Αλέξανδρος Τομπάζης

Ο Αλέξανδρος Ν. Τομπάζης (Καράτσι, 10 Απριλίου 1939 - Αθήνα, 24 Ιουνίου 2024) ήταν διακεκριμένος Έλληνας αρχιτέκτονας, που διακρίθηκε στη βιοκλιματική αρχιτεκτονική και αειφόρο σχεδιασμό κτηρίων.

Αλέξανδρος Τομπάζης
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη μητρική γλώσσα	Αλέξανδρος Τομπάζης (Ελληνικά)
Γέννηση	10 Απριλίου 1939 (1939-04-10) Καράτσι
Θάνατος	24 Ιουνίου 2024 (85 ετών) Αθήνα
Χώρα πολιτογράφησης	Ελλάδα
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσες	Ελληνικά
Σπουδές	Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	συγγραφέας αρχιτέκτονας
Αξιοσημείωτο έργο	Basilica of the Holy Trinity, Fátima
Οικογένεια
Τέκνα	Νικόλας Τομπάζης
Γονείς	Νικόλαος Τομπάζης
Συνεργάτης	Κωνσταντίνος Δοξιάδης
Ιστότοπος
www.tombazis.com
Σχετικά πολυμέσα

Βιογραφία

Γεννήθηκε στο Καράτσι (που τότε ανήκε στις Βρετανικές Ινδίες) στις 10 Απριλίου του 1939. Σε ηλικία έξι ετών η οικογένεια του μετακόμισε στην Αγγλία και ένα χρόνο αργότερα, το 1947, εγκαταστάθηκαν στην Ελλάδα. Αποφοίτησε από την Αρχιτεκτονική Σχολή του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, το 1962, όπου αρίστευσε και τιμήθηκε με το βραβείο Θωμαΐδιο και Χρυσοβέργειο. Την περίοδο 1963–1965 ήταν επιμελητής στον Τομέα Αρχιτεκτονικών Συνθέσεων του ΕΜΠ.

Από το 1964 έως το 1966 εργάστηκε ως επιστημονικός βοηθός του Κωνσταντίνου Α. Δοξιάδη, όπου ασχολήθηκε με θεωρητικές μελέτες και έρευνα. Το 1963 ίδρυσε το Γραφείο Μελετών "Αλέξανδρου Ν. Τομπάζη" και είχε αναλάβει αρχιτεκτονικά έργα στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Το ενδιαφέρον του για τη τεχνολογία και η πρώτη πετρελαϊκή κρίση τον έσπρωξε να ασχοληθεί με τη χρήση της ηλιακής ενέργειας αρχικά και άλλων εναλλακτικών πηγών ενέργειας αργότερα. Έτσι από τη δεκαετία του '70 και μετά ασχολήθηκε κυρίως με την αρχιτεκτονική με έμφαση στον Βιοκλιματικό Σχεδιασμό και εφάρμοσε τις αρχές αυτού σε μεγάλη κλίμακα. Ο ίδιος θεωρούσε ότι για να σχεδιαστεί ένα κτίριο πρέπει να λάβουμε υπ’ όψιν τα κλιματικά χαρακτηριστικά του τόπου και να τα αξιοποιήσουμε με το καλύτερο δυνατό τρόπο. Αρχιτεκτονικά έργα και κείμενά του έχουν δημοσιευθεί σε εκδόσεις εντός και εκτός Ελλάδος, σε αρχιτεκτονικά περιοδικά, τον ημερήσιο και περιοδικό τύπο καθώς και σε πρακτικά συνεδρίων.

Είχε λάβει μέρος ως κριτής σε πολλούς αρχιτεκτονικούς διαγωνισμούς, και σε επιτροπές ειδικών σε θέματα εναλλακτικών πηγών ενέργειας. Υπήρξε επισκέπτης εξεταστής των σχολών αρχιτεκτονικής του Δουβλίνου και του Strathclyde στη Γλασκώβη. Είχε δώσει διαλέξεις σε περισσότερες από 24 χώρες.

Είχε τιμηθεί σε περισσότερους από 95 πανελλήνιους ή διαγωνισμούς με πρόσκληση και σε 15 διεθνείς διαγωνισμούς. Ήταν μέλος του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος (ΤΕΕ), του Συνδέσμου Ελληνικών Γραφείων Μελετών (ΣΑΔΑΣ), του Συνδέσμου Ελληνικών Γραφείων Μελετών (ΣΕΓΜ), της International Solar Energy Society (ISES),της American Solar Energy Society (ASES), της Ελληνικής Εταιρίας Ηλιακής Ενέργειας (ΕΛΕΤΗΛΕΝ), αποτελεί Life Fellow της Passive and Low Energy Architecture (PLEA), είναι Honorary fellow του Αμερικανικού Συλλόγου Αρχιτεκτόνων (AIA), μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου Ελληνικού Ινστιτούτου Αρχιτεκτονικής (ΕΙΑ) και της Ελληνικής Αρχιτεκτονικής Εταιρίας.

