Συντεταγμένες: 51°47′36″N 19°28′32″E / 51.79333°N 19.47556°E / 51.79333; 19.47556

Το Kinder-KZ Litzmannstadt (προφέρεται: [Κίντερ-ΚΖ Λίτσμανστατ], γερμανικά: Polen-Jugendverwahrlager der Sicherheitspolizei in Litzmannstadt‎‎, πολωνικά: Prewencyjny Obóz Policji Bezpieczeństwa dla Młodzieży Polskiej w Łodzi‎‎) ήταν στρατόπεδο συγκέντρωσης των Γερμανών Ναζί για παιδιά Πολωνών Χριστιανών στο κατεχόμενo Λοτζ κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, το οποίο ιδρύθηκε τον Δεκέμβριο του 1942 δίπλα στο Γκέτο του Λοτζ, όπου οι Πολωνοεβραίοι φυλακίστηκαν πριν από το Ολοκαύτωμα.[3]

Kinder KZ
Χάρτης
Είδοςστρατόπεδο συγκέντρωσης[1]
Γεωγραφικές συντεταγμένες51°47′36″N 19°28′32″E
ΤοποθεσίαΓκέτο του Λοτζ
ΧώραΠολωνία
ΒραβείαΤάγμα του Σταυρού του Γκρούνβαλντ, 2η τάξη[2]
Commons page Πολυμέσα

Ιστορικό Επεξεργασία

Χωρισμένο το ένα από το άλλο μόνο από ένα ψηλό φράχτη από σανίδες, το παιδικό στρατόπεδο βρισκόταν στο τμήμα Γκέτο της πόλης που συνορεύει με τους σημερινούς δρόμους Μπράτσκα, μίλι Πλάτερ, Γκορνίτσα και Ζαγκαϊνικόβα. Η κύρια πύλη του καταυλισμού βρισκόταν στην οδό Πσεμισλόβα (Gewerbestrasse).[4] Το Kinder KZ λειτούργησε από το 1941 έως το 1945. Οι κρατούμενοι ήταν παιδιά απελαθέντων Πολωνών από όλες τις πολωνικές επαρχίες. Οι Ναζί παρακολουθούσαν τα παιδιά με σκανδιναβικά φυλετικά χαρακτηριστικά, αυτά που μεταξύ τους βρέθηκαν ταξινομημένα ως «φυλετικά πολύτιμα» στάλθηκαν από εδώ στο Γερμανικό Ράιχ για υιοθεσία και γερμανοποίηση, ώστε να ανατραφούν ως Γερμανοί. Περίπου 3.000 (μεταξύ 12.000 και 13.000 σύμφωνα με τη Διεθνή Υπηρεσία Ανίχνευσης) παιδιά αναγκάστηκαν να περάσουν από το στρατόπεδο. Τα 1.600 παιδιά-εργάτες εργάστηκαν σε παραγωγή στενά συνδεδεμένη με τη βιομηχανική παραγωγή του γκέτο, με Εβραίους εκπαιδευτές. Οι νεότεροι που είχαν καταγραφεί ήταν μόλις δύο ετών, ενώ οι περισσότεροι ήταν ηλικίας μεταξύ 8 και 14 ετών.[5][6]

 
Μνημείο σπασμένης καρδιάς για παιδιά του Λοτζ που μαρτύρησαν

Τοποθεσία και διάταξη Επεξεργασία

Έχοντας επιλέξει το Λοτζ (Λίτσμανστατ) για την τοποθεσία του, εξετάστηκαν πολλές τοποθεσίες εδώ: το μοναστήρι των Φραγκισκανών στο Γουαγκιεβνίκι στο Λοτζ, το σχολείο στο Τσίσνα κοντά στο Λοτζ, το κτήμα στο Dzierżązna κοντά στο Ζγκιες και η περιοχή στα μακρινά προάστια στα βορειοδυτικά του δυτικού την πόλη (σήμερα Μαριάνουφ, στην περιοχή Μπαουούτι), στο Haidelbeerenweg (τώρα οδός Χλεμπόβα).

