Αθλητικός Ποδοσφαιρικός Όμιλος Ελλήνων Λευκωσίας

Ο Αθλητικός Ποδοσφαιρικός Όμιλος Ελλήνων Λευκωσίας (ΑΠΟΕΛ, /apoˈel/) είναι αθλητικός σύλλογος με έδρα τη Λευκωσία της Κύπρου. Τα χρώματα του ΑΠΟΕΛ (μπλε και κίτρινο) συμβολίζουν τον πόθο των Ελλήνων Κυπρίων για ένωση της Κύπρου με την κυρίως Ελλάδα. Συγκεκριμένα το μπλε συμβολίζει την ελληνική σημαία και το κίτρινο τη σημαία της ελληνορθοδοξίας με το Δικέφαλο αετό.

ΑΠΟΕΛ
ΌνομαΑθλητικός Ποδοσφαιρικός Όμιλος Ελλήνων Λευκωσίας
Ίδρυση8 Νοεμβρίου 1926, πριν 97 έτη (1926-11-08)
Χρώματα          Μπλε, Κίτρινο
ΟμάδεςΑΠΟΕΛ, ΑΠΟΕΛ (καλαθοσφαίριση ανδρών) και ΑΠΟΕΛ (πετοσφαίριση)
ΠρόεδροςΜάριος Χαραλάμπους
Ιστοσελίδαapoel.com.cy
Commons page Πολυμέσα σχετικά με το σωματείο
Ενεργά τμήματα του ΑΠΟΕΛ

Ποδόσφαιρο

Ποδόσφαιρο Γυναικών

Καλαθόσφαιρα

Πετόσφαιρα

Ποδόσφαιρο σάλας

Πινγκ πονγκ

Ποδηλασία

Μπόουλινγκ

Τοξοβολία

Κόλύμβηση

Την εποχή της ίδρυσης του ΑΠΟΕΛ στην Κύπρο υπήρχαν ελάχιστα σωματεία που ασχολούνταν με το ποδόσφαιρο. Στη Λευκωσία είχαν δημιουργηθεί η Ένωσις Νέων Τραστ στην οποία συγκεντρώθηκε η κοινωνική ελίτ της Λευκωσίας (γιατροί, δικηγόροι, δικαστικοί, έμποροι κ.α.) και ο Ποδοσφαιρικός Σύνδεσμος Πανεργατικός, τα μέλη του οποίου άνηκαν κυρίως στην εργατική τάξη.[1][2]

Το 1922 έφτασε στην Κύπρο ο εξ Αλεξάνδρειας ελληνικής καταγωγής Γεώργιος Πούλιας, ο οποίος ήταν ένας ισχυρός και δραστήριος οικονομικός παράγοντας της εποχής, με εμπλοκή και στην πολιτική.[3] Ο Πούλιας πήγε στη Κύπρο προκειμένου να αναλάβει τη διαχείριση της επιχείρησης «Καπνοβιομηχανίας Διανέλλου και Βεργόπουλου» αντικαθιστώντας τον αποθανόντα Βεργόπουλο.[4] Ο Γεώργιος Πούλιας ήταν λάτρης του αθλητισμού και ειδικά του ποδοσφαίρου. Ασχολήθηκε αμέσως με τα αθλητικά δρώμενα της Κύπρου.[4] Ανέπτυξε εξωδιοικητική ανάμιξη στην ποδοσφαιρική ομάδα του Τραστ. Αίτημα του να εγγραφεί ως μέλος της ομάδας απορρίφθηκε, μάλλον από φόβο να μην περιέλθει το σωματείο στην κυριαρχία του λόγω της οικονομικής του δύναμης.[3] Εμπνευστής της ίδρυσης του νέου σωματείου ήταν ο ποδοσφαιριστής του Τραστ Διομήδης Συμεωνίδης.[3] Ο 18χρόνος Συμεωνίδης, ενώ ήταν ποδοσφαιριστής του Τραστ, είχε δημιουργήσει μαζί με μερικούς φίλους του μια συνοικιακή ποδοσφαιρική ομάδα, τον Αετό, στον οποίο αγωνίζονταν μόνο Έλληνες Κύπριοι. Σε μια φιλική συνάντηση μεταξύ Αετού και μιας ομάδας της Λάρνακας, ο Γεώργιος Πούλιας θαύμασε το ποδοσφαιρικό ταλέντο του Συμεωνίδη, του κορυφαίου Κύπριου ποδοσφαιριστή της εποχής και θέλησε να τον γνωρίσει από κοντά. Οι δύο τους ανάπτυξαν μια φιλική σχέση.[5] Την ιδέα του Διομήδη Συμεωνίδη για ίδρυση νέου σωματείου ενστερνίστηκε και υλοποίησε ο Γεώργιος Πούλιας,[6] δρομολογώντας ενέργειες ώστε να πραγματοποιηθεί ευρεία σύσκεψη μεταξύ ατόμων που συμφωνούσαν μαζί τους. Η σύσκεψη οδήγησε στην ιδρυτική συνέλευση της 8ης Νοεμβρίου 1926, στο ζαχαροπλαστείο του Χαράλαμπου Χατζηιωάννου, στην οδό Λήδρας.[3][5][7] Το νέο σωματείο ονομάστηκε Ποδοσφαιρικός Όμιλος Ελλήνων Λευκωσίας (Π.Ο.Ε.Λ.).[3][7]

