Το Έξι Σίγμα (6σ) ορίζεται ως μία οργανωμένη και συστηματική μέθοδος με στόχο τη βελτίωση της στρατηγικής διαδικασίας και την ανάπτυξη νέων προϊόντων και υπηρεσιών σε έναν οργανισμό. Βασίζεται σε στατιστικές μεθόδους και η επιστημονική μέθοδος εφαρμόζεται για να γίνουν ουσιαστικές μειώσεις στα ποσοστά ελαττωμάτων ώστε να φτάνουν στο αποδεκτό επίπεδο που καθορίζει ο πελάτης.[1]

Το 6σ είναι ένα πρόγραμμα βελτίωσης της ποιότητας που έχει ως στόχο τη μείωση του αριθμού των ελαττωματικών προϊόντων, σε 3,4 τεμάχια ανά εκατομμύριο.[2] Χρησιμοποιεί την κανονική κατανομή και την ισχυρή σχέση μεταξύ μη συμμορφούμενων προϊόντων και την απόδοση προϊόντος ,την αξιοπιστία, την απογραφή, το πρόγραμμα παραγωγής κ.λπ. Δίνει έμφαση στον έξυπνο συνδυασμό της σοφίας ενός οργανισμού με αποδεδειγμένα στατιστικά εργαλεία για τη βελτίωση τόσο της αποδοτικότητας όσο και της αποτελεσματικότητας του οργανισμού, όταν πρόκειται για την κάλυψη των αναγκών των πελατών. Ο απώτερος στόχος δεν είναι μόνο η βελτίωση των παραπάνω, αλλά και το οικονομικό όφελος για τον πελάτη και τον κατασκευαστή.[2]

[3] Σύμβολο Έξι Σίγμα

Ετυμολογία Επεξεργασία

Το όνομα του Σίγμα προέρχεται από το ελληνικό αλφάβητο και με βάση τους όρους ελέγχου ποιότητας, το Σίγμα (σ) χρησιμοποιείται παραδοσιακά για τη μέτρηση της τυπικής απόκλισης σε μια διαδικασία ή στην έξοδο της. Στην ορολογία του Έξι Σίγμα, το «επίπεδο Σίγμα» συμβολίζει την απόδοση μιας εταιρείας. Ειδικότερα, το επίπεδο Έξι Σίγμα αναφέρεται σε 3,4 ελαττώματα ανά εκατομμύριο ευκαιρίες δηλαδή, Defects Per Million Opportunities (DPMO), ή δηλαδή, να έχουμε μια διαδικασία που παράγει μόνο 3,4 ελαττώματα ανά κάθε εκατομμύριο παραγόμενα προϊόντα.[4]

Ιστορία Επεξεργασία

Το Έξι Σίγμα έχει εφαρμοστεί με επιτυχία σε παγκόσμιο επίπεδο, παράγοντας σημαντικές βελτιώσεις στην κερδοφορία πολλών οργανισμών.[5]

Το Έξι Σίγμα ως πρότυπο μέτρησης στην μεταβλητότητας του προϊόντος μπορεί να θεωρηθεί ότι έχει εντοπιστεί από τη δεκαετία του 1920 όταν ο Walter Shewhart έδειξε ότι τρία σίγμα από το μέσο είναι το σημείο όπου η διαδικασία απαιτεί διόρθωση. Στη δεκαετία του εβδομήντα, μια ιαπωνική εταιρεία ανέλαβε ένα εργοστάσιο παραγωγής εξαρτημάτων για τηλεοράσεις της Motorola στις Ηνωμένες Πολιτείες. Η βελτίωση των σφαλμάτων στην παραγωγή ήταν εμφανής λόγω της επίδρασης που είχε η αναγνώριση των ελαττωματικών και η διόρθωση αυτών στην ποιότητα των προϊόντων. Ο Μπιλ Σμιθ το 1985, ο μηχανικός της Motorola συνέταξε μια έκθεση στην οποία εξήγησε ότι εάν τα προϊόντα παράγονται με άψογη διαδικασία, μπορεί να προληφθεί η παραλαβή μη βέλτιστων προϊόντων από τον πελάτη.[6]

Η μέθοδος 6σ είναι μια ιδέα που δημιουργήθηκε από τη Motorola Inc. στις ΗΠΑ την δεκαετία του 1980. Εκείνη την εποχή, αντιμετώπιζαν την απειλή του ιαπωνικού ανταγωνισμού στον κλάδο των ηλεκτρονικών και χρειάστηκε να κάνει δραστικές βελτιώσεις στα επίπεδα ποιότητας.[7] Έτσι, προτάθηκε το Έξι Σίγμα ως προσέγγιση για τη βελτίωση της παραγωγής, της παραγωγικότητας και της ποιότητας, όπως και για τη μείωση του λειτουργικού κόστους.[4]

