Έλληνες στη Σερβία
Οι Έλληνες στη Σερβία αριθμούν 725 άτομα σύμφωνα με την απογραφή του 2011[1] (μια αύξηση από τα 572 άτομα στην απογραφή του 2002),[3] και αναγνωρίζονται ως εθνική μειονότητα από τη σερβική κυβέρνηση.[3] Μια εκτίμηση από την Ένωση Ελλήνων στη Σερβία θέτει τον αριθμό των Σέρβων ελληνικής καταγωγής σε 4.500 άτομα. Οι Έλληνες της Σερβίας συγκεντρώνονται κυρίως σε τέσσερις σερβικές πόλεις: το Βελιγράδι, το Σμεντέρεβο, τη Νις και το Νόβι Σαντ. Ελληνική παρουσία καταγράφεται επίσης στις πόλεις Σόμπορ, Πάντσεβο, Σουμπότιτσα, Κραγκούγιεβατς, Ποζάρεβατς, Μπορ, Μπάτσκι Πέτροβατς και Ζρένιανιν. Πολλοί Έλληνες πρόσθεσαν τις σλαβικές καταλήξεις ("ιτς", "σκι" ή "εφ") στα επώνυμά τους ως διαδικασία αφομοίωσης στη ΣΟΔ Γιουγκοσλαβία.[4] Η πρώτη ένωση Ελλήνων στη Σερβία δημιουργήθηκε το 1923 με την ονομασία "Ρίγκα οντ Φερέ". Η πρώτη κοινωνία φιλίας Σερβίας-Ελλάδας ιδρύθηκε το 1934 από τον Πάβλε Καρατζώρτζεβιτς,[5] και σήμερα έχει πάνω από 2.500 μέλη.
Grci u Srbiji | |
|---|---|
| Συνολικός πληθυσμός | |
| Περιοχές με σημαντικούς πληθυσμούς | |
| Βελιγράδι, Σμεντέρεβο, Νόβι Σαντ, Νις |
Δεν υπάρχει αναλφαβητισμός μεταξύ της ελληνικής μειονότητας. Όσον αφορά το επάγγελμα, το 57.17% είναι εργάτες, το 26.4% είναι επαγγελματίες, το 20.2% είναι επαγγελματίες και το 12.4% είναι νομοθέτες, υπάλληλοι και διευθυντές.[6]
Πολιτισμός Επεξεργασία
Οι ελληνοσερβικές οικογένειες έχουν τη δική τους ονομαστική εορτή. Οι μικτοί Σέρβοι-Έλληνες γιορτάζουν τον Σλάβα και όλοι γιορτάζουν τον Ευαγγελισμό.
Το ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών ισχυρίζεται ότι οι γάμοι μεταξύ Σέρβων και Ελλήνων που ζουν στη Σερβία είναι αρκετά συνηθισμένοι και αυτό οφείλεται στους στενούς δεσμούς που μοιράζονται πολλοί Έλληνες και Σέρβοι.[7]
Μεσαίωνας Επεξεργασία
Κατά τη διάρκεια του πρώιμου Μεσαίωνα, η Σερβία ήταν θέμα της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Η εθνογένεση των Σέρβων άρχισε στο βυζαντινοσλαβικό περιβάλλον ως τμήμα της ευρύτερης βυζαντινής κοινότητας. Τον 11ο και τον 12ο αιώνα, οι Σέρβοι άρχισαν να αγωνίζονται για ανεξαρτησία, επαναστατώντας εναντίον των Βυζαντινών. Κατά τους επόμενους αιώνες, η Σερβία ήταν ανεξάρτητη και είχε κυρίως φιλικές σχέσεις με το Βυζάντιο. Οι περισσότερες βασίλισσες ήταν βυζαντινές (όπως η Ευδοκία Αγγελίνα, η Σιμωνίδα, η Μαρία Παλαιολόγια, η Ειρήνη Καντακουζηνή, η Ελένη Παλαιολογίνα). Ορισμένες βυζαντινές οικογένειες βτήκαν καταφύγιο στη Σερβία στα τέλη του 14ου και στις αρχές του 15ου αιώνα, όταν οι Οθωμανοί κατέκτησαν τα τελευταία εδάφη του Βυζαντίου.
Σύγχρονη ιστορία Επεξεργασία
Η πρώτη αναφορά ελληνικού σχολείου στη Σερβία έγινε το 1718, με τον Στέφανο Δάσκαλο ως δάσκαλο στο Βελιγράδι. Τα Ελληνικά σχολεία αντιμετωπίζονταν με πολύ σεβασμό και τα παρακολουθούσαν επίσης παιδιά διάσημων Σέρβων. Τα ελληνικά σχολεία καλούσαν δάσκαλους από την Ελλάδα για να διδάξουν σε δημοτικά, γυμνάσια και λύκεια όπου υπήρχαν Έλληνες, όπως στις πόλεις Κάρλοβατς, Σμεντέρεβο, Ζεμούν, Βελιγράδι, Ποζάρεβατς, Νόβι Σαντ, Σάμπατς και άλλες. Ο Σέρβος πατριάρχης Καλίνικος Β' (1765-1766) ήταν Έλληνας και συνέβαλε σημαντικά στο κλείσιμο του Σερβικού Πατριαρχείου της Πέγιας το 1766 από τους Οθωμανούς.