Μετονομασία

Επεξεργασία

Το 1928 το σωματείο μετονομάστηκε σε Αθλητικός Ποδοσφαιρικός Όμιλος Ελλήνων Λευκωσίας (Α.Π.Ο.Ε.Λ.).[3] Πρώτος πρόεδρος του σωματείου εκλέχτηκε ομόφωνα ο Γεώργιος Πούλιας,[5][7] ο οποίος διέθετε μεγάλη οικονομική επιφάνεια και στήριξε το σωματείο αφειδώλευτα.[3][8] Το σωματείο καθιέρωσε εξαρχής ως χρώματα του το μπλε και το κίτρινο.[9] Το νέο σωματείο αγκαλιάστηκε από όλα τα κοινωνικά στρώματα της Λευκωσίας, ενώ ο Τραστ συνέχισε να εκπροσωπεί την κοινωνική ελίτ της πόλης.[3] Η πρώτη ποδοσφαιρική ομάδα του ΑΠΟΕΛ σχηματίστηκε από ποδοσφαιριστές που αποχώρησαν από τον Τραστ και τον Πανεργατικό, με αποτέλεσμα η νέα ομάδα να καταστεί από την αρχή ισχυρή.[5][8][10]

Ο σύλλογος μετονομάστηκε με απόφαση Γενικής Συνέλευσης. Η ιδέα για την μετονομασία προήλθε μετά από ένα ταξίδι της ποδοσφαιρικής ομάδας στην Αλεξάνδρεια το 1927, όπου και πραγματοποίησε σειρά από φιλικούς αγώνες. Η απόδοση των ποδοσφαιριστών του ΠOΕΛ άφησε άριστες εντυπώσεις στους αθλητικούς παράγοντες της Αλεξάνδρειας. Οι παίκτες του ΠOΕΛ έδειξαν ότι είχαν γενικά αθλητικά προσόντα, πέρα από το ποδόσφαιρο. Ορισμένα λοιπόν άτομα πρότειναν τη δημιουργία τμήματος στίβου. Για να γίνει όμως αυτό, θα έπρεπε να συγκατανεύσει η Γενική Συνέλευση, αφού, σύμφωνα με το καταστατικό, ο ΑΠOΕΛ ήταν καθαρά ποδοσφαιρικό σωματείο. Η Γενική Συνέλευση του 1928 ομοφώνως αποφάσισε τη μετονομασία του σωματείου σε ΑΠOΕΛ. Δημιουργήθηκαν αρχικά τμήμα στίβου, πετόσφαιρας και επιτραπέζιας αντισφαίρισης.[7][11]

Τμήμα ποδοσφαίρου

Επεξεργασία
Κύριο λήμμα: ΑΠΟΕΛ (ποδόσφαιρο)