Στις αρχές της δεκαετίας του 1990, ορισμένες κορυφαίες ηλεκτρονικές εταιρείες όπως η IBM, η DEC και η Texas Instruments ξεκίνησαν την προσέγγιση Έξι Σίγμα. Από το 1995 όταν η General Electric και η Allied Sigma υιοθέτησαν το 6σ ως στρατηγικές πρωτοβουλίες, ακολούθησε μια ταχεία διάδοση της μεθόδου σε μη ηλεκτρονικές βιομηχανίες σε όλο τον κόσμο[8]

Οι συνέπειες του Six Sigma στη βιομηχανία είναι βαθύτατες. Για παράδειγμα, το 1999   η εταιρεία General Electric, ξόδεψε πάνω από μισό δισεκατομμύριο σε πρωτοβουλίες για την εφαρμογή της μεθοδολογίας Έξι Σίγμα και έλαβε πάνω από δύο δισεκατομμύρια το 2006 οφέλη από τη χρήση της.[7]

6σ εργαλεία και μεθοδολογία DMAIC Επεξεργασία

Η μεθοδολογία επίλυσης προβλημάτων του Έξι Σίγμα DMAIC είναι μία από τις τεχνικές που χρησιμοποιούνται για τη βελτίωση της ποιότητας του προϊόντος. Η μεθοδολογία DMAIC αποσκοπεί στη μείωση των ελαττωμάτων του προϊόντος. Αυτό γίνεται μέσω της διερεύνησης των βασικών αιτίων και ελαττωμάτων παρέχοντας μια λύση για τη μείωση, ή και εξάλειψη, αυτών των ελαττωμάτων. Συγκεκριμένα, στο μοντέλο επίλυσης προβλημάτων και βελτίωσης DMAIC (Define-Measure-Analyze-Improve-Control) υπάρχουν πολλές στατιστικές και εργαλεία βελτίωσης της ποιότητας όπως διάγραμμα fishbone, διάγραμμα Pareto, ανάλυση δυνατοτήτων, ανάλυση συστήματος μέτρησης και σχέδιο ελέγχου.[4]

Αυτή η στρατηγική προσέγγιση αποτελείται από πέντε βασικές φάσεις: ορίζω το πρόβλημα, το μετρώ, το αναλύω, στη συνέχεια βελτιώνω και ελέγχω εκ νέου, η οποία μπορεί επίσης να συμβολιστεί με αρχικά, ως D-M-A-I-C, (Define, Measure, Analyze, Improve, Check).[9]

Η φάση Ορισμού (Define) της μεθοδολογίας του 6σ, στοχεύει στον καθορισμό του έργου βελτίωσης, αναφορικά με τις απαιτήσεις των πελατών και προσδιορίζει την υποκείμενη διαδικασία που χρειάζεται βελτίωση. Το πρώτο βήμα είναι να αναπτυχθεί ένας χάρτης έργου με τις απαραίτητες λεπτομέρειες του, καθώς και τη σύνθεση της ομάδας και του προγράμματος. Αυτό βοηθά τα μέλη της ομάδας να κατανοούν τον στόχο του έργου, τη διάρκεια του έργου, τους πόρους, τους ρόλους και τις ευθύνες των μελών της ομάδας κ.λπ.

Η φάση της Μέτρησης (Measurenent), ασχολείται με την επιλογή των κατάλληλων χαρακτηριστικών του προϊόντος, που μπορούν να μετρηθούν και με τη  χαρτογράφηση της αντίστοιχης διαδικασίας, μελετώντας την ακρίβεια του συστήματος μέτρησης, καθιστώντας απαραίτητες μετρήσεις με καταγραφή των δεδομένων και καθορισμό μιας βάσης για την ικανότητα της διαδικασίας ή βαθμολογίας σίγμα για τη διαδικασία.[9]

Ο στόχος της φάσης της Ανάλυσης (Analyze) είναι να εντοπίσει τις βασικές αιτίες που προκαλούν τη μεταβλητότητα δηλαδή τις αιτίες που προκαλούν τις εκτός ορίων προδιαγραφής των προϊόντων μετρήσεις. Κατά τη διάρκεια της φάσης της Βελτίωσης (Improve) του έργου 6σ, εντοπίζονται λύσεις για όλες τις βασικές αιτίες που επιλέγονται κατά τη φάση της ανάλυσης, και υλοποιήθηκαν αφού μελετήθηκε ο κίνδυνος που ενέχει η εφαρμογή των λύσεων αυτών και παρατηρούνται τα αποτελέσματα. Η ομάδα κάνει λεπτομερείς συζητήσεις που περιλαμβάνουν όλους τους ενδιαφερόμενους της διαδικασίας και οι λύσεις εντοπίζονται για όλες τις επιλεγμένες αιτίες. 

