Ilyushin Il-4

Το Ilyushin Il-4 (ή DB-3F) ήταν σοβιετικό δικινητήριο βομβαρδιστικό μακράς ακτίνας δράσης το οποίο χρησιμοποιήθηκε εκτενώς από την Σοβιετική Αεροπορία στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Η Σοβιετική Ναυτική Αεροπορία αξιοποίησε επίσης τον τύπο ως τορπιλοπλάνο-βομβαρδιστικό.

Ilyushin Il-4
Βομβαρδιστικό Il-4 της Σοβιετικής Αεροπορίας το οποίο εκτίθεται στο Μουσείο του Μεγάλου Πατριωτικού Πολέμου στη Μόσχα.
Τύπος	βομβαρδιστικό μακράς ακτίνας δράσης
Χώρα προέλευσης	ΕΣΣΔ
Σχεδιασμός	σχεδιαστικό γραφείο Ilyushin
Παρθενική πτήση	31η Μαρτίου 1936
Κύριος χειριστής	Σοβιετική Πολεμική Αεροπορία Σοβιετική Ναυτική Αεροπορία
Μονάδες που παρήχθησαν	~5200
Αναπτύχθηκε από	Ilyushin DB-3
Εξελίχθηκε σε	Ilyushin Il-6

Σχεδιασμός και ανάπτυξη

Το 1938 το σχεδιαστικό γραφείο Ilyushin επανασχεδίασε το βομβαρδιστικό DB-3 προκειμένου να διευκολύνει την παραγωγή του και να βελτιώσει τις επιδόσεις του, με την αναναθμισμένη έκδοση να λαμβάνει την ονομασία DB-3F. Υλοποιήθηκαν εκτεταμένες αλλαγές στην εσωτερική δομή του αεροσκάφους, ιδιαίτερα στις πτέρυγες, χάρη στις οποίες εξαλείφθηκε η ανάγκη για χειροποίητο φινίρισμα της δομής του ενώ παράλληλα το ντουραλουμίνιο αντικατέστησε το ατσάλι ως βασικό κατασκευαστικό υλικό. Επανασχεδιάστηκε επίσης το σύστημα τροφοδοσίας καυσίμου με αποτέλεσμα να αυξηθεί η εσωτερική του χωρητικότητα με παράλληλη μείωση του αριθμού των δεξαμενών καυσίμου. Το ρύγχος της ατράκτου επιμηκύνθηκε για να δωθεί περισσότερος χώρος στον πλοηγό/βομβαρδιστή, μειώνοντας παράλληλα την αεροδυναμική αντίσταση.

Το πρωτότυπο DB-3F, το οποίο προωθούνταν από δυο κινητήρες Tumansky M-87B των 949 hp όπως και το DB-3M, πραγματοποίησε την παρθενική του πτήση την 21η Μαΐου 1939 με τον Βλαδίμηρο Κοκκινάκη στα χειριστήρια. Αφού πέρασε με επιτυχία τις κρατικές δοκιμές αποδοχής, πλέον με τον ισχυρότερο κινητήρα Tumansky M-88 των 1100 hp, το νέο βομβαρδιστικό εντάχθηκε σε παραγωγή τον Ιανουάριο του 1940. Το DB-3F μετονομάστηκε σε Il-4 τον Μάρτιο του 1942.

Προκειμένου να εξοικονομηθεί μέταλλο σε ορισμένα από τα αεροσκάφη χρησιμοποιήθηκε για κάποια τμήματα της κατασκευής ξύλο αντί για ντουραλουμίνιο. Σε όλη τη διάρκεια της παραγωγής οι κινητήρες και οι δεξαμενές καυσίμου αναβαθμίζονταν προκειμένου να βελτιωθούν οι επιδόσεις, διατηρώντας όμως την ίδια εμβέλεια. Η πιο αξιοσημείωτη αλλαγή ήταν η προσθήκη πολυβόλων μεγαλύτερου διαμετρήματος στον πύργο, συγκεκριμένα των UBT διαμετρήματος 12,7 mm στη θέση των προηγούμενων όπλων των 7,62 mm. Κατά τη διάρκεια των πολεμικών επιχειρήσεων διαπιστώθηκε επίσης ότι οι πολυβολητές ήταν συνήθως οι πρώτοι που δέχονταν επιθέσεις από τα εχθρικά μαχητικά, οπότε τοποθετήθηκαν πλάκες θωράκισης γύρω από τις θέσεις τους. Ωστόσο, το επιπλέον βάρος δεν αντισταθμίστηκε από τους νεότερους κινητήρες και το Il-4 αποδείχθηκε πιο αργό από τις προηγούμενες εκδόσεις, με μέγιστη ταχύτητα μόλις 404 km/h. Μια απόπειρα βελτίωσης των επιδόσεων ήταν το Ιl-6 που διέθετε μεγάλους κινητήρες ντίζελ και βαρύτερο οπλισμό. Παρόλα αυτά οι κινητήρες αποδείχθηκαν αναξιόπιστοι με συνέπεια το Il-6 να παραμείνει στο στάδιο του πρωτοτύπου. Το Il-4 παρέμεινε σε παραγωγή μέχρι το 1945, με τον συνολικό αριθμό αεροσκαφών που κατασκευάστηκαν να ανέρχεται σε 5200 μονάδες περίπου.