Το ποδοσφαιρικό τμήμα αποτελεί το σημαντικότερο και μακροβιότερο τμήμα του σωματείου. Έδρα της ποδοσφαιρικής ομάδας είναι το Νέο Γ.Σ.Π. στη Λευκωσία.[12] Ο ΑΠΟΕΛ έχει κατακτήσει 28 πρωταθλήματα Κύπρου,[13] 21 κύπελλα Κύπρου[14] και 14 Super Cup,[15] όντας η πιο πετυχημένη ομάδα σε κατακτήσεις τροπαίων στο κυπριακό ποδόσφαιρο. Αποτελεί ένα από τα ιδρυτικά σωματεία της Κυπριακής Ομοσπονδίας Ποδοσφαίρου,[16][17] στα πρωταθλήματα και κύπελλα της οποίας συμμετέχει ανελλιπώς, με εξαίρεση την περίοδο 1973-74 που συμμετείχε στο πρωτάθλημα Α΄ Εθνικής[18][19][20] και την περίοδο 1974-75 που συμμετείχε ανεπίσημα.[19][20][21] Η ομάδα έχει 74 συμμετοχές στην Α΄ κατηγορία Κύπρου, όντας στην πρώτη θέση στη σχετική κατάταξη.

Αγωνίζεται ως ΑΠΟΕΛ Ποδόσφαιρο ΛΤΔ[22] στο πρωτάθλημα της Α΄ Κατηγορίας ποδοσφαίρου ανδρών της Κύπρου.

Ευρωπαϊκή πορεία

Επεξεργασία

Ο ΑΠΟΕΛ συμμετέχει στα ευρωπαϊκά κύπελλα ποδοσφαίρου από την περίοδο 1963-64.[23] Σημαντικότερο επίτευγμα του είναι η συμμετοχή στα προημιτελικά του ΟΥΕΦΑ Τσάμπιονς Λιγκ την περίοδο 2011-12, που είναι και το σπουδαιότερο επίτευγμα του κυπριακού ποδοσφαίρου.[24] Συνολικά ο ΑΠΟΕΛ έχει συμμετάσχει τέσσερις φορές στους ομίλους του Τσάμπιονς Λιγκ και τέσσερις φορές στους ομίλους του Γιουρόπα Λιγκ. Είναι η κυπριακή ομάδα με τους περισσότερους ευρωπαϊκούς αγώνες και τις περισσότερες προκρίσεις.

Το ποδοσφαιρικό τμήμα του ΑΠΟΕΛ έχει κατακτήσει τους εξής τίτλους:

Ο ΑΠΟΕΛ έχει πετύχει:

  • Έξι νταμπλ (κατάκτηση πρωταθλήματος και κυπέλλου την ίδια περίοδο): 1936-37, 1946-47, 1972-73, 1995-96, 2013-14, 2014-15
  • Ένα τρεμπλ (κατάκτηση πρωταθλήματος, κυπέλλου και Super Cup την ίδια περίοδο)[25][26]: 2013-14

Τμήμα καλαθόσφαιρας αντρών

Επεξεργασία

Το τμήμα καλαθόσφαιρας ιδρύθηκε το 1948 και μέχρι το 1958 οι αγώνες, φιλικοί πάντα, γίνονταν σε αυτοσχέδια γήπεδα. Το 1957 μια μικτή ομάδα από καλαθοσφαιριστές του ΑΠΟΕΛ και της ΓΣ Παγκύπρια μετέβησαν στην Αίγυπτο δίνοντας πολλά φιλικά παιχνίδια. Το 1958 διοργανώθηκε το πρωτάθλημα Λευκωσίας με πρώτο πρωταθλητή τον ΑΠΟΕΛ. Το 1965 ιδρύθηκε η Κυπριακή ομοσπονδία διοργανώνοντας και τις πρώτες επίσημες διοργανώσεις με τον ΑΠΟΕΛ να κρατά πρωταγωνιστικό ρόλο.