Η Φάση ελέγχου (Check) είναι η πραγματική πρόκληση της εφαρμογής Six Sigma καθώς το ουσιαστικό ζητούμενο δεν είναι μόνο η πραγματοποίηση βελτιώσεων στη διαδικασία αλλά η διατήρηση των αποτελεσμάτων που επιτεύχθηκαν. Αυτό ισχύει στην περίπτωση εφαρμογής του 6σ.[10]

Η μεθοδολογία 6σ μπορεί να εξεταστεί από στατιστική και οικονομική άποψη. Το ελληνικό γράμμα ‘σ’, που αναφέρεται ως σίγμα, χρησιμοποιείται από στατιστικολόγους για να αντιπροσωπεύει την τυπική απόκλιση ενός συνόλου δεδομένων. Στο πλαίσιο του Έξι Σίγμα, ο όρος Σίγμα απεικονίζει την μεταβλητότητα των διαδικασιών παραγωγής, των προϊόντων και υπηρεσιών σε σχέση με μια ονομαστική αξία, η αξία των οποίων είναι αντιστρόφως ανάλογη με την ποιότητά τους. Έτσι, η μεθοδολογία εστιάζει στη μείωση της μεταβλητότητας των διεργασιών, ώστε τα προϊόντα (έξοδοι) να είναι τόσο κοντά στον πιθανό ως προς την τιμή-στόχο τους και οι αποτελεσματικές διεργασίες να επιτυγχάνονται χωρίς σπατάλη, δημιουργώντας προστιθέμενη αξία για τους πελάτες.[11]

Πιστοποίηση ζώνης 6σ Επεξεργασία

Η επιτυχία ενός έργου 6σ εξαρτάται από το ρόλο που διαδραματίζουν τα μέλη της ομάδας, οι ρόλοι είναι:

  1. Εκτελεστικός ρόλος (Συμμετοχή στη διάθεση πόρων και στη χρηματοδότηση του έργου)
  2. Κύρια Μαύρη Ζώνη-Master Black Belt (προπόνηση και καθοδήγηση)
  3. Μαύρη Ζώνη-Black Belt (έργα βελτίωσης)
  4. Πράσινη Ζώνη-Green Belt (υποστήριξη και εκτέλεση έργων)
  5. Πρωταθλητές-Champion (συμμετοχή στην υποστήριξη του έργου)

Τα Master Black Belts (MBBs) παρέχουν εκπαίδευση και υποστήριξη τόσο για τις Μαύρες όσο και για τις Πράσινες Ζώνες. Οι κάτοχοι Black Belts (BB) και Green Belt (GB) εκτελούν τα έργα βελτίωσης. Οι κάτοχοι Black Belt είναι ειδικοί βελτίωσης πλήρους απασχόλησης που έχουν αποκτήσει εκπαίδευση τεσσάρων εβδομάδων για περίοδο τεσσάρων μηνών. Οι κάτοχοι της Green Belt είναι ειδικοί μερικής απασχόλησης και διατηρούν τα προηγούμενα καθήκοντά τους. Λαμβάνουν εκπαίδευση δύο εβδομάδων σε περίοδο δύο μηνών. Οι εκτελεστικοί ηγέτες καθορίζουν τη στρατηγική εστίαση ενός 6σ προγράμματος. Οι πρωταθλητές παίρνουν το όραμα, τις αποστολές, τους στόχους και τις μετρήσεις στις εταιρείας τους και το μεταφράζουν για μεμονωμένα έργα. Τα στελέχη και οι πρωταθλητές διατηρούν το πρόγραμμα ώστε να κινείται προς την προγραμματισμένη κατεύθυνση. Τα στελέχη παρευρίσκονται σε μονοήμερες εκπαιδευτικές συνεδρίες. Οι πρωταθλητές λαμβάνουν μια εβδομάδα εκπαίδευσης.

Στις ζώνες έξι σίγμα ο βαθμός πιστοποίησης είναι συνάρτηση της λαμβάνουσας εκπαίδευσης. Έτσι το σύστημα πιστοποίησης ζωνών έχει τις εξής ζώνες:

  1. Κύρια Μαύρη Ζώνη
  2. Μαύρη Ζώνη
  3. Πράσινη Ζώνη
  4. Κίτρινη Ζώνη

Για την απόκτηση Κύριας Μαύρης Ζώνης ( που αποτελεί το ανώτατο στάδιο εκπαίδευσης) απαιτείται  η κατοχή των προηγούμενων σταδίων ζωνών. Επίσης ο κάτοχος αυτής της ζώνης θα πρέπει να έχει μακρύ ιστορικό στην διοίκηση πολλών επιχειρήσεων, όπου με εφαρμογή της μεθοδολογίας έχει αποφέρει υψηλά κέρδη. Για την μαύρη ζώνη απαιτείται διοίκηση έργων, ηγεσία ομάδων και σημαντικές επικοινωνιακές δεξιότητες. Για την απόκτηση πράσινης ζώνης απαιτείται η ανάληψη και η επιτυχημένη ολοκλήρωση ενός εκπαιδευτικού έργου στα πλαίσια της μεθοδολογίας του έξι σίγμα, μέτριας δυσκολίας με συμβολή του διδάσκοντος και τέλος για την κίτρινη ζώνη απαιτείται βασική γνώση χρήσης των εργαλείων της.[12]