Αρκετές αρωμανικές οικογένειες (από τη Μακεδονία) συνελήφθησαν ως αιχμάλωτοι από τους Βουλγάρους το 1916 και εστάλησαν στο Ποζάρεβατς, το οποίο βρισκόταν υπό βουλγαρική κατοχή. Επέστρεψαν το 1918 όταν το βουλγαρικό μέτωπο έσπασε και επέστρεψαν στην Ελλάδα.[8] Εργάστηκαν στους σερβόκτητους αμπελώνες και στα σπίτια των Εβραϊκής καταγωγής οικογενειών που ασχολούνταν με το εμπόριο. Ωστόσο, αρκετοί Έλληνες παρέμειναν στο Ποζάρεβατς, όπου ασχολήθηκαν κυρίως με το εμπόριο και τον ξενοδοχειακό τομέα καθώς και με τα καφενεία, όπου είχαν μεγάλη επιτυχία. Μερικοί από αυτούς έγιναν γνωστοί, εύποροι και σεβαστοί κάτοικοι της πόλης. Στα καφενεία τους έδωσαν ελληνικά ονόματα, π.χ. Ιτιά, Κλέουσα, Τα δυο λευκά περιστέρια και Κασίνη. Οι Έλληνες και οι Σέρβοι ήταν Χριστιανοί Ορθόδοξοι, επομένως η συμβίωσή τους ήταν πολύ καλή. Πολύ συχνά, ξεκινώντας από τα πρώτα χρόνια της παραμονής των Ελλήνων στην περιοχή, γίνονταν μικτοί γάμοι Ελλήνων και Σέρβων. Με το πέρασμα των ετών, η δεύτερη και η τρίτη γενιά των Ελλήνων εποίκων έχασαν την επαφή τους με την ελληνική γλώσσα, κυρίως επειδή οι Έλληνες δεν ζούσαν απομονωμένοι ή σε ομάδες, αλλά αφομοιώθηκαν στην ευρύτερη ελληνική κοινωνία πολύ γρήγορα.[9]
Τον Μάιο του 1945, 4.650 Έλληνες πρόσφυγες, κυρίως άνδρες μέλη του ΕΛΑΣ, εγκαταστάθηκαν στο χωριό Μαγκλίτς με τη βοήθεια της γιουγκοσλαβικής κυβέρνησης. Από το 1945 έως το 1948 το χωριό ήταν μια ιδιόρρυθμη περίπτωση ελληνικής εξωεδαφικής δικαιοδοσίας. Το σχίσμα Τίτο-Στάλιν δίχασε την ελληνική κοινότητα, καθώς υπήρχαν Έλληνες που υποστήριζαν τη Γιουγκοσλαβία καθώς και Έλληνες που υποστήριζαν την Κομιντέρν. Οι τελευταίοι έφυγαν από τη χώρα. Οι εναπομείναντες μετανάστευσαν τελικά στη Μακεδονία και λίγοι παρέμειναν στη χώρα.
Οι Έλληνες πολιτικοί και οργανώσεις υποστήριζαν τη Σερβία στους Γιουγκοσλαβικούς Πολέμους. Οι Έλληνες εθελοντές πολέμησαν στο πλευρό των Σέρβων στην Ελληνική Εθελοντική Φρουρά, ως μια μονάδα του Στρατού της Σερβικής Δημοκρατίας της Βοσνίας (ВРС, VRS).
Διακήρυξη της ανεξαρτησίας του Κοσσυφοπεδίου Επεξεργασία
Η ελληνική μειονότητα της Σερβίας έχει ζητήσει από την ελληνική κυβέρνηση να μην αναγνωρίσει τη μονομερή ανακήρυξη ανεξαρτησίας του Κοσσυφοπεδίου από τους Αλβανούς του Κοσσυφοπεδίου. Δήλωσαν ότι η ανεξαρτησία του Κοσσυφοπεδίου θα θέσει σε κίνδυνο τη σταθερότητα των Βαλκανίων και θα αποδυναμώσει τις παραδοσιακές ελληνοσερβικές σχέσεις.
| « | ...Εμείς, οι Έλληνες στη Σερβία, ανησυχούμε από το γεγονός ότι η ελληνική κυβέρνηση έχει παραμείνει σιωπηλή για το θέμα της μονομερούς ανακήρυξης ανεξαρτησίας του ψευδοκράτους του Κοσσυφοπεδίου... Κάνουμε έκκληση προς στην Ελλάδα να μην καταστρέψει κάθε τι τιμημένο και καλό - το οποίο έχει κάνει μέχρι σήμερα υποστηρίζοντας ένα αφοσιωμένο φίλο και σύμμαχο στη περιοχή.[10] | » |
Η έκκληση προσθέτει επίσης ότι μια λάθος απόφαση στο θέμα από την ελληνική κυβέρνηση θα "ερειπώσει ότι χρειάστηκε πολύ καιρό για να χτιστεί ανάμεσα στις δύο χώρες".