Πρώτη ευρωπαϊκή συμμετοχή ήταν το 1980 με την ΤΣΣΚΑ Σόφιας . Στη διοργάνωση του κυπέλλου πρωταθλητριών το 1985 ο ΑΠΟΕΛ δημιούργησε ένα μεγάλο ρεκόρ, στη διοργάνωση αντιμετώπισε τη Ζαντάρ πρωταθλήτρια Γιουγκοσλαβίας και με μεγάλους παίκτες στην σύνθεση της όπως ο Ντράζεν Πέτροβιτς, στον έναν από τους δύο αγώνες που έγιναν στο Ζαντάρ ο ΑΠΟΕΛ έχασε με 192-116, συνολικά σημειώθηκαν 298 πόντοι οι περισσότεροι που έχουν σημειωθεί σε ευρωπαϊκό παιχνίδι.

Τίτλοι-Διακρίσεις

Επεξεργασία

Τμήμα πετοσφαίρισης

Επεξεργασία

Η πετοσφαιρική ομάδα ανδρών του ΑΠΟΕΛ δημιουργήθηκε το 1928, δύο χρόνια μετά την ίδρυση του σωματείου.[27] Συμμετείχε σε διάφορα πετοσφαιρικά τουρνουά, πριν ακόμη διοργανωθεί επίσημα παγκύπριο πρωτάθλημα. Το 1954 κατέκτησε τα πρωταθλήματα που διοργάνωσε η Τοπική Επιτροπή ΣEΓAΣ Κύπρου (TEΣK).[28][29] Την περίοδο 1969-1972 κατέκτησε και τα 4 πρωταθλήματα που διοργάνωσε η Τοπική Επιτροπή Αθλοπαιδιών Kύπρου.[28] Ως πρώτο επίσημο παγκύπριο πρωτάθλημα θεωρείται το πρωτάθλημα του 1972 το οποίο κατέκτησε ο ΑΠΟΕΛ.[30]

Το 1978 ιδρύθηκε η Κυπριακή Ομοσπονδία Πετοσφαίρισης (ΚΟΠΕ) με τον ΑΠΟΕΛ να αποτελεί ένα από τα είκοσι ιδρυτικά μέλη.[31] Την περίοδο 1979-1985 ο ΑΠΟΕΛ κατέκτησε 6 από τα 7 πρωταθλήματα που διοργάνωσε η ΚΟΠΕ, καθώς επίσης και 5 κύπελλα.[28]

Ωστόσο, μετά τις κατακτήσεις αυτές δεν κατάφερε να κατακτήσει κάποιον άλλο τίτλο. Τερμάτισε τέσσερις φορές στη δεύτερη θέση του πρωταθλήματος και συμμετείχε σε ακόμη 4 τελικούς κυπέλλου, αλλά δεν κατάφερε να κατακτήσει το τρόπαιο. Την περίοδο 2008-09 η ομάδα τερμάτισε στην προτελευταία θέση της βαθμολογίας και υποβιβάστηκε στη Β΄ κατηγορία.[32] Ήταν το πρώτο τμήμα στην ιστορία του ΑΠΟΕΛ που υποβιβάστηκε. Μετά τον υποβιβασμό η ομάδα ανέστειλε τη λειτουργία της για οικονομικούς λόγους.[26]

Το 2012 η ομάδα επαναδραστηριοποιήθηκε και συμμετείχε στη Β΄ κατηγορία 2012-13.[26][33] Κατέκτησε το πρωτάθλημα και μαζί την άνοδο για την Α΄ κατηγορία[34] στην οποία εξακολουθεί να συμμετέχει.

Από τις μεγαλύτερες μορφές του ΑΠΟΕΛ και της κυπριακής πετοσφαίρισης ήταν ο Κώστας Χατζηανδρέου.

Η γυναικεία πετοσφαιρική ομάδα δημιουργήθηκε το 1974. Το 1977 κέρδισε το κύπελλο Κύπρου, το οποίο διοργανωνόταν υπό την αιγίδα της Ελληνικής Ομοσπονδίας Πετοσφαίρισης Κύπρου, κερδίζοντας στον τελικό την ΑΕΛ. Συμμετείχε σε ακόμη δύο τελικούς, το 1984 και το 1986, χάνοντας και τις δύο φορές το τρόπαιο από την ΑΕΛ.[35]

Τίτλοι-Διακρίσεις

Επεξεργασία
Ανδρών
Γυναικών
Πρωταθλήματα υποδομής

Τμήμα ποδοσφαίρου σάλας

Επεξεργασία

Το τμήμα ποδοσφαίρου σάλας ανδρών έχει κατακτήσει 6 πρωταθλήματα Κύπρου, 5 κύπελλα και 1 σούπερ καπ. Μάλιστα, έχει πετύχει 3 συνεχόμενα νταμπλ.

