorothea Lange». Densho Encyclopedia. Ανακτήθηκε στις 28 Αυγούστου 2014. 
  45. Pledge of allegiance at Rafael Weill Elementary School a few weeks prior to evacuation Αρχειοθετήθηκε 2021-04-24 στο Wayback Machine., April 1942. N.A.R.A.; 14GA-78 From the National Archive and Records Administration taken for the War Relocation Authority courtesy of the Bancroft Library. Published in Image and Imagination, Encounters with the Photography of Dorothea Lange, Edited by Ben Clarke, Freedom Voices, San Francisco, 1997.
  46. Davidov, Judith Fryer. Women's Camera Work. 1998, page 280
  47. Dinitia Smith (November 6, 2006). «Photographs of an Episode That Lives in Infamy». The New York Times. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις August 2, 2017. https://web.archive.org/web/20170802023344/http://www.nytimes.com/2006/11/06/arts/design/06lang.html. Ανακτήθηκε στις March 17, 2011. 
  48. Kerri Lawrence (16 Φεβρουαρίου 2017). «Correcting the Record on Dorothea Lange's Japanese Internment Photos». National Archives News. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Ιουλίου 2017. Ανακτήθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου 2017. 
  49. Robert Mix. «Vernacular Language North. SF Bay Area Timeline. Modernism (1930–1960)». Verlang.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Μαΐου 2012. Ανακτήθηκε στις 14 Σεπτεμβρίου 2012. 
  50. BellaVistaRanch.net. Suisun History. Nancy Dingler, Part 3 – Fifty years since the birth of the Monticello Dam. Retrieved on August 17, 2009.
  51. «Dorothea Lange Is Dead at 70. Chronicled Dust Bowl Woes. Photographer for 50 Years Took Notable Pictures of 'Oakies' Exodus.». The New York Times. October 14, 1965. https://www.nytimes.com/1965/10/14/archives/dorothea-lange-is-dead-at-70-chromcled-dust-bowl-woes-photographer.html?sq=Dorothea+Lange&scp=4&st=p. Ανακτήθηκε στις June 29, 2008. 
  52. «American Masters – Dorothea Lange: Grab a Hunk of Lightning». PBS, thirteen.org. 29 Αυγούστου 2014. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου 2017. 
  53. Partridge, Elizabeth. (5 Νοεμβρίου 2013). Dorothea Lange, grab a hunk of lightning : her lifetime in photography. San Francisco. ISBN 9781452122168. OCLC 830030445. 
  54. «National Women's Hall of Fame: Dorothea Lange». womenofthehall.org. 2003. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Νοεμβρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 2 Σεπτεμβρίου 2017. 
  55. Mike Hodgson (6 Μαΐου 2016). «Lange Elementary's 10th anniversary comes with Gold Ribbon Award». Santa Maria Times. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Σεπτεμβρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 2 Σεπτεμβρίου 2017. 
  56. Timm Herdt (December 21, 2008). «Hall of Fame ceremony lauds state achievers in many fields». Ventura County Star. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις September 2, 2017. https://web.archive.org/web/20170902185800/http://archive.vcstar.com/lifestyle/hall-of-fame-ceremony-lauds-state-achievers-in-many-fields-ep-372593735-352343621.html/. Ανακτήθηκε στις September 2, 2017.