Έμφυλη βία στην Ελλάδα

Αυτή η λίστα περιέχει καταγεγραμμένα περιστατικά βίας κατά των γυναικών στην Ελλάδα τις τελευταίες δεκαετίες. Πρόσφατες μελέτες (UNODOC 2018,2019) αποδεικνύουν ότι για το 2017, το 20% των θυμάτων ανθρωποκτονιών παγκοσμίως ήταν γυναίκες. Το 58% των γυναικών-θυμάτων ανθρωποκτονίας από πρόθεση παγκοσμίως δολοφονήθηκε από τον σύζυγο/σύντροφο ή άλλο μέλος της οικογένειάς του. Υπολογίζεται πως 50.000 γυναικοκτονίες σημειώνονται κάθε χρόνο στον πλανήτη, το οποίο αντιστοιχεί σε 137 γυναίκες κάθε μέρα κατά μέσο όρο, δηλαδή 1 κάθε 10 λεπτά . O όρος γυναικοκτονία αναγνωρίζεται μεταξύ άλλων και από το Ευρωπαικό Ινστιτούτο της Ισότητας των Φύλων ως ¨την δολοφονία γυναικών και κοριτσιών λόγω του φύλου τους¨. Στην Ελλάδα, ωστόσο, δεν υπάρχει επίσημη καταγραφή που να συμπεριλαμβάνει τη διάσταση του φύλου.

Σύμφωνα με το Κέντρο Ερευνών για Θέματα Ισότητας: " Το σύνολο των βιασμών που καταγγέλθηκαν ετησίως στην Ελληνική Αστυνομία τα έτη 2010-2017 κυμαίνονταν από 163-264. Το 2017 επτά γυναίκες δολοφονήθηκαν στην Ελλάδα από κάποιο μέλος της οικογένειάς τους – το 2016 και το 2018 οι δολοφονίες γυναικών από συγγενικό τους πρόσωπο είχαν ανέλθει σε 13 σε κάθε έτος αντίστοιχα. Από το σύνολο των δραστών που διώχθηκαν ποινικά για άσκηση ενδοοικογενειακής βίας το 86,2% αυτών το 2016 ήταν άνδρες, το 84% αντίστοιχα για το 2017 και το 85,4% για το 2018. Οι καταδικαστικές αποφάσεις των Εισαγγελιών για ενδοοικογενειακή βία το 2016 αφορούσαν άνδρες σε ποσοστό 92,8%, 93,4% για το 2017 και 92,2% για το 2018. "

Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛ.ΑΣ., τα έτη 2013-2018 δολοφονήθηκαν στη χώρα μας 69 γυναίκες με αιτία την ενδοοικογενειακή βία, που αντιστοιχεί στο 30,4-50% του συνόλου των γυναικών θυμάτων ανθρωποκτονιών ετησίως. Πρέπει δε να επισημάνουμε ότι το ποσοστό αυτό είναι στην πραγματικότητα αρκετά μεγαλύτερο, καθώς μέχρι τον Ν. 4531/2018 με τον οποίο κυρώθηκε η Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης, στην έννοια της οικογένειας δεν συμπεριλαμβάνονταν οι νυν ή τέως μόνιμοι σύντροφοι, ούτε τα μέρη συμφώνου συμβίωσης.

Η έμφυλη βία παρότι καθημερινό φαινόμενο παραμένει αόρατο, καθώς το ποσοστό καταγγελιών, παγκοσμίως, είναι μικρό. Η πιο συχνή μορφή βίας προέρχεται από τον σύζυγο ή τον ερωτικό σύντροφο. Οι γυναίκες 15-44 ετών κινδυνεύουν περισσότερο από βιασμό ή ενδοοικογενειακή βία παρά από καρκίνο, τροχαία ατυχήματα, πόλεμο ή ελονοσία, ενώ το 55%-95% θυμάτων ενδοοικογενειακής βίας δεν καταγγέλλουν το πρόβλημα.