Τίτλοι-Διακρίσεις

Επεξεργασία

Το τμήμα ποδοσφαίρου σάλας τoυ ΑΠΟΕΛ έχει κατακτήσει τους εξής τίτλους:

O ΑΠΟΕΛ έχει πετύχει:

  • Τέσσερα νταμπλ (κατάκτηση πρωταθλήματος και κυπέλλου την ίδια περίοδο): 2013-14, 2014-15, 2015-16, 2021-22
  • Ένα τρεμπλ (κατάκτηση πρωταθλήματος, κυπέλλου και ασπίδα την ίδια περίοδο): 2015-16

Τμήμα επιτραπέζιας αντισφαίρισης

Επεξεργασία

Ο ΑΠΟΕΛ είναι πρωτοπόρος της επιτραπέζιας αντισφαίρισης σην Κύπρο. Το τμήμα αυτό ιδρύθηκε το 1928 και το 1936 διοργάνωσε τουρνουά με τη συμμετοχή και αθλητών από άλλους συλλόγους. Από το 1950 ο ΑΠΟΕΛ διοργάνωνε διασυλλογικά πρωταθλήματα αφού δεν υπήρχε επίσημη ομοσπονδία. Την 1 Ιουλίου 1963 με πρωτοβουλία του ΑΠΟΕΛ και με ιδρυτικά μέλη το Παγκύπριο γυμνάσιο, τη Αγγλική Σχολή και τη λέσχη υπαλλήλων της ΑΤΗΚ ιδρύθηκε η Κυπριακή ομοσπονδία (ΠΟΕΠΑ), η οποία και διοργανώνει τα πρώτα πρωταθλήματα στα οποία πρωταγωνιστούσε ο ΑΠΟΕΛ. Το 1970 ιδρύεται και το γυναικείο τμήμα του συλλόγου το οποίο ήταν το πρώτο στην Κύπρο.

Μεγάλοι αθλητές του ΑΠΟΕΛ είναι ο Μιχαλάκης Ζαμπάς με 6 συνεχόμενους τίτλους και ο οποίος σκοτώθηκε το 1974 στην τούρκικη εισβολή καθώς και ο Σταύρος Λούρας.

Τίτλοι επιτραπέζιας αντισφαίρισης

Επεξεργασία
  • πρωταθλήματα Κύπρου : 1974, 1978, 1979, 1980, 1981, 1983, 1986, 1988, 1989, 1990
  • κύπελλα Κύπρου :1978, 1979, 1980, 1981, 1982, 1983, 1987, 1988

Τμήμα κλασικού αθλητισμού

Επεξεργασία

Ο ΑΠΟΕΛ καλλιέργησε τον κλασικό αθλητισμό από το 1926 αμέσως μετά την ίδρυση του συλλόγου. Οι πρώτοι αθλητές στίβου ήταν οι ποδοσφαιριστές του συλλόγου, μάλιστα τέσσερις ποδοσφαιριστές του ΑΠΟΕΛ είχαν πάρει μέρος στους πανελλήνιους αγώνες της Λεμεσού. Το 1945 καθιερώθηκαν στη Κύπρο διασυλλογικό πρωτάθλημα όπου ο ΑΠΟΕΛ , μέχρι το 1968, κατέκτησε όλες τις διοργανώσεις εκτός από μία. Το 1968 καταργείται το διασυλλογικό πρωτάθλημα και στη θέση του διοργανώνονται τα Διαγόρεια στη μνήμη του παλιού παράγοντα και ιδρυτικού μέλος του ΑΠΟΕΛ Διαγόρα Νικολαΐδη. Το 1976 όλα τα κυπριακά σωματεία αναστέλλουν τη λειτουργία των τμημάτων κλασικού αθλητισμού αφού όλοι οι αθλητές τους εντάχθηκαν στους επαρχιακούς συλλόγους.

