Συντεταγμένες: 30°28′0.01″N 31°10′59.99″E / 30.4666694°N 31.1833306°E / 30.4666694; 31.1833306

Η Άθλιβις[1] ή Άθριβις[2] ή Αθάρραβις[3] ήταν αρχαία πόλη της Αιγύπτου στο Δέλτα του Νείλου. Βρίσκεται χτισμένη σε ένα μικρό λόφο, όπου λέγεται σήμερα Κομ Ατρίμπ, βορειοανατολικά της σύγχρονης πόλης της Μπάνχα, βόρεια του Καΐρου. Η Άθλιβις χτίστηκε στην ανατολική όχθη του τανιτικού παρακλαδίου του Νείλου.

Άθλιβις Κάτω Αιγύπτου
Χάρτης
Είδοςτελλ και αρχαιολογική θέση
Γεωγραφικές συντεταγμένες30°28′0″N 31°11′0″E
Διοικητική υπαγωγήΚυβερνείο Καλγιούμπια
ΧώραΑίγυπτος
Commons page Πολυμέσα

Ο Αμμιανός Μαρκελλίνος υπολογίζει ότι ήταν από τις πιο σημαντικές πόλεις του Δέλτα του Νείλου τον τέταρτο αιώνα μ.Χ.[4]. Φαίνεται να είχε αρκετή σημασία ώστε να δώσει το όνομα "Αθλιβίτικους Φλάβιους" ή "ποτάμι Αθλιβίτικο", στο άνω τμήμα του Τανιτικού βραχίονα του Νείλου. Η πόλη ήταν μία από τις στρατιωτικές νομές που είχαν ανατεθεί στην πολιτοφυλακή των Φαραώ. Αργότερα επί Ελληνορωμαϊκής εποχής ανήκε στην επαρχία της Αουγουστιάμνικα Σεκούντα.

Το όνομα της πόλης προέρχεται από τη θεά Ρεπούτ, Θλίβις για τους αρχαίους έλληνες, όπου επιγραφές τόσο στην Άθλιβιν και στην Πανόπολιν τη μετατρέπουν στην πιο μεγάλη θεά. Στην πόλη λατρευόταν και ο Άμμωνας Κεμ, μία από τις πρώτες θεότητες στην αιγυπτιακή μυθολογία]. Σύμφωνα με τον Τζον Γκάρντερ Ουίλκισον[5] στην πόλη λατρεύονταν λεοντοκέφαλες θεές, των οποίων οι ονομασίες δεν έχουν εξακριβωθεί.

Σήμερα τα ερείπια της Άθλιβις βρίσκονται στο σημείο όπου το σύγχρονο κανάλι του Moueys συναντά τον Νείλο. Έχουν ανευρεθεί τα ερείπια ενός ναού αφιερωμένο στη θεά Ρεπούτ. Τα περισσότερα ερείπια πιθανώς συνδέονται με την 25η μέχρι την 30η δυναστεία. Υπάρχει επίσης μια εκτενή ελληνική και ρωμαϊκή νεκρόπολη. Μια επιγραφή σε ένα από τα επιστύλια του ναού φέρει την ημερομηνία του ένατου έτους του Τιβέριου, και περιέχει επίσης το όνομα της συζύγου του Ιουλίας, κόρη του Αυγούστου. Περίπου μισό μίλι απόσταση είναι τα λατομεία από τα οποία πήραν την πέτρα για την κατασκευή του ναού, εκεί υπάρχει και μικρές ταφές σε σπηλιά, μία από αυτές έχει ελληνική επιγραφή. Τα υπερυψωμένα μονοπάτια και τα ερείπια δείχνουν γενικά ότι η πόλη ήταν πολύ μεγάλη και ωραιοποιημένη στο πλαίσιο των Πτολεμαίων[6].

Η πόλη ήταν έδρα χριστιανικής επισκοπής, βοηθός επίσκοπος της μητρόπολης Λεοντόπολις, την πρωτεύουσα της ρωμαϊκής επαρχίας της Αυγουστιάμνικα Σεκούντα. Τα ονόματα των δώδεκα επισκόπων της είναι γνωστά λόγω της συμμετοχής τους στις οικουμενικές συνόδους και για άλλους λόγους[7][8][9]. Σήμερα είναι εισηγμένη από την Καθολική Εκκλησία ως τιμητικός τίτλος[10].

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. Stephani Byzantii Ἐθνικων , [...] Αθλιβις, πόλις Αιγύπτου, ο πολίτης Αθλιβίτης [...]
  2. Γεωγραφικά Στράβωνος Κεφάλαιο Ι παρ. 20
  3. Herodotus ii. 166, Ptolemy iv. 5. § § 41, 51, Pliny's Natural History 9.11; Stephanus of Byzantium sv.
  4. Ammianus, xxii. 16.6.
  5. Wilkinson, Manners and Customs of the Ancient Egyptians, vol. iv. p. 265
  6. Champollion, L'Egypte, vol. ii. p. 48; Wilkinson, Egypt and Thebes, p. 393.
  7. Michel Lequien, Oriens christianus in quatuor Patriarchatus digestus, Paris 1740, Vol. II, coll. 553-556
  8. "Athribis" in Dictionnaire d'Histoire et de Géographie ecclésiastiques, vol. V, Paris 1931, coll. 124-125
  9. Klaas A. Worp, A Checklist of Bishops in Byzantine Egypt (A.D. 325 - c. 750), in Zeitschrift für Papyrologie und Epigraphik 100 (1994) 283-318
  10. Annuario Pontificio 2013 (Libreria Editrice Vaticana 2013 ISBN 978-88-209-9070-1), p. 841