Επιχειρησιακή ιστορία

Σοβιετική Ένωση

Παρόλο που το Il-4 ήταν στην πραγματικότητα μέσο βομβαρδιστικό, είχε επαρκή ακτίνα δράσης ώστε να μπορεί να χρησιμοποιηθεί και σε αποστολές στρατηγικής σημασίας. Η χρήση των αεροσκαφών αυτών ως στρατηγικών βομβαρδιστικών δεν ήταν προτεραιότητα για την Αεροπορία, παρόλο που χρησιμοποίησε ορισμένα Il-4 για να πλήξει το Βερολίνο το 1941.

Φινλανδία

Η Φινλανδία αγόρασε τέσσερα DB-3F από διαθέσιμα γερμανικά αποθέματα. Ένα εξ αυτών χάθηκε κατά τη μετάβαση από το Μπριάνσκ στη Φινλανδία ενώ τα υπόλοιπα εντάχθηκαν στις τάξεις της Φινλανδικής Αεροπορίας και έλαβαν μέρος σε πολεμικές επιχειρήσεις. Το τελευταίο αεροσκάφος που μπορούσε να χρησιμοποιηθεί μπήκε σε αποθήκευση τον Φεβρουάριο του 1945. Μεταπολεμικά συνετρίβη κοντά στην πόλη Κόκκολα. Αρκετά από τα τμήματά του ανακτήθηκαν και μπήκαν σε αποθήκευση.

Χρήστες

DB-3F της Φινλανδικής Αεροπορίας (Απρίλιος 1944).

Γερμανία

Αριθμός Il-4 πέρασε στην κατοχή των γερμανικών δυνάμεων κατά την διάρκεια των επιχειρήσεων στο Ανατολικό Μέτωπο. Χρησιμοποιήθηκαν για δοκιμές.

ΕΣΣΔ

Σοβιετική Πολεμική Αεροπορία

Σοβιετική Ναυτική Αεροπορία

Φινλανδία

Φινλανδική Πολεμική Αεροπορία

Δείτε επίσης

Αεροσκάφη που σχετίζονται με την ανάπτυξη του Il-4

• Ilyushin DB-3
• Ilyushin Il-6

Συγκρίσιμα αεροσκάφη

• Heinkel He 111
• IAR 79
• Martin B-26 Marauder
• Mitsubishi G4M
• Nakajima Ki-49 Donryu
• North American B-25 Mitchell
• PZL.37 Łoś
• Savoia-Marchetti SM.79
• Tupolev Tu-2
• Vickers Wellington

Κατάλογοι

• Κατάλογος αεροσκαφών του Β' Παγκοσμίου Πολέμου

Βιβλιογραφία

• "From DB-3 To Il-4...The Soviet Long-Range Bomber: Part Two". Air International, Vol. 30, No. 3, March 1986. Bromley, UK: Fine Scroll. ISSN 0306-5634. pp. 133–138, 154–155.
• Gordon, Yefim and Khazanov, Dmitri. Soviet Combat Aircraft of the Second World War, Volume 2: Twin-Engined Fighters, Attack Aircraft and Bombers. Earl Shilton, UK: Midland Publishing Ltd., 2006. (ISBN 1-85780-084-2)
• Gordon, Yefim, Dmitriy Komissarov and Sergey Komissarov. OKB Ilyushin: A History of the Design Bureau and its Aircraft. London: Ian Allan, 2004. (ISBN 1-85780-187-3).
• Gunston, Bill. The Osprey Encyclopedia of Russian Aircraft 1875–1995. London: Osprey, 1995. (ISBN 1-85532-405-9).
• Keskinen, Kalevi; Stenman, Kari and Niska, Klaus. Suomen Ilmavoimien Historia 9, Venäläiset Pommittajat (Soviet Bombers). Espoo, Finland: Tietoteos, 1982. (ISBN 952-99432-7-X).
• Nowarra, Heinz J. and Duval, G.R. Russian Civil and Military Aircraft, 1884-1969. London: Fountain Press Ltd., 1971. (ISBN 0-85242-460-4).
• Stapfer, Hans-Heiri. Ilyushin Il-4 in Action (aircraft number 192). Carrollton, Texas: Squadron/Signal Publications, Inc., 2004. (ISBN 0-89747-471-6).

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Ilyushin Il-4 στο Wikimedia Commons