Τμήμα ποδηλασίας

Επεξεργασία

Το τμήμα ποδηλασίας ιδρύθηκε το 1970 . Τα πρώτα χρόνια οι αθλητές του συλλόγου συμμετείχαν σε εσωτερικούς αγώνες αφού η κυπριακή ομοσπονδία ιδρύθηκε πολύ αργότερα το 1978. Για πρώτη φορά σε διεθνή αγώνα οι αθλητές του ΑΠΟΕΛ συμμετείχαν το 1979 στον διεθνή γύρο του Ισραήλ. Την επόμενη χρονιά συμμετείχαν στην ανάβαση Πάρνηθας όπου ο Σπύρος Αγρότης τερμάτισε πρώτος στους εφήβους και ήταν 4ος στη γενική βαθμολογία , αυτή ήταν η πρώτη διεθνής νίκη του ΑΠΟΕΛ. Ο ίδιος αθλητής κατέκτησε και το αργυρό μετάλλιο στους αγώνες μικρών κρατών Ευρώπης που έγιναν το 1985.

Ο ΑΠΟΕΛ στη ποδηλασία έχει αναδείξει μεγάλους αθλητές, από αυτούς πρωταθλητές Κύπρου έχουν αναδειχτεί, ο Σπύρος Αγρότης (1979, 1980, 1981, 1984, 1990), ο Ανδρέας Αγρότης (1985, 1988, 1989, 1991, 1993, 1994, 1995, 1996, 1997) , ο Γιώργος Χατζημάρκου (1986). Επίσης Παγκύπριους τίτλους έχουν κατακτήσει και οι Νίκος Δημητρίου, Μιχάλης Χατζηιωάννου, Αλέξης Χαραλάμπους, Σωτήρης Σταύρου, Γιώργος Καλλίδης και ο Ευτήχιος Κασάπης.

Τίτλοι ποδηλασίας

Επεξεργασία
  • Πρωτάθλημα Κύπρου ομαδικό ανδρών (20) : 1978, 1979, 1980, 1981, 1982, 1983, 1985, 1986, 1988, 1989, 1990, 1991,1993, 1994, 1995, 1996, 1997, 1998, 2001, 2014
  • Πρωτάθλημα Κύπρου ομαδικό εφήβων : 1997, 1998
  • Πρωτάθλημα Κύπρου ομαδικό παίδων : 1981, 1983, 1984, 1992, 1997, 1998
  • Κύπελλα (4): 1996, 1997, 1998, 1999

Τμήμα πυγμαχίας

Επεξεργασία

Ένα από τα πρώτα τμήματα του ΑΠΟΕΛ ήταν και η πυγμαχία. Μεγάλοι αθλητές που έχει αναδείξει ο ΑΠΟΕΛ ήταν ο Κοβής Ιωαννίδης και ο Πετράκης Λοϊζίδης.

Τμήμα ράγκμπι

Επεξεργασία

Από τα πρώτα τμήματα του συλλόγου το 1926, η λειτουργία του κράτησε λίγες εβδομάδες αφού τα ξερά γήπεδα της εποχής δεν ευνοούσαν την αναπτυξη του αθλήματος στην Κύπρο.

Τμήμα χόκεϊ

Επεξεργασία

Το τμήμα χόκεϊ ιδρύθηκε πριν τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, αλλά διαλύθηκε το 1949 αφού πρώτα συμμετείχε και στα τρία πρωταθλήματα Κύπρου που διοργανώθηκαν με μεγαλύτερο αντίπαλο την ΑΥΜΑ Λευκωσίας. Παίκτες του τμήματος το 1930 αναφέρονται οι Π. Σαββίδης, Ν. Κυριακίδης, Χρ. Σαββίδης, Χρ. Συμεωνίδης, Ν. Πετρίδης, Γ. Ξενοφώντος, Π. Μιχαηλίδης, Ι. Ιωαννίδης, Κ. Τσιμμίλης , Ε. Γιαννακάκης και Μ. Κωνσταντινίδης[38].