Τέλος, αποφασίστηκε να διαχωριστεί η περιοχή από το γκέτο Λοτζ στην περιοχή της οδού Przemysłowa (κατά τη διάρκεια της κατοχής της Gewerbestrasse), η οποία ήταν ευκολότερη σε πρόσβαση. Επιπλέον, ήταν εγγενώς απομονωμένο λόγω της τοποθεσίας του. Πιθανώς ένα σημαντικό επιχείρημα ήταν ότι στο μέλλον θα μπορούσε να επεκταθεί χωρίς μεγάλα διοικητικά προβλήματα.[7]

Η επιθυμία να κρύψει την ύπαρξή της, που εμφανίζεται σε ορισμένες δημοσιεύσεις, ασφαλώς δεν ήταν σημαντικό στοιχείο λήψης της απόφασης, εάν είχε ληφθεί ποτέ υπόψη. Το βασικό κριτήριο ήταν εύκολο να καταληφθεί και, εάν ήταν απαραίτητο, να επεκταθεί η περιοχή. Όταν το στρατόπεδο άρχισε να λειτουργεί πάνω από την κύρια πύλη εισόδου από την οδό Przemysłowa, εμφανίστηκε μια μεγάλη πινακίδα με το πλήρες όνομά του.

Ένα τετράγωνο χωρίστηκε από το γκέτο μεταξύ των τρεχόντων δρόμων: Emily Plater - Bracka - Górnicza και το τότε δυτικό τείχος του εβραϊκού νεκροταφείου στην οδό Bracka (σήμερα τμήμα της οδού Zagajnikowa).

Η κύρια και μοναδική είσοδος για άτομα από την πόλη (πύλη) ήταν στο ul. Przemysłowa στην οδό Bracka (υπήρχε επίσης μια πύλη από την οδό Górnicza), εξ ου και το μεταπολεμικό όνομα "στρατόπεδο στο ul. Industrial ". Η περιοχή του καταυλισμού περιβαλλόταν από ψηλό ξύλινο φράχτη που δημιουργήθηκε από εβραϊκή ταξιαρχία που μεταφέρθηκε από το γκέτο.[8]

Σύμφωνα με τις υποθέσεις, το στρατόπεδο έπρεπε να είναι μέρος κράτησης για Πολωνούς νέους: Όσους είχαν συλληφθεί για μικροεγκλήματα, άστεγους, ή νέους των οποίων οι γονείς συνελήφθησαν ή εκτελέστηκαν.

Το διάταγμα του Κεντρικού Γραφείου Ασφάλειας του Ράιχ ανέφερε ότι "εγκληματίες ή παραμελημένα παιδιά ηλικίας 8 έως 16 ετών πρέπει να σταλούν στο στρατόπεδο".[9] Αρχικά προοριζόταν για παιδιά και εφήβους από 8 έως 16 ετών, αλλά αυτό το όριο μειώθηκε σύντομα σε ηλικία 6 ετών. Αναμφίβολα πληροφορίες δείχνουν ότι οι νεότεροι κρατήθηκαν επίσης προσωρινά εδώ - από 2 ετών.

Οι πρώτοι κρατούμενοι έφτασαν στο στρατόπεδο στις 11 Δεκεμβρίου 1942.[10]

Μετά τον πόλεμο Επεξεργασία

Τις πρώτες μέρες του τέλους της γερμανικής κατοχής του Λοτζ (μετά τις 19 Ιανουαρίου 1945) τα μεγαλύτερα παιδιά έφυγαν από το στρατόπεδο και πήγαν μόνα τους στα σπίτια τους. Κάποιοι από τους νεότερους το έκαναν επίσης, αλλά λίγο αργότερα επέστρεψαν στο στρατόπεδο, επειδή δεν μπορούσαν να αντεπεξέλθουν στη ζωή έξω από το φράχτη του. Ως εκ τούτου, ελήφθησαν από τις υπηρεσίες αναβίωσης και οργανισμούς φιλανθρωπίας και φροντίδας.[11]

Τον Φεβρουάριο του 1945, στο στρατόπεδο εντοπίστηκε μια απροσδιόριστη μονάδα του Κόκκινου Στρατού.[12] Αυτή η μονάδα εγκατέλειψε το μέρος μετά από μερικούς μήνες.

Μετά από αυτό το επεισόδιο, οι πρώην ιδιοκτήτες τους επέστρεψαν στα προπολεμικά σπίτια τους στην περιοχή. Ξύλινα κτίρια στρατόπεδων που δημιουργήθηκαν κατά την κατασκευή του - κυρίως μεγάλοι στρατώνες "Haus IX" και "Haus X" - κατά πάσα πιθανότητα κατεδαφίστηκαν από τους ιδιοκτήτες (αν όχι από τον πληθυσμό της γύρω περιοχής) των οικοπέδων στα οποία βρίσκονταν. Επίσης, πιθανότατα ο πρώτος που κατεδαφίστηκε ήταν ξύλινος φράκτης 2 μέτρων και χρησιμοποιήθηκε για διάφορους σκοπούς από τους κατοίκους της περιοχής.