Ο Αλέξανδρος Τομπάζης ήταν γόνος της παλιάς ναυτικής οικογένειας της Ύδρας. Ο γιος του, Νικόλαος Τομπάζης, ήταν αεροδυναμιστής και κατόπιν αρχισχεδιαστής της ομάδας Φόρμουλα 1 της Φερράρι, και πλέον είναι διευθυντής για τα μονοθέσια αγωνιστικά στην Διεθνή Ομοσπονδία Αυτοκινήτου (FIA).

Απεβίωσε στις 24 Ιουνίου 2024, σε ηλικία 85 ετών.

Διακρίσεις

• 1991 Εκλέχθηκε Επίτιμο Μέλος του Αμερικανικού Συλλόγου Αρχιτεκτόνων (ΑΙΑ).
• 1991 Κλήθηκε μαζί με τους Δ. και Σ. Αντωνακάκη και Ν. Βαλσαμάκη να αντιπροσωπεύσει την Ελλάδα στη Μπιεννάλε της Βενετίας.
• 1994 Τιμήθηκε με το Ελληνικό Ευρωπαϊκό Βραβείο EUROSOLAR 1994.
• 1995 Το Ηλιακό Χωριό 3 βραβεύθηκε με το βραβείο HABITAT II.
• 1996 Τιμήθηκε με το χρυσό μετάλλιο του τομέα της Παθητικής Ηλιακής Αρχιτεκτονικής στο 4ο Συνέδριο Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, Denver, Η.Π.Α.
• 1997 Βραβείο "Επαγγελματικής Σταδιοδρομίας Μελετητή" από τον Σύνδεσμο Ελληνικών Γραφείων Μελετών (ΣΕΓΜ)
• 1998 Βραβείο PLEA (Passive and Low Energy Architecture)

Έργα

Ο ναός της Αγίας Τριάδας στην Φάτιμα της Πορτογαλίας.

Το εσωτερικό του ναού της Αγίας Τριάδας.

Αρχιτεκτονικά έργα

Έχει ασχοληθεί με διαφόρων ειδών έργα όπως κατοικίες, κτίρια γραφείων, κτίρια εκπαίδευσης, νοσοκομεία, τόπους λατρείας κ.α. ορισμένα από αυτά είναι:

• Ευαγγελική Σχολή Σμύρνης, οδός Λέσβου 4, Νέα Σμύρνη, Αθήνα
• Συγκρότημα κατοικιών ΔΙΦΡΟΣ, Χαλάνδρι - Αθήνα
• Συγκρότημα κατοικιών ΔΡΥΑΔΕΣ, Κηφισιά - Αθήνα
• Ηλιακό Χωριό, Πεύκη-Λυκόβρυση - Αθήνα
• Ναός της Αγίας Τριάδας, Fatima - Πορτογαλία
• Κτίριο γραφείων κεντρικών υπηρεσιών και νομισματικό μουσείο για την Τράπεζα της Ελλάδος, οδός Αμερικής, Αθήνα
• Κτίριο γραφείων και κέντρο ελέγχου δικτύου διανομής ΔΕΗ, οδός 3ης Σεπτεμβρίου, Αθήνα
• Μποδοσάκειο δημοτικό σχολείο Κολλεγίου Αθηνών, Κάντζα Αττικής
• Παιδιατρικό κέντρο Αθηνών (μετέπειτα Ιατρικό Κέντρο Αθηνών), Μαρούσι – Αθήνα
• Βιοκλιματικό κτίριο Τμήματος Φαρμακευτικής Πανεπιστημίου Πατρών

Συγγραφικά έργα

• Γράμμα σ' ένα νέο αρχιτέκτονα - Libro
• Όμορφη μου καμηλοπάρδαλη - Πατάκη
• Αλέξανδρος Ν. Τομπάζης - Libro
• Οικολογική σκέψη και αρχιτεκτονική - Μέλισσα
• Alexandros N. Tombazis and Associates Architects - The Images Publishing Group
• On Architecture: Short Essays - The Images Publishing Group
• Tombazis and Associates Architects: Less Is Beautiful - L'Arcaedizioni

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Επίσημος ιστότοπος
• Αρφαρά, Κάτια (19 Σεπτεμβρίου 1999). «Αλέξανδρος Τομπάζης». Το Βήμα. Ανακτήθηκε στις 14 Ιουνίου 2012. 
• Κωνσταντινίδης Γιάννης (30 Δεκεμβρίου 2009). «Αλέξανδρος Τομπάζης Πιστός στους νόμους της φυσικής». Athens Voice. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Ιουνίου 2013. Ανακτήθηκε στις 14 Ιουνίου 2012. 
• Φιλιππίδης, Μέμος (1 Φεβρουαρίου 2008). «Ο αρχιτέκτονας Αλέξανδρος Τομπάζης». Greek Architects. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Ιουλίου 2012. Ανακτήθηκε στις 14 Ιουνίου 2012. 
• «Αλέξανδρος Τομπάζης». Τα Νέα. 30 Οκτωβρίου 2010. Ανακτήθηκε στις 14 Ιουλίου 2012. 
• «Φωτογραφίες από το Ναό της Αγίας Τριάδας». Φερνάντο Γκουέρα. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Μαΐου 2012. Ανακτήθηκε στις 14 Ιουνίου 2012.