Υποστηρικτές

Επεξεργασία
 
Μερίδα φιλάθλων του ΑΠΟΕΛ το 2006

Μεγάλη μερίδα υποστηρικτών παρεβρίσκεται στις κερκίδες φορώντας πορτοκαλί ενδυμασία, στους αγώνες των ομάδων του σωματείου.[39]

Φίλαθλοι

Επεξεργασία

Ο ποιο γνωστός σύνδεσμος φιλάθλων του ΑΠΟΕΛ ονομάζεται «Πανελλήνιος Σύνδεσμος Φιλάθλων ΑΠΟΕΛ» (Παν.Συ.Φι. ΑΠΟΕΛ), ο οποίος ιδρύθηκε το 1979.

Βιβλιογραφία

Επεξεργασία
  • Γαβριηλίδης, Μιχάλης (2002). ΑΠΟΕΛ 1926-2001 75 χρόνια ένδοξης πορείας. Λευκωσία: ΑΠΟΕΛ. 
  • Γαβριηλίδης, Μιχάλης· Παπαμωυσέως, Στέλιος (2001). Ένας αιώνας Κυπριακό ποδόσφαιρο. Λευκωσία: Ο Συγγραφέας. ISBN 9963-8720-1-8. 
  • Μελετίου, Γιώργος (2011). Κυπριακό ποδόσφαιρο 1900-1960. Λευκωσία: Power Publishing. ISBN 978-9963-688-87-6. 
  • Παπαμωυσέως, Στέλιος (2013). Από την ενοποίηση... στ' αστέρια (Κυπριακό ποδόσφαιρο 1953-2013). Λευκωσία: Ο Συγγραφέας. 
  • Στεφανίδης, Γιώργος (2003). 40 χρόνια κυπριακές ομάδες στην Ευρώπη. Λευκωσία: Χαραυγή. ISBN 9963-8841-1-3. 