Στη δεκαετία του 1960, δημιουργήθηκε ένα συγκρότημα κατοικιών αποτελούμενο από τετραώροφες πολυκατοικίες μέσα και γύρω από το πρώην στρατόπεδο ως τμήμα μιας ενδελεχούς ανακατασκευής αυτής της περιφερειακής περιοχής της πόλης. Όλα τα ξύλινα κτίρια κατεδαφίστηκαν, συχνά σε κακή τεχνική κατάσταση. Επίσης πέτρινα, αν εμπόδιζαν τη θέση κατασκευής των νέων μπλοκ.

Διατηρημένα κτίρια του καταυλισμού Επεξεργασία

Τα κτίρια που διατηρήθηκα μετά την εκκαθάριση του καταυλισμού, και ανοικοδομήθηκαν λίγο πολύ, ήταν:[13]

  • Mostowskiego 19 - διώροφο κτίριο, που στέγαζε τα γραφεία διοίκησης και αποθήκη τροφίμων, καθώς και εργαστήρια υποδηματοποιών και ραπτών σε μέρος του δαπέδου και της σοφίτας,
  • Mostowskiego 22 - διώροφο κτίριο. το λεγομενο. Το "Haus VII" προοριζόμενο για περίπου 200 κορίτσια, που βρίσκονταν σε τέσσερα διαμερίσματα 2 δωματίων, δύο σε κάθε όροφο. Το δωμάτιο υπηρεσίας των εποπτών βρισκόταν στο ισόγειο,
  • Mostowskiego 26 - έ
  • διώροφο κτίριο. παιδικό μπλοκ. Μόνο τον Αύγουστο του 1943 προσαρμόστηκε για τις ανάγκες του καταυλισμού, για να φιλοξενήσει τα παιδιά των γονέων που συνελήφθησαν με τη λεγόμενη «Υπόθεση Mosin»,[14] αλλά μαζί τους περίπου 100 παιδιά τοποθετήθηκαν μόνιμα εδώ.
  • Przemysłowa 29 και 29a - διώροφο κτίριο. Σύμφωνα με τον πρώην κρατούμενο J. Witkowski,[15] ήταν κρατούμενος στην απομόνωση, αλλά η ανάλυση των σημερινών κτιρίων δείχνει ότι υπήρχαν εργαστήρια κλειδαράδων και ξυλουργών, καθώς και αίθουσες για ηλεκτρολόγους και υαλουργούς στρατόπεδων. Η απομόνωση πιθανότατα βρίσκεται στην τοποθεσία του τρέχοντος περίπτερου αγορών που βρίσκεται δίπλα του.
  • Przemysłowa 34 - διώροφο κτίριο με ψηλή σοφίτα. πρώην έδρα στρατόπεδων · υπάρχει ενημερωτική και αναμνηστική πινακίδα που τοποθετήθηκε στη δεκαετία του '70 του 20ού αιώνα
  • Przemysłowa 48a - διώροφο κτίριο από τούβλα. το λεγόμενο. "Haus V" (μεταβατικό μπλοκ - καραντίνα), που χρησιμοποιείται ιδιαίτερα εντατικά κατά την επιδημία τύφου το 1943 και το τραχύμα το 1944. Συχνά κρατήθηκαν εδώ και 300 παιδιά.

Στη δεκαετία του 1970, το ανατολικό τμήμα της πρώην περιοχής του στρατοπέδου, δίπλα στο τείχος του εβραϊκού νεκροταφείου και τμήμα του νεκροταφείου, χρησιμοποιήθηκε για την επέκταση της οδού Sporna, η οποία πήρε το όνομα της οδού Zagarczyowa.

