Αίνιγμα της Σφίγγας
| Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. |
Το Αίνιγμα της Σφίγγας, είναι επεισόδιο από τoν μύθο των Λαβδακιδών στην Ελληνική μυθολογία, το οποίο εξιστορεί το πως κατάφερε ο Οιδίποδας να λύσει το περίπλοκο αίνιγμα της Σφίγγας, η οποία στεκόταν στην είσοδο της Θήβας και ζητούσε από τον κάθε περαστικό να λύσει τον γρίφο της. Όποιον δεν κατάφερνε να λύσει τον γρίφο, η Σφίγγα τον έσφιγγε (εξ ου και το όνομά της) μέχρι θανάτου.
.jpg)
Το αίνιγμα Επεξεργασία
Σύμφωνα με τον μύθο του Οιδίποδα, η Σφίγγα, ένα τέρας με κεφαλή γυναίκας από τη μέση και πάνω και σώμα λιονταριού από τη μέση και κάτω, στάλθηκε από την Ήρα ή τον Άρη, να φρουρεί την είσοδο της Θήβας και να αναγκάζει τους κατοίκους ή τους περαστικούς να δώσουν σωστή απάντηση στον γρίφο της, ο οποίος έλεγε: «Ποιο ον στην αρχή στέκεται στα τέσσερα, έπειτα στα δύο και προς το τέλος της ζωής του στα τρία;». Όποιος δεν έδινε την σωστή απάντηση, η Σφίγγα τον θανάτωνε. Από αυτό το μαρτύριο, γλίτωσε τους Θηβαίους ο Οιδίποδας, ο οποίος απάντησε σωστά στο ερώτημα λέγοντας: «Ο άνθρωπος είναι εκείνο τον ον, που το ξημέρωμα της ζωής του κινείται στα τέσσερα, το βράδυ της ζωής του στα τρία, με την βοήθεια του μπαστουνιού, ενώ στο μεσοδιάστημα (μεσημέρι) της ζωής κινείται με σιγουριά στα δυο». Σύμφωνα με την παράδοση η Σφίγγα είπε κι έναν άλλο γρίφο στον Οιδίποδα: «Υπάρχουν δύο αδελφές: η μία γεννά την άλλη και, με τη σειρά της, γεννά την πρώτη. Ποιες είναι οι δύο αδελφές;». Ο Οιδίποδας απάντησε σωστά λέγοντας ότι οι δύο αδελφές είναι η Ημέρα και η Νύχτα.
O θάνατος της Σφίγγας Επεξεργασία
Κατά τον επαναπροσδιορισμό του θρύλου του Οιδίποδα, από το βιβλίο Δαιμόνια μηχανή του Ζαν Κοκτώ, η Σφίγγα λέει στον Οιδίποδα την απάντηση στο αίνιγμα για να αυτοκτονήσει, ώστε να μην χρειάζεται να σκοτώσει πια τους Θηβαίους, και επίσης να τον κάνει να την αγαπήσει. Φεύγει ο Οιδίποδας χωρίς να την ευχαριστήσει που του έδωσε την απάντηση στο αίνιγμα.
Υπάρχουν μυθικές, ανθρωπολογικές, ψυχαναλυτικές και παρωδικές ερμηνείες του γρίφου της Σφίγγας και της απάντησης του Οιδίποδα σε αυτό. Ο Σίγκμουντ Φρόυντ περιγράφει «το ερώτημα από πού προέρχονται τα μωρά» ως αίνιγμα της Σφίγγας.
Πολλά βιβλία γρίφων χρησιμοποιούν τη Σφίγγα στον τίτλο ή τις εικόνες τους.