Σημαντικοί άνθρωποι Επεξεργασία
- Μπάτα Πασκάλιεβιτς (1923–2004), Σέρβα ηθοποιός με Έλληνα πατέρα
- Ράντομιρ Σάπερ (1925–1998), Σέρβος καθηγητής με Έλληνα πατέρα
- Κόστα Αμπράσεβιτς (1879–1898), Σέρβος ποιητής, γεννημένος στην Οχρίδα, με Ελληνίδα μητέρα
- Κώστας Κουμανούδης (1874–1962), Σέρβος πολιτικός και καθηγητής με Έλληνα πατέρα
- Βλάνταν Τζόρτζεβιτς, πρωθυπουργός της Σερβίας (1897–1900). Ο πατέρας του είχε καταγωγή από τη Μακεδονία.
- Φανούλα Παπάζογλου, Γιουγκοσλάβα και Σέρβα ιστορικός, γεννημένη στο Μοναστήρι (Μπίτολα) από Έλληνες γονείς
- Γιόβαν Στέριγια Πόποβιτς (1806–1856), Σέρβος θεατρικός συγγραφέας και ποιητής με Έλληνα πατέρα
- Κονσταντίν Χάντιγια (άκμασε το 1817–35), γραμματέας του Μίλος Ομπρένοβιτς, γεννημένος στο Ζέμουν. Ο παππούς του ήταν Έλληνας.
- Ναούμ Καρνάρας (άκμασε το 1804 – πέθανε το 1817), γραμματέας του Καραγιώργη Πέτροβιτς, από τη Θεσσαλία
- Βέρα Ευθυμιάδη-Γιομπστ
- Ντραγκουτίν Ινκιόστι Μεντένιακ, Σέρβος διακοσμητικός ζωγράφος με Έλληνα πατέρα[εκκρεμεί παραπομπή]
- Σρντζαν Σάπερ, Σέρβος μουσικός και επιχειρηματίας, με Έληνα παππού.
Δείτε επίσης Επεξεργασία
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ 1,0 1,1 «2011 Census of Population, Households and Dwellings in the Republic of Serbia: Population according to ethnicity – "Others" – ethnic groups with less than 2.000 members and multiple declared ethnicity» (PDF). Statistical Office of the Republic of Serbia. 2012. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 17 Απριλίου 2016. Ανακτήθηκε στις 8 Απριλίου 2019.
- ↑ «Archived copy». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Μαΐου 2014. Ανακτήθηκε στις 3 Ιανουαρίου 2016.
- ↑ 3,0 3,1 «Archived copy». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Μαΐου 2014. Ανακτήθηκε στις 3 Ιανουαρίου 2016.
- ↑ «Nama Su Samo Srbi Braća». www.serbia-hellas.com (στα Σερβικά). Ανακτήθηκε στις 21 Ιουνίου 2016.
- ↑ «DRUŠTVO SRPSKO-GRčKOG PRIJATELJSTVA| Vesti». Srpska dijaspora | Vesti (στα Σερβικά). 18 Απριλίου 2009. Ανακτήθηκε στις 21 Ιουνίου 2016.[νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ «Grci u Srbiji - ŽIVOT U SRBIJI DANAS» (στα Serbian). Udruženje Grka u Srbiji "Riga od Fere". 2008. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Μαρτίου 2012. Ανακτήθηκε στις 10 Νοεμβρίου 2010.
- ↑ Bilateral Relations Between Greece and Serbia Αρχειοθετήθηκε 2012-02-06 στο Wayback Machine. Greek Ministry of Foreign Affairs
- ↑ Y. Veligratlis, Interview in Serres, November 17, 2005.
- ↑ Miroljub Manojlovic
- ↑ «The Greek national minority council and Association of Greeks in Serbia». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Φεβρουαρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 8 Απριλίου 2019.
Περαιτέρω ανάγνωση Επεξεργασία
- Obolensky, Dimitri (1974) [1971]. The Byzantine Commonwealth: Eastern Europe, 500-1453. London: Cardinal.
- Ostrogorsky, George (1956). History of the Byzantine State. Oxford: Basil Blackwell.
- Стереотипи о Грцима у српском језику (Σερβικά)