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. Μελετίου 2011, σελ. 18
  2. Γαβριηλίδης & Παπαμωυσέως 2001, σελ. 11
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 3,6 3,7 Μελετίου 2011, σελ. 19
  4. 4,0 4,1 Γαβριηλίδης & Παπαμωυσέως 2001, σελ. 12
  5. 5,0 5,1 5,2 5,3 Μελετίου, Γιώργος. «ΑΠΟΕΛ : 82 χρόνια ένδοξης ιστορίας». magazine.apopsi.com.cy. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Νοεμβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 9 Απριλίου 2015. 
  6. Μελετίου 2011, σελ. 69
  7. 7,0 7,1 7,2 7,3 «Η Ίδρυση του ΑΠΟΕΛ». ΑΠΟΕΛ. Ανακτήθηκε στις 9 Απριλίου 2015. 
  8. 8,0 8,1 Γαβριηλίδης & Παπαμωυσέως 2001, σελ. 13
  9. Μελετίου 2011, σελ. 41
  10. Μελετίου 2011, σελ. 27
  11. «ΑΠΟΕΛ: 86 χρόνια ζωής!». balla.com.cy. 8 Νοεμβρίου 2012. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Νοεμβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 9 Απριλίου 2011. 
  12. «Το Μακάρειο στην Ομόνοια για ένα θεωρείο». kathimerini.com.cy. 27 Σεπτεμβρίου 2009. Ανακτήθηκε στις 15 Μαρτίου 2015. 
  13. «Το ΑΠΟΕΛ κατέκτησε και το φετινό τίτλο του Πρωταθλήματος». ΚΟΠ. 24 Μαΐου 2015. Ανακτήθηκε στις 24 Μαΐου 2015. 
  14. «Κυπελλούχος το ΑΠΟΕΛ, 4-2 την ΑΕΛ στον τελικό». ΚΟΠ. 20 Μαΐου 2015. Ανακτήθηκε στις 20 Μαΐου 2015. 
  15. «Cyprus - List of Super Cup Finals». RSSSF. 28 Αυγούστου 2014. Ανακτήθηκε στις 3 Αυγούστου 2015. 
  16. Γαβριηλίδης & Παπαμωυσέως 2001, σελ. 15
  17. Μελετίου 2011, σελ. 33-34
  18. «1973/74». RSSSF. 7 Αυγούστου 2003. Ανακτήθηκε στις 9 Αυγούστου 2014. 
  19. 19,0 19,1 Γαβριηλίδης & Παπαμωυσέως 2001, σελ. 96
  20. 20,0 20,1 Παπαμωυσέως 2013, σελ. 58
  21. «Το αίτημα του ΑΠΟΕΛ και η Προκήρυξη». ΚΟΠ. 24 Απριλίου 2013. Ανακτήθηκε στις 8 Απριλίου 2015. 
  22. «ΑΠΟΕΛ Ποδόσφαιρο (Δημόσια) ΛΤΔ». apoelfc.com.cy/. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Ιουνίου 2017. Ανακτήθηκε στις 3 Αυγούστου 2015. 
  23. Στεφανίδης 2003, σελ. 27
  24. «Δυο χρόνια από τον άθλο του ΑΠΟΕΛ». onsports.gr. 7 Μαρτίου 2014. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Αυγούστου 2015. Ανακτήθηκε στις 3 Αυγούστου 2015. 
  25. «Στο κόλπο για το... απίθανο (μετά από 31 χρόνια)». kerkida.net. 27 Μαρτίου 2014. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Νοεμβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 15 Μαρτίου 2015. 
  26. 26,0 26,1 26,2 «ΙΣΤΟΡΙΑ». apoel.com.cy/. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 3 Αυγούστου 2015. 
  27. «Ταυτότητα». apoel.net. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Αυγούστου 2015. Ανακτήθηκε στις 3 Αυγούστου 2015. 
  28. 28,0 28,1 28,2 «Ιστορία του κυπριακού βόλλεϋ: Χρυσή Βίβλος Ανδρών». ΚΟΠΕ. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Φεβρουαρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 2 Αυγούστου 2015. 
  29. «Ιστορία του κυπριακού βόλλεϋ». ΚΟΠΕ. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Ιανουαρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 2 Αυγούστου 2015. 
  30. «10 Ιουνίου 1972 Πρεμιέρα πρώτου Παγκυπρίου πρωταθλήματος πετόσφαιρας ανδρών». ΚΟΠΕ. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Απριλίου 2016. Ανακτήθηκε στις 3 Αυγούστου 2017. 
  31. «Η ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ». ΚΟΠΕ. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Οκτωβρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 30 Ιουλίου 2015. 
  32. «ΠΡΩΤΑΘΛΗΜΑ ΟΠΑΠ Α΄ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ ΑΝΔΡΩΝ 2008-09». ΚΟΠΕ. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Απριλίου 2016. Ανακτήθηκε στις 30 Ιουλίου 2015. 
  33. «Μια ιστορική και σημαντική στιγμή για τον ΑΠΟΕΛ». sentragoal.gr. 8 Νοεμβρίου 2012. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Αυγούστου 2015. Ανακτήθηκε στις 3 Αυγούστου 2015. 
  34. «ΠΡΩΤΑΘΛΗΜΑ ΟΠΑΠ Β΄ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ ΑΝΔΡΩΝ 2012-13». ΚΟΠΕ. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Ιανουαρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 30 Ιουλίου 2015. 
  35. «Ιστορία του κυπριακού βόλλεϋ: Χρυσή Βίβλος Γυναικών». ΚΟΠΕ. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Ιανουαρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 3 Αυγούστου 2015. 
  36. 36,0 36,1 36,2 36,3 «Ιστορία του κυπριακού βόλλεϋ: Χρυσή Βίβλος Υποδομής». ΚΟΠΕ. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 12 Απριλίου 2015. 
  37. «Όλες οι πρωταθλήτριες από το 1999-2000». www.cfa.com.cy. ΚΟΠ. 14 Μαΐου 2019. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Ιουλίου 2022. Ανακτήθηκε στις 20 Ιουλίου 2022. 
  38. Αθλητικό Τύπος, φύλλο 30-11-1931
  39. «Η ίδρυση του γαλαζοκίτρινου «Θρύλου». Οι τίτλοι, οι διασπάσεις και οι «8» της Ευρώπης. Οι θυσίες των αθλητών και των παραγόντων. Η ιστορία 90 ετών». mixanitouxronou.com.cy. Ανακτήθηκε στις 22 Οκτωβρίου 2017. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Επεξεργασία