Η αισωπική γλώσσα είναι μέσο επικοινωνίας με σκοπό να μεταφέρει ένα κρυφό νόημα σε ενημερωμένα μέλη μιας συνωμοσίας ή υπόγειου κινήματος, διατηρώντας ταυτόχρονα το πρόσχημα ενός αθώου νοήματος στους ξένους. Η ορολογία αναφέρεται στα αλληγορικά γραπτά του αρχαίου Έλληνα παραμυθογράφου Αισώπου.

Ο όρος αισωπική γλώσσα χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά από τον Ρώσο συγγραφέα του 19ου αιώνα Μιχαήλ Σαλτικόφ-Σεντρίν, για να περιγράψει την τεχνική γραφής που άρχισε να χρησιμοποιεί αργά στην καριέρα του, την οποία συνέκρινε με αυτή των Μύθων του Αισώπου. Σκοπός του ήταν να σατιρίσει τα κοινωνικά δεινά της εποχής, αποφεύγοντας τη σκληρή λογοκρισία της τσαρικής Ρωσίας, της οποίας ήταν ιδιαίτερος στόχος.[1]

Ο συγγραφέας της σοβιετικής εποχής Λεβ Λόσεφ, σημείωσε ότι η χρήση της αισωπικής γλώσσας παρέμενε η αγαπημένη τεχνική των συγγραφέων (συμπεριλαμβανομένου του ίδιου) υπό τη σοβιετική λογοκρισία.[2] Η Μάλιχεχ Τίρελ ορίζει τον όρο στο σοβιετικό πλαίσιο και παρατηρεί ότι η χρήση της αισωπικής γλώσσας επεκτάθηκε και σε άλλες εθνικές λογοτεχνίες υπό σοβιετική κυριαρχία:

Εν ολίγοις, αυτή η μορφή λογοτεχνίας, όπως οι μύθοι των ζώων του Αισώπου, καλύπτεται με αλληγορικές προτάσεις, υπαινιγμούς και ευφημισμούς, ώστε να διαφεύγει την πολιτική λογοκρισία. Η «Αισωπική γλώσσα» ή λογοτεχνία είναι ένας τεχνικός όρος που χρησιμοποιείται από τους Σοβιετολόγους για να ορίσει την αλληγορική γλώσσα που χρησιμοποιούν οι Ρώσοι ή η εθνικοί [δηλαδή: μη Ρώσοι] αντικομφορμιστές δημοσιογράφοι για να κρύψουν αντικαθεστωτικά αισθήματα. Υπό τη σοβιετική κυριαρχία, αυτή η «Αισώπεια» λογοτεχνία είχε σκοπό να μπερδέψει τις σοβιετικές αρχές, ωστόσο με στόχο να φωτίσει την αλήθεια για τους γηγενείς αναγνώστες.[3]

Σύμφωνα με έναν κριτικό, «η λογοκρισία... είχε θετική, διαμορφωτική επίδραση στο ύφος των Αισώπιων συγγραφέων, υποχρεώνοντάς τους να οξύνουν τις σκέψεις τους».[4]

Ο Γερμανοαμερικανός φιλόσοφος Χέρμπερτ Μαρκούζε χρησιμοποιεί τον όρο στο βιβλίο του Ο μονοδιάστατος άνθρωπος, κάπως εναλλακτικά με την οργουελική γλώσσα.[5] Σε αυτό το πλαίσιο, η αισωπική γλώσσα αναφέρεται στην ιδέα ότι ορισμένες χρήσεις της γλώσσας λειτουργούν για να «καταστέλλουν ορισμένες έννοιες ή να τις κρατούν εκτός του γενικού λόγου μέσα στην κοινωνία».[6] Ένα παράδειγμα μιας τέτοιας τεχνικής είναι η χρήση συντομογραφιών για την πιθανή αποφυγή εμφάνισης ανεπιθύμητων ερωτημάτων: «Η AFL–CIO θάβει τις ριζοσπαστικές πολιτικές διαφορές που κάποτε χώριζαν τους δύο οργανισμούς».[6]

Στο πλαίσιο της σύγχρονης πολιτικής, μπορούν να γίνουν παραλληλισμοί μεταξύ της αισωπικής γλώσσας και του όρου πολιτική διγλωσσία, ο οποίος περιγράφει τη χρήση κωδικοποιημένης γλώσσας για την αντιμετώπιση των συμφερόντων των ψηφοφόρων, ενώ τους προστατεύει από αρνητικά πολιτικά πλήγματα εάν αντιμετωπιστεί ανοιχτά.

Δείτε επίσης Επεξεργασία

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. Prozorov, V.V. (1990). "М.Е.Saltykov-Shchedrin". Russian Writers. Biobibliographical Dictionary. Τομ. 2. Ed. P.A.Nikolayev. Μόσχα, "Prosveshcheniye" Publishers.
  2. Λεβ Λόσεφ, On the Beneficence of Censorship: Aesopian Language in Modern Russian Literature, Μόναχο: Otto Sagner, 1984.
  3. Tyrrell, Maliheh S. (1 Ιανουαρίου 2000). Aesopian Literary Dimensions of Azerbaijani Literature of the Soviet Period, 1920-1990 (στα Αγγλικά). Lexington Books. σελίδες 3–4. ISBN 9780739101698. 
  4. Harry B. Weber, ed., The Modern Encyclopedia of Russian and Soviet Literature, Gulf Breeze, FL: Academic International Press, 1977.
  5. δείτε Χ. Μαρκούζε, One-Dimensional Man. Beacon Press, Boston. 1991 (1964) σελ. 98
  6. 6,0 6,1 Μαρκούζε, Χέρμπερτ (1964). One-Dimensional Man: studies in the ideology of advanced industrial society (2η έκδοση). Λονδίνο: Beacon Press. ISBN 0-415-07429-0.