Σύμφωνα με τη μεγαλύτερη δημοσκοπική έρευνα που έχει διεξαχθεί παγκοσμίως, για τη βία κατά των γυναικών με τη συμμετοχή πάνω από 42.000 γυναικών, ηλικίας από 18 έως 74 ετών, από 28 κράτη μέλη της ΕΕ :

• 1 στις 3 γυναίκες στην ΕΕ έχει υποστεί σωματική βία από την ηλικία των 15 ετών και άνω.
• 1 στις 2 γυναίκες έχει βιώσει ψυχολογική βία από τον σύντροφό της.
• 1 στις 8 γυναίκες έχει υποστεί οικονομική βία από τον σύντροφό της.
• 1 στις 20 γυναίκες έχει πέσει θύμα βιασμού.
• 1 στις 3 γυναίκες έχει παρενοχληθεί σεξουαλικά στον χώρο εργασίας.
• 1 στις 5 νεαρές γυναίκες, μεταξύ 18-29 ετών, έχει παρενοχληθεί σεξουαλικά στο διαδίκτυο.
• 1 στις 5 γυναίκες έχει βιώσει stalking (εξακολουθητική παρακολούθηση).
• 50 γυναίκες χάνουν τη ζωή τους κάθε εβδομάδα εξαιτίας της ενδοοικογενειακής βίας στην ΕΕ.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο τον Νοέμβριο 2019, στην εκδήλωση με θέμα «Έμφυλη Βία και τις Κοινωνικο-πολιτικές Πρακτικές. Η ακραία περίπτωση της «Γυναικοκτονίας»:

• 2.600 γυναίκες στην ΕΕ χάνουν τη ζωή τους κάθε χρόνο από ενδοοικογενειακή βία.
• Το 82% των περιστατικών ενδοοικογενειακής βίας έχει θύματα τις γυναίκες.
• 1 στις 2 δολοφονίες γυναικών παγκοσμίως γίνεται από τους συζύγους/συντρόφους.
• 1 στις 3 γυναίκες και κορίτσια παγκοσμίως βιώνουν σωματική ή σεξουαλική βία κάποια στιγμή στη ζωή τους.

2013-2015

Σύμφωνα με στοιχεία τις ΕΛ.ΑΣ., 36 γυναίκες δολοφονήθηκαν στην Ελλάδα με αιτία την ενδοοικογενειακή βία από το 2013 ως το 2015.

2016

Το 2016 σημειώθηκαν 13 δολοφονίες γυναικών από συγγενικό τους πρόσωπο. Από το σύνολο των δραστών που διώχθηκαν ποινικά για άσκηση ενδοοικογενειακής βίας το 86,2% ήταν άνδρες. Οι καταδικαστικές αποφάσεις των Εισαγγελιών για ενδοοικογενειακή βία το 2016 αφορούσαν άνδρες σε ποσοστό 92,8%.

2017

Το 2018 σημειώθηκαν 7 δολοφονίες γυναικών από συγγενικό τους πρόσωπο. Από το σύνολο των δραστών που διώχθηκαν ποινικά για άσκηση ενδοοικογενειακής βίας το 84% ήταν άνδρες. Οι καταδικαστικές αποφάσεις των Εισαγγελιών για ενδοοικογενειακή βία το 2017 αφορούσαν άνδρες σε ποσοστό 93,4% για το 2017.

2018

Το 2018 σημειώθηκαν 13 δολοφονίες γυναικών από συγγενικό τους πρόσωπο.Από το σύνολο των δραστών που διώχθηκαν ποινικά για άσκηση ενδοοικογενειακής βίας το 85,4% ήταν άνδρες. Οι καταδικαστικές αποφάσεις των Εισαγγελιών για ενδοοικογενειακή βία το 2018 αφορούσαν άνδρες σε ποσοστό 92,2%.

Από τη Δευτέρα 2 Απριλίου 2012 μέχρι την Πέμπτη 15 Νοεμβρίου 2018 εξυπηρετήθηκαν στα 41 Συμβουλευτικά Κέντρα ανά την επικράτεια, αυτοπροσώπως αλλά και μέσω τρίτων προσώπων, 25.079 γυναίκες, ενώ τα 22.183 περιστατικά αφορούσαν περιστατικά βίας. Από το σύνολο των 3.325 γυναικών που απευθύνθηκαν το 2018 στη γραμμή SOS 15900 της ΓΓΟΠΙΦ, το 88,8% των περιπτώσεων αφορούσε σε περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας.

2019

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ελληνικής ομάδας του Ευρωπαϊκού Παρατηρητηρίου για τις Γυναικοκτονίες (European Observatory on Femicide) τα έτη 2019-2020 τελέστηκαν στην Ελλάδα τουλάχιστον 39 γυναικοκτονίες.