Αναφορές Επεξεργασία

  1. de Mast, Jeroen; Lokkerbol, Joran (2012). «An analysis of the Six Sigma DMAIC method from the perspective of problem solving». International Journal of Production Economics. doi:10.1016/j.ijpe.2012.05.035. https://doi.org/10.1016/j.ijpe.2012.05.035. 
  2. 2,0 2,1 Sokovic, Mirko; Pavletić, Duško; Fakin, Sandro (2005). «Application of Six Sigma methodology for process design». Journal of Materials Processing Technology. doi:10.1016/j.jmatprotec.2005.02.231. https://doi.org/10.1016/j.jmatprotec.2005.02.231. 
  3. «File:Six sigma-2.svg - Wikimedia Commons». commons.wikimedia.org (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 9 Δεκεμβρίου 2022. 
  4. 4,0 4,1 4,2 Kamal, Kamal Elshawadfy; Hossian, Ahmed Mahdi; Mohamed, Mohamed Aly; Kamal, Walid (2018) (στα αγγλικά). Implementation of Six Sigma Methodologies in Automotive Wiring Harnesses Manufacturing Companies. "ABC" Plant Case Study. doi:10.13140/RG.2.2.36129.15207. http://rgdoi.net/10.13140/RG.2.2.36129.15207. 
  5. Antony, Jiju; Gijo, E.V.; Childe, S.J. (2012-08). «Case study in Six Sigma methodology: manufacturing quality improvement and guidance for managers» (στα αγγλικά). Production Planning & Control 23 (8): 624–640. doi:10.1080/09537287.2011.576404. ISSN 0953-7287. https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/09537287.2011.576404. 
  6. «Paripex - Indian Journal Of Research(PIJR) ,PIJR|World Wide Journals». www.worldwidejournals.com. doi:10.36106/paripex. Ανακτήθηκε στις 9 Δεκεμβρίου 2022. 
  7. 7,0 7,1 Linderman, Kevin; Schroeder, Roger G.; Zaheer, Srilata; Choo, Adrian S. (2003-03). «Six Sigma: a goal-theoretic perspective» (στα αγγλικά). Journal of Operations Management 21 (2): 193–203. doi:10.1016/S0272-6963(02)00087-6. http://doi.wiley.com/10.1016/S0272-6963(02)00087-6. 
  8. Park, Sung Hyun; Dahlgaard-Park, Su Mi; Kim, Dong-Chun (2020-04-01). «New Paradigm of Lean Six Sigma in the 4th Industrial Revolution Era». Quality Innovation Prosperity 24 (1): 1. doi:10.12776/qip.v24i1.1430. ISSN 1338-984X. http://www.qip-journal.eu/index.php/QIP/article/view/1430. 
  9. 9,0 9,1 Büyüközkan, Gülçin; Öztürkcan, Demet (2010-08-01). «An integrated analytic approach for Six Sigma project selection» (στα αγγλικά). Expert Systems with Applications 37 (8): 5835–5847. doi:10.1016/j.eswa.2010.02.022. ISSN 0957-4174. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0957417410000618. 
  10. Gijo, E.V.; Scaria, Johny (2010). «Reducing rejection and rework by application of Six Sigma methodology in manufacturing process» (στα αγγλικά). International Journal of Six Sigma and Competitive Advantage 6 (1/2): 77. doi:10.1504/IJSSCA.2010.034857. ISSN 1479-2494. http://www.inderscience.com/link.php?id=34857. 
  11. Costa, J. P.; Lopes, I. S.; Brito, J. P. (2019-01-01). «Six Sigma application for quality improvement of the pin insertion process» (στα αγγλικά). Procedia Manufacturing. 29th International Conference on Flexible Automation and Intelligent Manufacturing ( FAIM 2019), June 24-28, 2019, Limerick, Ireland, Beyond Industry 4.0: Industrial Advances, Engineering Education and Intelligent Manufacturing 38: 1592–1599. doi:10.1016/j.promfg.2020.01.126. ISSN 2351-9789. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S235197892030127X. 
  12. Dedhia, Navin Shamji (2005-07). «Six sigma basics» (στα αγγλικά). Total Quality Management & Business Excellence 16 (5): 567–574. doi:10.1080/14783360500077468. ISSN 1478-3363. http://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/14783360500077468.