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. Μουσείο Μνήμης του Ολοκαυτώματος των Ηνωμένων Πολιτειών: «Encyclopedia of Camps and Ghettos, 1933-1945» (Αγγλικά) Indiana University Press. 2009.
  2. Ανακτήθηκε στις 13  Απριλίου 2021.
  3. Joanna Podolska, Dorota Dekiert, Traces of the Litzmannstadt Getto. A guide to the past, Piatek Trzynastego, 2004, (ISBN 83-7415-001-7).
  4. The camp for Polish children Przemystowa Street (Gewerbestrasse) Lodz-Ghetto.com homepage.
  5. ITS, Erecting the Lodz Ghetto February 1940 International Tracing Service. Internet Archive. Retrieved March 29, 2015.
  6. Michael Hepp, Denn ihrer ward die Hölle. Kinder und Jugendliche im "Jugendverwahrlager Litzmannstadt" (For they lived through hell. Children and Adolescents in the “Litzmannstadt Camp taking custody of children and adolescents”), in: Mitteilungen der Dokumentationsstelle zur NS-Sozialpolitik (Announcements of the Documentation Agency on Nazi social policy), April 1986, copy 11/12, pp. 49-71
  7. Józef Witkowski: Hitlerowski obóz koncentracyjny dla małoletnich w Łodzi. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1975
  8. Lodz Ghetto Chronicle z 19 X 1942, nr 168
  9. Obóz dla dzieci i młodzieży w Łodzi przy ulicy Przemysłowej. W: Roman Hrabar: Zbrodnie hitlerowskie wobec dzieci i młodzieży Łodzi, okręgu łódzkiego. Łódź: 1979
  10. Józef Witkowski: Hitlerowski obóz koncentracyjny dla małoletnich w Łodzi. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1975, p. 37
  11. Maria Niemyska-Hessenowa: „Dzieci z Lagru w Łodzi”; „Służba Społeczna”, Łódź 1946.
  12. Benno Kroll, Tak było. Wspomnienia łódzkiego Volksdeutscha. Łódź 2010, wyd. Tygiel Kultury, (ISBN 978-83-88552-67-0)
  13. Józef Witkowski: Hitlerowski obóz koncentracyjny dla małoletnich w Łodzi. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1975. pp 56-67
  14. Jacek Nawrocik and Renata Wełniak, Sprawa mosińska 1943 rok. Żabikowo 2013
  15. Józef Witkowski: Hitlerowski obóz koncentracyjny dla małoletnich w Łodzi. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1975. pp.57-58

Βιβλιογραφία Επεξεργασία

  • Józef Witkowski: Hitlerowski Obóz Koncentracyjny dla małoletnich w Łodzi (auf deutsch etwa: Das Hitler-Konzentrationslager für Minderjährige in Lodz). Breslau (Βρότσουαφ) 1975
  • Hrabar, Roman: Obóz dla dzieci i młodzieży w Łodzi przy ulicy Przemysłowej (auf deutsch etwa: Das Kinder- und Jugendlager στο Lodz in der Przemysłowa-Straße). Σε: Zbrodnie hitlerowskie wobec dzieci i młodzieży Łodzi oraz okręgu łódzkiego, Łódź: 1979
  • Michael Hepp: Denn ihrer ward die Hölle. Kinder und Jugendliche im „Jugendverwahrlager Litzmannstadt“. Σε: Mitteilungen der Dokumentationsstelle zur NS-Sozialpolitik. Απρίλιος 1986, Heft 11/12, σελ. 49–71, ISSN 0179-4299
  • Kempisty, Czesław; Frejtak, Stanisław: Wstępne wyniki badań lekarskich byłych więźniów obozu dla dzieci i młodzieży w Łodzi (Vorläufige Ergebnisse ärztlicher Untersuchungen an ehemaligen Häftlingen des Kinder). Σε: Biuletyn Głównej Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich w Polsce, Bd. 23 (1976)
  • Kozłowicz, Tatiana: Karny obóz pracy dla dzieci i młodzieży w Łodzi (Das Strafarbeitslager für Kinder und Jugendliche in Lodz). Σε: Zbrodnie hitlerowskie na dzieciach i młodzieży polskiej 1939-1945, Βαρσοβία: 1969
  • Niemyska-Hessenowa, Maria: Dzieci z „Lagru” w Łodzi (Die Kinder aus dem „Lager” στο Λοτζ). Σε: Służba społeczna, Nr. 1 (1946)
  • Wasiak, Julia: Obóz dla dzieci i młodzieży polskiej przy ul. Przemysłowej (Das Lager für polnische Kinder und Jugendliche in der Przemysłowa-Straße). Σε: Głowacki, A., Abramowicz, S. (Hrsg. ): Obozy hitlerowskie w Łodzi, Λοτζ: 1998
  • Stanczyk, Ewa: Κεφάλαιο 3. Σε: Εορτασμός των παιδιών του Β 'Παγκοσμίου Πολέμου στην Πολωνία, Λονδίνο: 2019